انتخابات آمریکا: برنی سندرز کیست و چگونه میاندیشد
برنی سندرز، سناتور ترقیخواه که پیشتاز انتخابات ترامپ است بارها تاکید کرده میخواهد "انقلابی در واشنگتن" و نظام سیاسی آمریکا به راه بیاندازد. او چهل سال است که در صحنه سیاسی فعال است و به طور مستمر بر باورهایش تاکید کرده است. اما این باورها کدامند و مردم آمریکا سندرز را به چه میشناسند؟
۱- او یک دموکرات سوسیالیست است
برنی سندرز یک "دموکرات سوسیالیست" خودخوانده است هر چند در طول چهار دهه گذشته کمکم به درجهای از اعتمادبنفس رسیده که دیگر خود را فقط "سوسیالیست" بخواند؛ "من یک سوسیالیست هستم و همه این را میدانند." این وقتی مهمتر جلوه خواهد یافت که بدانیم از زمان جنگ سرد تا امروز واژههای کمونیسم و سوسیالیسم در صحنه سیاسی آمریکا دو واژه "سمی و خطرناک" بودهاند و کمتر سیاستمداری جرات کرده با استفاده این صفات برای خود در واشنگتن "سرپا" بماند. اما برنی سندرز در سال ۲۰۱۵ تلاش کرد تا با ارایه تعریف خود از دموکراتیک سوسیالیسم کمی داغ و ننگ اجتماعی پیرامون آن را تلطیف کند. او پنج سال پیش و در آستانه آغاز رقابت حزبی خود با هیلاری کلینتون گفت: "دموکراتیک سوسیالیسم یعنی این که شرایط اقتصادی به گونهای تغییر کند که همگان از آن سود ببرند نه فقط پولداراها."
۲- خطر گرمایش زمین جدی و واقعی است
برنی سندرز برای مقابله با تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین طرحی ارایه کرده به نام "معامله جدید سبز" که بودجهای برابر ۱۶ تریلیون و ۳۰۰ میلیارد دلار طلب میکند هرچند آقای سندرز میگوید طرح او ظرف ۱۵ سال با ایجاد ۲۰ میلیون فرصت شغلی خرج خود را در خواهد آورد. بخشی از منابع این طرح قرار است از محل مالیات بستن روی سوختهای فسیلی حاصل شود که آقای سندرز درآمد ناشی از این مالیات را ۳ تریلیون دلار برآورد کرده است. او همچنین از تلاش برای پایین آوردن نرخ زاد و ولد در کشورهای فقیر با فراهم کردن امکان سقط جنین و روشهای کنترل جمعیت سخن گفته است. اظهاراتی مناقشه برانگیز که موجی از انتقادها را برایش به ارمغان آورده. برنی سندرز که در چهل سال گذشته به رک گویی و مصر بودن بر باورهایش شهرت یافته همچنین گفته "مدیران عامل صنایع نفتی که آگاهانه به تخریب محیط زیست دامن زدهاند باید محاکمه شوند." کسانی چون پروفسور نوآم چامسکی، فیلسوف چپگرا، از سیاستهای محیط زیستی برنی سندرز حمایت میکنند.
۳- دانشگاه باید رایگان شود
"تحصیل در دانشگاه حق اقتصادی همه مردم است و نباید فقط امتیازی شود برای عدهای معدود". این یکی از جملات برنی سندرز است که او در طرح ۲.۲ تریلیون دلاری خود برای رایگان کردن دانشگاهها عنوان کرده. این طرح او در میان دموکراتها خریداری ندارد. با این حال، او گفته اگر وارد کاخسفید شود بنا دارد میلیاردها دلار بدهی حدود ۴۵ میلیون آمریکایی که هنگام تحصیل وام دانشجویی گرفته بودند را ببخشد. این بخشش وام دانشجویی که آقای سندرز گفته فارغ از میزان درآمد و دارایی آمریکاییها در نظر گرفته خواهد شد موجب انتقادهای زیادی از او شده. منتقدان میگویند چنین اقدامی در تناقض با باورهای سوسیالیستی برنی سندرز است چرا که وقتی بدون تبعیض انجام شود در حقیقت به پولدارها هم کمک شده است.
۴- بررسی سوء پیشینه برای خریداران و مالکان سلاح
برنی سندرز که از زمان پیشگام شدن در انتخابات درون حزبی دموکراتها بارها به علت سابقه مخالفتش در سنا با طرحهای محدودکننده قوانین مالکیت سلاح مورد انتقاد قرار گرفته گفته: "دنیا و زمانه عوض شده و باورهای من هم عوض شده است". او که به عنوان سناتور از ایالت ورمونت در شمالشرق آمریکا به کنگره راه یافته میگوید اکنون معتقد به سختگیری بیشتر برای متقاضیان خرید سلاح است و در صورت شکست دونالد ترامپ، برای تصویب قانون شرط عدم سوءپیشینه برای خریداران سلاح اقدام خواهد کرد؛ طرحی که خودش در سال ۱۹۹۳ به نمونه مشابه آن در سنا نه گفته بود.
۵- زندگی سیاهپوستان مهم است
در سال ۲۰۱۵ وقتی که برنی سندرز برای رقابت با هیلاری کلینتون تلاش میکرد حامیان جنبش "زندگی سیاهپوستان مهم است" او را در میتینگ انتخاباتیاش در سیاتل با فریادهای اعتراضی متوقف کردند. او متهم شده که مشکلات جامعه آفریقایی-آمریکایی آمریکا را به جای مرتبط دانستن با نژاد آنها به طبقه اجتماعی ربط میدهد. اما پنج سال بعد، یعنی حالا در ۲۰۲۰ بنیانگذاران جنبش "زندگی سیاهپوستان مهم است" از کاندیداتوری برنی سندرز حمایت کردهاند. آقای سندرز هم که قبلا به ایده پرداخت غرامت به بازماندگان بردگان سیاهپوست توجه نکرده بود سال گذشته، ۲۰۱۹، از ایده اختصاص بودجه برای مطالعه درباره این طرح حمایت کرد. این طرح به دنبال پیدا کردن راهی برای پرداخت غرامت به کسانی است که نیاکان آنها برده سفیدپوستان بودند.
۶- سوپر پکها باید جمع شوند
برنی سندرز از حامیان این نظریه است که سرازیرشدن پولهای هنگفت به کارزارهای سیاسی موجب فساد حکومت در آمریکا شده است. او با افتخار از نحوه جمعآوری کمکهای مالی به ستاد انتخاباتی خود یاد میکند که متکی به کمکهای مالی کوچک توسط میلیونها نفر هوادار اوست. با وجود این، اگرچه برنی سندرز کمکهای هنگفت میلیاردرها به ابرکمیتههای تامین منابع مالی احزاب سیاسی (سوپر پکها) را به شدت مورد انتقاد میدهد، ستاد انتخاباتی او تشکیلاتی را تحت عنوان "انقلاب ما" به راه انداخته که در عمل مثل سوپرپکها اقدام میکند. بنابر گزارش آسوشیتدپرس، این تشکیلات گفته امسال که انتخابات ریاستجمهوری قرار است برگزار شود بنا ندارد مشخصات اهداکنندگان مالی خود را افشا کند؛ موضعی که خیلی زود انتقادها را متوجه برنی سندرز کرده و کمپین او را متهم به دریافت "پولهای تاریک" کرده است؛ اصطلاحی برای منابع مالی که چفت و بست قانونی و سابقه آنها شفاف ارایه نشده است.
۷- حداقل دستمزد در نظر گرفته شده در قوانین فدرال باید دو برابر شود
برنی سندرز میگوید حداقل دستمزد که هم اکنون در قوانین فدرال آمریکا ۷.۲۵ دلار برای یک ساعت است باید به ۱۵ دلار افزایش یابد. برخی از اقتصاددانان مخالف این طرح هستند و میگویند اجرای چنین طرحی به ضرر شهرهای فقیر و همچنین کارخانجات و صنایع آمریکاست. هرچند حامیان این طرح هم از نمونه اجرای آن در ایالت سیاتل مثال میآورند که طی یک برنامه ۵ ساله بنا دارد حاقل دستمزد را در سال ۲۰۲۱ به ۱۵ دلار برای هر ساعت برساند. سیاتل که میزبان ابرشرکتهایی چون آمازون و بویینگ است در چهار سال گذشته چنین عمل کرده: یازده دلار و ۵۰ سنت در سال ۲۰۱۸؛ ۱۲ دلار در ۲۰۱۹؛ سیزده دلار و ۵۰ سنت در سال جاری (۲۰۲۰)؛ و ۱۵ دلار در سال ۲۰۲۱. با این حال، واشنگتنپست چندی پیش گزارش کرد که ستاد انتخاباتی برنی سندرز به کارمندان خود حدود ۱۳ دلار برای هر ساعت دستمزد میدهد. گزارشی که باعث شد در واکنش به آن ستاد آقای سندرز بگوید بنا دارد با تنظیم ساعات کاری کارمندان ستادهای آقای سندرز این نقصان را جبران کند (آقای سندرز میانه خوبی با واشنگتنپست و مالک آن جف بزوز، سوپرمیلیاردر مالک آمازون ندارد).
۸- نظام سیاسی دو حزبی در آمریکا شکست خورده
اگرچه برنی سندرز اکنون در رقابتهای درونی حزب دموکرات شرکت کرده اما او خود را یک سناتور ترقیخواه و مستقل در کنگره معرفی میکند. او چند دهه است که از سلطه دو حزب دموکرات و جمهوریخواه بر ارکان سیاسی آمریکا انتقاد میکند و میگوید واشنگتن (نظام سیاسی آمریکا) که در دو حزب دموکرات و جمهوریخواه خلاصه شده خود را بیش از اندازه وامدار پولهای والاستریت و نظام سرمایهداری کرده است. بسیاری کم فروغ ماندن تلاشهای برنی سندرز در چهل سال گذشته را ناشی از همین فاصله گرفتن او از نظام دو حزبی در واشنگتن ارزیابی میکنند. هر چند در جریان کارزارهای انتخاباتی امسال همین "خارج از سیستم" بودن آقای سندرز برای او وجهه مثبتی در میان هواداران ایجاد کرده است (مشابه همان چیزی که دونالد ترامپ را در سال ۲۰۱۶ در میان هواداران حزب جمهوریخواه محبوب کرد).
۹- پرواز مانند قشر عادی، اغلب!
هواداران برنی سندرز معمولا عکس او را که در بخش عادی هواپیما میان دیگر مسافران نشسته را با افتخار به هم نشان میدهند و از آن به عنوان فروتنی و مردمی بودن برنی سندرز یاد میکنند. هر چند این اواخر انتشار عکسی از او که در بخش ویژه و اصلاحا "فیرستکلاس" هواپیما نشسته این مناقشه را به راه انداخته که آیا او یک متظاهر است؟ پاسخ هواداران آقای سندرز این است که با برجستهشدن نام او به عنوان نامزد اصلی برابر دونالد ترامپ، باید انتظار داشت که او از تدابیر بیشتر امنیتی پیروی کند.
۱۰- بیمهدرمانی همگانی
یکی از اصلیترین شعارهای انتخاباتی برنی سندرز بیمه همگانی است. او میگوید آمریکا که ثروتمندترین کشور جهان و اقتصاد اول دنیا است نباید نظام بیمه و بهداشتی بسیار گرانی داشته باشد و این کشور میتواند همچون ممالک پیشرفته دنیا چون دانمارک، نظام بیمه همگانی جامع تاسیس کند تا به گفته او دهها میلیون آمریکایی از بیم هزینههای گزاف پزشکی، بدون بیمه و خدمات پزشکی نمانند. منتقدان آقای سندرز با هزینههای گزاف چنین طرحی که گفته شده تا ۳۰ تریلیون دلار در یک دهه خرج بر دست دولت خواهد گذاشت مخالفند. آنها این عقیده او را مخالف نظام کاپیتالیستی حاکم بر آمریکا میدانند و کارآیی آن را زیر سوال میبرند. هر چند گران شدن هزینههای بیمه خصوصی در چند سال گذشته، بسیاری از مردم آمریکا را متمایل به طرح آقای سندرز کرده است.
۱۱- سرمایه گذاری زیربنایی
طرح یک تریلیون دلاری برنی سندرز برای ترمیم و گسترش صنایع و تاسیسات زیربنایی آمریکا همچون بزرگراهها یا خطوط آهن، شاید تنها نقطه مشترک کارزار انتخاباتی او با دونالد ترامپ باشد. آقای ترامپ هم از زمان ورود به کاخسفید (۲۰۱۶) وعده اجرای چنین طرحی را داده اما تاکنون نتوانسته بر سر آن با کنگره به توافق برسد.
۱۲. مالیات بیشتر
برنی سندرز گفته اگر رئیس جمهور شود برای کسانی که بیش از ۳۲ میلیون دلار ثروت دارند مالیات بالایی وضع خواهد کرد. او میگوید بر وال استریت و سکنه میلیونر آن مالیات وضع خواهد کرد تا از طریق تامین منابع مالی به طرحهایی چون بیمه همگانی و دانشگاه رایگان کمک شود. او البته گفته مالیات برای بخش متوسط و کارگر و کارمند جامعه امریکا را هم بالا خواهد برد اما این افزایش که قرار است در جهت بیمه همگانی صرف شود در نهایت از مجموع هزینههایی که اکنون آنها برای خدمات پزشکی و بیمه درمانی میپردازند کمتر خواهد بود و در نتیجه به درآمد سالانه قشر متوسط فشاری وارد نخواهد آورد.
۱۳- نه به جنگ و اشغالگری
"مردم آمریکا از ورود به جنگهای بیانتها و پرهزینه خستهاند." این جمله برنی سندرز بارها و بارها سوت و کف هوادارانش را به دنبال داشته است. هر چند سیاست جنگ پرهیزی و اجتناب از ساقطکردن رژیمها یکی دیگر از نقاط مشترک برنی سندرز و دونالد ترامپ است اما متفاوت از آقای ترامپ، برنی سندرز در سال ۲۰۰۲ با جنگ عراق مخالفت کرد (جنگی که جو بایدن به آغاز آن رای مثبت داد) و هنوز هم اشغال عراق را "بزرگترین افتضاح در تاریخ سیاست خارجی آمریکا" میخواند.
۱۴- اهمیت به لباس و سر و وضع را اتلاف وقت میداند
جین اومیرا، همسر برنی سندرز جایی گفته بود که اگر شوهرش ۷ پیراهن داشته باشد، سه تای آنها حتما اضافی است. او در گفتگو با نشریه پیپل (مردم) گفته بود که برنی سندرز خودش رختهایش را در لباسشویی میگذارد و میشوید، خرید خانه را انجام میدهد و آچار به دست هم میشود. موهای بهم ریخته آقای سندرز و چهره عبوس او اغلب به چشم میزند. اما خودش گفته: "رسانهها مدت زمانی که برای آشفتگی موهای من صرف می کنند بیشتر از مدت زمانی است که برای بررسی این واقعیت صرف میکنند که ما تنها کشور بزرگ و پیشرفته جهان هستیم که نمیتوانیم سلامت همگانی را برای شهروندانمان تضمین کنیم."
۱۵- به من بگویید برنی
هواداران برنی سندرز از همان زمان که او فقط در ایالت ورمونت رقابت انتخاباتی میکرد روی پوسترها نوشتند "برنی". سناتور پاتریک لهی، دموکرات اهل نیویورک جایی گفته بود: "شما باید در دنیای سیاست به مرتبهای برسید که دیگران بتوانند شما را با نام کوچک صدا کنند."
۱۶- دیکتاتورها هم گاهی کارهای خوب میکنند
برنی سندرز در گفتگو با شبکه سیبیاس تاکید کرده که از نظر او "غیرمنصفانه" خواهد بود اگر بخواهیم بگوییم انقلاب کمونیستی کوبا "از همه جهات بد" بوده است. این گفته او و دفاعش از نظام بیمه درمانی همگانی کوبا و نهضت سوادآموزی که فیدل کاسترو در این کشور به راه انداخت، تندترین انتقادها در ماه فوریه را برایش به همراه داشته. او همچنین به علت سفرش به نیکاراگوئه در سال ۱۹۸۵ و دیدار با سندنیستهای تحت رهبری دانیل اورتگا و خطاب کردن اورتگا به عنوان "شخصیتی برجسته" مورد انتقاد قرار میگیرد اما خودش میگوید در آن زمان برای مخالفت با سیاستهای اشغالگری آمریکا و جنگطلبی این کار را کرده بوده و همواره با دیکتاتوری و اقتدارگرایی مخالفت کرده اما اگر "نکته مثبتی" هم در کارنامه چنین رژیمهایی دیده از گفتن آن ابایی ندارد چون "حقیقت، حقیقت است".
۱۷- ضد ابرشرکتهای فناوری است
برنی سندرز معتقد است غولهای دنیای فناوری مانند آمازون، گوگل یا فیسبوک "بیش از حد قدرت" گرفتهاند. او همچون الیزابت وارن، دیگر نامزد ترقیخواه رقابتهای حزب دموکرات، معتقد است که باید مقابل منوپلی چنین شرکتهایی را گرفت و برای نظارت بر آنها قوانینی وضع کرد.
۱۸- منتقد دولت اسرائیل
برنی سندرز یک یهودی است و اگر وارد کاخ سفید شود نخستین رئیس جمهور غیرمسیحی آمریکا خواهد شد. با وجود این، او منتقد جدی دولت اسرائیل و شخص بنیامین نتانیاهو است. آقای سندرز در جریان مناظره اخیر خود در کارولینای جنوبی که شبکه سیبیاس برگزار کرد گفت چند ماهی هم در اسرائیل زندگی کرده و به یهودی بودن خود افتخار میکند "اما متاسفانه، این روزها به طرز تراژیکی، اسرائیل توسط بنیامین نتانیاهو اداره میشود که یک نژادپرست مترجع است". در واکنش به این اظهارات آقای نتانیاهو گفته قصد ندارد در مسایل انتخاباتی آمریکا وارد شود.