مجله تخصصی مطالعات آمریکا

دکتر منصور میراحمدی، امیر رضائی پناه؛ دانشگاه شهید بهشتی

tتح اﷲ گولن یکی از برجسته ترین و مؤثرترین تجددگرایان دینی معاصر در ترکیه و جهان اسلام است. وی از گفتمانی هویت پایه دست یافته و آنرا با شبکه جنبش راه بازاندیشی در مبانی اجتماعی ـ فرهنگی دین اسلام، به خود در بسیاری از نقاط جهان گسترش داده است. از گفتمان گولن با عناوینی همچون اسلام گرایی فرهنگی، اسلام گرایی مدنی، اسلام گرایی آموزشی و... یاد می شود. این پژوهش به دنبال واکاوی سامانه نشانه شناختی ومبانی گفتمانی این جنبش و نسبت یابی میان آن و گفتمان اسلام سیاسی عمل گرای حزب عدالت و توسعه و گروههایی همانند اخوان المسلمین است. مدعای نوشتار این است که جنبش گولن، نهضتی استوار بر خوانشی فرهنگی ـ هویتی از اسلام، در تضاد با گفتمان سیاسی سنتی، اسلام گرایی سلفی و رادیکال ـ بنیادگرا، و مبتنی برارکانی چون هویت، شریعت حداقلی، دموکراسی، رواداری، سکولاریسم، مدنیت و آموزش، هزمت )خدمت(، گفت وگوی بین فرهنگی و بین الادیانی و... است. چارچوب نظری جستار، استوار بر نظریه تحلیل انتقادی گفتمان دایک و روث وداک تقویت شده است. در این شیوه میان نورمن فرکلاف است که با دقایقی از خوانش تئون فن نظام نشانگانی و معنایی متن و ساختارها و زمینه های سیاسی ـ اجتماعی ارتباط برقرار شده؛ روندهای ذهنی و عینی ساخت معنا و انتساب دال، مدلول و مصادیق در سامانه مفصل بندی تبیین می شود  متن کامل مقاله