نقش و جایگاه آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده آمریکا: با تأکید بر عملکرد آن در قبال ایران
دکتر محمدرضا دهشیری، مهدی طاهری
توجه به ظرفیت دانشگاهها و ظرفیتهای آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی امری حائز اهمیت است. این همان موضوعی است که از آن به دیپلماسی آکادمیک یاد میکنند. میتوان گفت برای کشورهایی همچون ایران که ظرفیت قابل توجهی در بخش دانشگاهی و علمی دارند، این مسئله حائز اهمیت بوده و لزوم توجه جدی به آن وجود دارد. توجه به تجارب جهانی در استفاده از ظرفیت آموزش عالی در راستای دیپلماسی فرهنگی و سیاستگذاری در این خصوص میتواند به سریعتر پیمودن مسیر کمک نماید. امروزه با بینالمللی شدن آموزش عالی و نیز تسهیل ارتباطات جهانی ناشی از فرایند جهانی شدن، استفاده از ظرفیتهای نظام آموزش عالی بهمثابه ابزار تأثیرگذار در جهت کسب منافع ملی و افزایش قدرت نرم توسط کشورهای جهان بهویژه کشورهای توسعه یافته، روزبهروز بیشتر شده است. کشورهای مختلف جهان به فراخور قدرت اقتصادی و فرهنگی خود، روی برنامههای مبادلات فرهنگی و آموزشی سرمایهگذاری زیادی کردهاند. شاخصترین و موفقترین کشورها در این زمینه ایالات متحده آمریکا است. از طریق برنامههای دیپلماسی فرهنگی مانند تبادلات دانشجویی و بورسیههای تحصیلی، پروژههای بینالمللی آموزشی برای دیدارکنندگان خارجی، برنامههای سخنرانی، بازدیدهای ترتیب داده شده برای خبرنگاران، توسعه زبان انگلیسی و...، ایالات متحده در حال انتقال ارزشها و اصول اخلاقیاش است. در این زمینه، ایالات متحده آمریکا، دو مزیت اصلی دارد؛ یکی زبان انگلیسی و دیگری کیفیت نظام آموزش عالی. تازهترین آمار «سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد» از تعداد دانشجویان خارجی در دانشگاههای دنیا حاکی از آن است که این کشور، مقصد اصلی دانشجویان جهان به شمار میرود. در این راستا شناخت تجربیات و عملکرد کشورهای پیشرو در زمینه بهکارگیری نظام آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی خود برای کشوری با ظرفیتهای جمهوری اسلامی ایران حائز اهمیت خواهد بود. در این مقاله در صدد پاسخ به این پرسشیم که ایالات متحده آمریکا چگونه از ظرفیت های آموزش عالی در دیپلماسی فرهنگی خود بویژه در قبال ایران استفاده می نماید؟ فرضیه ما بر این است که این کشور با استفاده از ابزارهای دانشگاهی و جذابیت های علمی خود، توانسته است بیشترین مبادلات آموزشی را در سطح جهان داشته باشد و از این طریق ضمن انتقال ارزش های خود به دانشگاهیان، قدرت نرم خود را افزایش دهد. متن کامل مقاله