بازگشت آمریکا به شرق آسیا و رویکرد نظام امنیتی منطقه
مقاله علمی پژوهشی؛ محمد خوش هیکل آزاد، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی
چکیده: به‌دنبال ظهور چین و گسترش نقش و نفوذ آن در شرق آسیا، به‌رغم حضور نهادینه آمریکا در ژاپن و کره جنوبی با نیروهای رسمی نظامی و در سنگاپور و استرالیا و فیلیپین طبق قراردادهای خاص، بازگشت به آسیا مورد توجه دولت‌مردان آمریکایی قرار گرفته است. با این ملاحظه این سئوال به ذهن متبادر می‌شود با بازگشت آمریکا به شرق آسیا ترتیبات امنیتی منطقه به چه نحوی مدیریت می‌گردد؟ در جنوب شرقی آسیا در دوره جنگ سرد و به منظور مهار و عدم نفوذ کمونیسم به منطقه، اتحادیه ملل جنوب شرقی آسیا "آسه‌آن" در 1967 شکل گرفت؛ ولی به‌دنبال فروپاشی شوروی، مجمع منطقه‌ای آسه‌آن با تمرکز بر مسائل امنیتی که نمایان‌گر همگرایی و ادامه کاربردی بودن این سازمان در پاسخ به نیازهای قرن 21 بود، در سال 1994تشکیل شد. در این پژوهش با استفاده از نظریه "همگرایی منطقه‌ای" به اثبات نقش آسه‌آن و مجمع منطقه‌ای آسه‌آن در شکل‌دهی رقابت‌ها و تقابل‌های آمریکا و چین در امنیت منطقه پرداخته شده است. در این مقاله مشاهده خواهیم کرد که نظامی چندقطبی با امنیت معطوف به همکاری چندجانبه منطقه‌ای با محوریت آسه‌آن و در قالب مجمع منطقه‌ای آسه‌آن, پس از 19 سال اعتمادسازی، با دیپلماسی پیش‌گیرانه به مسائل امنیتی حساس منطقه پرداخته و از ایجاد تنش توسط قدرت‌های جهانی از جمله آمریکا و چین جلوگیری نموده و با سازوکار حل‌وفصل مناقشات در گام سوم درصدد است تا الگوی موفقی از مشارکت منطقه‌ای را در سایر مناطق جهان عرضه نماید.