برای شکست پوتین راهی جز تحریم نفت و گاز روسیه وجود ندارد: دولت بایدن برای رسیدن به این هدف باید سریع به برجام بازگردد و خرید نفت از ایران و ونزوئلا را آزاد سازد

فرید زکریا
🗞واشنگتن پست

نبرد در حال انجام است. تنها چیزی که هم اکنون باید دید این است که چه کسی برنده خواهد بود. رئیس جمهور بایدن نه تنها غرب، بلکه بیشتر جهان را گرد هم آورد. او تحریم های گسترده ای را که تاکنون علیه یک اقتصاد بزرگ اعمال شده را اعلام کرده است. نتایج از قبل مشهود است. بازار سهام روسیه و روبل واحد پولی این کشور در حال فروپاشی است.

اما علیرغم همه اینها، تحریم های اقتصادی به ندرت کشوری را مجبور به تغییر مسیر می کند، چه رسد به اینکه باعث تغییر رژیم شود. در موارد معدودی که به نظر می‌رسد تأثیری داشته‌اند - آفریقای جنوبی با آپارتاید، ایران با غنی‌سازی هسته‌ای‌اش - تحریم‌ها معمولاً به‌طور گسترده و جامع اجرا می‌شدند. از آنجایی که بعید است کشورهای کلیدی از جمله چین، هند و کشورهای حاشیه خلیج فارس روسیه را تحریم کنند، تحریم‌ها فاقد چنین چیزی درازمدت خواهند بود.

یک راه برای تغییر محاسبات ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه وجود دارد: تحریم صنعت نفت و گاز روسیه. این ابزار برتری پوتین است، منبع ثروت دولت و دلیلی که او ممکن است باور کند که می تواند هر طوفانی را پشت سر بگذارد. تا کنون، نه تنها این موارد دست نخورده باقی مانده اند، بلکه تحریم های مالی با دقت طراحی شده اند تا به روسیه اجازه دهند تا به فروش انرژی به جهان ادامه دهد.

برندگان و بازندگان تهاجم روسیه به اوکراین

✍ اسفندیار خدایی

🌿 تهاجم روسیه به اوکراین در میانه راه است و قضاوت درباره برندگان و بازندگان نهایی آسان نیست. چین، ایران و عربستان قاعدتاً برندگان این بحران خواهند بود. انتظار می‌رود آمریکا نیز در مجموع در لیست برندگان قرار بگیرد. اما نتیجه هرچه باشد، اوکراین و اروپا قاعدتاً بازندگان این بحران خواهند بود. بحث برانگیزترین پیش‌بینی، برنده یا بازنده بودن روسیه است که در پایان نوشتار بحث خواهم کرد و و بر این باورم که در لیست بازندگان جای خواهد گرفت.

1⃣ *چین، برنده بزرگ* 
چین قطعاً بزرگترین برنده بحران اوکراین خواهد بود. بزرگترین تهدید برای چین، تمرکز آمریکا، اروپا و متحدان آسیایی آنها بر مهار رشد اقتصادی و محدودسازی نفوذ سیاسی و اقتصادی چین در کشورهای مختلف است. گرفتاری آمریکا و اروپا در باتلاقهایی همچون جنگ با تروریسم، بحران کرونا و اینک جنگ اوکراین و روسیه، فرصت ادامه رشد روزافزون و گسترش حضور و نفوذ چین بر بازارهای مناطق مختلف جهان را فراهم ساخته است و مهار اژدهای زرد را دشوارتر ساخته است. روسیه با حمله به اوکراین، خدمتی بی‌نظیر به چین کرده است و هر چه این بحران به درازا بکشد، چینی ها خوشحال‌تر خواهند شد.

2⃣ *ایران و عربستان، برنده*
جمهوری اسلامی ایران قاعدتاً یکی از برندگان قطعی این بحران محسوب می‌شود. چون اولاً با طغیان روسیه، کشورمان موقتاً از اولویت آمریکا و غرب خارج می شود و اگر مسئولان اراده کنند، گرفتن امتیازات از آمریکا و اروپا در شرایط کنونی آسانتر خواهد بود و به ثمر رساندن برجام و کاهش تحریمها امکان پذیر می شود. ثانیاً با بحران اوکراین و اختلال در جریان انرژی روسیه و تحریمهای بانکی و اقتصادی احتمالی اروپا و آمریکا علیه مسکو، قیمت نفت و گاز به شدت افزایش خواهد یافت و اقتصادهای بزرگ دنیا متوجه منابع نفت و گاز ایران بعنوان ظرفیتی آماده برای جبران کمبود انرژِی در بازار خواهند شد. افزایش قیمت انرژی برای عربستان و سایر کشورهای صادرکننده نفت نیز فرصت گرانبهایی است. آنها نیز تلاش خواهند کرد جای روسیه را بگیرند.

3⃣ *آمریکا، احتمالاً برنده* 
تهاجم روسیه به اوکراین، موجب تحقیر آمریکا و متحدانش شد. اما تحقیر، احساسی گذرا است و آنچه مهمتر است، نتایج اقتصادی و سیاسی در درازمدت است. اشغال اوکراین توسط روسیه طولانی نخواهد بود و هرگونه انتخابات یا سیستم سیاسی در اوکراین در نهایت به اخراج روسیه خواهد انجامد. پوتین این را می داند و به دنبال اشغال طولانی مدت اوکراین نیست و پس از استقلال دو استان روس تبار و احتمالاً الحاق آنها به روسیه، عقب نشینی خواهد کرد. منافع آمریکا از اینجا شروع خواهد شد: اولاً اتحادیه اروپا بیش ازگذشته به آمریکا وابسته تر خواهد شد و فکر رقابت و تقابل با آمریکا را کنار می گذارد؛ ثانیاً روسیه با توجه به تحریمهای آمریکا و غرب، تضعیف خواهد شد و اقتصاد ضعیف روسیه موجب می شود مسکو از رقابت استراتژیک با آمریکا را باز بماند. ثالثاً با تضعیف روسیه، امکان پیوستن برخی جمهوری ها و کشورهای اروپایی به ناتو ممکن می شود. آمریکا بعنوان بزرگترین تولید کننده نفت و گاز، از تحریم روسیه چندان زیان نخواهد دید. مهمترین خسارت آمریکا از این بحران، به حاشیه رفتن سیاست کلان مهار چین یعنی قدرتمندترین رقیب استراتژیک آمریکا خواهد بود

 

4⃣ *اروپا، بازنده بزرگ* 
اروپا از طرفی نیازمند نفت و گاز روسیه است و از طرف دیگر امنیت خود را به شدت در معرض خطر از جانب روسیه می بیند. برای فرار از روسیه باید به دامان آمریکا پناه ببرد و بیش از گذشته به واشنگتن وابسته شود. افزایش قیمت نفت و گاز موجب گرانی کالاها در اروپا می شود، تحقیر، ناامنی، عوارض جنگ . جا ماندن از قافله چین، آمریکا و آسیا موجب می شود اروپا بازنده این جدال باشد. هیچ چشم اندازی برای برنده خواندن اتحادیه اروپا وجود ندارد. انگلستان که از اتحادیه جدا شده، کمترین آسیب را می‌بیند، و آلمان که رهبر اقتصادی این اتحادیه است و سخت وابسته به گاز روسیه است هم از جانب روسیه و هم از جانب آمریکا (برای پیوستن به تحریمها) تحت فشار و تحقیر بیشتر خواهد بود.

5⃣ *اوکراین، بازنده اصلی* 
شواهد جدی از مقاومت اوکراین وجود ندارد و ارتش روسیه تا پشت دروازه‌های پایتخت رسیده است. انتظار می‌رود سرنوشتی همانند جزیره کریمه در انتظار دو ایالت روس‌تبار اوکراین باشد. نابودی زیرساختهای نظامی و ارتباطی فقط بخشی از خسارتهای این کشور جنگ زده است. فرار سرمایه ها و رکود اقتصادی، پس از جنگ، از عوارض اشغال این کشور است. حتی اگر روسیه بدون نیل به اهداف مورد نظر در دو استان روس تبار شکست بخورد و عقب‌نشینی کند، در دراز مدت، ادعای روسیه بر این دو استان و اختلافات داخلی با روس تبارها و بی اعتمادی از عوارض این مداخله نظامی خواهد بود.

6⃣ *روسیه، بازنده* 
قضاوت درباره برنده یا بازنده نهایی بودن روسیه در این جنگ آسان نیست. اما احتمال بازنده بودن خیلی بیشتر است. سرزمین پهناور روسیه نیازی به دو استان کوچک اوکراین ندارد و در صورت موفقیت در الحاق به این کشور، فتح بزرگی محسوب نمی شود. بعید است هدف روسیه تحقیر آمریکا و اروپا هم باشد. بهترین چشم‌انداز برای روسیه فقط در کوتاه‌مدت قابل تصور است. اگر هدف روسیه جلوگیری از گسترش ناتو باشد، اتفاقاً با حمله نظامی امروز به اروپا، سایر جمهوری های سابق و کشورهای اروپایی با عزم بیشتری به دنبال عضویت ناتو خواهند رفت و این پیمان نظامی قدیمی و مرده که در برابر تروریسم و کرونا و بسیاری بحرانهای دیگر بلااستفاده مانده است، بار دیگر با این تهاجم نظامی، زنده می‌شود. اما حکایت تحریمهای اقتصادی و بانکی آمریکا و غرب، در درازمدت موجب تضعیف روسیه و به خطر افتادن حکومت پوتین و حتی کنترل سایر جمهوری‌ها و هموار شدن مسیر گسترش ناتو خواهد شد.

t.me/EsfandiarKhodaee

چهار ستون لرزان آمریکاستیزی

✍️ اسفندیار خدایی
دکترای مطالعات آمریکا از دانشگاه تهران

🌿 سالهاست که مرگ بر آمریکا، نه در شعار، بلکه در عمل، و نه در سیاست خارجی، بلکه در تمام عرصه‌های داخلی و خارجی، محور سیاستهای جمهوری اسلامی است و بر تمام شئون زندگی ما از مدرسه و مسجد تا مجلس و رسانه و دانشگاه سایه افکنده است؛ و آمریکاستیزی اصلی‌ترین معیار انتخاب مسئولان و ملاک تعیین دوستان و دشمنان داخلی و خارجی‌مان بوده است. متقابلاً آمریکا نیز در دشمنی با جمهوری اسلامی سنگ تمام گذاشته و از هیچ فرصتی برای ضربه زدن به کشورمان مضایقه نکرده است. به عنوان نمونه، تحریمهای آمریکا پس از خروج ترامپ از برجام، به گفته محمدجواد ظریف وزیر خارجه قبلی، بیش از یک هزار میلیارد دلار بر اقتصاد ایران آسیب وارد کرده است. خسارت تحریمهای آمریکا قبل از توافق برجام نیز همین حدود برآورد شده است. جالب است بدانید کل بودجه عمرانی کشور در سال ۱۴۰۰ حدود یکصد و چهار هزار میلیارد تومان بود که با محاسبه دلار سی هزار تومانی می‌شود کمتر از سه و نیم میلیارد دلار. حالا این رقم را مقایسه کنید با خسارت دو تریلیون دلاری تحریمهای آمریکا تا عمق این خسارتها را دریابید. بعلاوه خسارتهای جنگ روانی و تبلیغاتی ایران‌هراسی، آسیب تحریمها به بیماران و کودکان، بیکاری جوانان و فروپاشی خانواده‌ها و فقر و فساد و فحشاء، فرار مغزها، و تبعات فسادآور دور زدن تحریمها و محدودیتهای علمی و تکنولوژیکی و حتی چراغ سبز آمریکا به صدام حسین در حمله عراق به ایران پس از تسخیر سفارت آمریکا و خسارتهای مالی و جانی فراوان این جنگ هشت ساله را هم در نظر بگیرید.

🌿 در این جدال نابرابر مقابل آمریکا، هزاران میلیارد دلار خسارت دیده‌ایم و ارزش پولمان بیش از چهار هزار برابر کاهش یافته و بیشتر جمعیت کشورمان به زیر خط فقر رفته است و بهترین دوران سرمایه انسانی جمعیت جوان کشور برای توسعه، تلف شده است. راستی جمهوری اسلامی چه خسارتهایی به اقتصاد و دولت و ملت آمریکا وارد کرده؟ ادامه این راه به زیان کدام طرف این درگیری است و کدام به سمت پرتگاه نزدیک می شود؟ آیا واقعاً راه سومی جز ادامه آمریکاستیزی یا تسلیم خفت بار وجود ندارد؟ آیا آمریکا و جمهوری اسلامی ناچارند که این جدال ایدئولوژیک را تا انتها یعنی تا نابودی یکی از طرفین ادامه دهند؟ خیر، اصولاً هنر سیاست به این است که بن بست موجود را بشکند و راه سومی بیابد یا بسازد و با بهره‌گیری از تجربیات سایر ملتها، حصار دوگانه جنگ نابرابر و تسلیم حقارت‌آمیز را بشکند. تعریف سیاست به این است که بیشتر ضربه بزنیم و کمتر ضربه بخوریم بلکه دشمنی خسارت بار را به رقابت و فرصتی برای رشد و پیشرفت تبدیل کنیم. ساعتی تفکر بهتر از هفتاد سال عبادت است. 

🌿 آمریکاستیزان گاهی بدرستی مو را از ماست می‌کشند، اما گاهی کوه را از کاه تشخیص نمی‌دهند. آنها بخشی از حقایق را بخوبی می‌بینند، اما بخشی را نادیده می‌گیرند یا بی‌اهمیت و طبیعی و بدیهی قلمداد می‌کنند. بررسی مواضع و سخنان آمریکاستیزان نشان می دهد که استدلالهای ایشان بر چهار فرض یا ستون لرزان زیر استوار است:

آمریکا تسلیحات هسته‌ای اسرائیل را فاش کند: نیمی از آمریکایی‌ها معتقدند ایران بمب اتم دارد

✍ پیتر بینارت، استاد یهودی دانشگاه شهر نیویورک
🔹نیویورک تایمز 

سیاستمداران آمریکایی اغلب هشدار می‌دهند که اگر ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند، بحران هسته‌ای را در سراسر خاورمیانه به وجود خواهد آورد. سناتور باب منندز، رئیس کنونی کمیته روابط خارجی سنا در مارس ۲۰۲۰ پیش بینی کرده بود که اگر به ایران اجازه دهیم که به بمب هسته‌ای دست پیدا کند، با خطر یک رقابت تسلیحاتی خطرناک در این منطقه مواجه می‌شویم. جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه‌ای در دسامبر سال گذشته هشدار داده بود که اگر ایران تسلیحات اتمی بخواهد، عربستان سعودی، ترکیه و مصر نیز چنین چیزی خواهند خواست و آخرین چیزی که در این منطقه از جهان نیاز داریم، افزایش توان هسته‌ای است.

چنین اظهاراتی آنقدر آشنا هستند که نمی‌توان به راحتی از تزویر آنها غافل شد. سیاستمداران آمریکایی در هشدار دادن نسبت به اینکه ایران ممکن است خاورمیانه را به یک منطقه هسته‌ای تبدیل کند، اشاره می‌کنند که این منطقه عاری از تسلیحات اتمی است. اما این طور نیست. اسرائیل همین الان هم تسلیحات اتمی دارد. شما این موضوع را هرگز از زبان رهبران آمریکایی که نیم قرن اخیر را صرف وانمود کردن به بی‌خبری و بی‌اطلاعی کرده‌اند، نخواهید شنید. این فریب تعهد فرضی آمریکا به منع گسترش تسلیحات اتمی را زیر پا می‌گذارد و این مذاکرات آمریکا دخصوص ایران را مخدوش می‌کند. اکنون زمان آن فرا رسیده که دولت بایدن حقیقت را بیان

پایان سلطه تک‌قطبی آمریکا بر جهان

مارک کاتز
نشنال اینترست

در پایان دوره دو قطبی جنگ سرد که در آن دشمنی بین آمریکا و اتحاد شوروی غالب بود، مردم زیادی یا امیدوار و یا نگران بودند که یک جهان تک قطبی جدید تحت تسلط آمریکا تشکیل شده است. از ابتدای قرن بیست و یکم با این حال قابلیت آمریکا برای عمل به عنوان یک قطب واحد از سوی چند فاکتور به چالش کشیده شد.

این فاکتورها عبارتند از :

- قابلیت آمریکا در غلبه یافتن در مداخلات نظامی گسترده و طولانی مدتش در افغانستان و عراق.

- پاسخ غیرموثر آمریکا به تصرف خاک گرجستان در سال ۲۰۰۸ و تصرف خاک اوکراین در سال ۲۰۱۴ از سوی روسیه.

- واگذاری ابتکار عمل از سوی آمریکا به دیگر قدرتهای خارجی (روسیه، ایران و/یا ترکیه) در نزاعهای مداوم پسا ۲۰۱۱ در سوریه، لیبی و یمن.

- ناتوانی آمریکا در پیش گیری از ظهور یک چین هر چه قدرتمندتر و ادعاهای دریایی گسترده جسورانه آن در دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی و همچنین افزایش نفوذ پکن در سطح جهانی با ابتکار عمل کمربند و جاده.

- تلاشهای ناموفق واشنگتن برای نزدیکی به دشمنان آمریکا (همانطور که دونالد ترامپ به طور خاص در قبال کره شمالی و حتی ایران تلاش کرد)

- تلاشهای ناموفق واشنگتن برای برحذر داشتن همپیمانان آمریکا از همکاری با آن دشمنها

- برنامه خروج نظامی آمریکا در سال ۲۰۲۱ از افغانستان و همچنین این اعلامیه که آمریکا به نقش رزمی خود در عراق تا پایان ۲۰۲۱ پایان می دهد جدیدترین نشانه ها از این است که جهان تک قطبی تحت تسلط آمریکا (چنانچه واقعا تا کنون وجود داشته) رو به پایان است.

جناب آقای قاضی‌زاده هاشمی! مسببان قطعنامه ۵۹۸ نفوذی آمریکا نبودند

 نامه سرگشاده دکتر اسفندیار خدایی به نایب رئیس مجلس

جناب آقای دکتر سید امیرحسین قاضی زاده هاشمی، نایب رئیس محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و احترام

 در یادداشت حضرتعالی که در خبرگزاری های مختلف منتشر شد، آمده است: «حمله و عملیات نظامی سازمان منافقین نتیجه چراغ سبزهایی بود که مسببین پذیرش قطعنامه ۵۹۸ و آویزان‌های به آمریکا و دل‌بستگان به اروپا و سینه چاکان برجام و دلواپس‌های حصر و سلفی خفت بگیران می‌دادند و نتیجه عملکرد صاحبان تفکری بود که مسببین وضعیت فعلی اقتصاد و فرهنگ هستند. تنها راه نجات کشور بیرون انداختن این طیف نفوذی از درون حاکمیت است»

مایه تعجب است که حضرتعالی مسببین قطعنامه ۵۹۸ که به جنگ خونین هشت ساله ایران و عراق خاتمه داد، را طیف نفوذی و آویزان آمریکا خوانده‌اید. اینکه بدون ارائه مدرک و سند، کسانی همچون هاشمی رفسنجانی که نقش اساسی در پذیرش این قطعنامه داشتند، را متهم به نفوذیِ آویزان به آمریکا می‌دانید مسئله مهمی نیست! اما برادر من! چرا شما هنوز با این قطعنامه مخالفید؟ اگر این جنگ چند سال دیگر ادامه می‌یافت و میلیونها انسان دیگر از طرفین کشته، زخمی و آواره می شدند و هزاران میلیارد دلار دیگر خسارت به اقتصاد وارد می‌شد، چه نفعی به حال اسلام و مسلمین داشت؟

جناب آقای قاضی زاده!
حضرتعالی اکنون در جایگاه نایب رئیس مجلس نشسته‌اید و باید بدانید که اگر امروز حاکمیت جمهوری اسلامی نتواند درباره قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت که سالها از آن گذشته (و مثل روز روشن است که تصمیمی درست و عاقلانه بود) به تفاهم برسد و نایب رئیس مجلس مسببین توافق را نفوذی دشمن بداند، چگونه انتظار داشته باشیم حکومت درباره مسایل پیچیده کنونی، شجاعانه تصمیم بگیرد؟

جناب آقای قاضی‌زاده!
دفاع ایرانیان دربرابر تجاوز ارتش صدام افتخار بزرگی است که نباید در انحصار هیچ گروه و جناحی قرار گیرد. لکن به اعتراف دلسوزان نظام و کارشناسان جنگ و حتی فرماندهان نظامی همچون سردار محسن رضایی، ما پس از فتح خرمشهر و اخراج دولت متجاوز عراق، بدون آنکه در دفاع کوتاهی کنیم، نباید پرچم صلح را به دست صدام می‌سپردیم. ما نباید با شعارهایی مثل "راه قدس از کربلا می گذرد" و مرگ بر این و آن، و خط و نشان کشیدن برای کشورهای همسایه و دولتهای شرقی و غربی، خود را در عرصه بین‌الملل تنها و منزوی می‌کردیم. این شعارها از مرحله شعار گذشتند و تبدیل به ایدئولوژی خطرناکی شدند که سالها بهترین فرصتها و مستعدترین جوانانمان را به قربانگاهی فرستاد که هیچ دستاوردی نداشت، بجز کشتار و تلفات میلیونی و هزاران میلیارد دلار خسارت اقتصادی و نابودی زیرساختهای فرهنگی و اقتصادی.

جناب آقای قاضی‌زاده!
این شعارها و سیاست ایدئولوژیک موجب شد که ما در این نبرد تنها باشیم و بیشتر کشورهای دنیا اعم از غربی و شرقی، جانب دولت متجاوز عراق را گرفتند و ایران در این جنگ هیچ شانسی برای فتح کربلا و قدس را نداشت و اگر قطعنامه ۵۹۸ را نمی پذیرفتیم و جنگ چندین سال دیگر ادامه می یافت، شرایط ما بدتر هم می‌شد. نفت‌شهر و بخشهایی از خوزستان در تصرف عراق بود و ما با کمترین مهمات در مقابل ارتش صدام مورد حمایت غرب و شرق بیشترین تلفات را داشتیم. از نظر اقتصادی هم کفگیر به تهِ دیگ رسیده بود و با وجود جیره‌بندی آذوقه مردم، انبارها خالی بود و هیچ چشم‌اندازی برای پیروزی دیده نمی‌شد.

جناب آقای قاضی‌زاده!‌
جنگ ایران و عراق، جنگ دو کشور قدرتمند مسلمان منطقه و جدال دشمن اول و دوم اسرائیل بود. صدام شروع کننده جنگ بود و ما ادامه دهنده. جالب است بدانید، در همان شرایطی که صدام در تدارک جنگ با ایران بود، هواپیماهای اسرائیلی تاسیسات هسته‌ای عراق را بمباران می‌کردند. تداوم این جنگ خدمتی به اسرائیل و آمریکا بود. همچنانکه پس از جنگ هر دو کشور آماج تحریم و تهاجم نظامی و اقتصادی قرار گرفتند.

پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، با استفاده از فرصت حماقت صدام در حمله به کویت، توانستیم با مذاکراتی مناطق اشغال شده کشورمان را آزاد کنیم و پس از حمله نظامی آمریکا به عراق و سرنگونی صدام، با تدبیر دولت خاتمی بدون شلیک حتی یک گلوله، توانستیم به عنوان مهمترین نیروی تاثیرگذار سیاسی در عراق ظهور کنیم.

جناب آقای قاضی زاده!
امروز دهه شصت نیست. نسل جدید با عینک پوسیده ایدئولوژی به دنیا نگاه نمی‌کنند. گرچه زیر سایه تحریمها و جدال ایدئولوژیک بی‌حاصل با آمریکا، نفسشان به شماره افتاده است. حضرتعالی به عنوان نماینده منتخب مردم و نایب رئیس محترم مجلس شورای اسلامی، بجای آنکه مسببان قطعنامه ۵۹۸ را نفوذی آویزان آمریکا بدانید و وقت ارزشمند نمایندگی ملت را در دعوایی تاریخی تلف کنید، به فکر چاره‌ای برای گشایش اقتصادی و درمان دردهای امروز این مردم باشید.

با تشکر و احترام
اسفندیار خدایی
۲۶ مرداد ۹۹
t.me/EsfandiarKhodaee

چرا تحریمهای آمریکا رفتار ایران را تغییر نمی‌دهد؟

نویسنده: عباس ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکا از دانشگاه تهران

«گفتمان» در سیاست خارجی، کارکردی مشابه «ساختار» در نظریه نوواقعگرایی دارد، لذا تحول در حوزه گفتمان سیاست خارجی حکومت ها، موجبات تغییر و تحول در "رفتار" آنان خواهد داشت. حال باید دید که آیا گفتمان سیاست خارجی نظام اسلامی در ایران در سایه تحریم های طولانی مدت ایالات متحده، بالاخص در دوره تقریبا چهار ساله ریاست جمهوری دونالد ترامپ دچار تغییر شده است و یا خواهد شد؟

برای پاسخ به این پرسش، بهتر است ابتدا به این سوتفاهم تاریخی بپردازیم و این نکته را آشکار کنیم که دلیل تحریم های طولانی مدت کاخ سفید علیه جمهوری اسلامی ایران، به گروگان گرفته شدن ۴۴۴ روزه دیپلمات های آمریکایی در تهران -که در تاریخ ۱۳ آبان ماه سال ۱۳۵۸ رخ داده بود- نیست. بلکه این "انتظار تغییر رفتار" نظام سیاسی جدید حاکم بر تهران است که همواره واشنگتن را امیدوار می کند که با اعمال فشار -گاه حداکثری- سعی کنند آن را به نفع خود و یا در جهت منافع خود تغییر دهند. چرا که اگر رفتار سیاست خارجی ایران بعد از انقلاب، بلافاصله بعد از گروگانگیری تغییر کرده بود، از آن حادثه چیزی جز  روایت یک واقعه تاریخی در کتب تاریخ برداشت نمی شد.

بنابراین، خواست "تغییر رفتار" نظام برآمده از انقلاب، از همان ابتدای تاسیس در تهران، از جانب کاخ سفید دنبال شده است؛ و چون هرگز برآورده نشده است، پس واقعه گروگانگیری در ظاهر علت العلل این عدم روابط معرفی شده است. در حالی که این حادثه خود تنها یک معلول بیشتر نیست. حال که این اشتباه تاریخی روشن شده است؛ باید علت را نه در عوامل خارجی، بلکه در ایدئولوژی و آرمانگرایی ارزش محوری دانست که با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، به بار نشست. امری که ذاتا با آنچه ایالات متحده از ایران انتظار دارد، سازگار نیست.

لذا، از آنجایی که ذات انقلاب اسلامی که در ایران به وقوع پیوست، بر مبنای گفتمان ایدئولوژیک و آرمانگرایی امت محور (ارزش محور) استوار بوده است و به این جهت که این گفتمان امت محور، به آموزه «انقلاب مستمر» بجای اندیشه «انقلاب مستقر» معتقد است؛ پس در عمل بجای اینکه متحد منطقه ای ایالات متحده باشد، بعنوان رقیب این کشور در سطح منطقه خلیج فارس و خاورمیانه عمل می کند. 

راهبرد تغییر رژیم ایران اشتباه است

نویسنده: دانیل لارسیون؛   مترجم: محمد رهبری

اریک ادلمن و ری تیکن، محقق ارشد شورای روابط خارجی ایالات متحده، اخیرا در مقاله‌ای با نام «انقلاب دیگر در ایران» در مجله foreign affairs از تغییر رژیم در ایران دفاع کرده است. در واکنش به این مقاله، استفان والت، نظریه‌پرداز برجسته روابط بین‌الملل و استاد دانشگاه هاروارد، در توئیتی ضمن غلط دانستن ادعاهای مطرح شده در آن، دیگران را به مطالعه مقاله دیگری با نام «تغییر رژیم غلط است» دعوت کرده است. در این مقاله که به قلم دانیل لارسیون نوشته شده است، استدلال‌های اصلی مقاله ادلمن و تیکن مورد بررسی و نقد قرار گرفته است:

ریک ادلمن و ری تاکیه، مخفی‌کاری‌های جنگ‌طلبانه و فریب‌کاری‌های رایج را کنار گذاشتند و خواهان تغییر رژیم در ایران هستند. آن‌ها می‌گویند:

«تغییر رژیم» یک عبارت سمّی و ممنوعه در واشنگتن است. این عبارت تصاویری از جنگ عراق را به ذهن متبادر می‌کند که در آن ایالات متحده در باتلاقی خودساخته گرفتار شده است. به این دلیل است که کسانی که حامی روش تهدیدآمیز ایالات متحده علیه ایران هستند، به طور معمول به حمایت مخفیانه از تغییر رژیم در ایران متهم می‌شوند. در واکنش، متهم تقریبا همیشه آن را انکار کرده است. آن‌ها خواهان تغییر رژیم نیستند و تأکید می‌کنند: ما فقط می‌خواهیم الیگارشی مذهبی در جمهوری اسلامی تغییر رفتار دهد.

اما چنین تحولی هیچگاه رخ نخواهد داد، زیرا دولت ایران همچنان یک دولت انقلابی باقی خواهد ماند که هیچ‌گاه با ایالات متحده خود را وفق نمی‌دهد. به همین دلیل است که «تغییر رژیم» یک ایده رادیکال یا بی‌پروا نیست، بلکه عملگرایانه‌ترین و مؤثرترین هدف سیاست خارجه ایالات متحده در مورد ایران است. در واقع، این تنها هدفی است که به صورت معنی‌داری شانس کاهش تهدید ایرنیان را دارد.

ادلمن و تاکیه به شدت در اشتباه هستند...

هفت محدودیت آمریکا در مواجهه با چین

دکتر اسفندیار خدایی

آمریکا با چه محدودیتهایی در برخورد با چین مواجه است؟ به عبارت دیگر چرا آمریکا نمی تواند چین را همانند سایر کشورها، با سیاستهای خود همراه سازد؟ چین چه ویژگی ها یا ابزاری در مقابل آمریکا دارد، که سایر کشورها ندارند؟ چین در آسیا، آفریقا، اروپا و حتی در حیاط خلوت آمریکا یعنی قاره آمریکای جنوبی سیاستهای آمریکا را به چالش می کشد و در زمینه های اقتصادی و سیاسی فعالیتهایی می کند که مورد خوشایند آمریکا نیست. رفتار چین در قبال تحریمهای ایران را به عنوان یک نمونه موردی در نظر بگیرید تا اهمیت محدودیتهای آمریکا در مواجهه با چین روشن گردد. دولت ترامپ پس از خروج از برجام توانسته است تجارت بسیاری از کشورها نظیر ژاپن، کره جنوبی، آلمان و فرانسه با ایران را به صفر نزدیک کند اما علی رغم فشارهای آمریکا، درسال گذشته یعنی 2019 چین با ایران بیش از بیست میلیارد دلار مبادلات تجاری داشته است.

این رفتار چین فقط مربوط به دوره ترامپ نیست. قبل از توافق برجام نیز چین تحریمهای آمریکا را نادیده گرفته است. قضیه هسته ای ایران در سال  2003 ظهور کرد، در آن زمان چین فقط حدود پنج میلیارد دلار با ایران تجارت سالیانه داشت ولی مبادلات تجاری اروپا با ایران از بیست میلیارد دلار در سال تجاوز می کرد، یعنی چهار برابر چین. اما پس از اوج گرفتن بحران هسته ای، به دلیل فشارهای دولتهای جرج بوش و باراک اوباما و البته تحریمهای سازمان ملل، تجارت اروپا و بسیاری کشورهای دیگر با ایران به شدت کاهش یافت بطوریکه در سال 2014 یعنی یک سال قبل از توافق برجام، تجارت این کشورها با ایران تقریباً صفر شد، اما با وجود تحریمها و فشارهای آمریکا، تجارت چین با ایران نه تنها کمتر نشد، بلکه ده برابر شد و به پنجاه میلیارد دلار در همان سال 2014 رسید. آیا دولتهای جرج بوش و اوباما نمی خواستند جلوی تجارت چین با ایران را بگیرند یا نمی توانستند؟ آنها با چه محدودیتهایی مواجه بودند؟ پس از امضاء برجام، تجارت اروپا، ژاپن و دیگر کشورها با ایران مدت کوتاهی افزایش یافت اما با خروج ترامپ از برجام این کشورها به سرعت عقب کشیدند و ایران را ترک کردند، اما چین همچنان تجارت با ایران را ادامه داد و همانطور که ذکر شد، سال گذشته علی رغم سخت ترین فشارهای دولت ترامپ، مبادلات تجاری چین و ایران از 20 میلیارد دلار فراتر رفت. آیا دولت ترامپ نمی خواسته که جلوی تجارت چین با ایران را بگیرد یا نتوانسته است؟ بطور کلی آمریکا با چه موانعی برای همراه ساختن چین مواجه است؟...ادامه مطلب را بخوانید...

آمریکاپرستان و آمریکاستیزان نماینده ملت ایران نیستند

اسفندیار خدایی، دکترای مطالعات آمریکا، دانشگاه تهران

آمریکا یک کشور خارجی در یک قاره دور نیست. در این روزگار کرونایی هم آمریکا مسئله زندگی ماست و در خانه، بازار، مدارس، مساجد و حتی سر سفره غذای ما هم حضور دارد. باورهای سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و دینی ما در مخالفت یا همراهی با آمریکا تعریف می شود: برخی آمریکا را خدا می دانیم و برخی شیطان می شماریم. شما یا آمریکاستیزید یا آمریکاپرست و بین این دو، هیچ آئین سومی وجود ندارد. اگر هست، صدای آن در هیاهوی آمریکاستیزان و آمریکاپرستان خفه می شود. مردم، رسانه ها، هنرمندان، ورزشکاران، دانشمندان و حتی مسئولان ما نیز خواسته یا ناخواسته به این دو آئین تقسیم می شوند و برچسب آمریکاپرستی و آمریکاستیزی بر پیشانی آنها نقش بسته است. نگاه ما به خارج کشور نیز اینگونه است و همه کشورها را با همین معیار تقسیم می کنیم.

آمریکاپرستان، آمریکا را مدینه فاضله می خوانند و همه رفتارهای آمریکا را منطقی می شمارند و تحسین می کنند. آنها به قدرت و ثروت و فرهنگ آمریکایی ایمان دارند و به آنچه غیر آمریکایی است به دیده تحقیر می نگرند. از طرف دیگر، آمریکاستیزان آمریکا را شیطان بزرگ می خوانند و ریشه همه بدبختی ها را در آمریکا می پندارند. مثلاً اگر ویروس کرونا می آید، با قاطعیت انگشت اتهام را به سمت آمریکا نشانه می روند و دلیل هم نمی خواهند و دلیل برخی شان هم این است که چون این ویروس از شهر مقدس قم وارد کشورمان شده است پس کار آمریکاست تا قلب جهان تشیع را هدف بگیرد و باور مردمان را از اسلام و روحانیت برگرداند. کسانی هم هستند که به زبان آمریکا را دشنام می دهند اما دلشان برای آمریکا می تپد؛ آنها هم در زمره آمریکاپرستان قرار می گیرند.

این دو گروه در یک چیز اشتراک دارند: آنها با عینک آمریکایی به دنیا نگاه می کنند. هم آمریکاپرستان و هم آمریکاستیزان معتقدند که کارهای آمریکا طبق برنامه و حساب و کتاب است. هر دو آمریکا را آنقدر بزرگ می دانند که هدف زندگی را در مبارزه با آمریکا و یا آمریکاپرستی خلاصه می کنند. این دو گروه تنها در هدف آمریکا با هم اختلاف نظر دارند، یکی آمریکا را شر مطلق می داند و دیگری خیر مطلق می خواند. مثلاً آمریکا به عراق حمله کرد و دولت صدام حسین را سرنگون کرد. آمریکاستیزان شک ندارند که هدف آمریکا در این حمله، سلطه بر جهان اسلام و البته مقابله با جمهوری اسلامی است. اما آمریکا پرستان با قاطعیت می گویند حمله آمریکا به عراق با هدف ایجاد امنیت و دموکراسی در جهان اسلام و مبارزه با دیکتاتوری بود. (امروز پس از هفده سال، اغلب تحلیل گران اتفاق نظر دارند که حمله آمریکا به عراق اشتباه بزرگی بود، بسیار هزینه داشت، امنیت آمریکا و متحدان را بیشتر نکرد و هیچ دستاورد دیگری هم برای آمریکا نداشت؛ بلکه موازنه قدرت را به نفع ایران تغییر داد و بغداد را به تهران تقدیم کرد). اما این دو گروه باور ندارند که آمریکا هم گاهی اشتباه می کند، گاهی کار خیر می کند و گاهی شر.

آمریکاپرستان معتقدند اگر آمریکا کاری می کند که به ظاهر خوب نیست، عیب از ماست که دقت نمی کنیم. اگر در جنگ جهانی دوم آمریکا بر سر مردم هیروشیما و ناکازاکی ژاپن بمب اتم انداخت، چاره ای نداشت و اتفاقاً این بهترین کار ممکن بود، چون موجب شد ژاپن تسلیم شود و جلوی جنگ و خونریزی بیشتر را گرفت...

کدام خدا از کرونا بزرگتر است؟

اسفندیار خدایی
🌿 وارد مغازه‌ای شدم؛ دو نفر در حال گفتگو درباره کرونا بودند. یکی می‌گفت: "خدا بزرگه و عمر هم دست اوست چه ما رعایت کنیم یا رعایت نکنیم". دیگری جواب داد: "این حرفها چیه؟ کرونا یک مسئله علمی است، نه مسئله دینی. اگر خدای شما بزرگ بود، کرونا از قم وارد کشور نمی­‌شد و مسجد و نمازجمعه و حتی خانه کعبه را تعطیل نمی­‌کرد. امروز عصر علم و عقل است، دوره خرافات و دین و جادو دیگر تمام شده. خوشحالم که کرونا کسانی که با دین و خرافات سر مردم کلاه می‌گذاشتند و دکان بازار درست کرده بودند، را رسوا کرد. امروز امید ما برای درمان کرونا به مدعیان دین نیست. امید ما به این اروپایی­ها و آمریکایی­های کافر است که شاید دارو یا واکسنی برای کرونا پیدا کنند. تا کی ما با این حرفها که خدا بزرگه، خودمان را گول ب­زنیم؟"... 

مهار بهترین راهبرد برای فروپاشی ایران است

✍ مارک گرین
🔹نشنال اینترست 

🌿 بسیاری از دانشمندان علوم سیاسی که کنت والتز شاید برجسته‌ترین آن‌ها باشد معتقد‌اند یک ساختار جهانی دو قطبی امن تر است، اما واقعیت این است که این ساختار دو قطبی قبل از صلح وستفالن خود منشا جنگ‌های بزرگ بوده است. شاید به همین دلیل است که ریچارد هاس نظری مخاف نظر والتز دارد و معتقد است صلح واقعی در ساختار چند قطبی محقق می‌شود.

🌿 والتز اظهار داشت که خود جنگ سرد اثبات ثبات در جهان دو قطبی بود. با این حال، جنگ سرد چندان هم سرد نبود. تنها در جنگ کره بیش از سه میلیون نفر جان خود را از دست دادند، جنگی که به وضوح بخشی از مبارزه شرق و غرب در راستای جنگ سرد بود....

محسن رنانی: عمر دیکتاتوری در ایران رو به پایان است

گذار به دموکراسی در ایران امروز
مصاحبه با ماهنامه ایران فردا با ⁨محسن رنانی⁩، شماره ۵۴ (آبان ۱۳۹۸) 
ایران فردا: متشکرم از زمانی که در اختیار بنده قرار دادید. تعریف کلی شما از گذار به دموکراسی چیست؟
رنانی: دموکراسی نقطه‌ای نیست که ما به آن برسیم، دموکراسی یک فرایند است. بنابراین همین که شاخص نشان دهد ما در مسیر هستیم و فرایند چراغش روشن است کفایت می‌کند. در این راستا باید به چند نکته توجه کنیم: نکته اول اینکه، کشورها در موقعیت تاریخی خود میزان بلوغشان متفاوت است. ویژگی و سرعت گذار به دموکراسی بستگی به این دارد که یک ملت کجای تاریخ ایستاده است. ممکن است برای ملتی در گذار به دموکراسی فعالیت احزاب لازم باشد اما برای ملت دیگری لازم نباشد. پس دموکراسی را باید یک افق ببینیم و نه یک وضعیت، اگر ردگیری ما به سمت افق باشد می‌توانیم بگوییم که در حال پیش رفتن در مسیر دموکراسی هستیم.
نکته دوم اینکه دموکراسی را نباید محدود به سازوکار رای دهی کنیم و باید همه نقاط صوری و واقعی و محتوایی را درسنجش آن نظر بگیریم . مثلا اگر جامعه‌ای صبورتر شود و بپذیرد که بر علیه حزب مخالفش که رای آورده، شورش نکند نشان از حرکت به سوی دموکراسی است. دموکراسی در جامعه‌ای به وقوع می‌پیوندد که مردم‌اش رواداری را در ذهن و مدارا را در رفتار دارند. مهارت شنیدن و عقب نشینی و عذرخواهی دارند. در جوامع سنتی مهارت عقب نشینی وجود ندارد اما در جامعه مدرن، سنت صفر و یکی وجود ندارد و سنتها نسبی‌اند بنابراین می‌توان هرجا که هزینه پافشاری، بالا است عقب نشینی کرد. مثلا اگر در جامعه‌ای مهارت عقب نشینی شکل بگیرد به این معنی است که آن جامعه دارد به سمت دموکراسی می‌رود. مثلا دو کشور را در نظر بگیرید. در کشور الف وقتی مردم شورش می‌کنند و پلیس آنها را با باتون می‌زند، آنها فرار می‌کنند و پراکنده می‌شوند. در کشور ب وقتی مردم شورش می‌کنند و پلیس آنها را می‌زند، آنها هم چاقو یا اسلحه در‌می‌آورند و به پلیس حمله می‌کنند. روشن است که کشور الف کشور دموکرات‌تری است تا کشور ب چون مردمش مهارت عقب‌نشینی را آموخته‌اند. چون مهارت عقب‌نشینی یعنی مهارت توقف خشونت. بنابراین شاخص‌های حرکت به سمت دموکراسی شاخص‌های کیفی بسیار متنوع و متفاوت است، بسته به اینکه جامعه در کجای مسیر تکامل تاریخی خودش قرار دارد می‌توان شاخص‌های متفاوتی معرفی کرد.

کرونا رمز زندگی است

جواد کاشی
کرونا به ظاهر اسم رمز جدایی و مرگ است. اما خوب که به آن بیاندیشی، اسم رمز زندگی و وحدت است. اسم رمز جدایی است وقتی به قول آن خواننده افغان یار از یار می‌ترسد، فروشنده از مشتری، رهگذر از رهگذران، فرزند از پدر و چه می‌گویم حتی فرد از دستان خود می‌ترسد. اما این همه پرهیز از دیگری و ترس، کودک ناخواسته‌ای در درون پنهان کرده است.

🌿 این‌ها که امروز می‌ترسند و از هم فاصله می‌گیرند، تا همین چند ماه پیش، به هم لبخند ریاکارانه می‌زدند روی هم را می‌بوسیدند اما به هزار صورت خواسته یا ناخواسته از هم فاصله می‌گرفتند و حساب خود را از حساب دیگران متمایز می‌کردند. حراست از منافع فردی و تلاش برای افزون کردن آن، برادر را رویاروی خواهر قرار می‌داد و همسایه را پر از خشم نسبت به همسایه می‌کرد. شب و روز علیه هم حیله می‌کردیم و از کلاهی که سر دیگری گذاشته‌ایم مسرور بودیم. هویت‌هایی که در عرصه جامعه و سیاست ساخته می‌شد، پر بود از قابلیت‌های دشمن پروری. طرد و تحقیر می‌کردیم، جان یکدیگر را با خشم می‌گرفتیم و احساس پیروزی و سروری می‌کردیم. ویروس خودشیفتگی‌های فردی، جناحی، دینی، ملی و سیاسی، همه جا گیر شده بود.

🌿 اگر معیار مرگ و میر ناشی از ویروس است، یک عقل منصف باید کارنامه ویروس کرونا را با کارنامه مرگ و میر ناشی از ویروس خودشیفتگی‌های اجتماعی، دینی و سیاسی ما آدمیان مقایسه کند. البته اگر به مرگ و میر اکتفا نکنیم، و طرد و تحقیر و نادیده گرفته شدگی را هم به حساب آوریم، حساب کرونا کاملاً پاک است.

فساد ساختاری، خطری بزرگتر از تحریمهای آمریکا

️دکتر اسفندیار خدایی

️در طول تاریخ همواره فساد داخلی بزرگترین تهدید برای حکومت‌ها بوده است؛ و حملات دشمنان خارجی فقط زمانی به ثمر نشسته که نظام سیاسی از داخل پوسیده و فاسد شده باشد. حکومت ساسانیان وقتی شکست خورد که فساد و تبعیض بی‌عدالتی به اوج رسید، آنگاه نومیدی و نارضایتی مردم به کمک اعراب مسلمان آمد تا بساط حکومت ساسانی برچیده شد. در دوران معاصر، سقوط حکومت قاجار توسط رضاخان و سقوط حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 نمونه‌های تاریخی هستند که باید از آنها درس گرفت. در تمام موارد فوق مردم از اصلاحات واقعی نومید شده بودند و تغییر حکومت‌ها تلفات و هزینه گزافی بر دوش ملت ایران گذاشت. اما قرن‌هاست که حکومتهای دموکراتیک غربی با انجام اصلاحات مد نظر مردم، نیازی به تغییر ندارند. جمهوری اسلامی باید از تجربیات خود و سایر ملتها در زمینه مبارزه با فساد بهره گیرد.

▫️مبارزه با فساد فردی آسانتر از مبارزه با فساد ساختاری است. می‌توان فساد یک فرد را کشف کرد و او را مجازات نمود. اما مبارزه با فساد ساختاری پیچیده است و با مجازات و اعدام و زندان هم درست نمی‌شود. فساد ساختاری نامرئی است و همانند بختکی چنگالهای پلیدش را بر همه ابعاد زندگی اجتماعی می‌گستراند. در یک ساختار فاسد، فرد خاطی نه تنها مجازات نمی‌شود، بلکه جایگاه او ارتقاء نیز می‌یابد و قدرت‌طلبان فاسد روز به روز عرصه را بر ملت تنگ می‌کنند.

نظارت استصوابی با حذف "غیر خودی‌ها" موجب تجمع ثروت و قدرت در طبقه حاکم می‌شود

 محمد جعفری

🌿 نظارت استصوابی قدرتی افسانه‌­ای در اختیار طبقه حاکم قرار می­دهد تا با سلیقه خود و معیارهای کلی و تعریف نشده، کاندیداهای ریاست‌­جمهوری، خبرگان و مجلس را تعیین کنند. این قدرت استثنایی به مرور زمان موجب شده که قدرت و ثروت در دست افراد خاصی متمرکز شود. در طول تاریخ همواره بین قدرت و ثروت رابطه مستقیمی وجود داشته است. اگر کسی ثروت داشته باشد اما قدرت نداشته باشد، نمیتواند از ثروت خود پاسداری کند. مسئولان نظام که زمانی در محله­‌های فقیرنشین جنوب شهر ساکن بودند به برکت قدرت سیاسی، اکنون در کاخ­های مجلل در بالاترین نقاط شهر زندگی می­کنند و بزرگترین بانکها و بنیادهای اقتصادی و مالی را کنترل می­کنند و فرزندان ایشان در خارج کشور مشغول کسب فضائل معنوی وفرائض مقدس علمی و فرهنگی و به ذکر و عبادت خدا مشغولند! این نتیجه فساد فردی نیست. بلکه معلول فساد ساختاری و تجمع ثروت و قدرت در دست گروه حاکم با پشتوانه ساختاری نظارت استصوابی است. رسالت شورای محترم نگهبان، نظارت بر سلامت انتخابات و جلوگیری از رخنه افراد فاسد و نفوذی­ها در لایه‌­های مدیریت نظام است تا انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان نیفتد. اما نظارت استصوابی با معیارهای کلی و تعریف­‌نشده موجب تمرکز ثروت و قدرت شده است و شورای نگهبان را از رسالت واقعی خود دور و در خدمت طبقه حاکم قرار میدهد.

🔹نظارت استصوابی اصولگرایان را فاسد می­کند

🌿 در نظامهای مردمسالار، وقتی که یک حزب در انتخابات شکست می­خورد، تلاش ‌میکند خود را به مردم نزدیکتر کند تا بار دیگر به قدرت باز گردد. اصولاً کار احزاب سیاسی این است که خواسته های مردم را کشف کنند و برنامه متناسبی ارائه کنند که مورد پسند و رضایت قرار گیرد. لذا احزاب بطور مداوم برنامه‌­ها و شعارهای خود را اصلاح می ­کنند تا مبادا عرصه را به رقیب واگذارند. اما اصولگرایان ایران علاوه بر کنترل نهادهای غیر انتخابی، می‌­توانند با استفاده از دوپینگ نظارت استصوابی، ارنج تیم مقابل را طوری بچینند که در همواره خودشان برنده انتخابات باشند و رقیب را از صحنه خارج سازند. لذا نیازی به تغییر خود نمی‌بینند، حتی در صورت شکست در مقابل رقیب فرضی که تحت کنترل و عروسک خودشان است، طلبکار هم می­شوند و مردم را مقصر می­خوانند زیرا به اصولگرایان رای نداده­‌اند، لذا این مردم هستند که باید تغییر کنند نه اصولگرایان.

🌿ساختار نظارت استصوابی در طولانی مدت موجب می­گردد که اصولگرایان فاسد شوند و هرگز متوجه نقاط ضعف خود نشوند و در صدد رفع آنها بر نیایند و مثلاً با شعارهای دهه شصت به دنبال جذب مردم در دهه نود باشند. این وضعیت موجب چرخه باطل قدرت می­شود و در نهایت به بن­‌بست سیاسی منجر میشود تا مردمی که از اصولگرایان دوپینگی و اصلاح­‌طلبان قلابی برای تغییرات واقعی نومید شده‌­اند به ضد انقلاب خارج از کشور و امثال ترامپ و بن‌­سلمان و نتانیاهو چشم دوزند و زمینه برای نفوذ فراهم شود. اما اگر انتخابات واقعی آزاد برگزار شود، اصولگرایان حتی در صورت شکست، با برنامه و شعارهای مناسبتر، خود را به مردم نزدیکتر می­‌کنند و زمینه پیروزی در دور بعدی را فراهم می­کنند. تجربه انتخاباتهای آزاد در کشورهای اسلامی نظیر پاکستان، عراق، ترکیه و مصر نشان می­دهد که اسلامگرایان اصولگرا معمولاً بازنده میدان نمی­شوند زیرا احزاب رقیب ایشان غالباً ساختار منسجمی ندارند و اختلافات آنها بسیار بیشتر از مذهبی‌­هاست.

🔹نظارت استصوابی اصلاح­‌طلبان را قلابی میکند

🌿 نظارت استصوابی این فرصت را به جناح حاکم ­میدهد که ترکیب تیم رقیب یعنی اصلاح‌­طلبان را نیز بچینند، و مهره­‌های قوی و جدی را که قدرت آنان را به خطر می‌اندازد را حذف مهره‌­های بی­‌خطر و حرف­‌شنو را تایید صلاحیت کنند تا مردمی که از اصولگرایان خسته شده‌­اند فریب شعارهای اصلاح­‌طلبان قلابی را بخورند. آنها نیز بجای حرکت به سمت اصلاحات ساختاری واقعی به شعارهای عوام­‌پسند سطحی بسنده کنند و بدنبال کسب رضایت ارباب تایید صلاحیت برای دور بعدی باشند نه خواسته های واقعی مردم. به تدریج مردم از آنها نومید، به ماهیت قلابی­‌شان پی می­برند و دست از حمایتشان می­‌کشند. 

🌿 اما برخلاف تصور کارگردانان حاکم، مردم دلزده از اصلاحات، همواره به سمت اصولگرایان رو نمی‌­آورند زیرا به مرور زمان متوجه ساختار این چرخه باطل قدرت می‌­شوند. لذا این مردم یا به خیل جمعیت منفعل تبدیل می‌­شوند و پشت نظام را خالی می­کنند و یا به براندازان دل می‌­بندند و نومید از اصلاحات واقعی، چشم به خارج از مرزها می‌­دوزند و نظارت استصوابی ناخواسته زمینه نفوذ آمریکا، عربستان و اسرائیل را فراهم می­‌کند و موجب تمرکز ثروت و قدرت در طبقه حاکم می‌شود.
yon.ir/Xt96H

اصلاح رویکرد ضدایرانی، لازمه پیروزی ترامپ در انتخابات

پل پیلار / نشنال اینترست

  با نزدیک شدن به انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰، رییس‌جمهوری آمریکا اکنون به فکر تغییر رویکرد خود در قبال ایران افتاده؛ تغییری که می‌تواند وی را پیروز انتخابات کند.
دونالد ترامپ که با ترک توافق هسته ای با ایران، به طرز احمقانه ای اجماع بین المللی بر سر چگونگی توافق با تهران را برهم زده، هنوز یک راه دیپلماتیک پیش رو دارد.
اکنون سیاست ایالات متحده در قبال ایران باید در راستای تلاش برای بهبود نافرجامی های حاصل از برهم زدن نظم بین المللی توسط رییس جمهوری آمریکا باشد. سیاست  ترامپ در ابتدا بر مقابله با ایران استوار بود اما وی با نزدیک شدن به تاریخ انتخابات،  با هدف پیروزی دوباره در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، تصمیم به جلوگیری از رویارویی گرفت. لذا هرگونه امید به موفقیت وی در انتخابات در گرو تغییر چشمگیر سیاست های واشنگتن است.

از جمله نخستین گام های جدی ترامپ برای آغاز فشار حداکثری بر ایران، خروج از توافق هسته ای بود که بی تردید یکی از انگیزه های اصلی وی برای این خروج، فشارهای اسراییل بود؛ رژیمی که مخالف هرگونه توافق با ایران است.

دولت ترامپ پس از خروج از توافق هسته ای اشارات مبهمی به ایجاد یک توافق بهتر داشت اما هرگز زوایای این معامله را روشن نساخت. بازیگران مختلف در دولت وی خواسته های متفاوتی داشتند. به ویژه "جان بولتون" مشاور سابق امنیت ملی که همواره خواستار حمله نظامی به ایران بود.

خسارت یک و نیم میلیارد دلاری قطع اینترنت در ایران

مانیا شوبیری

درست یک هفته از قطع اینترنت بین‌المللی گذشته است. آن هم در عصر مدرن. روزگاری که بسیاری از افراد از راه اینترنت امرار معاش می‌کنند. دنیایی بی‌حد و مرز که به جرات می‌توان گفت فعالیت اقتصادی بدون آن تقریبا امری محال است.

درست یک هفته از قطع اینترنت بین‌المللی گذشته است. آن هم در عصر مدرن. روزگاری که بسیاری از افراد از راه اینترنت امرار معاش می‌کنند. دنیایی بی‌حد و مرز که به جرات می‌توان گفت فعالیت اقتصادی بدون آن تقریبا امری محال است. سرانجام ظهر جمعه اینترنت مشترکین حقوقی وصل شد ولی اینترنت مشترکان حقیقی و خانگی همچنان قطع است.
به گزارش «مردم سالاری آنلاین» در هفته‌ای که گذشت نه تنها امکان دسترسی به سایتهای خارجی وجود نداشت بلکه بسیاری از سایتهای داخلی هم که سروری خارجی داشتند به‌روزرسانی نشد. برخی گمانه زنی‌ها حکایت از آن داشت که اینترنت ملی جایگزین اینترنت بین‌المللی شود، حتی برخی رسانه‌ها در گزارش‌های خود نیز به این موضوع اشاره کردند. اما این یک هفته قطعی اینترنت نشان داد که این شبکه کارائی چندانی ندارد، وزیر ارتباطات نیز روز دوشنبه، در همین خصوص تاکید کرد که «چیزی به نام اینترنت ملی وجود خارجی ندارد و شبکه ملی اطلاعات به معنای قطع اینترنت نیست و قطع اینترنت به کارکردهای  شبکه ملی اطلاعات ضربه می‌زند.»
اما این هفت روز محدودیت اینترنتی، هفته‌ای پر از ضرر و زیان بود. از کسب و کارهای اینترنتی گرفته تا دانشگاهیان سردرگم شده‌اند. برآوردهای سایت‌های داخلی نشان می‌دهد که در روزهای قطع شدن اینترنت اقتصاد ایران خسارتی 900 میلیارد تومان را تجربه کرده است، اما نت بلاکس  موسسه ای که به دسترسی به اینترنت در سراسر جهان نظارت می‌کند این رقم را یک میلیارد و 500 میلیون دلار برآورد کرده است. اما کدام کسب و کارها در این چند روز دچار اختلال شدند یا همچنان تا وصل کامل اینترنت تحت تاثیر قرار خواهند گرفت؟

وقتی اجازه اعتراض مدنی نمی‌دهیم، باید منتظر خشونت و اغتشاش و تخریب باشیم

عباس عبدی: وقتی اجازه اعتراضات مدنی را ندهیم، به طور ضمنی خشونت و تخریب را پذیرفته ایم. حق اعتراض با آزادی رسانه نیز عجین است، نمی‌توان چندهزار نفر در خیابان راه بیفتند و اعتراض کنند و رسانه‌ها، رادیو و تلویزیون آن را به شکل مناسب منعکس نکنند. وقتی اجازه اعتراضات مدنی را ندهیم، به طور ضمنی پذیرفته ایم که اعتراض علیه آن باید با خشونت و تخریب همراه باشد.

مردم اگر بیانیه بدهند که ما به یک تصمیمی می‌خواهیم اعتراض کنیم، این مردم باید کی و به کجا مراجعه کنند و چه مرجعی حق آنان را استیفا می‌کند؟ آیا بلافاصله دستگیر خواهند شد؟ بعلاوه به معنای دقیق، مردم به صفت افراد منشا اثر نیستند، این احزاب و گروه‌ها هستند که باید اعتراضات را سازمان‌دهی کنند. مردم که بدون گروه نمی‌توانند چنین کاری را انجام دهند. همچنین حق اعتراض با آزادی رسانه نیز عجین است، نمی‌توان چندهزار نفر در خیابان راه بیفتند و اعتراض کنند و رسانه‌ها و رادیو و تلویزیون آن را منعکس نکند

بعد از وصل شدن اینترنت چه کنیم؟

قطعی اینترنت به همه ما لطمه زده. آمار دقیق نداریم ولی قطعاً میلیونها کسب و کار اینترنتی داریم که در این روزها از کار بیکار شدند. قطعی اینترنت به تقریباً تمام کارهای اقتصادی و مشاغلی که نیازمند ارتباط با مردم و بازار هستند آسیب جدی وارد کرده است. دانشگاهها معطل مانده‌اند و ارتباطات علمی و اقتصادی و تجاری مختل گردیده است.

خیلی از کسب و کارها جوان و نوپا هستند. و طبیعتاً یک روز هم براشون یک روزه! اینترنت قطعه و راه درآمد ما سد شده. اما در مقابل نه بانک‌ها برای قسطهاشون به ما فرجه خواهند داد و نه بقیه هزینه‌های زندگی صبر می‌کنن تا اینترنت وصل بشه.

در این میان چند نکته هست که باید به دقت بهشون توجه کنیم.

 

۱. این همه نالیدن و غرغر کردن ما فقط از قطعی اینترنت نیست. عامل دیگه‌ای هم درش نقش داره. اون هم اینکه همیشه تا فرصتی هست اون رو به هدر می‌دیم. به محض اینکه اون فرصت یا شانس از ما گرفته می‌شه، شروع می‌کنیم به ناله کردن. بنابراین یک نکته مهم اینه که باید مدیریت زمان و مدیریت منابع رو به خوبی یادبگیریم. و همیشه فقط به مهم‌ترین کارها و ضرروی‌ترین امور زندگی‌مون بپردازیم.

۲. این چند وقت می‌گذره و اینترنت هم وصل میشه. در این روزهای بدون اینترنت چقدر خودتون رو برای یک شروع قوی آماده کردید؟...

مشکل جمهوری اسلامی ساختاری است: با رفع تحریم و تغییر رئیس‌جمهور حل نمی‌شود

✍ دکتر جلال پورالعجل

🌿 اگر رئیس جمهور نه یک بار که صد بار هم تغییر کند، اگر تمامی نمایندگان مجلس شورای  اسلامی و خبرگان رهبری کنار گذاشته شوند و نمایندگان جدید انتخاب و جایگزین آنها شوند باز هم شرایط کشور اصلاح نخواهد شد. دلیل این مدعا برگزاری دوازده دوره انتخابات ریاست جمهوری، ده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنج دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری است. اگر قرار بود با تغییر رئیس جمهور و نمایندگان مجلسین پیشرفتی در جهت توسعه و آبادانی کشور حاصل شود، امروز ایران باید در زمره کشورهای توسعه یافته خاورمیانه بلکه آسیا می بود. 

🌿 هر چه جلوتر می رویم توسعه و آبادانی کم‌رنگتر، فساد و بی قانونی پر رنگتر، و ناامیدی و سرخوردگی مردم شدیدتر می شود و در عرصه بین المللی هم روز به روز منزوی تر می شویم. این یعنی اینکه یک فاجعه در کشور در حال وقوع است. اما ریشه و منشأ این فاجعه کجاست؟

🔹 کلیه منتخبین ملت اعم از رئیس جمهور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری جملگی بازیگران فیلمنامه ای هستند که از پیش نگاشته شده است و اینها صرفاً در مقطعی به صحنه آمده و نقش آفرینی می کنند ولیکن هرگز تأثیری در روند کلی فیلمنامه ندارند زیرا این تراژدی از قبل تدوین شده است. ساختار این فیلمنامه یا به عبارتی "قانون اساسی" به گونه ای طراحی شده که اولاً منتخبین ملت صرفاً نقش بازیگر را دارند نه تصمیم گیر و تصمیم ساز و ثانیاً بازیگران از بین افرادی انتخاب می شوند که تابع محض باشند در غیر این صورت در همان مرحله گزینش اولیه رد صلاحیت شده و هرگز به مرحله رقابتهای انتخاباتی راه نمی یابند. طبیعی است در چنین ساختار معیوبی، افراد صاحب ایده و نوگرا و متجدد که خواستار تغییر قانون اساسی و تحول در ساختار سیاسی کشور هستند عملاً به گردونه رقابتهای انتخاباتی راه داده نمی شوند.

🌿 مرجعی که وظیفه خطیر گزینش و انتخاب اولیه بازیگران عرصه سیاسی و تصمیم گیری کشور را بر عهده دارد شورای نگهبان است...

اگر اعتراض حق مردم است، کجا اعتراض کنند؟

سعید معدنی، جامعه شناس طی یادداشتی با عنوان باید جایی باشد تا مردم صدایشان را به گوش مسئولان برسانند در روزنامه ایراننوشت:

 سه نوع حکومت داریم که در طول تاریخ یا در یک برهه زمانی مستقر می‌شوند. نوع اول حکومت‌هایی است که ارزشی برای جامعه قائل نیستند. این حکومت‌ها قبل از دوران مدرن و انقلاب فرانسه حاکم بودند. دراین نوع حکومت، حاکمان هیچ حقی برای مردم قائل نبودند. معیار، سخن حاکمان بود که قانون می‌شد. مردم هیچ حقی نداشتند مگر در استثنائاتی. بعد از انقلاب فرانسه بحث جامعه مدنی پیش کشیده شد و گفتند که حکومت‌ها باید پاسخگوی مردم باشند. اینجا شکل دوم حکمرانی به‌وجود آمد. در این حکمرانی قانون‌هایی تصویب کردند و گفتند باید در چارچوب قانون حرکت کرد، اما باز هم شکاف ایجاد شد و به نتیجه نرسید. اینجا بود که شکل سوم حکومت شکل گرفت. در این حکومت‌ها دائماً انتخابات وجود دارد. احزاب فعال هستند. می‌توانند با دیدگاه‌های جدید، قانون اساسی را تغییر دهند. اما زمانی که شکل سوم حکمرانی، به‌صورت ایده‌آل شکل نمی‌گیرد و خواسته‌های مردم برآورده نمی‌شود، این خواسته‌ها جمع می‌شود و در یک نقطه به شکل اعتراض و اغتشاش خود را نشان می‌دهد

آمریکا همسایه ماست

 عیسی پیله ور

1⃣ آمریکا همسایه مالی بانکی ماست:
به زحمت بتوان در دنیا بانکی یا موسسه مالی پیدا کرد که با آمریکا کار نکند و رابطه‌اش با آمریکا مهمتر از رابطه‌اش با ما نباشد. (*)

2⃣ آمریکا همسایه سایبری ماست:
با جهانی شدن اینترنت (سابقا آمریکائی)، قوی‌ترین و موثرترین شرکتها و موسسات سایبری آمریکائی‌اند. میکروسافت، گوگل، فیسبوک، توئیتر،  و تقریبا همه شرکتهای زیرساختی و خدماتی اینترنتی-سایبری آمریکائی‌اند. شرکتهای سایبری بین المللی دیگر کشورها، خیلی کم و معدودند. خدمات آنها هم اغلب کم و محدود است.

3⃣ آمریکا همسایه ما در شبکه جهانی ارزش است:
تولید محصولات و ارائه خدمات در دنیا، در یک کشور و با مواد اولیه یک کشور انجام نمی‌شود. تولید و توزیع اغلب محصولات با استفاده از مواد و خدماتی انجام می‌شود که از گوشه گوشه دنیا خریداری می‌شوند و اغلب لازم است به گوشه گوشه دنیا صادر شوند تا در رقابت با تولیدکنندگان دیگر به صرفه و رقابتی باشد. ارائه خدمات مختلف هم همینطور. همین روابط متعدد، شبکه جهانی درهم تنیده‌ای است. خیلی بزرگ و خیلی درهم تنیده. و شرکتهای تولیدی و خدماتی آمریکائی تقریبا در هر نقطه این شبکه حضور دارند.

4⃣ آمریکا همسایه ما در آبهای‌آزاد است

دشمنی ایدئولوژیک با آمریکا، یا مبارزه هوشمندانه؟

 اسفندیار خدایی

🌿 در هیچ‌جای دنیا به اندازه ایران شعار "مرگ بر آمریکا" را نمی‌توان شنید و در هیچ کشوری به اندازه ایران پرچم آمریکا سوخته نمی‌شود. جمهوری اسلامی ایران افتخار می‌کند که تسلیم آمریکا نشده است  و در چهل سال گذشته مقابله با آمریکا را سرلوحه سیاست خارجی خود قرار داده است. در مقابل آمریکا نیز در مقابله با ایران کاهلی نکرده است: حمایت از عراق در جنگ تحمیلی، تلاش برای تغییر رژیم ایران، حمایت از رقبای ایران در منطقه و تحریمهای اقتصادی تنها بخشی از اقدامات آشکار و پنهان آمریکا علیه ایران است. طبیعی است که در مقابل این همه تهاجم آمریکا، سوختن پرچم و شعار مرگ بر آمریکا اقدامات بزرگ و متناسبی نیستند بخصوص که به مرور زمان تبدیل به امری عادی و تکراری شده‌اند و دیگر برای رسانه ها جذابیت خاصی ندارند. 

🌿 اما ایران در چهل سال گذشته چه ضربه‌هایی به آمریکا زده است؟ چند سرباز آمریکایی به دست ایرانی‌ها کشته شده‌اند؟ نیروهای نظامی ایران چند هواپیما و تانک و کشتی و کارخانه آمریکایی را هدف قرار داده‌اند و چند میلیارد دلار به آمریکا خسارت وارد کرده‌اند؟ بدیهی است که کشتن سربازان عراقی در جنگ تحمیلی و یا مزدوران داعشی عرب و پاکستانی و تونسی ضربه‌ای به آمریکا محسوب نمی‌شود. آمریکا با تحریم‌ها و جنگهای مختلف صدها و بلکه هزاران میلیارد دلار به دولت و ملت ایران خسارت وارد کرده است. بلکه آمریکا توانسته است با ایجاد موج ایران‌هراسی در کشورهای عربی و حتی در اروپا، میلیاردها دلار به حساب کارخانه‌های اسلحه‌سازی خود واریز کند، و به بهانه مقابله با ایران، ناوهای خود را به خلیج فارس بیاورد و در خاورمیانه صدها پایگاه نظامی بزند و نفوذ سیاسی خود را بسط دهد و کشورهای منطقه را به خود وابسته سازد.

پراکندگی در چندین کشور فرصتی برای کردهاست: استقلال مشکلات کُردستان را حل نمی‌کند

✍ دکتر اسفندیار خدایی

🌿 پس از جنگ جهانی اول و فروپاشی و تجزیه حکومت عثمانی، قدرتهای اروپایی فراموش کردند یا نخواستند که کردها سرزمینی مستقل داشته باشند. امروز کردها عمدتاً در چهار کشور ترکیه، عراق، سوریه و ایران در اقلیت هستند و سالهاست که در آرزوی یک کشور مستقل کُرد نشسته‌اند. استقلال کردها به دلایل مختلف بسیار دشوار و شاید غیرممکن باشد، اما سوالی که ما اینجا مطرح می‌کنیم این است که اگر فرضاً یک کشور مستقل تشکیل بشود، آیا اوضاع آنها بهتر خواهد شد؟

🌿 در بهترین حالت، کردستان مستقل کشوری خواهند شد همانند سایر کشورهای خاورمیانه. هیچ دلیلی وجود ندارد که مطابق آن ادعا کنیم نژاد کردها از همسایگان ترک و عرب و فارس خود باهوش‌نر یا متمدن‌تر باشند. بلکه دلایلی هست که

آیا آمریکا به دنبال غارت نفت و منابع ملی دیگران است؟

 

دکتر اسفندیار خدایی

:herb: به گفته ترامپ، حمله به عراق و سپس جنگ با داعش در عراق و سوریه بیش از هفت هزار میلیارد دلار برای آمریکا هزینه داشته است. گفته می‌شود که آمریکا به دنبال غارت منابع ملی این کشورهاست. سوال: آمریکا چه مقدار از نفت عراق و معادن افغانستان و یا منابع ملی سوریه برای جبران این خسارت خود برداشت کرده است؟ جواب: تا جایی که ما اطلاع داریم، هیچ. شرکتهای آمریکایی حتی یک بشکه از نفت عراق به آمریکا را نبردند، مگر آنکه قیمت آن را به نرخ بازار به دولت عراق پرداخت کرده‌اند. ژاپن و آلمان نیز در جنگ جهانی به اشغال آمریکا در آمدند. هیچ کس حتی ادعا نمی‌کند که آمریکائیها منابع ملی آلمان و ژاپن را غارت کرده باشند، بلکه برعکس، مستندات فراوان از کمکهای آمریکا به این کشورها پس از جنگ حکایت دارد.

:herb: آمریکائیها خود ادعا می‌کنند، چنان جنگهایی به خاطر دفاع و امنیت خود و هم‌پیمانان بوده است و یا مثلاً به دنبال برقراری دموکراسی و آزادی بیان در کشوری مثل عراق بوده است. ما آنقدر ساده‌لوح نیستیم که این حرفها را باور کنیم و یا گمان کنیم آنها برای رضای خدا به عراق و افغانستان حمله کردند و در سوریه و لیبی جنگیدند. اما این را هم می‌دانیم که آمریکائیها پس از پیروزی در جنگ، منابع ملی هیچکدام از این کشورها را غارت نکرده‌اند؛ گرچه عوارض جنگ منجر به نابودی محیط زیست و میلیاردها دلار خسارت به این کشورها شده باشد. در مورد ایران هم آمریکا قطعاً به دنبال غارت نفت و گاز و معادن و جنگلها نیست و همچنین برنامه‌ای برای غارت منابع ملی کره شمالی ندارند. پس آمریکا از ما چه می‌خواهد و به دنبال چیست که این همه هزینه می‌کند و حتی یک بشگه نفت را بدون پرداخت قیمت جهانی آن از کشورهای مغلوب طلب نمی‌کنند و پس از پیروزی، پولی هم بابت میلیاردها دلار خسارتهای خود نمی‌گیرد؟

:herb: آمریکا قطعاً به دنبال حفظ امنیت خود و متحدانش است و در این راه هزینه‌ها می‌پردازد. اما این منطق نمی‌تواند جنگهای پرشمار آمریکا در مناطق مختلف جهان را توجیه کند. آمریکا به دنبال حفظ سلطه بر مناطق مختلف و منابعی همچون نفت و گاز است و نمی‌خواهد در موازنه قدرت با قدرتهای جهانی مثل چین و روسیه و یا قدرتهای منطقه‌ای مثل ایران، قافیه را ببازد.

گزیده و خلاصه سخنان روحانی در سازمان ملل ۲۰۱۹

🎲✅ ...حضار محترم؛
من از کشوری می‌آیم که از یکسال و نیم پیش، در برابر بی‌رحمانه‌ترین تروریسم اقتصادی ایستادگی نموده و از حق استقلال و توسعه علمی و فناوری خود دفاع کرده است. دولت آمریکا با اعمال تحریم های فرامرزی و تهدید دیگر ملت‌ها، تلاش کرده ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سوء استفاده از نظام بانکی، به راهزنی بین‌المللی دست زده است...

🎲✅خانم‌ها؛ آقایان؛
رویکردِ دولتِ کنونی آمریکا نسبت به برجام، نه تنها نقضِ قطعنامه ۲۲۳۱، بلکه تجاوز به حاکمیت و استقلالِ سیاسی و اقتصادی کلیه کشورهای جهان است.

🌿 ایران با وجود خروج آمریکا از برجام  تا یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، وفاداربوده است. ما به احترامِ قطعنامه شورایِ امنیت، به اروپا فرصت دادیم تا به تعهدات یازده‌گانه خود برای جبران خروجِ آمریکا عمل‌کند ولی متاسفانه فقط حرفهای زیبایی شنیدیم و  شاهد اقدام مؤثری نبودیم. اینک بر همگان ثابت شده‌است که آمریکا به تعهدات خود پشت می‌کند و اروپا از اجرای تعهداتش ناتوان است. ما حتی در اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، راهبردِ گام به گام را در پیش گرفتیم، و هنوز بر عهد خود به برجام، برجا مانده‌ایم، اما صبر ایران هم حدی دارد؛ وقتی آمریکا قطعنامه سازمان ملل متحد را حرمت نمی‌گذارد، وقتی اروپا ناتوانی خود را به نمایش می‌گذارد، تنها راه، تکیه بر عزت، غرور و اقتدار ملی است.

🌿 ما را به مذاکره می‌خوانند؛ در حالی که خود از معاهده ‌گریزانند. ما با  همین دولت فعلی آمریکا بر سر میز ۵+۱، در گفتگو بودیم؛ اما آن‌ها بر عهدِ سلفِ خویش، خط بطلان کشیدند.

🌿 من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام می‌کنم که: پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه می‌باشد. دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت‌کرده‌است و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح  فقر، فشار و تحریم ایران به تسلیم وادارد مذاکره نخواهد کرد.

🌿 اگر پاسخ آری می‌خواهید

رابطه با آمریکا: سوال ملی چهل ساله

بهاءالدین بازرگانی گیلانی

🌿...چهار دهه مناقشه مستمر میان ایران و آمریکا از لحاظ مدت و شدت، شگفت انگیز و به یک ابهام و سوال ملی تبدیل شده است. این در دورانی است که عملگرایی و تنوعِ بازیگری های بین المللی به منظور اجتناب از بحران های حاد، علی الخصوص بعد از دو جنگ جهانی به یک پارادایم اجتناب ناپذیر در عرصه جهانی تبدیل شده است. 

وقتی همه نامزدهای ریاست جمهوری ۲۰۲۰ دموکرات خواهان بازگشت به برجام هستند، یعنی برجام زنده است

نویستده:  کارول جیاکومو،  نیویورک تایمز
نتایج نظرسنجی «مرکز پیشرفت آمریکایی» نشان می دهد در حالی که دونالد ترامپ فشارها را بر ایران افزایش داده و تنش ها را تا آستانه شروع یک حمله نظامی پیش برده، بیشتر آمریکایی ها خواهان کاهش تنش ها و حتی بازگشت ایالات متحده به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ هستند. نامزدهای اصلی حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری نیز دقیقا روی همین طول موج فعالیت می کنند. بیشتر آنها می گویند که مجددا به توافق هسته ای ایران خواهند پیوست، اگرچه اختلاف نظرهایی درباره چگونگی انجام این کار وجود دارد. جو بایدن، معاون پیشین رئیس جمهوری، سناتورها کوری بوکر، کاملا هریس، برنی سندرز و الیزابت وارن، پیت بوتیجج، شهردار سوث بند در ایالت ایندیانا، بتو ارورک، نماینده پیشین، همگی گفته اند که ترامپ با عقب نشینی از برجام به منافع و اعتبار آمریکا آسیب رسانده و به ایران که کاملا به توافق متعهد بود، دلیلی برای بازگشت به فعالیت های هسته ای پیشین داده است.

تحریم دیپلمات نقطه‌زن

✍رضا نصری

وزارت دارایی آمریکا جواد ظریف را بااستفاده از اختیاری که فرمان اجرایی (EO 13876) رئیس‌جمهور به آن واگذار کرده موردتحریم قرار داده است. در واقع، در هفته‌های اخیر، رئیس‌جمهور آمریکا با صدور این فرمان اجرایی تحریم‌هایی را علیه رهبر جمهوری اسلامی و دفتر ایشان اعمال کرد که تحریم سایر افراد مرتبط با رهبری یا دفتر ایشان را نیز مجاز می‌دارد. جواد ظریف نیز - به عنوان فردی که مستقیم یا غیرمستقیم به نیابت از رهبری ایران ایفای نقش کرده - مورد تحریم واقع شده است. حال اینکه چرا دولت آمریکا برای تحریم جواد ظریف مشخصاً به این فرمان اجرایی خاص استناد کرده جای تأمل دارد. حقیقت این است که اگر مسئلهٔ دولت آمریکا صرفاً مسدودسازی «دارایی‌»های جواد ظریف بود (با فرض محال اینکه ایشان در آمریکا دارایی و اموالی داشته باشد)، وزارت دارایی این کشور می‌توانست با ارائهٔ تفسیری از قوانین جاری - (مثلاً با تفسیر مقررات مربوط به دارایی‌های دولت ایران - Part 560. IRANIAN TRANSACTIONS AND SANCTIONS REGULATIONS) - سال‌ها پیش نسبت به مسدود سازی اموال «وزیر امور خارجه ایران» اقدام نماید. پس مسئلهٔ دولت ترامپ دارایی‌های ظریف نیست. دلیل استناد به این فرمان اجرایی خاص این است که دولت ترامپ بتواند - با استفاده از ظرفیت‌های آن - محدودیت‌های گسترده‌تری نسبت به فعالیت‌های ظریف اِعمال نماید. هدف این است که ظریف را در کانون توجه قرار دهند، با ارعاب و تهدیدات قانونی رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی (مانند توئیتر)، اندیشکده‌ها و سایر موسسات خدماتی را نسبت به هرگونه همکاری با او بر حذر دارند، نسبت به امکان مسافرت او به ایالات متحده (برای شرکت در اجلاس سازمان ملل) هموار ایجاد تردید کنند، زمینه‌ای فراهم آورند تا زیرمجموعهٔ او (مانند دفتر نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل) را مورد فشارهای گوناگون قرار دهند و فضایی ایجاد کنند که در آن بتوانند به آبرومندانه‌ترین شکل عدم موفقیت ترامپ در حل معضل هسته‌ای با ایران را توجیه نمایند.

اماچرا جواد ظریف این‌چنین برای جریان تندرو در واشنگتن و عناصر آن در دولت ترامپ مسئله‌ساز شده است؟

برنی سندرز: در نخستین روز ریاست جمهوری به برجام بر می‌گردم

"برنی سندرز" یکی از نامزدهای حزب دموکرات آمریکا برای رقابت در مرحله مقدماتی (درون حزبی) انتخابات ریاست جمهوری 2020 آمریکا اعلام کرده که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در نخستین روز کاری خود به برجام بازخواهد گشت.

نظارت استصوابی موجب تجمع ثروت و قدرت در طبقه حاکم می‌شود

✍ محمد جعفری؛ کانال تلگرام مصطفی تاجزاده @MostafaTajzadeh

🔹نظارت استصوابی اصولگرایان را دوپینگی و اصلاح­‌طلبان را قلابی می­‌کند

🌿 نظارت استصوابی قدرتی افسانه‌­ای در اختیار طبقه حاکم قرار می­دهد تا با سلیقه خود و معیارهای کلی و تعریف نشده، کاندیداهای ریاست‌­جمهوری، خبرگان و مجلس را تعیین کنند. این قدرت استثنایی به مرور زمان موجب شده که قدرت و ثروت در دست افراد خاصی متمرکز شود. در طول تاریخ همواره بین قدرت و ثروت رابطه مستقیمی وجود داشته است. اگر کسی ثروت داشته باشد اما قدرت نداشته باشد، نمیتواند از ثروت خود پاسداری کند. مسئولان نظام که زمانی در محله­‌های فقیرنشین جنوب شهر ساکن بودند به برکت قدرت سیاسی، اکنون در کاخ­های مجلل در بالاترین نقاط شهر زندگی می­کنند و بزرگترین بانکها و بنیادهای اقتصادی و مالی را کنترل می­کنند و فرزندان ایشان در خارج کشور مشغول کسب فضائل معنوی وفرائض مقدس علمی و فرهنگی و به ذکر و عبادت خدا مشغولند! این نتیجه فساد فردی نیست. بلکه معلول فساد ساختاری و تجمع ثروت و قدرت در دست گروه حاکم با پشتوانه ساختاری نظارت استصوابی است. رسالت شورای محترم نگهبان، نظارت بر سلامت انتخابات و جلوگیری از رخنه افراد فاسد و نفوذی­ها در لایه‌­های مدیریت نظام است تا انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان نیفتد. اما نظارت استصوابی با معیارهای کلی و تعریف­‌نشده موجب تمرکز ثروت و قدرت شده است و شورای نگهبان را از رسالت واقعی خود دور و در خدمت طبقه حاکم قرار میدهد.

🔹نظارت استصوابی اصولگرایان را فاسد می­کند

ترامپ قلب جامعه مدنی ایران را هدف قرار داده است

مجتبی نجفی

🎲 شانس در سیاست بی تاثیر نیست. یکی از بدشانسی های مردم ایران، پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بود. شکست ترامپ برجام را در نهایت حفظ می‌کرد. ورود ترامپ به کاخ سفید، به نتانیاهو و سران عربستان سعودی و چند کشور حاشیه خلیج فارس این امکان را داد تا پرونده ایران را از "عادی شدن" به سمت "امنیتی شدن" هدایت کنند. می توان گفت با اعمال تحریم های موثر یکجانبه و اقدامات هدفمند دولت آمریکا در برابر ایران ما به دوران "پیشابرجامی" بازگشته‌ایم. بنظر می‌رسد تنها شکست ترامپ در انتخابات آینده ریاست جمهوری آمریکا می تواند این دوران را متوقف کند. 

اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم

دکتر اسفندیار خدایی

 ما گمان می‌کردیم که امضاء دولتهای مختلف بخصوص آمریکا پشتوانه محکمی برای برجام است. در حالیکه در روابط بین‌الملل قدرت تضمین کننده اجرای قراردادها و پیمان­هاست نه تعهدات قانونی یا الزامات اخلاقی. مطابق مبانی واقع‌گرایی، تمام دولتها به دنبال منافع خود هستند و پیمانها و توافقات فقط تا وقتی دوام می آورند که قدرت کافی پشت سر آنها باشد. 

 اشتباه ما این بود که پشت برجام را خالی کردیم و از فرصت پیش آمده و چندین برابر شدن فروش نفت پس ازتوافق، خود را برای روز خروج آمریکا از برجام یا برهم زدن این قرارداد آماده نکردیم در تهیه ابزار کافی برای حمایت از منافعمان در برجام غفلت ورزیدیم. دو جناح سیاسی چنان مشغول دعوای خوب یا بد بودن برجام و جزئیات توافق شدیم که گمان نمی کردیم آمریکا به آسانی از برجام خارج شود و هیچ برنامه ای برای دفاع از حقوقمان در این توافق در صورت استنکاف طرف مقابل نداشتیم. اصولگرایان می گفتند آمریکا در این توافق چنان پیروز شده است که هرگز از آن خارج نمی شود و دولتمردان می گفتند آمریکا قانوناً نمی تواند از این توافق بین‌­المللی چندجانبه خارج شود.

 تصور کنید که ایران پس از توافق برجام با بهره‌گیری از فرصت پیش آمده، ظرف این چند سال، حدود یک پنجم از عایدات برجام را ذخیره می‌کرد. پس از توافق، فروش نفت ایران چندین برابر شد و درآمد هنگفتی نصیب کشور شد ولی قدر آن را ندانستیم. آیا اگر با برنامه ریزی عاقلانه حدود یکصد میلیارد دلار را پشتوانه جنگ اقتصادی می کردیم، آیا امروز ترامپ می­توانست به آسانی از برجام خارج شود و ایران را تحت فشار قرار دهد؟ آیا در آن صورت، هیچ چشم اندازی برای توفیق تحریمهای آمریکا متصور بود؟

چهار نامزد اصلی دموکرات چه نظری درباره برجام دارند؟ آیا بدون پیش شرط برمی‌گردند؟

🎲 وجه مشترک این چهار نامزد دموکرات که دارای بیشترین شانس برای پیروزی در رقابتهای مقدماتی این حزب هستند، اعلام پایبندی آنها نسبت به توافق هسته ای با ایران است. هر اندازه به رقابتهای انتخابات درون حزبی دموکراتها در ایالات "آیووا" و" نیوهمشایر" نزدیک تر می شویم، نامزدهای بیشتری برای حضور در این آوردگاه سیاسی ابراز آمادگی می کنند. در حالی که حدود 19 ماه تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا ( در 13 آبان 1399) زمان باقی مانده است، 18 نامزد دموکرات در صدد جمع آوری کمکهای مردمی و راه اندازی کمپینهای تبلیغاتی برای حضور در این رقابت هستند. اگرچه در نهایت، تنها یک نامزد از حزب دموکرات به رقابت نهایی با ترامپ راه پیدا می کند اما همین مسئله، منجر به حساس تر شدن رقابتهای درون حزبی دموکراتها می شود. در این میان، نام افرادی مانند جو بایدن معاون رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا، برنی سندرز سناتور کهنه کار ایالت ورمونت،الیزابت وارن و کامالا هریس دو سناتور مشهور آمریکایی دیگر به چشم می خورد.

آدرس غلط خروج از برجام با کدام هدف؟

✍️ داود حشمتی
🌿 هل دادن ایران به سمت خروج از برجام از آن دست آدرس‌های غلطی است که اتفاقا حالا مدعیان مخالفت با برجام ناچار هستند به آن پاسخ دهند. به دوران برجام و پس از آن برگردیم که عده‌ای آدرس غلط به مسئولان دادند و گفتند در برجام همه چیز دادیم و هیچ چیز نگرفتیم. گفتند «نتانیاهو نقش پلیس بد را در برجام بازی می‌کند و از آن راضی است. گفتند نتانیاهو توانسته ایران را مهار کند و به دروغ می‌گویند ناراضی است. و در شاه بیت آن مغز متفکر کیهان نوشت: «برجام به نفع آمریکاست و ترامپ هرگز از برجام خارج نمی‌شود.» این آدرس غلط را آنقدر زیرگوش مسئولان زمزمه کردند که هیچ کس فکرش را هم نکند که ترامپ ممکن است تهدیداتش را عملی کند. آنها حتی در زمان روی کار آمدن ترامپ خوشحال بودند. معتقد بودند او «کاسب» و «اهل معامله»‌ است. همانطور که براساس تحقیقات مولر مشخص شده روسیه ایمیل‌های کلینتون را هک کرد تا به نفع ترامپ فضا را تغییر دهد، آنها هم معتقد بودند آمدن ترامپ به نفع جناحشان است و میوه آن را می‌توانند در سال 96 بچینند اما دسته دیگر گازانبر در داخل درست عمل نکرد. آنها معتقد بودند اتفاقا ترامپ بهتر از کلینتون و اهل مذاکره است. مهدی محمدی دبیرسیاسی جمنا و از اعضای تیم جلیلی در مذاکرات حالا می‌گوید:‌‌ «غلط ترین آدرس ممکن این است که فکر کنیم آمریکا می‌خواهد ایران به سمت خروج از برجام هل بدهد. آمریکا و اسرائییل اکنون فقط یک نگرانی دارند و آن خروج عملی ایران از برجام است. اگر ایران کلا برجام را کنار هم بگذارد آمریکا قادر به وارد کردن هیچ فشاری بیش از وضع فعلی به ایران نیست.»

نگذاریم قامت بلند ایران خم شود

✍️ صادق ملکی، کارشناس، استراتژیست و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی
🌿 ما به عنوان ایران انتخاب کرده ایم یک استثنا باشیم. ما در حالی مسئولیت تغییر جهان را عهده دار شده ایم که خود را نمی توانیم تغییر دهیم. ما بر عهده گرفته ایم که اسرائیل را از نقشه جغرافیا پاک کنیم و فلسطینی ها را دوباره صاحب وطن کنیم. ما بر عهده گرفته ایم که بر پا کننده عدالت روی زمین باشیم. و امروز اسرائیل قوی‌تر از چهل سال پیش، حتی حاضر نیست به طرح دو دولت تن دهد و دغدغه سوریه در خط مقدم جبهه مقاومت، نه جولان و فلسطین، بلکه دغدغه پا برجا ماندن و جنگ علیه بقای داعش است.

مصاحبه: ترامپ برای اقتصاد ایران برنامه دارد

مصاحبه ایرنا با دکتر اسفندیار خدایی

 دولت ترامپ در آخرین اقدام ضد ایرانی خود، سپاه پاسداران را در لیست گروههای تروریستی گنجانده‌است. در همین زمینه اسفندیار خدایی کارشناس مسائل آمریکا در گفتگو با خبرنگار سیاسی ایرنا اظهار داشت: این اقدام را باید در چارچوب برنامه های ترامپ و حلقه ضد ایرانی در اطراف وی– کسانی مانند بولتون و پمپو – دانست و ادامه همان سیاست گام به گام دولت ترامپ علیه ایران است و باید منتظر آن باشیم که در آینده نهادها و سازمان‌های دیگر جمهوری اسلامی ایران را در لیست گروه‌های تروریستی قرار دهد.

 کارشناس مسائل آمریکا ماهیت این اقدام دولت ترامپ را اقتصادی اعلام کرد و ادامه داد: آمریکا در حال حاضر در شرایطی نیست که بخواهد وارد درگیری نظامی شود، این کشور وقتی وارد اقدام نظامی می‌شود که بتواند آن را تمام کند، در غیر این صورت وارد نمی‌شود. با توجه به اوضاع افغانستان، عراق و حتی اسرائیل و حزب‌الله چنین اقدامی توسط ایالات متحده بعید است و عواقب نامشخصی دارد.

 به گفته دکتر اسفندیار خدایی، یکی از اهداف حلقه ضد ایرانی دولت آمریکا از گنجاندن سپاه در لیست گروه های تروریستی این است که چنانچه ترامپ در انتخابات 2020 شکست خورد و دولتی دموکرات و حامی برجام به قدرت رسید، نتواند به آسانی روابط با ایران را بهبود بخشد و به برجام بازگردد. سیستم سیاسی حاکم بر آمریکا بر این قاعده استوار است که برای برداشتن تحریم‌ها و یا خارج کردن یک گروه از لیست گروه های تروریستی، دولت آمریکا باید بتواند تصمیم خود را برای کنگره و افکار عمومی توجیه و قابل پذیرش کند و این طبیعتاً مشروط به تغییرات اساسی در ایران است و چنان شرایطی کار را پیچیده‌تر می‌سازد.

 متعاقباً هدف ترامپ از خروج از برجام و تروریست خواندن سپاه، آن است که تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی ایران منتظر پایان دولت ترامپ نمانند و اگر قصد مذاکره دارند با ترامپ آغاز کنند و این دستاورد ارزشمندی برای ترامپ در انتخابات باشد. علاوه بر این در صورت مذاکره، هم بازگشت به برجام و هم خارج کردن سپاه از لیست گروههای تروریستی، کارت هایی برای دولت ترامپ در مذاکرات احتمالی آینده با ایران خواهد بود و طبیعتاً ایران هم نباید با دست خالی به میز مذاکره بازگردد و کارتی مثل خارج کردن نظامیان آمریکا از لیست تروریسم می‌تواند ارزشمند باشد.

سال رونق تولید از شعار تا عمل: بخش مردمی اقتصاد را از قفس آزاد کنید

دکتر اسفندیار خدایی

رهبر انقلاب سال 98 را رونق تولید نامگذاری کرده‌اند. رونق اقتصادی در شرایط کنونی، همچون شکار شیر می‌ماند و شکار شیر آسان نیست. چه شرایطی برای تحقق این شعار لازم است؟ چه بهائی باید برای رونق اقتصادی پرداخته شود؟

1⃣ اولین شرط برای سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، امنیت و ثبات اقتصادی است؛ و اولین لازمه ثبات و امنیت، تعامل و مدارا با مردم دنیا بخصوص همسایگان و بازارهای مصرف و تولید است. ما نمی‌توانیم با شعارهای افراطی و استقبال از جدالهای بین‌المللی و تحت شدیدترین تحریمها منتظر جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی باشیم بلکه فرار سرمایه ها نتیجه طبیعی چنان سیاست غیرمسئولانه است. این بدان معنا نیست که تسلیم خواسته آمریکا و همسایگان زیاده‌خواه شویم بلکه رونق اقتصادی بدون اقتدار و استقلال و قدرت نظامی و مقاومت، ممکن نیست. لکن در عصر پیچیده وابستگی متقابل، ما می‌توانیم همانند چین و روسیه و ترکیه و آفریقای جنوبی و... با بهره گیری از ظرفیتهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی و حتی جغرافیایی و ورود به ائتلافها و تعامل خردمندانه با استفاده از اهرمهای مختلف به دنبال تحقق منافع ملی باشیم تا با کمترین هزینه به بیشترین دستاوردها برسیم. نه آنکه بیهوده هزینه کنیم و فرصتها و سرمایه‌ها را تباه کنیم.

2⃣ رونق اقتصادی نیازمند رقابت شفاف و عادلانه است و با تبعیض و فساد ممکن نیست. اگر قرار است کار اقتصادی توسط ملت انجام شود و دولت هم نظارت و هدایت کند، باید مرز دولت و ملت روشن شود. در یک رقابت عادلانه هرگز نباید داور مسابقه بازیکن یکی از تیمها باشد. باید تکلیف نهادهای شبه دولتی مشخص شود و این نهادهای اقتصادی از دولت جدا شوند تا دولت بتواند با اقتدار بر آنها نظارت کند و رقابت اقتصادی معنا پیدا کند. 

به عنوان مثال، بنیاد مستضعفان و جانبازان در سال 95 اعلام کرد که درآمد سالانه این بنیاد ۲۶ هزار میلیارد تومان بوده است. لینک: nasimetosee.ir/درآمد-و-مالیات-شرکت-های-بنیاد-مستضعفان/ این مبلغ معادل نیمی از کل بودجه عمرانی دولت در همان سال است (بودجه عمرانی معمولاً بطور کامل محقق نمی شود). 

می‌توان حدس زد که نهادهای دیگر همچون قرارگاه خاتم الانبیاء، ستاد اجرایی فرمان امام، و آستان قدس رضوی و... نیز هر کدام معادل نیمی از بودجه عمرانی دولت درآمد دارند. در واقع هرکدام این نهادها خود یک دولت هستند با این تفاوت که بر آنها نظارتی نیست. نهادهای فراوانی بر دولت نظارت دارند، نهادهایی همچون مجلس، سازمان بازرسی، نهادهای امنیتی، قو قضائیه، شورای نگهبان (با نظارت روی افراد)، رسانه هایی مثل صدا و سیما و مردم در فضای مجازی و... اما چه کسی روی نهادهای شبه دولتی نظارت دارد؟ مجلس؟ سازمان بازرسی یا رسانه ها؟ هیچکدام. بخش خصوصی هیچ امیدی برای رقابت با این نهادها ندارد و فقط می‌تواند انگل‌وار در حاشیه این نهادهای ثروتمند و در خدمت به آنها به عنوان پیمان‌کار درجه دو و درجه سه فعالیت کند.

3⃣ مشکلات اقتصادی ایران ریشه در سیاست دارند و سیاست در همه جا حضور دارد. لذا ریشه فساد اقتصادی را باید در فساد سیاسی ردیابی کرد. مداخله فراقانونی در چرخه آزاد قدرت و دوپینگ سیاسی جناح همیشه‌حاکم و انحصارطلب با استفاده از اهرمهایی همچون نظارت استصوابی، موجب تجمع سرمایه اقتصادی و سیاسی و فساد در هر دو زمینه می‌شود. در شرایطی که صاحبان قدرت سیاسی زمام امور اقتصادی هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی را در اختیار دارند و تنها خودشان بر خودشان نظارت دارند، رقابت اقتصادی و سیاسی با این گروههای قدرتمند بی‌معنا و خطرناک می شود و شانسی برای رقابت سالم اقتصادی و شکوفایی تولید باقی نمی‌ماند و شعار رونق تولید فقط بر روی کاغذها و بنرها می‌ماند و چنان شعار زیبایی فقط رونق بخش تریبونهاخ و زینت‌بخش صفحه تلویزیون ملی می‌شود.

4⃣ رونق تولید نیازمند اصلاح ساختار اقتصادی است. تجمع سرمایه‌ها در دست بانکهاست. این سرمایه‌ها باید به سمت تولید حرکت کنند نه آنکه با ورود به عرصه دلالی و واردات کالا از خارج کشور عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کنند. این بانکها عملاً بازیچه همان نهادهای فرادولتی و بخش تیره و تاریک اقتصاد کشور هستند. بانکها برای وامهای کوچک مردم، مو را از ماست می‌کشند اما سخاوتمندانه میلیاردها تومان تسهیلات به صاحبان قدرت سیاسی و اقتصادی عطا می‌کنند.

🔚 رونق تولید واقعی نیازمند اصلاحات خردمندانه ساختاری دراقتصاد و  سیاست داخلی و خارجی است. زنده کردن مردم (بخش خصوصی) در اقتصاد کار آسانی نیست. باید بخش خصوصی از حصار سیاسی و اقتصادی نهادهای فرادولتی رها شود و شیر اقتصاد ایران از قفس آزاد گردد تا استعدادهای ملی شکوفا گردد. اما بهانه آوردن و توجیه کردن و شعار دادن آسان است.

آدرس کانال تلگرام مطالعات آمریکا: t.me/EsfandiarKhodaee

محدودیت‌های آمریکا در همراه ساختن چین با تحریم‌های اقتصادی ایران - مقاله پژوهشی علوم سیاسی

دکتر فؤاد ایزدی ، دکتر اسفندیار خدایی

چکیده: آمریکا در طول سال‌های جدال هسته‌ای، بیشتر شرکای تجاری ایران را به کاهش تجارت با تهران واداشت. اما در همین دوران، چین نه‌تنها تجارت با ایران را کاهش نداد، بلکه مبادلات تجاری این کشور با جمهوری اسلامی چندین برابر نیز شد و تا حدودی خلأ ناشی از عقب‌نشینی شرکت‌های اروپایی و آسیایی را جبران نمود و از فشار تحریم‌ها بر ایران کاست. این پژوهش با استفاده از روش ردیابی فرایند، به‌دنبال پاسخ به این پرسش است که چرا دولت اوباما نتوانست چین را همانند سایر شرکای تجاری ایران با تحریم‌ها همراه سازد و با چه محدودیت‌هایی در این زمینه مواجه بود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که چندین دهه رشد اقتصادی فوق‌العاده موجب شده است که چین در جایگاهی قرار گیرد که ابزارهای قدرت آمریکا نظیر فشار، تهدید، تحریم و دیپلماسی به آسانی بر پکن کارگر نیفتد و یا برای آمریکا گران تمام شود. دانلود متن کامل مقاله

چرا دلار گران شد؟ مروری بر تمام فرضیات مطرح شده

دکتر محمدطاهر کنعانی
 افزایش حیرت انگیز قیمت دلار وسایر ارزها و سکه و اجناس با جهش هفتگی و روزانه و ساعتی اصلاً طبیعی نیست. یک علل و عوامل تصنعی دخالت دارند که هنوز علت کاوی علمی نشده است. هنوز یک اقتصاددان مستقل و بی‌طرف و یا دولت گزارش قانع کننده به مردم نداده است. خلال تحلیل های چند ماه گذشته عوامل و فرضیات زیر از طرف مسئولان و اقتصاددانان مطرح گردیده است:

Download full text phd dissertation: Iran sanctions in US China Relations Esfandiar Khodaee متن کامل رساله دکتری اسفندیار خدایی: تحریمهای ایران در روابط آمریکا و چین

پایان نامه دکتری اسفندیار خدایی با عنوان: تحریمهای ایران در روابط آمریکا و چین: تعامل آمرانه آمریکا در مقابل موازنه نرم چین؛ دانشگاه تهران، دانشکده مطالعات جهان، بهمن 1396

دانلود متن کامل Download Full Text

Dissertation Title:

Iran Sanctions in US – China Relations
American Guarded Engagement vs. Chinese Soft Balancing

By:
Esfandiar Khodaee

[e-mail]

 

Supervisors:

Foad Izadi

Mohammad Ali Mousavi

 Winter, 2018

 

 Abstract

Throughout the nuclear dispute, the United States actively engaged with world powers and the trade partners of Iran to make sanctions effective in pressuring Tehran. Most trade partners of Iran reduced trade with this country either voluntarily as alignment with the United States, or under pressures from Washington. The role of China as the first trade partner of Iran and as a veto power in the U.N. Security Council was controversial. In practice, China continued and even expanded trade with Iran; and the Chinese companies somehow filled the void of the absence of European and Asian rivals. This dissertation plans to answer the question that why the United States could not make China follow sanctions similar to other trade partners of Iran. It studies U.S. policy to make China follow sanctions on Iran, China’s response, and the limitations of Washington in dealing with Beijing. Reviewing the events through process-tracing method, shows that the Obama administration implemented a guarded-engagement strategy to make China join sanctions and reduce trade with Iran. The United States diplomatically engaged with China and considered Chinese economic and energy interests and security concerns in the region. On the other hand, Washington pressured Beijing through different channels such as sanctions against Chinese companies and banks. In response, China followed a soft-balancing strategy. This rising power did not directly stand against the United States to safeguard grand interests in relations with America and the West. China eventually voted for all the UN Security Council resolutions after some modifications on the texts to secure China’s interests. On the other hand, China practically continued and even expanded trade with Iran and refrained voluntary cooperation to make sanction costly and abortive in order to thwart U.S. domination over the energy-rich Middle East, and to prevent U.S. concentration on East Asia where China’s core interests are located. The United States faced limitations in making China follow Iran sanctions similar to what other trade partners of Iran did. These limitations can be categorized in economic and political boundaries. Sanctions against China, as the first trade partner of the United States, would endanger U.S. economic interests and might antagonize China to join anti-American coalitions and to stand against the United States in other issues. Keeping close relations with China and other major economies is essential for America to safeguard the role of U.S. dollar as the world reserve currency. Despite the threatening American rhetoric, Washington never imposed serious sanctions on major Chinese energy companies dealing with Iran. Neoclassical realism theory provides a flexible framework by considering both the structural position of states in the anarchic international system, and the domestic factors concerning the key role of the policymakers, and the complex interactions between them. The findings of this study show that decades of exceptional economic growth has placed China in such a position that U.S. power tools such as threats, sanctions and pressures are either too costly and risky, or less productive in making China follow American policies.

 

Key Words:

US-China Relations, Iran Sanctions, Guarded Engagement, Soft Balancing, Neoclassical

Download full text: phd dissertation Iran sanctions in US China Relations Esfandiar Khodaee
دانلود متن کامل pdf رساله دکتری اسفندیار خدایی تحریمهای ایران در روابط آمریکا و چین

حجم: 2.32 مگابایت

فساد ساختاری بزرگترین تهدید برای جمهوری اسلامی است

دکتر اسفندیار خدایی
▫️در طول تاریخ همواره فساد داخلی بزرگترین تهدید برای حکومت‌ها بوده است؛ و حملات دشمنان خارجی فقط زمانی به ثمر نشسته که نظام سیاسی از داخل پوسیده و فاسد شده باشد. حکومت ساسانیان وقتی شکست خورد که فساد و تبعیض بی‌عدالتی به اوج رسید، آنگاه نومیدی و نارضایتی مردم به کمک اعراب مسلمان آمد تا بساط حکومت ساسانی برچیده شد. در دوران معاصر، سقوط حکومت قاجار توسط رضاخان و سقوط حکومت پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 نمونه‌های تاریخی هستند که باید از آنها درس گرفت. در تمام موارد فوق مردم از اصلاحات واقعی نومید شده بودند و تغییر حکومت‌ها تلفات و هزینه گزافی بر دوش ملت ایران گذاشت. اما قرن‌هاست که حکومتهای دموکراتیک غربی با انجام اصلاحات مد نظر مردم، نیازی به تغییر ندارند. جمهوری اسلامی باید از تجربیات خود و سایر ملتها در زمینه مبارزه با فساد بهره گیرد.

▫️مبارزه با فساد فردی آسانتر از مبارزه با فساد ساختاری است. می‌توان فساد یک فرد را کشف کرد و او را مجازات نمود. اما مبارزه با فساد ساختاری پیچیده است و با مجازات و اعدام و زندان هم درست نمی‌شود. فساد ساختاری نامرئی است و همانند بختکی چنگالهای پلیدش را بر همه ابعاد زندگی اجتماعی می‌گستراند. در یک ساختار فاسد، فرد خاطی نه تنها مجازات نمی‌شود، بلکه جایگاه او ارتقاء نیز می‌یابد و قدرت‌طلبان فاسد روز به روز عرصه را بر ملت تنگ می‌کنند.

▫️اما یک سیستم چگونه فاسد می‌شود؟

تخم‌مرغ‌های خودرا در سبد پوتین نگذاریم

زمان آن رسیده که ایران بتواند از اختلاف بین ترامپ و اروپا به‌نفع منافع ملی کشور استفاده کند و با گذار از پوتین، روابط بهتری را با اروپا‌ طراحی کند. یادمان باشد که اروپا بیشتر از پوتین حامی برجام است. پوتین نهایتا قابل‌اعتماد نیست. تخم‌مرغ‌های خودرا در سبد پوتین نگذاریم که به او اعتمادی نیست ‌و به ایران دیر یا زود خیانت می‌کند.

چرا آمریکا در سرنگونی رژیم ایران ناکام است؟

میتای اتزیونی، استاد روابط بین الملل در دانشگاه جورج واشنگتن، نشنال اینترست

اکنون که آمریکا کارش با کره شمالی «تمام» شده، زمان آن رسیده که به این سوال برگردیم که سیاست گذاری در قبال ایران بایستی چگونه باشد. تاکنون همه کاری که آمریکا در این زمینه انجام داده کنار کشیدن از توافق محدود کننده برنامه هسته ای ایران و تلاش برای اعمال مجدد تحریم ها بوده است. این سوال که آمریکا دقیقا چه می خواهد و مهم تر اینکه چطور به این خواسته می رسد، هنوز جای بحث دارد. البته منظور از تمام شدن کار آمریکا با کره شمالی این نیست که آن طور که رئیس جمهوری، دونالد ترامپ گفته است، پیونگ یانگ دیگر تهدید هسته ای محسوب نمی شود؛ بلکه بیشتر به نظر می رسد هر دو طرف گاوی شیرده پیدا کرده اند که تا ماه ها می توانند به دوشیدنش ادامه بدهند. کیم جونگ اون رهبر کره شمالی و ترامپ می توانند ادعا کنند توافقنامه سنگاپور دستاوردی بزرگ در زمینه سیاست خارجی است و امتیازاتی اندک برای طرف مقابل قائل شوند تا این باور عمومی ایجاد شود که شبه جزیره کره خلع سلاح هسته ای می شود. برای کیم، هیچ راه بهتری برای محافظت از نیروی هسته ای غیر از ادامه گفت و گو درباره برچیدن آن وجود نداشت. ترامپ هم می تواند به دلیل تلاش برای دستیابی به راه حلی صلح آمیز، امتیاز بگیرد؛ البته تا زمانی که کره شمالی به وضوح اعلام نکند قصد برچیدن تاسیسات هسته ای خود را ندارد.

به نظر می رسد این وضعیت برای مدتی ادامه خواهد داشت و بدین ترتیب، ایالات متحده زمان کافی دارد تا روی ایران متمرکز شود.

موسویان: مذاکره با آمریکا فعلاً به مصلحت نیست

اسماعیل سلطنت‌پور،خبر‌نگار
سید حسین موسویان دیپلمات ارشد سابق ایران و استاد فعلی دانشگاه پرینستون آمریکاست. او 15سال قبل و در اوج بحران هسته‌ای ایران مسئولیت سخنگویی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با غرب را عهده‌دار بود. موسویان سال‌هاست در آمریکا به سر می‌برد اما همچنان به‌عنوان تحلیلگر مسائل سیاست خارجی در رسانه‌ها حضور فعالی دارد. موسویان در رابطه با تازه‌ترین تحولات سیاست خارجی به‌خصوص توافق هسته‌ای با خبرنگار همشهری گفت‌وگو کرده که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
آقای موسویان به‌عنوان سؤال نخست؛ فکر می‌کردید ترامپ از برجام خارج شود؟ نظر شما درباره نوع واکنش ایران به اقدام آمریکا چیست؟
از نخستین ماه‌های روی‌کارآمدن ترامپ، طی مصاحبه‌ها وسرمقالات گفتم که نخستین برنامه مثلث واشنگتن-تل‌آویو -ریاض، نابودی برجام است. موضع اولیه ایران در واکنش به خروج آمریکا از برجام، از سوی صاحب‌نظران واکنشی مدبرانه تلقی شده، منتهی همه منتظر تصمیم نهایی ایران هستند...

تحریم‌ها زمینه‌ساز دیکتاتوری یا مردمسالاری؟

✍️ پروفسور پیتر بینارت، دانشگاه نیویورک
🔹 ترجمه: دکتر اسفندیار خدایی
✍️ تجارب تاریخی نشان می دهد که تحریمهای اقتصادی موجب می‌شوند کنترل جامعه هدف به دست انحصارطلبان حاکم بیفتد و روند مردمسالاری به حاشیه رانده شود. تاریخچه طولانی مداخلات آمریکا در امور داخلی کشورهای مختلف نشان می دهد که این مداخلات همواره یک مشکل را حل کرده اند اما مشکلات بزرگتری را به وجود آورده اند. مثلاً در دهه 1980 دولت ریگان مجاهدین افغانی را برعلیه شوروی تجهیز و حمایت کرد. لکن همین مجاهدین، القاعده را بوجود آوردند و با مرگبارترین حملات یازده سپتامبر هزاران آمریکایی را به خاک و خون کشیدند و هزاران میلیارد دلار بودجه جنگ با تروریسم را روی دست مالیات‌دهندگان آمریکایی گذاشتند.
✍️ تحقیقات نشان داده‌اند که تحریم‌ها جوامع هدف را به سمت دیکتاتوری سوق می‌دهند. تحقیقات دانشگاه ممفیس توسط پروفسور دورین پکسن در سال 2009 نشان داد که تحریمهای 1981-2000 وضعیت حقوق بشر در کشورهای هدف را خرابتر کرده بود. سال بعد تحقیقات مشترک همین پژوهشگر با پروفسور کوپردروری از دانشگاه میسوری نشان داد که جوامعی که هدف تحریم قرار گرفته اند در تمام شاخصهای دموکراسی افت کرده‌اند و به سمت دیکتاتوری متمایل‌تر شده‌اند. اما چرا؟

1. تحریمها موازنه قدرت را به نفع رژیم حاکم و به زیان مردم منتقد تغییر می‌دهند و موجب می شود منابع قدرت اقتصادی و سیاسی به دست حکومت بیفتد. تحریمها مردم را بیش از گذشته وابسته به جیب دولت می کند

تمرکز بر ایران؛ اشتباه آمریکا در خاورمیانه

✍️ دوگ بنداو، مشاور سابق رئیس‌جمهور ریگان، نویسنده کتاب امپراتوری جدید آمریکا
ترجمه: دکتر اسفندیار خدایی
 
◀️ ترامپ هرشب با نگرانی ایران به رختخواب می‌رود. تمام سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه به ایران بسته شده است. اما مگر ایران چه دارد که ترامپ را اینگونه هراسان کرده است؟ ایران یک قدرت منطقه‌ای درجه دو است که با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند و از نظر اقتصادی و نظامی از رقییان خود هم ضعیفتر است و در قاره آمریکا هم واقع نشده است. امروز خاورمیانه دیگر برای آمریکا ارزش سابق را ندارد زیرا آمریکا بزرگترین تولید کننده انرژی دنیا است. اسرائیل هم دیگر نیازی به حمایت آمریکا ندارد زیرا این کشور امروز یک ابرقدرت منطقه ای است که توان دفاع از خود را دارد. امور سوریه و  داعش هم باید به کشورهای منطقه واگذار شود و نیازی به آمریکا نیست.

ما آمریکاییها خوب می دانیم که این ادعا که ایران یک دولت تروریستی است، حقیقت ندارد. ایران هرگز آمریکائیها را ترور نکرده است. ایران حتی اسرائیلی‌ها را هم ترور نمی کند مگر در انتقام به ترور دانشمندان هسته ای این کشور که دولت اسرائیل به قتل رسانده است. لابد آمریکا نگران حمایت ایران از حزب الله و حماس از دشمنان اسرائیل است. ای کاش ایران این حمایتها را قطع می‌کرد. اما ما آمریکاییها هم در امور داخلی سایر کشورها دخالت می‌کنیم. و البته در این زمینه عربستان کارنامه سیاهتری از ایران دارد و در مسائل داخلی کشورهای منطقه بیش از ایران دخالت می کند.

چرا ایران بالاخره با ترامپ مذاکره خواهد کرد؟

زلمای خلیل زاد، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل
ترجمه: دکتر اسفندیار خدایی

تصمیم ترامپ در خروج از برجام در داخل و خارج آمریکا مورد انتقاد فراوان قرار گرفت. منتقدان این تصمیم دولت ترامپ را فراخوانی برای جنگ و سیاست تغییر رژیم ایران دانستند. اما این نکته مغفول مانده است که که ترامپ همزمان با خروج از برجام از ایران خواسته است که بار دیگر پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند. فشار اقتصادی در کنار درخواست مذاکره، بالاخره ایران را به میز مذاکره خواهد کشاند. اخیراً پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا پیام جالبی به ایران داد و از این کشور خواست "به الگوی مذاکره با کره شمالی نگاه کند و جدیت آمریکا در تعامل با مخالفان در مسائل پیچیده را ببیند."  فشارهای ترامپ ایران را به زانو نخواهد آورد و منجر به تغییر رژیم در ایران نیز نخواهد شد. اما احتمالا تهران را به میز مذاکره خواهد کشاند. ایران در حال حاضر تمایلی برای مذاکره با آمریکا ندارد بلکه به دنبال تضمین ها و توافقی با اروپاست تا فشارهای آمریکا را کاهش دهد. اما به دلایل زیر، رهبران این کشور در آینده نزدیک به فکر مذاکره با آمریکا خواهند افتاد.

اولاً، ایران به زودی از اروپا نومید خواهد شد زیرا

یک‌جانبه‌گرایی ایالات‌متحده و تأثیر آن در افول هژمونی آمریکا

نویسنده: توحید افضلی/ دکتری مطالعات آمریکای شمالی

  برای رهبران آمریکایی شکل‌گیری نظام چندقطبی ناگوار است و هژمون دیروز علاقه‌ای به روبرو شدن با بازیگران هم‌وزن خود را ندارد. درصورتی‌که تداوم سیاست‌های یک‌جانبه گرایانه، موجب تضعیف و افول ایالات‌متحده هدایت خواهد شد.

اندیشکده راهبردی تبیین- رفتار سیاست خارجی ایالات‌متحده آمریکا از ابتدای پیدایش تاکنون همواره و به‌صورت تدریجی به تک‌روی و یک‌جانبه‌گرایی فزاینده تمایل داشته است. این رویکرد با فروپاشی شوروی تقویت شده و به‌طور روزافزون و علنی پیش تاخته است و تا جایی پیش می‌رود که به‌مقتضای منافع خود حتی تمامی سازوکارها و ساختارهای بین‌المللی را که خود ایجاد نموده را نیز شکسته و نادیده انگاشته است.

برخلاف باراک اوباما که تمایلی عجیب به چندجانبه گرایی و همسو کردن دیگر کشورها و متحدان آمریکا در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی و احترام به ساختار نظام بین‌الملل داشت این بار اما دونالد ترامپ با احیای رویکرد تاریخی ایالات‌متحده و با دستور کاری متفاوت و ناهمگون به کاخ سفید پای گذاشته و الگوی کنش و اقدام آمریکا در نظام بین‌الملل را بازتعریف نموده است. ترامپ با رد سیاست‌های اوباما تلاش دارد تا یک‌جانبه‌گرایی را جایگزین چندجانبه گرایی اوباما نماید و طرحی جدید را در چارچوب مکانیسم‌های راهبردی ایالات‌متحده دراندازد و این تغییر نگاه و رویکرد همه‌جانبه را به‌وضوح می‌توان در راهبرد امنیت ملی آمریکا که توسط کاخ سفید تدوین شده است مشاهده کرد که در قالب نوعی یک‌جانبه‌گرایی و بر پایه سیاست و مدل کنشگر دیوانه کیسینجر به‌مثابه اصلی‌ترین وجوه تمایز با راهبرد اعلامی از سوی اوباما دلالت دارد.

بازی در بحران را از قطر بیاموزیم

🖊مرتضی سیمیاری / جامعه نو

ساعت حوالی سه بامداد را نشان می‌داد که تلفن خانه سفیر به صدا درآمد، آن سوی خط استوارت جونز معاون تیلرسون با عصبانیت فریاد می‌زند «مگر دیوانه شده‌اید، تصمیم احمقانه شما خلیج فارس را به آتش می‌کشد.» سفیر امارات در واشنگتن پاسخ می‌دهد: «ما در هماهنگی با کاخ سفید هستیم. اما آیا رئیس تو از تصمیم ترامپ خبر دارد؟» یوسف العطبیه بعدها با نقل این مکالمه تلفنی می‌گوید: «ما و عربستان تصمیم گرفتیم قطری‌ها را تحریم کنیم، ترامپ هم پشتیبان ما بود، اما دلیلی نداشت تیلرسون هم از ماجرا خبر داشته باشد» البته واقعیت آن بود که وزارت خارجه آمریکا از مدت‌ها قبل می‌دانست شاهزاده جوان سعودی و استاد اعظم او شیخ محمد بن زاید می‌خواهند تکلیفشان با دوحه را یک‌سره کرده و برادر کوچک را تنبیه کنند. تیلرسون همه تلاش خود را انجام داده بود تا این حادثه روی ندهد، اما جارد کوشنر و دیوید گرینبلات مدام در گوش ترامپ می‌خواندند که برای آنکه طرح صلح خاورمیانه شکل اجرایی بگیرد باید قطری‌ها را کنترل کرد، زیرا قطر یک شبکه تلویزیونی تروریستی است که حتی می‌تواند از کره شمالی هم خطرناک‌تر باشد! برای همین باید آنها را..

 لینک متن کامل در کانال تلگرام مجله مطالعات آمریکا

تحقیقات جمهوری‌خواهان درباره امتیازات اوباما به ایران!

دولت اوباما قصد داشته است که بصورت محرمانه به ایران امکان دسترسی به سیستم مالی آمریکا را بدهد و این تصمیم پس از به سرانجام رسیدن توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی و لغو تحریم‌های آمریکا اتخاذ شده است. بر اساس تحقیقات جمهوریخواهان سنای آمریکا که گزارش آن روز چهارشنبه منتشر شد، در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، وزارت خزانه‌داری بصورت محرمانه مجوزی را در فوریه سال ۲۰۱۶ میلادی صادر کرده است که به ایران اجازه می‌داد معادل ۵.۷ میلیارد دلار پولی را که در بانک عمان داشت، دریافت کند. قرار بود این مبلغ از ریال عمان به یورو تبدیل شود و برای انجام عملیات تبدیل، لازم بود ابتدا این مبلغ به دلار آمریکا تبدیل گردد. چنانچه چنین مجوزی برای بانک عمانی صادر نمی‌شد، بانک مسقط برای تبدیل این پول به یورو مجبور به نقض تحریم‌های آمریکا...

متن کامل در کانال تلگرام مجله مطالعات آمریکا

✅ از نرخ ارز تا تلگرام؛ راه حل یا راه حذف؟

🖊  پدرام سلطانی
 تلگرام فیلتر شد. دلار دوباره به مرز شش هزار تومان رسید. پیشتر نوشته بودم که این روزها وزن عوامل غیر اقتصادی در افزایش نرخ ارز رو به فزونی نهاده است. هر چند نمی توان ادعا کرد که فیلتر شدن تلگرام عامل گرانی دلار بوده است؛ اما می توان گفت که هر تصمیم و اتفاقی که به آرامش جامعه خدشه وارد سازد، افکار عمومی را بیشتر به سوی تصورات منفی و نگرانی از آینده سوق می دهد و رفتار اقتصادی ایشان را به سمت تصمیماتی برای کاهش آثار این اتفاقات بر دارائیهایشان سوق می دهد. اما فارغ از اثر فیلترینگ تلگرام بر نرخ ارز، می خواهم در رفتار شناسی این دو موضوع، نرخ ارز و فیلترینگ تلگرام، سخن بگویم. متن کامل در کانال تگرام مجله مطالعات آمریکا

مسئولان ایرانی تهدیدات ترامپ را جدی نگرفته‌اند

✍️ دکتر حسین راغفر
آنچه مسلم ‌است تشدید تحریمها توسط آمریکا با هدف براندازی جمهوری اسلامی‌ست اما متاسفانه به نظر میرسد این تهدیدها تا امروز از سوی برخی مسئولان جدی گرفته نشده و گویا هنوز ترامپ را باور ندارند ، منبع محرک اقتصاد ایران و درآمد اصلی حاکمیت حاصل از فروش نفت است که با حضور ترامپ به زودی این راه در مقابل مسولین ما بسته میشود . باید بپذیریم از بعد از انقلاب تاکنون هیچ رییس‌جمهور آمریکا اینگونه مواضع خصمانه‌ای نسبت به ایران نداشته و از سویی ایران هم هیچوقت تا به این اندازه به درآمد نفت وابسته نبوده و این نکته را ترامپ هم میداند.
نظام اگر می‌خواهد در قدرت بماند باید نسبت به سیاست‌هایی که باعث بی‌اعتمادی عمومی اکثریت مردم به ساختار کل حکومت شده تجدید نظر کند چون بدون اعتماد و پشتوانۀ مردم عبور از گرداب پیش رو اگر محال نباشد احتمالش ضیف است.

لینک متن کامل در کانال تلگرامی مجله مطالعات آمریکا

جان کری: عملکرد ترامپ همه سخنان رهبر ایران را تائید کرد

وزیر خارجه پیشین آمریکا در مصاحبه با روزنامه سوئیسی «نویه زوریخر تسایتونگ»:
🔹اقدام ترامپ  در زمینه خروج از توافق هسته‌ای، بزرگترین اشتباه راهبردی از زمان جنگ عراق و اشتباهی مهم در تمامی تاریخ آمریکاست.
🔹 با این تصمیم توافقی پایان می‌یابد که در قالب آن ایران مسئول محدود کردن برنامه هسته‌ای خود است و به این ترتیب آمریکا منزوی می‌شود.
🔹آنهایی هم که در ایران برای این توافق تلاش کرده‌اند هم منزوی می‌شوند و چنین چیزی سیاست داخلی ایران را به شیوه‌ای منقی تحت تاثیر قرار خواهد داد و افراط‌گرایان تقویت خواهند شد.
🔹آمریکا در برابر ایران راهبردی را انتخاب کرده است که جرج بوش علیه عراق در پیش گرفت و این راهبرد تغییر رژیم است و آنطوری که تاریخ نشان می‌دهد، نتیجه خوبی ندارد.
متن کامل در کانال تلگرامی مجله مطالعات آمریکا

فراز و فرود روابط ایران و روسیه ٢٠١٦-١٩٩٠

دکتر الهه کولایی، عفیفه عابدی

هرچند اکنون برداشت عمومی از روابط روسیه با ایران، روابطی بسیار همگرا و گرم است، اما واقعیت‌های تاریخی در مورد روابط مسکو و تهران، نشان‌دهنده رابطه‌ای پیچیده همراه با فراز و فرود بسیار و وابسته به عوامل و ﻣﺆلفه‌های گوناگون دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی است. این رابطه میراث‌دار رخدادهای دشمنی‌آلود ایران و روسیه از اوایل قرن 19 است که همچنان سایه تردید و بدبینی آن بر این رابطه گسترده مانده است. تصرف خاک ایران توسط امپراتوری روسیه در اوایل قرن 19، مداخله ویرانگر روسیه تزاری در انقلاب مشروطه ایران در اوایل قرن 20، حمایت اتحاد شوروی از جریان‌های تجزیه طلب در شمال و شمال غربی ایران، تخلیه نکردن خاک ایران در پایان جنگ جهانی دوم از سوی نیروهای نظامی اتحاد شوروی، حمایت اتحاد شوروی از حزب توده ایران، حمله اتحاد شوروی به افغانستان و اشغال این کشور مسلمان‌نشین در همسایگی شرقی ایران (1979-1989)، حمایت ﻣﺆثر اتحاد شوروی از عراق در طول جنگ ایران و عراق از سال 1980 تا سال 1988  از جمله اقدام‌ها و رفتار‌های خصمانه روسیه است که با وجود اراده ایران برای داشتن روابط نزدیک با روسیه در شرایط جدید، همچنان بر روابط دو کشور سایه انداخته است. هر چند به دلایل گوناگون که در ادامه خواهد آمد، ایران با ﺗﺄکید بر حق حاکمیت، منافع خود در سطوح گوناگون از مسیر رابطه با روسیه پیگیری می‌کند، اما این میراث تاریخی سبب شده همچنان نگاه بدبینانه همراه با بی‌اعتمادی به مسکو و روابط با این کشور، در مطبوعات و مردم ایران وجود داشته باشد. متن کامل مقاله

توجه به فرصت حساس مذاکره با اروپا

داوود هرمیداس‌باوند

در این شرایط فرصت مناسبی به دست آمده تا ایران بتواند با اروپایی‌ها گفت‌وگوهای سازنده‌ای را ترتیب دهد. کمیسیون مشترک برجام که روز گذشته بدون حضور آمریکا برگزار شد، از جمله این فرصت‌هاست. اروپایی‌ها تمایل دارند در صورت تأمین دیدگاه‌هایشان، به برجام پایبند بمانند. آنان می‌توانند همان شیوه‌ای را دنبال کنند که در زمان کلینتون انجام دادند. 

جهانی شدن و تاثیر آن بر وضعیت فقر در کشورهای در حال توسعه

دکتر صمد قائم پناه

جهانی شدن به عنوان یکی از مهمترین مفاهیم جدید در حوزه رشته­های علوم اجتماعی از جمله اقتصاد، علوم سیاسی، جامعه شناسی، ارتباطات و غیره به موضوع قابل توجه­ای تبدیل شده است، که علیرغم فرصت­ها و مزایای فراوان در ابعاد مختلف اقتصادی، تجاری و ارتباطی برای دولتها، نگرانی­های متعددی هم در زمینه رشد فقر، مسائل زیست محیطی و انواع بیماریها ایجاد کرده است. البته باید گفت تاثیرات آن از یک دولتی به دولت دیگر متفاوت است و این امر تا حد زیادی به خود دولتها بستگی دارد که تا چه میزان خودشان را در معرض جهانی شدن قرار دهند. در خصوص پدیده رشد فقر و ارتباط آن با جهانی شدن بویژه برای کشورهای در حال توسعه دو دیدگاه تئوریک مخالف و موافق شکل گرفته است. از این رو سئوال اصلی مقاله این است که جهانی شدن چه تاثیری روی فقر به طور مشخص در دولت­های در حال توسعه گذاشته است؟ و در این راستا نویسنده با تبعیت از دیدگاه تئوریک مخالف این فرضیه را به آزمون می­گذارد که جهانی شدن نه تنها موجب افزایش فقر نشده بلکه تا حد زیادی منجر به کاهش فقر در کشورهای در حال توسعه شده است. که در طول تحقیق با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و کمی به طور مستدل و عینی با ارائه آمار و ارقام از وضعیت فقر در کشورهای در حال توسعه به بررسی و اثبات فرضیه پرداخته شده است. منبع

تبیین استراتژی ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی ایران پس از برجام

محسن بیوک؛ عبدالرضا فرجی راد؛ عزت اله عزتی

دستیابی ایران به فناوری هستهای‌و در پی آن تحریم‌های‌چندجانبهای‌‌که ‌توسط شورای امنیت سازمان ملل، اتحادیه اروپا ‌و ‌ایالات متحده امریکا علیه ایران اعمال شد، قدرت ملی را هدف قرار داده ‌و ‌باعث کاهش وزن ژئوپلیتیکی ایران شده بود. پس از 12 سال مذاکره و ‌با ‌تغییر ‌در ‌مکانیسم ‌و ‌ابزارهای‌سیاست خارجی ‌و ‌اتخاذ راهبرد تنش‌زدایی، مفاهمه ‌و‌ اعتمادسازی ‌در ‌دولت یازدهم، ایران‌ با ‌بیست ‌و ‌سه ماه مذاکره ‌با ‌شش قدرت جهانی توانست ‌در ‌23 تیر ماه 1394 ‌در‌ وین ‌به ‌توافق هستهای‌موسوم‌ به‌ برجام برسد. با توجه ‌به ‌آثار ‌و ‌پیامدهای‌برجام، هدف مقاله حاضر پاسخگویی ‌به ‌این سوالات است ‌که ‌قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها‌ و ‌تهدیدات ژئوپلیتیکی برجام چیست؟ استراتژی‌ ژئوپلیتیکی ایران پس از برجام کدام است؟‌ با ‌ارائه مدل تحلیلی swot‌ و ‌ارزیابی موقعیت‌ و ‌اقدام استراتژیک (space) نتایج مقاله نشان می‌دهد ‌که ‌موقعیت ایران پس از برجام‌ در ‌ناحیه so قرار دارد. بنابر این متناسب‌ با ‌این ناحیه، استراتژی ژئوپلیتیکی جمهوری‌اسلامی‌ایران پس از برجام تدوین ‌و ‌ارائه می‌گردد. منبع

تبیین بازتولید منازعه جمهوری اسلامی ایران وآمریکا در جنوب غرب آسیا؛در عصر پسا برجام؛ بازگشت به نوواقع گرائی

سید امیر جعفری؛ عنایت اله یزدانی، محمد علی بصیری

پس از بازگشت دو طرف منازعه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 به مذاکرات هسته ای و انعقاد توافق بین‌المللی برجام،انتظار می‌رفت این مدل بتواند به عنوان یک الگو جهت حل و فصل مسالمت آمیز موضوعات اختلافی دیگر مورداستفاده قرارگیرد.ولیکن تحولات پسابرجام،امیدها جهت تسری این مدل به پرونده‌های مناقشه‌آمیز دیگر را کاهش داد.برخلاف تصور برخی از تحلیل‌گران،ایران نه تنها در صدر تهدیدات امنیتی مورد شناسائی آمریکا ومتحدان سنتی-اش در منطقه باقی مانده،بلکه با ورود بازیگران فرامنطقه‌ای،بر شدت موازنه سازی در منطقه نیز افزوده شده است.تئوری نوواقع‌گرائی گرچه به تنهائی نمی توانند درک درستی از تحولات خاورمیانه را ارائه نمایند،ولیکن همچنان از قدرت تبیین ساده‌تر و پیش‌بینی واقعی‌تر تحولات آینده،برخوردار است. در مقاله حاضر سعی می شود در پاسخ به این سوال که علل بازتولید منازعه ایران وآمریکا در خاورمیانه؛در عصر پسا برجام چیست؟با بهره‌گیری از تئوری نوواقع‌گرائی؛به تبیین این سوال پرداخته شود.مفروض اصلی مقاله این است که به دلیل استمرارتوازن قوا درخاورمیانه،شاهد تشدید رقابت های امنیتی و بازتولید ناامنی در منطقه با هدف برهم زدن توازن فعلی خواهیم بود.همکاری ایران با کشورهای1+5،نتوانسته ازتشدید منازعات درخاورمیانه جلوگیری نماید ازهمین‌رو به نظر می‌رسد تسری مسیر طی‌شده به دیگر موضوعات مورد اختلاف برای جمهوری اسلامی ایران رفتاری پرهزینه خواهد بود. منبع

محیط زیست از منظر واقع گرایی، لیبرالیسم و ‏بوم گرایان افراطی (با تأکید بر پروتکل کیوتو) ‏

قاسم ترابی

چکیده:امروزه اهمیت موضوعات مرتبط با محیط زیست بر کسی پوشیده نیست. آلودگی‏های گسترده دریاها، گرم شدن فضای کره زمین، گسترش فرایند آب شدن یخ‏های قطب، از بین رفتن جنگل‏ها و گسترش بیابان ها در سطح کره زمین، از بین رفتن تنوع زیستی و انقراض هزاران نوع از حیوانات و گیاهان و ده ها مورد دیگر از مسائل و مشکلات زیست محیطی، تنها بخش کوچکی از بحرانی هستند که انسان در اوایل قرن بیست ویکم با آن مواجه است. نگرانی در مورد مسائل زیست محیطی به حدی است که عده‏ای معتقدند که اگر در گذشته «امنیت بین‏الملل» و «اقتصاد جهانی» دو موضوع اصلی روابط بین‏الملل بوده‏اند، می‏بایست موضوع محیط زیست را به عنوان موضوع سوم در نظر گرفت. در صورت پذیرش این واقعیت، سئوالی که در این جا مطرح می‏شود این است که واقع‏گرایی و لیبرالیسم به عنوان نظریه‏های مسلط روابط بین‏الملل چگونه می‏توانند این پدیده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند؟ آیا این نظریه‏ها که تحت عنوان «خردگرایان» شناخته می‏شوند، اصولاً اهمیت موضوع محیط زیست را  قبول دارند و باتوجه به ابعاد هستی‏شناسانه‏ خود توانایی تبیین موضوع را دارند؟ در مقابل رویکردهای جدید زیست محیطی که تحت عنوان «بوم‏گرایان افراطی» شناخته می‏شوند، چگونه موضوعات مرتبط با محیط زیست را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‏دهند و چگونه به نقد نگاه خردگرایان در ارتباط با این حوزه می پردازند؟ این مقاله وجوه گوناگون مسایل زیست محیطی را مطالعه می نماید. متن کامل مقاله

مقایسه تطبیقی سیاست خارجی آمریکا در موضوع‌های ملی شدن صنعت نفت و انرژی هسته‌ای

دکتر محسن واثقی

هدف نوشتار حاضر بررسی سیاست خارجی آمریکا در قبال ملی شدن صنعت نفت و برنامه هسته‌ای ایران است. در این پژوهش به این پرسش اصلی پاسخ داده می‌شود که: آیا سیاست خارجی آمریکا در قبال ملی شدن صنعت نفت و برنامه هسته‌ای ایران دارای شباهت است یا تفاوت؟ استدلال اصلی مقاله این است که سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران در دو مسئله مذکور از همکاری نیمه‌فعال به سوی مخالفت فعال و همه جانبه سیر یکسانی داشته است. این مقاله با بررسی سیاست خارجی آمریکا در دوران مورد بحث، به بررسی تطبیقی رفتار دولت‌های آمریکایی درگیر در این مسائل می‌پردازد. اساس کار در روش تطبیقی عبارت است از: توجه به همانندی‌ها و نیز تفاوت‌های پدیده‌های اجتماعی و اندیشه‌های سیاسی. نتایج این پژوهش می‌تواند در تصمیم‌گیری مسئولان سیاست خارجی ایران و نحوه برخورد ایشان در اجرای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) مفید و مؤثر باشد. متن کامل مقاله

تأثیر پرونده هسته‌ای بر روابط سیاسی ایران با اتحادیه اروپا

احسان یوسفی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، روابط ایران با اتحادیه اروپا فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه کرده و به ‌واسطه تحولات سازمانی این اتحادیه، ظهور متغیرهای جدید و تحولات منطقه خاورمیانه و تأثیر آنها، کمتر پیش آمده که روابط مذکور دارای ثبات و روندی رو به گسترش در یک بازه زمانی درازمدت باشد. روند مذاکرات و دیپلماسی هسته‌­ای ایران واروپا نشان می­‌دهد که دوطرف هدف­ها و انگیزه‌های جداگانه­‌ای دارند. ایران برای خنثی­‌سازی سیاست­های خصمانه آمریکا و بهره­‌گیری از فناوری هسته‌­ای به ویژه چرخه سوخت، وارد مذاکره و چانه­‌زنی با اروپا شده است. از سوی دیگر هدف اتحادیه اروپا اقناع ایران برای چشم­‌پوشی از فناوری چرخه سوخت هسته‌­ای با دادن امتیازات تشویقی است. به عبارت دیگر، اروپا نیز مانند آمریکا خواهان توقف یکسره غنی‌­سازی اورانیوم و تولید سوخت هسته­‌ای در ایران است؛ پرونده هسته­‌ای ایران بعنوان نقطه کانونی مورد مناقشه ایران و اتحادیه اروپا قرار گرفته است تا جائیکه بر روابط سیاسی‌­شان اثرات قابل ملموسی بر جای گذاشته است. در این مقاله در جستجوی پاسخ این سوال خواهیم بود که روابط سیاسی ایران با اتحادیه اروپا در سال­های (92-88) چه تحولاتی را پشت سر گذاشته است. نوع روش این پژوهش، به شیوه توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه­‌ای بوده است. متن کامل مقاله

نقش گفتمان آرمان‌گرایی واقع‌بین در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

دکتر علیرضا  ازغندی - علی­جان مرادی­جو

پژوهش حاضر ضمن تبیین گفتمان «آرمان‌گرایی واقع‌بین» در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، سعی در امتزاج میان اهداف آرمانی و واقعی به ‌عنوان دو عنصر تناقض نما دارد. به‌ طور مشخص مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا امکان کاربست گفتمان آرمان­گرایی واقع ‌بین به ‌عنوان چارچوب نظری برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی وجود دارد؟ فرضیه اصلی مقاله به مناسب بودن کاربست گفتمان آرمان‌گرایی واقع ‌بین به ‌عنوان چارچوب نظری برای تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی با توجه به موارد و شواهد موجود، اشاره دارد. برای این منظور از روش توصیفی‌- تحلیلی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان آرمان­ گرایی واقع‌ بین در سیاست‌های دولت سازندگی از قبیل چند جانبه گرایی سیاسی، تنش­ زدایی و عادی ‌سازی روابط با کشورها، مصالحه گرایی و عدم تعهد اصلاح‌طلب اجرایی شده است. متن کامل مقاله

A Critical Discourse Analysis of Iran Sanctions: The Cases of Politico and the Hill

مائده دوست، منصور براتی

Maedeh Doust*, & Mansour Barati**
*M.A. of North American Studies- Faculty of World Studies- University of Tehran, **Ph.D. Candidate of Political thoughts - Faculty of Law and Political Science- University of Tehran,

This study focuses on Iran sanctions’ media coverage by two notable media outlets, Politico and the Hill by utilizingEntman’sFraming Theory,which highlights the role of media on how individuals and groups perceive and construct varied forms of reality that eventually ّFull Text متن کامل مقاله

نقش کنگره ایالات‌متحده در وضع تحریم‌ها علیه ایران

حسین مرادی؛ دکتر حسین دهشیار

سیستم سیاسی حکومتی امریکا مبتنی بر سیستم تفکیک قوا بوده که با تقسیم قدرت در میان قوا و ایجاد سیستم توازن و بررسی هر قوه بر عملکرد دیگری نظارت می‌نماید. لذا به خاطر همین سیستم توازن و بررسی، دوباره در عرصه تصمیم‌گیری بخصوص تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی تداخل نقشی میان رئیس‌جمهور و کنگره وجود دارد. این تداخل نقشی در عرصه سیاست خارجی امریکا در قبال ایران نمود داشته و هر یک سعی می نمایند تا سیاستهای خود را در قبال ایران تحقق دهند. حال این تحقیق با استفاده از روش توصیفی و با مراجعه به متن قوانین تصویب شده در کنگره علیه ایران و همچنین جلسات استماع برگزار شده در ارتباط با ایران در پی پاسخ به این پرسش اصلی است که کنگره چه نقشی در پیشبرد سیاستهای امریکا در مقابل ایران داشته و چگونه به دنبال ایفای این نقش می‌باشد. فرضیه این تحقیق آن است که هر زمان که کنگره وارد تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی امریکا علیه ایران شده، با تصویب قوانین باعث شده رفتار امریکا نسبت به ایران تهاجمی‌تر و با اعمال سیاست‌های سرسختانه‌تری همراه گردد. در واقع، کنگره در ارتباط با موضوع ایران تلاش کرده تا دست برتر را در تعیین سیاست خارجی امریکا نسبت به رئیس‌جمهور داشته باشد. متن کامل مقاله

راهبرد آمریکا و نظم منطقه ای خاورمیانه: از هژمونی کلاسیک تا هژمونی ملایم

علی محمدی ضیاء؛ محمد ستوده، دانشگاه باقرالعلوم قم

خاورمیانه با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود و از سویی با برخورداری از منابع عظیم انرژِی در طول تاریخ همواره کانون توجهات قدرت های فرامنطقه ای بوده است. این عوامل باعث شده که ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ جهانی توجه خاصی به این منطقه داشته باشد و در ابعاد مختلف راهبرد نوین خود را در منطقه خاورمیانه پی گیری کند. پژوهش حاضر در پاسخ به چیستی راهبرد آمریکا در منطقه خاورمیانه بر اساس روش اسنادی و با استناد به اسناد امنیت ملی ایالات متحده، در چارچوب نظری نظم های منطقه ای، این فرضیه را ارائه می کند که راهبرد ایالات متحده از هژمونی کلاسیک به هژمونی ملایم در ایجاد نظم منطقه ای خاورمیانه تغییر کرده است. این نوشتار همچنین این یافته ها را ارائه می کند که راهبرد نوین ایالات متحده آمریکا مبتنی بر همکاری با حداقل منافع مشترک کشورهای منطقه خاورمیانه بوده و در فضای منطقه و جهان به دنبال ایجاد مشروعیت و رضایت برای اعمال قدرت خود می باشد. منبع مقاله

رفتارشناسی آمریکا در قبال رژیم پهلوی و انقلاب اسلامی

دکتر یدالله سپهری

آمریکا پس از پایان جنگ جهانی دوم به مداخله در مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران پرداخته است. یافته‌ها تحقیق نشان می‌دهد دولت آمریکا به جهت تبدیل شدن به یک هژمون برتر و ایران به دلیل موقعیت استراتژیک، منابع نفتی، بازار مصرف و همچنین کانون جریان انقلاب اسلامی در خاورمیانه، مورد توجه قرار گرفته‌اند. در دوران پهلوی، آمریکا با نفوذ در نخبگان سیاسی و ترویج فرهنگ آمریکایی و اعطای کمک‌های نظامی و اقتصادی، شرایط نفوذ و استثمار را بوجود آورد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکائیان برای سقوط انقلاب اسلامی و بازگشت به شرایط ماقبل، از سه رویکرد تهدید سخت، نیمه سخت و نرم استفاده نمودند. نوشتار حاضر به بررسی و تحلیل رفتارشناسی دولت آمریکا در دوران پهلوی و انقلاب اسلامی بر اساس نظریه‌های هژمونیسم می‌پردازد. متن کامل مقاله

روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی آمریکا و ترکیه در دوره ریاست جمهوری اردوغان

افسانه مصفی، روح‌اله شهابی

شروع روابط ترکیه و ایالات متحده آمریکا مربوط به ربع قرن هجدهم است. در آن زمان تاکنون روابط دو کشور فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. گاهی روابط سرد بین دو کشور حاکم بوده و مدتی نیز روابط نزدیکی باهم داشته­‌اند. اوج قرابت روابط دو کشور به سال‌­های آغازین پس از جنگ جهانی دوم باز می­‌گردد. در آن زمان ترکیه با ورود به ناتو، نه تنها بعنوان یک متحد اصلی این سازمان بلکه این کشور نقش مهمی را در ابتکارات و استراتژی­‌های منطقه‌ای آمریکا برعهده گرفت. در دوران جنگ سرد شکل دهنده روابط دو کشور نیاز به مقابله با تهدید احتمالی شوروی بوده است. امروزه مسائلی که روابط دو کشور را شکل داده و هدایت می‌کند مربوط به ابعاد ژئوپولیتیکی منطقه خاورمیانه، آسیای مرکزی و قفقاز می‌باشد. می‌توان گفت تا زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه، توجه ترکیه بیشتر به غرب بود ولی با روی کار آمدن این حزب که موجب تغییر در سیاست خارجی این کشور گردید و مسائلی از قبیل جایگاه ژئوپولیتیکی ترکیه در زمینه­‌های انتقال انرژی و تحولات منطقه‌­ای جهان عرب، تحولات سوریه و همچنین نقش اقتصادی این کشور در دنیا باعث تغییر نگرش این کشور به غرب شده و بالطبع در روابط دو کشور ترکیه و ایالات متحده نیز تأثیرگذار بوده است. در مجموع حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان با تکیه بر ویژگی­ها و قابلیت­‌های ژئوپولیتیکی، ژئواکونومیکی کشور ترکیه و استفاده از فرصت‌­های به وجود آمده در منطقه به نفع خود، در سیاست خارجی ترکیه تغییر محسوسی ایجاد کرده و بر این اساس در روابط خود با ایالات متحده نیز بازنگری کرده است. متن کامل مقاله

ریشه‌های ایران هراسی از نگاه افکار عمومی جهان عرب

مهدی زاده علی؛ فرشته میرحسینی

ایران هراسی پدیده‌ای چند بعدی است که در پیوندی عمیق با موضوعات سیاسی و امنیتی قرار گرفته  است. با این وجود نمی‌توان با تقلیل آن به این ابعاد از ریشه‌های تاریخی، فرهنگی و حتی سیاسی و بین‌المللی آن غافل شد. این امر بیش از هر جای دیگر، در مورد جریان ایران هراسانه‌ای که در جهان عرب در حال وقوع است، صادق است. از این جهت  پژوهش حاضر با تکیه بر این پرسش که ریشه‌های ایران هراسی در افکار عمومی جهان عرب چیست، به ارائه مجموعه‌ای از راهکارها برای برون رفت از این شرایط می‌پردازد. این فرضیه در پژوهش حاضر به آزمون گذارده شده که ایران هراسی در جهان عرب نه تنها ریشه تاریخی و فرهنگی دارد، بلکه تحولات سیاسی اخیر در منطقه در تشدید آن مؤثر است و برای عبور از شرایط جاری نیاز به ارائه یک استراتژی منسجم برای بازیابی تصویر ایران در جهان عرب وجود دارد.  متن کامل مقاله

دونالد ترامپ و میراث سیاست واقع گرایانه اوباما در خاورمیانه

فرزاد محمدزاده ابراهیمی؛ محمدرضا ملکی؛ سعید وثوقی

این مقاله بر میراث سیاست خارجی اوباما در خاورمیانه برای دونالد ترامپ رئیس جمهوری جدید ایالات متحده متمرکز شده است. با روی کارآمدن باراک اوباما که با وعده تغییر برمسند ریاست جمهوری ایالات متحده تکیه وجهت گیری سیاست خارجی این کشور را متحول کرد، بحث، گمانه زنی و انتقادات درباره دکترین و اصول سیاست خارجی امریکا روندصعودی به خودگرفت و نظرات مختلفی دراین راستا ارائه شد. برخی تحلیلگران سیاست خارجی دولت اوباما را سردرگم، فاقد جهت گیری فکری یا ایدئولوژیکی خاصی دانسته و او را درتصمیم گیری ضعیف و مردد قلمدادکردند. درمقابل، برخی سیاست خارجی دولت اوباما را عملگرایانه وبرخی واقعگرایانه ارزیابی می‌کنند. برجسته‌ترین میراث سیاست خارجی اوباما تغییرجهت گیری راهبردی امریکا از خاورمیانه به شرق دور ومعطوف کردن توجه و منابع ایالات متحده به سمت آسیا اقیانوسیه بود. کدام رویکرد نظری روابط بین الملل تحلیل و تبیین مناسبی از سیاست خارجی ایالات متحده دردوره اوباما و علت این تغییرجهت گیری ارائه می‌دهد؟ پژوهش حاضر درتلاش است با بهره گیری از روش تحلیلی تبیینی، نشان دهد اگر سیاست خارجی دولت اوباما از زاویه نظریات روابط بین الملل موردبررسی قرارگیرد نمی‌توان نزدیکی اصول سیاست خارجی او به نظریه واقعگرایی را ازنظر دورداشت. دراین راستا پس ازبررسی نظریه واقعگرایی، می‌توان نشان دادکه چگونه سخنان، اقدامات و سیاست‌های اوباما نشان دهنده اصول واقعگرایی سیاسی وبه تبع آن میراثی است که برای جانشین خود برجای گذارده است. متن کامل مقاله

راهبردهای هسته‌ای متفاوت ایران؛ تبیینی از دریچه واقع‌گرایی نئوکلاسیک

دکتر امیر نیاکویی؛ عسگر صفری

این مقاله از چشم انداز واقع گرایی نئوکلاسیک بر تجزیه و تحلیل راهبردهای ایران در زمینه پیش برد برنامه هسته‌ای پس از 1382، پرداخته است و این گونه توضیح می‌دهد که بررسی راهبردهای هسته‌ای ایران در طول دوره زمانی 1382 تا 1395 حاکی از تغییر و نوسان در این راهبردها است و با توجه به این که در طول این دوره زمانی راهبرد یکسانی در پیش برد برنامه هسته‌ای ایران وجود نداشته است، به طور مشخص هدف این مقاله بررسی علل و متغیرهای تأثیرگذار در راهبردهای هسته‌ای متفاوت ایران و پاسخ‌گویی به این پرسش است که: چه عواملی باعث تغییر در راهبرد هسته‌ای ایران در طول سال‌های مذکور شده و چگونه می‌توان این تغییر در راهبرد هسته‌ای ایران را تبیین نمود؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نوع راهبرد و رفتاری که ایران در قبال موضوع هسته‌ای اتخاذ کرده است آمیزه‌ای از تعامل عوامل بیرونی (نظام بین‌الملل) و عوامل داخلی (ساختار و قدرت داخلی و نوع ادراک نخبگان تصمیم‌گیرنده سیاست خارجی ایران) بوده است. در دوره زمانی 1382 تا 1395 هرکدام از دولت‌ها با توجه به ظرفیت‌های داخلی و برداشتهای خود، فشارهای ساختاری نظام بین‌الملل را ترجمه کرده و به آن پاسخ داده‌اند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی است.  متن کامل مقاله

تحلیل تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی بر سیاست امنیت ملی ایران در پرونده هسته‌ای

حسین مهدیان؛ دکتر علی علی حسینی؛ دکتر علیرضا آقا حسینی

این پژوهش در پی تبیین میزان و نوع تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران بر نگاه و رویکرد اتخاذی از سوی طرفین پرونده هسته‌ای ایران است. در همین راستا، تلاش گردیده، با رویکردی تلفیقی، بین «واقعیت‌های ژئوپلیتیک» کشور و نگاه و درک طرفین پرونده هسته‌ای، ارتباط برقرار شود. یافته‌های پژوهش (که فرضیات آن به‌صورت میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است)، نشان می‌دهد از منظر میزان تأثیرگذاری، عوامل ژئوکالچری بیشترین تأثیرگذاری را بر نگاه بازیگران مؤثر در پرونده هسته‌ای داشته‌اند و عوامل ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و هیدروپلیتیکی به ترتیب در رده‌های بعدی اثرگذاری قرار دارند. در بررسی نوع تأثیرگذاری بر «نگاه و رویکرد خودی» نیز، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری مثبت و عوامل ژئواکونومیکی نیز، بالاترین میزان اثرگذاری منفی را داشته‌اند. همچنین، در ارزیابی میزان تأثیرگذاری عوامل ژئوپلیتیکی ایران، بر «نگاه و رویکرد طرف مقابل (1+5)»، عوامل ژئوکالچری بالاترین اثرگذاری منفی وضعیت هیدروپلیتیک ایران کمترین اثرگذاری منفی را داشته است. متن کامل مقاله

الگوی بومی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران؛ مدلی برای قدرت‎سازی بازیگران منطقه‎ای

دکنر مرتضی اسماعیلی

گذری بر متون تولیدشده در حوزۀ قدرت نرم، به‌ویژه کاوش در نظریات شارح برجستۀ این مفهوم جوزف نای، نمایانگر این حقیقت است که تاکنون تمامی محققان و دانشمندان فارغ از ارائۀ چارچوبی منسجم به‌منظور کاربست این مفهوم در راستای تحقق اهداف و منافع اعمال‎کنندگان آن، قدرت نرم را فقط به‌مثابۀ ابزاری توصیفی و نه کاربردی استعمال کرده‎اند. در واقع اینان از مفهوم قدرت نرم، برداشت و مفهومی هژمونیک و انحصاری ساخته‎اند که تنها کشورهای برتر اقتصادی و نظامی توان به خدمت گرفتن آن را دارند و نه قدرت‎های متوسط و منطقه‎ای. در این مقاله در پی آنیم تا از رهگذر دسته‎بندی و تئوریزه کردن ابعاد مختلف قدرت نرم و تمایز قائل شدن بین «منابع سخت» و «منابع نرم» از یک سو، و «منابع نرم» و «قدرت نرم» از سوی دیگر، برخلاف تمایز بین قدرت اجبار و قدرت جذب - آنچنان که نای و هوادارانش اشاره کرده‎اند- یک «تئوری منبع‌محور» از قدرت نرم ارائه دهیم تا از طریق آن ضمن شکستن انحصار الگوی هژمونیک فعلی، زمینۀ بهره‎مندی قدرت‎هایی چون ایران، از کارویژه‎های قدرت نرم فراهم شود. متن کامل مقاله

نظریه نقشه ادراکی و سیاست‌ هسته‌ای دولت یازدهم

دانیال رضاپور، دکتر سید امیر نیاکویی

نیل به مقاصد سیاسی، امنیتی و اقتصادی، همواره از مهم‌ترین اهداف کشورها در تدوین و اعمال سیاست خارجی بوده است. برای تحصیل این مقاصد، کشورها به طور سنتی نوعی دیپلماسی مبتنی‌بر رویکردها و ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی را در پیش گرفته‌اند. با وجود این در نیمه دوم سده بیستم با شکست جریان اصلی روابط بین‌الملل در پیش‌بینی اتفاقات ناشی از فروپاشی شوروی، رویکردهای روانشناسی سیاسی به‌عنوان رویکردی فرعی برای تحلیل مسائل بین‌المللی مطرح شدند. نقشه ادراکی به‌عنوان یکی از ابزارهای روانشناسی سیاسی که مبدع آن را می‌توان (رابرت اکسلرود) نامید، راهی برای بازنمایی گفته‌های شخص در مورد قلمرویی محدود (مثلا یک مشکل سیاستگذاری) است. این نقشه برای دریافت ساختار دعاوی علی و رسیدن به پیامدهایی که از این ساختار نشئت می‌گیرند، طراحی می‌شود. با بررسی نقشه ادراکی دکتر روحانی از طریق سخنرانی‌ها و مکتوبات موجود، پرسش اصلی این پژوهش چنین مطرح می‌شود که رویکرد آقای روحانی نسبت به حل‌وفصل مسائل هسته‌ای ایران چگونه بوده است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نگرش حقوقی و دیپلماتیک دکتر حسن روحانی به مسائل بین‌المللی، باعث درک مسئله هسته‌ای ایران به‌عنوان یک موضوع حقوقی بین‌المللی شده که با پیروی از چهارچوب قوانین نهادینه شدن بین‌المللی و با همراهی کشورهایی که منافع مستقیم در ایران دارند، می‌توان آن را از طریق دیپلماتیک و براساس حفظ مصالح کشور به موفقیت رساند. متن کامل مقاله

استراتژی امنیتی آمریکا در دوران بوش و اوباما: تغییر یا تداوم

دکتر محمد جمشیدی؛ فرناز نوری

The United States National Security Strategy under Bush and Obama: Continuity and Change

Mohammad Jamshidi; Farnaz Noori

The foreign policy of states determines the way they behave in the international arena. Accurate analysis of official foreign policy documents of a country is helpful in that it shows what the international priorities of a country are at specific periods. This article reviews the U.S. National Security Strategy documents published in 2002, 2006, 2010 and 2015 from the perspective of the perception of threats to the U.S. security and perception of the U.S. role in the world. It tries to study the differences and similarities between the Bush and Obama administrations in this regard using a Neoclassical Realist framework. The results show that the Obama administration identified a wider range of threat sources to U.S. national security while providing less detailed solutions to them. Also, as democracy promotion abroad ceased to be a priority in 2015, compared to 2002 and 2006, counterterrorism continues to be at the top of U.S. security agenda. In line with Neoclassical Realism, creation of an international order under U.S. leadership is an important priority mentioned in the NSS of 2015. Full  Text

دسترسی آژانس به مراکز نظامی از منظر حقوق بین‏ الملل (با تأکید بر برجام)

صالح رضائی پیش رباط

هدف این مقاله بررسی مقررات موافقت‏نامه پادمان جامع، پروتکل الحاقی و برجام در خصوص دسترسی آژانس به مراکز نظامی و شرایط و محدودیت‏های آن است. در معاهده منع گسترش سلاح‏های هسته‏ای و موافقت‏نامه‏های پادمان جامع مرتبط با آن، صلاحیت یا اختیاری برای آژانس بین‏المللی انرژی اتمی مبنی بر دسترسی به مکان‏های نظامی کشورهای متعاهد وجود ندارد. پروتکل الحاقی نیز مقررات صریحی مبنی بر دسترسی آژانس به مراکز نظامی پیش‏بینی نکرده است. در سند برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم با وجود اینکه سازوکار پیچیده‏تر و شفاف‏تری در نظر گرفته شده، اما هیچ‏گونه حق یا صلاحیتی برای آژانس در این مورد در نظر گرفته نشده و هرگونه دسترسی در این مورد مشروط به رضایت و همکاری داوطلبانه ایران است.  متن کامل مقاله

همه‏ پرسی اقلیم کردستان؛ منابع و تنگناهای تشکیل دولت مستقل

دکتر محمدرضا حاتمی؛ میکائیل سانیار

این مقاله ضمن بررسی همه‏پرسی اخیر اقلیم کردستان عراق، منابع و تنگناهای تشکیل دولت مستقل در این اقلیم را مورد بررسی قرار می‏دهد. یافته‏های مقاله حاکی از آن است که رشد ناسیونالیسم کردی متأثر از شرایط تاریخی، وزن بالای ژئوپلیتیکی، تحولات چند سال اخیر منطقه خاورمیانه و حمایت برخی بازیگران منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای از اصلی‏ترین عوامل تقویت‏کننده استقلال کردستان عراق محسوب می‏شوند و در مقابل، انزوای ژئوپلیتیکی، مخالفت قدرت‏های منطقه‏ای از جمله ایران و ترکیه، عدم حمایت بین‏المللی و مسئله کرکوک کلیدی‏ترین موانع اقلیم در راستای تشکیل دولت مستقل کردی است. متن کامل مقاله

سیاستگذاری اقتصادی کنترل تحریم در فرایند دیپلماسی هسته‌ای

عباس مصلی نژاد، دانشگاه تهران

رهیافت نئولیبرالیسم در اقتصاد سیاسی بین‌المللی اهمیت، مطلوبیت و کارامدی بالایی در حل منازعات سیاسی و بحران‌های منطقه‌ای  دارد. بخش شایان توجهی از تضادهای جهان غرب و ایران در سال‌های دهۀ 1990 به بعد عمدتاً تحت تأثیر فعالیت هسته‌ای ایران شکل گرفته و گسترش یافته است. در این مقاله به تبیین زمینه‌های اقتصادی کنش راهبردی آمریکا در مقابله با ایران و فرایند دیپلماسی هسته‌ای ایران و کشورهای گروه 1+5 براساس سیاستگذاری اقتصادی نئولیبرالی می‌پردازیم. پایان مذاکرات در 14 جولای 2015 و انتشار برنامۀ جامع اقدام مشترک را می‌توان انعکاس کاربرد رهیافت نئولیبرالی در حوزۀ سیاستگذاری اقتصادی تحریم و اقدام‌های متقابل ایران برای کنترل و گذار از تحریم دانست. علت اصلی موفقیت مذاکرات و برنامۀ هسته‌ای را می‌توان بهره‌گیری از سازوکارهای رهیافت نئولیبرالی در اقتصاد سیاسی بین‌المللی ذکر کرد. چنین رهیافتی زمینه‌های نیل به همکاری مشترک برای کاهش تهدیدات فراروی کشورها را سازماندهی کرد. در رهیافت سیاستگذاری اقتصادی نئولیبرال، همکاری بازیگران برای دستیابی به سود، قدرت و امنیت را امکان‌پذیر می‌سازد. در این فرایند، قالب‌های تحلیلی اقتصاد سیاسی رابطۀ ارگانیک بین مؤلفه‌های سیاست بین‌الملل و اقتصاد بین‌الملل برقرار می‌کند. براساس چنین رویکردی، هر گونه حل‌وفصل مرحله‌ای موضوعات هسته‌ای تابعی از ضرورت‌های اقتصاد و سیاست جهانی خواهد بود. از سوی دیگر، مذاکرات هسته‌ای را می‌توان در قالب الگوهایی از جمله «اعتمادسازی راهبردی» نیز تفسیر کرد. روند دیپلماسی هسته‌ای ایران و کشورهای گروه 1+5 بیانگر آن است که مؤلفه‌های اقتصاد سیاسی با نیازهای راهبردی جمهوری اسلامی ارتباط مستقیمی با حل‌وفصل فعالیت‌های هسته‌ای ایران دارد. پرسش اصلی مقاله آن است که «مبانی سیاستگذاری کنترل تحریم در رهیافت نئولیبرالی اقتصاد سیاسی بین‌الملل چیست و ایران چگونه از آن در فرایند مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 استفاده کرده است؟» فرضیۀ مقاله بر این موضوع تأکید دارد که ضرورت‌های اقتصاد سیاسی ایران و امنیت راهبردی کشورهای 1+5 چنین فرایندی را به‌وجود آورده است. در تنظیم این مقاله از رهیافت سیاستگذاری اقتصادی سیاسی نئولیبرال استفاده شده است. متن کامل مقاله

رقابت ایران و روسیه در زمینه تأمین انرژی جهانی: نگاهی بر دوره پساتحریم

جواد ابراهیم پور

علیرغم افزایش همکاری‌های ایران و روسیه در اکثر زمینه‌ها بعد از دوره فروپاشی شوروی، الگوی روابط این دو کشور در زمینه تأمین انرژی جهانی متأثر از وضعیت طبیعی و استراتژیک در قالب رقابت توصیف می‌گردد. این امر بویژه بعد از رفع تحریم‌ها و توافق با قدرتهای بزرگ به نظر می‌رسد روند افزایشی نیز به خود گیرد. این مقاله درصدد بررسی زمینه‌های رقابت دو کشور در حوزه انرژی و تأثیر نتایج مثبت مذاکرات بر آن است. همچنین نشان داده شده است که بهبود روابط با غرب و تنش‌زدایی مسأله هسته‌ای، ایران را بعنوان یکی از رقبای جدی عرصه نفت و گاز و انرژی هسته‌ای مطرح خواهد نمود. این تحولات علاوه بر بازگشت ایران به جایگاه مهم انرژی منطقه و جهان، موقعیت ویژه روسیه در صادرات انرژی بویژه گاز طبیعی و سوخت هسته‌ای را نیز به چالش خواهد کشید. با توجه به ماهیت بحث مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی، درصدد توضیح این مسأله است که تحولات دوره پساتحریم علاوه بر افزایش فعالیت ایران در زمینه تولید و تأمین انرژی جهانی موجب شکل‌گیری زمینه‌های رقابت با روسیه در حوزه انرژی خواهد شد. متن کامل مقاله

بررسی دیدگاه های منتقدین وجود اسلام هراسی رسانه ای

عباس عیسی زاده، سید حسین شرف الدین

غالباً این گونه تصور می شود که در وجود جریانی به نام «اسلام هراسی رسانه ای» و یا «تزریق ترس، نفرت و تعصب علیه اسلام و مسلمانان در افکار عمومی غرب از طریق رسانه ها»، هیچ گونه تردیدی وجود ندارد و مخالف و منکری برای آن نمی توان یافت، لکن چنین نیست. با وجود اینکه بسیاری از پژوهشگران با ارائه دلایل و شواهد کافی، بر وجود این معضل در غالب جوامع غربی به ویژه در دو سه دهه اخیر تاکید دارند، برخی محققان پس از بررسی و تحلیل روشمند رسانه های گوناگون گفتاری، نوشتاری و تصویری، در وجود معضل و جریانی با عنوان «اسلام هراسی رسانه ای» مناقشه کرده، آن را ناشی از تئوری توطئه و ساخته ذهن وهم آلود برخی مسلمانان جهت مقابله با هرگونه نقد و خرده گیری از باورها و معتقدات مذهبی شان می دانند. در این نوشتار تلاش شده است تا با استناد به شش پژوهش مهم، دیدگاه های منتقدان اسلام هراسی مورد نقد، بررسی و واکاوی قرار گیرد و صحت و سقم ادعای آن ها ارزیابی و تحلیل شود. ازاین رو، سوال اصلی مطالعه حاضر این است: منتقدان وجود اسلام هراسی رسانه ای در غرب، برای اثبات مدعای خود به چه شواهدی استناد جسته اند؟ روش مطالعه در مقام گردآوری، اسنادی و استنادی (بررسی منابع و گزارشات رسانه ای) و در مقام ارزیابی و داوری، تحلیلی و انتقادی است. نتیجه آنکه تقریباً هیچ یک از پژوهش ها به طور قطع وجود «اسلام هراسی رسانه ای» را رد نکرده اند، بلکه تنها بخش هایی از ادعای مذکور را مردود می دانند؛ بنابراین بیشتر تلاش ها معطوف به خدشه دار کردن این مدعا و شواهد آن معطوف بوده است و هیچ محققی به ضرس قاطع وجود جریان اسلام هراسی را رد نمی کند؛ چراکه تعصب گسترده ضد اسلامی در غرب به ویژه در وسایل ارتباط جمعی چنان عیان گشته که به هیچ عنوان قابل انکار و چشم پوشی نیست. منبع

تحلیلی استعاره‌ای از ساخت ایران در روزنامه‌های مهم ایالات متحده (2013-2001)

دکتر حمیرا مشیرزاده، فاطمه بهرامی پور

 ایران از راه­های مختلف به­ویژه از طریق متون رسانه­ای، به‌عنوان "دیگری دشمن"در ایالات متحده برساخته شده که این امر از نظر برداشت از ایران در سطوح و عرصه­های مختلف و نوع برخورد با آن واجد مدلولات و تبعات مهمی بوده است. سؤالی که این مقاله درصدد پرداختن به آن است، چگونگی ساخت ایران بر مبنای استعاره‌سازی است (انتقال جنبه­هایی از یک قلمرو به قلمرو دیگر به‌­نحوی که از قلمرو دوم به‌گونه­ای سخن گفته می‌شود که گویی قلمرو مبدأ است). استدلال اصلی مقاله این است که کاربرد انواع خاصی از استعاره­های دربارۀ ایران از یک سو، و پیوندیابی­های گفتمانی صورت‌گرفته از سوی دیگر، به ساخت ایران به‌عنوان یک "دشمن" در رسانه­های ایالات متحده منجر شده است. در این مقاله با تکیه بر شاخۀ خاص از نظریه و روش تحلیل گفتمان، یعنی تحلیل استعاره­ای، نقش محوری استعاره­ها در برساختن ایران به‌عنوان "دیگری دشمن"در گفتمان مطبوعاتی ایالات متحده با تکیه بر متون خبری سه روزنامۀ مهم این کشور (نیویورک تایمز، واشینگتن پست و وال استریت ژورنال) در یک دورۀ حدوداً دوازده‌ساله (از یازده ­سپتامبر 2001 تا سال 2013) بررسی شده و شواهد و داده­هایی برای نشان دادن چگونگی استفاده از استعاره­های مفهومی اصلی برای ایجاد و خلق روایتی از ایران به‌عنوان دشمن و نیز چگونگی تداخل گفتمانی و شباهت میان ساخت معنایی در هر سه روزنامه ارائه شده است.متن کامل مقاله

راه ابریشم و ایران فرهنگی؛ مؤلفه‌هایی برای همگرایی منطقه‌ای در غرب آسیا

دکتر محمدرضا مجیدی، محمدحسین دهقانیان؛ دانشگاه تهران

راه ابریشم در طول چند قرن پیونددهندۀ امپراتوری­های بزرگ عصر خود بود و اگرچه اساساً بر مبنای دادوستد و سود اقتصادی شکل گرفته بود، به محملی برای تعاملات و ارتباطات فرهنگی و تمدنی تبدیل شد و میراث فرهنگی ماندگاری برای ایران، کشورهای آسیای مرکزی و به‌طور کل کشورهای غرب آسیا بر جای گذاشت. در این مقاله ضمن اشاره به پیشینۀ تاریخی راه ابریشم و پیامدهای اقتصادی و فرهنگی آن، به این موضوع می‌پردازیم که تلاش برای احیای راه ابریشم چگونه می­تواند زمینۀ همگرایی در غرب آسیا را فراهم کند؛ مانع از شکل‌گیری بستر مناسب برای رشد افراطی­گری در منطقه شود و به تقویت پایه­های ایران فرهنگی و روح مدارای مندرج در آن کمک کند. به همین منظور از برخی از نظریه­های مطرح در مطالعات منطقه­ای به‌عنوان مبنای نظری کار استفاده شده است. متن کامل مقاله

دیپلماسی و امنیت انرژی جمهوری اسلامی ایران

دکتر احسان یاری، دانش رضایی؛ دانشگاه شیراز

یکی از الزامات رشد و توسعه­ اقتصادی کشور­ها در جهان کنونی، اتخاذ سیاست­ و دیپلماسی مناسب در راستای تأمین امنیت انرژی­شان است. با اینکه نوع نگاه به امنیت انرژی از سوی تولیدکنندگان و مصرف­کنندگان انرژی متفاوت است، اما می‌­توان گفت در برخی موارد امنیت انرژی آنها مکمل یکدیگر است؛ یعنی کشورها با آگاهی از سیاست­‌های امنیت انرژی همدیگر، می­‌توانند با اتخاذ سیاست و دیپلماسی مناسب روابط همکاری­‌جویانه و یا حاصل جمع مضاعف را در پیش بگیرند که حاصل آن افزایش بهره‌­وری و سود هم برای مصرف‌کننده و هم تولیدکننده انرژی است. جمهوری اسلامی ایران یک کشور تولید­کننده مهم انرژی منطقه‌­ای و جهانی است و نخستین کشور در حوزه­ خلیج‌فارس بود که نفت در آن کشف شد. از همان ابتدای کشف نفت تاکنون، انرژی مهمترین کالای استراتژیک صادراتی و یکی از عوامل مهم توسعه و رشد اقتصادی و تحولات این کشور محسوب می‌شود. از اینرو دارا بودن روابط نزدیک با مصرف‌کنندگان انرژی، برای کسب موقعیت بهتر و سود بیشتر در حوزه انرژی، می‌تواند برای ایران حائز اهمیت باشد. در این پژوهش با توجه به جایگاه ویژه انرژی ایران در منطقه و جهان و همچنین اهمیت انرژی (نفت و گاز) در اقتصاد کشور، به بررسی تأثیر دیپلماسی انرژی بر امنیت انرژی جمهوری اسلامی ایران می­‌پردازیم. در پایان نیز به ارائه راهکار­هایی در حوزه دیپلماسی انرژی پرداخته می‌شود. نگارندگان در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته­‌اند. متن کامل مقاله

فرصت‌ها و چالش‌های عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری شانگهای

دکتر محمدصادق کوشکی، سید محمود حسینی؛ دانشگاه تهران

سازمان­های منطقه­ای راهی برای دستیابی به منافع راهبردی کشورها هستند که بر پایۀ اهداف و منافع مشترک کار می­کنند. امروزه سازمان همکاری شانگهای نیز به‌عنوان یک سازمان مهم منطقه­ای مطرح است. سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 با حضور کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان به­وجود آمد. در این میان، جمهوری اسلامی ایران همواره خواهان دستیابی به عضویت دائم در این سازمان بوده است. سؤال اصلی مقاله این است که اهداف و منافع ایران از عضویت در سازمان همکاری شانگهای چیست؟ در ادامه ضمن توجه به زمینه­های تکامل سازمان همکاری شانگهای، منافع عضویت دائم جمهوری اسلامی ایران در این سازمان را برمی‌شماریم و جدا از این فرصت­ها، به چالشی­هایی که برای دستیابی ایران به این مهم وجود دارد، نیز پرداخته می­شود. متن کامل مقاله

هژمونی آمریکایی و تهدید روشنفکران ارگانیک برای انقلاب اسلامی

روح الأمین سعیدی

تحولات چشمگیر محیط بین‌ الملل طی دهه‌ های اخیر اَشکال تحمیل اراده و اعمال سلطة قدرت‌ های بزرگ بر نظام جهانی را نسبت به گذشته بسیار دگرگون ساخته و دورانی موسوم به عصر استعمار نوین را رقم زده است که در آن تأثیرگذاری غیرمستقیم بر اذهان مخاطبان، مزیت نسبیِ به مراتب بیشتری از سلطه‌گری بر آنان از طریق ابزارهای قدرت سخت‌ دارد. مقالة پیش‌رو با مدنظر قرار دادن تحولات مذکور و با وام‌گیری از ادبیات گرامشی، به طرح این پرسش اصلی پرداخت که «روشنفکران ارگانیک» در کشورهای هدف چه نقشی را به‌منظور بسط و تحکیم هژمونی آمریکایی در عصر استعمار نوین ایفا می‌کنند؟ در پاسخ به پرسش اصلی، فرضیة نگارنده این بود که روشنفکران ارگانیک به دلیل تأثیرپذیری شدید از اندیشه و سبک زندگی غربی در نتیجة حضور در قلمرو جغرافیایی غرب و تحصیل در مراکز علمی اروپا و آمریکا به‌ویژه در قالب برنامه‌های دیپلماسی عمومی، واسطه و تسهیلگر هژمونی آمریکایی در جوامع هدف هستند. این مقاله از لحاظ نظری، رویکردی گرامشینیستی دارد و نگارنده به منظور راستی‌آزمایی فرضیة خود کوشید تا با روش تحلیل دومتغیره و شیوة گردآوری اسنادی اطلاعات، وجود رابطه‌ای علّی را میان نفوذ و هژمونی آمریکایی و رفتار جوامع هدف به واسطة کنشگری روشنفکران ارگانیک اثبات نماید.  منبع

سازوکارهای مقابله با قانون محدودیت مصونیت دولت خارجی امریکا

منوچهر توسلی نائینی؛ نادیا عطاران

ایالات متحده امریکا در سال 1996 قانون مصونیت دولت‌های خارجی (مصوب 1976) را اصلاح کرد. براساس این قانون، اشخاص امریکایی آسیب دیده از حملات تروریستی در هر جای دنیا و یا بازماندگان آنها می‌توانند در محاکم امریکا علیه دولت‌هایی که حامی عملیات تروریستی هستند، شکایت کنند. وزارت خارجه امریکا فهرست دولت‌های حامی تروریسم را مشخص می‌کند. جمهوری اسلامی ایران از سال 1983 در فهرست دولت‌های حامی تروریسم ایالات متحده امریکا قرارگرفته است. از این‌رو دعاوی بسیاری در سال‌های اخیر علیه ایران در دادگاه‌های امریکا مطرح شده است و دادگاه‌های مزبور برخلاف قواعد حقوق بین‌الملل نیز تاکنون ده‌ها میلیارد دلار رأی علیه ایران صادر کرده‌اند. اما در مواجهه با این قانون راهکار ایران چیست؟ آنچه تاکنون اتفاق افتاده شرکت نکردن در دادگاه‌ها به منظور مشروعیت نبخشیدن به نقض مصونیت دولت‌ها است. مذاکرات دیپلماتیک، طرح مسئله در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و یا در دیوان بین‌المللی دادگستری، از جمله اقدامات سیاسی - حقوقی است که می‌تواند برای مقابله با این قانون از سوی ایران انجام شود. متن کامل مقاله

بررسی تأثیر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران بر اهداف و منافع راهبردی آمریکا در عراق نوین

دکتر بهرام نوازنی، زهرا عبادی

پس از تشکیل جمهوری اسلامی در عراق، جمهوری اسلامی ایران رسمأ از عراقی باثبات، امن و مستقل که در عین دوستی با ایران، قادر و مایل به کاهش نفوذ ایالات متحده آمریکا در تحولات داخلی عراق باشد حمایت کرد اما شکل‌گیری عراق نوین با ویژگی‌های متفاوت از ساخت قدرت و سیاست، ضرورت تعریف نوین از نقش و موقعیت عراق در سیاست نرم و دیپلماسی هوشمند جمهوری اسلامی ایران با این کشور را اجتناب ناپذیر می‌کند. اهمیت عراق بیش از هر چیز به دلیل فراهم آوردن ظرفیت‌های فرصت‌سازی در سیاست خارجی ایران در سطح روابط دوجانبه، منطقه‌ای و روابط با قدرت‌های بزرگ بوده است. براین اساس هدف این نوشتار تحلیل نفوذ سیاسی جمهوری اسلامی ایران در عراق نوین است به خصوص آنکه در ساختار سیاسی نوین نیروهای شیعی و کرد نقش اصلی و بی سابقه‌ای را به‌دست آورده‌اند. از همین فرصت بکر است که جمهوری اسلامی ایران با پیگیری قدرت هوشمند به دنبال تسخیر افکار عمومی شیعیان و کردهای این کشور برآمده تا با بهره‌گیری از قدرت نرم به استحکام و گسترش روابط خود با عراق بپردازد. این مقاله، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش اصلی است که قدرت نرم ایران چگونه در کشوری که پس از اشغال نیروهای ائتلاف به رهبری ایالات متحده آمریکا تحت حمایت این کشور بود؛ توانسته مانع تحقق سیاست‌ها و اهداف راهبردی آمریکا در این کشور باشد؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نفوذ نرم جمهوری اسلامی ایران در عراق نوین مبتنی بر سه حوزه‌ی ارزشی – اعتقادی، فرهنگی – اجتماعی سیاسی بوده که با به کارگیری دیپلماسی هوشمند در عراق توانسته تأثیر منفی بر تحقق اهداف و منافع راهبردی آمریکا بگذارد. متن کامل مقاله

The Non-Aligned Movement and Nuclear Disarmament: Stance and Actions

جنبش عدم تعهد و خلع سلاح هسته ای: موضع سیاسی و رفتار

حسین شریفی تارازکوهی، ایمان خسروی

Hossein Sharifi Tarazkouhi, Iman Khosravi

The emergence of nuclear weapons as a new actor in international relations has introduced a new area in the international security arena. Since the appearance of these weapons, there have been increasing efforts to limit and destroy them in order to achieve global peace in the framework of disarmament and centered around the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons. Along with the emergence of the non-proliferation system and the current trend, achieving nuclear disarmament has turned into an international demand, especially for the Non-Aligned Movement member states. The present study seeks to analyze the influence of the Non-Aligned Movement on disarmament in the framework of the mentioned Treaty. To this end, and based on the Neoliberal Institutionalism theory, this article studies the Non-Aligned Movement’s stance toward nuclear disarmament in the framework of the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons and the Review Conferences of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons. The study is written according to the descriptive-analytical method. The findings suggest that despite its inefficient influence prior to the 1995 Review and Extension Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons, the Non-Aligned Movement, as a major actor in international peace and security, has gained an influential position in the negotiations about the formation of the trends related to nuclear disarmament in the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons. Full Text Article

دیپلماسی ایران در خاورمیانه شکننده و چالش‌گذار از توریسم به تروریسم

دکتر مختار صالحی، دانشگاه مازندران

پارامترهای مختلفی بر توسعه اقتصادی کشورها تاثیرگذار است. از بین پارامترهای تاثیرگذار، امنیت یکی از مهم‌ترین آنهاست. وجود امنیت در سطح داخل و منطقه بر فرایند توسعه اقتصادی تاثیر بسزایی دارد. در شرایط کنونی، در خاورمیانه، دو روی سکه امنیت، تروریسم و توریسم قرار دارد. علی رغم افزایش سطح ضریب امنیت ملی ایران، ضریب امنیت در خاورمیانه کاهش یافته است. سوال اصلی پژوهش این است که، شکننده‌گی دولت‌ها در خاورمیانه چه تاثیری بر جایگاه توریسم نسبت به تروریسم در منطقه بر جای گذاشته است؟ بنابر فرضیه پژوهش، به نظر می‌رسد، متاثر از تداوم شکننده‌گی در کشورهای عراق، سوریه و یمن، خاورمیانه به منطقه جذاب برای تروریست‌ها تبدیل شده است. تداوم حضور تروریسم، در بلند مدت فرایند توسعه منطقه از جمله ایران را با مشکل مواجه می‌کند. اتخاذ دیپلماسی فعال منطقه‌ای از سوی ایران برای ارتقاء ضریب امنیت خاورمیانه ضروری به نظر می‌رسد. در همین راستا، موضوع فوق را بر اساس چارچوب نظری ماهیت دولت‌های شکننده به بحث می‌گذاریم. برای آزمون فرضیه، از روش توصیفی تحلیلی همراه با آمار و ارقام بین‌المللی مرتبط با موضوع استفاده شده است. متن کامل مقاله

مقایسه ی عملکرد شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و کره شمالی

دکتر محمدعلی بصیری، دکتر مجیدرضا مومنی، الهام استوار

شورای امنیت، هرگاه احساس کند که مسئله‌ای به عنوان بحران، امنیت و صلح بین‌المللی را به خطر می-اندازد وارد می‌شود. بحران‌های بین‌المللی از جمله بحران هسته‌ای ایران و کره شمالی، از جمله بحران-هایی هستند که توجه نهادهای بین‌المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد را به خود معطوف ساخته است. سوال اصلی این مقاله این است که عملکرد شورای امنیت در قبال پرونده هسته‌ای ج.ا.ایران وکره شمالی چگونه بوده است. فرضیه‌ی ما در این پژوهش آن است که عملکرد شورای امنیت در قبال پرونده اتمی ایران و کره شمالی تبعیض‌آمیز بوده است. هدف ما در این پژوهش آن است که عملکرد شورای امنیت را در قبال برنامه هسته‌ای این دو کشور مورد بررسی قرار دهیم. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که هر دو این کشورها در معرض تحریم‌های اقتصادی، فشارهای سیاسی و تهدیدات نظامی بوده‌اند. در حالی که کره شمالی صریحا اعلام نموده خواهان استفاده‌های نظامی است، جمهوری اسلامی ایران، همواره اعلام کرده است قصد دارد از انرژی هسته‌ای در راه اهداف صلح‌جویانه استفاده کند و به NPT پایبند بوده است. این پژوهش با روش مقایسه‌ای با مطالعه‌ی کتب، مقالات، اسناد و... انجام شده است. متن کامل مقاله

بررسی علل و زمینه های گسترش روابط ایران و چین در عصر پسا برجام

دکتر رضا اختیاری امیری، محبوبه صالحی خنار

با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، ایران دور جدیدی از مذاکرات فشرده و مستمر را با دولت های عضو گروه 1+5 آغاز کرد که نهایتا به توافق جامع هسته ای وین یا «برجام» منتج شد. در همین رابطه، علیرغم کاهش تنش ها و متعاقبا احیای روابط ایران و غرب بویژه اروپا، نه تنها سطح مناسبات ایران و چین حفظ شد، بلکه توسعه قابل ملاحظه ای را نیز تجربه نمود. با توجه به این موضوع، سوال اصلی پژوهش حاضر بر این مبنا شکل گرفته است که چه عواملی در گسترش مناسبات ایران و چین پس از توافق نهایی هسته­ای یا « برجام» نقش مهمی ایفاء نمودند؟ این پژوهش با بهره­گیری از روش توصیفی – تحلیلی و با کاربست پارادایم عمل­گرایی در قالب رهیافت نظری نو واقع­گرایی استدلال می­کند که مولفه­هایی مانند وفاداری چین به ایران در شرایط سخت تحریم­ها، تداوم بی اعتمادی ایران به غرب علیرغم احیای روابط، الزامات اقتصادی متقابل تهران-پکن، اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک ایران برای چین، لزوم مقابله با افراط­گرایی، تروریسم و بنیادگرایی و همچنین مخالفت با نظم موجود بین­المللی و یک  جانبه­گرایی ایالات متحده موجب شده تا دو کشور ایران و چین ضمن حفظ سطح تعاملات و مناسبات سیاسی و اقتصادی فعلی خود، تلاش نمایند تا همکاری­های دوجانبه را بیش از پیش گسترش دهند. متن کامل مقاله

عربستان سعودی و تلاش برای موازنه‏ سازی مجدد در برابر ایران

یاسر نورعلیوند؛ عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات راهبردی

در نتیجه رویدادها و تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای و ژئواستراتژیک قدرت‌های فرامنطقه‌ای از اوایل قرن بیست‏ویکم به این سو، موازنه منطقه‌ای در راستای منافع ایران و به ضرر عربستان سعودی تغییر پیدا کرده است. این وضعیت، در کنار تحولات داخلی عربستان به‏ویژه به قدرت رسیدن رهبران جدید در این کشور، سعودی‌ها را به سوی این درک و نگرش از تحولات منطقه سوق داده است که اگر نقش و نفوذ رو به افزایش ایران در چارچوب راهبرد موازنه‌سازی مجدد، کنترل و مهار نشود، نظم آینده غرب آسیا، ایران‌محور خواهد بود. به همین دلیل، ریاض در قالب سیاستی تهاجمی، رویکرد موازنه‌سازی مجدد در برابر ایران را در چارچوب سه راهبرد موازنه‌سازی سخت، موازنه‌سازی برون‌گرا و موازنه‌سازی درون‌گرا دنبال می‌کند. متن کامل مقاله

معرفی کتاب: تحریمهای ایران در روابط آمریکا و چین. Iran Sanctions in US-China Relations

تحریمهای ایران در روابط آمریکا و چین؛  نویسنده: اسفندیار خدایی؛ انتشارات لمبرت آلمان، 2017

Book: Iran Sanctions in US-China Relations; by Esfandiar Khodaee, 2017

 لینک خرید کتاب      Link

ارائه چارچوب توسعه دیپلماسی علمی جمهوری اسلامی ایران از منظر خبرگان و مسئولان علمی و دیپلماسی کشور

• دکتر محمدسعید تسلیمی، خلیل نوروزی، احمد مخدومی، مهدی هاجری

هدف این پژوهش، ارائه الگوی پارادایمی و نظام‌مند توسعه دیپلماسی علمی کشور، مبتنی ‌بر مصاحبه‌های خبرگان و مسئولان دخیل در حوزه علمی و فناوری و دیپلماسی است. این پژوهش مبتنی ‌بر راهبرد پژوهشی داده‌بنیاد و بر اساس رویکرد مختار به دنبال استخراج الگوی پارادایمی توسعه دیپلماسی علمی است. بدین منظور ابتدا 17 نفر از استادان، خبرگان و متخصصان حوزه دیپلماسی علمی شناسایی شده و مورد مصاحبه قرار گرفتند و در مرحله بعد با فرآوری داده‌ها و مفاهیم، مقوله‌های سطح 1، سطح 2، سطح 3 و الگوی پارادایمی استخراج شد. با طی مراحل پژوهشی داده‌بنیاد، هر کدام از مقوله‌های شناسایی‌شده با توجه به سنخیت موضوعی، ذیل مقوله‌های پارادایمیِ علل غایی، علل ضروری، علل فاعلی، شروط، موانع، ظرفیت‌ها، معدّات و بروندادها دسته‌بندی شدند. با توجه به محرکات انگیزاننده ناشی از علل غایی و اضطرار به‌وجودآمده از علل ضروری، توسعه دیپلماسی علمی کشور به‌عنوان یک امر مهم از منظر خبرگان و مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران تلقی می‌شود و باید با در نظرگرفتن شروط، موانع و ظرفیت‌ها به ترسیم معداتی برای نیل به این مهم پرداخت. در پایان به بروندادها به‌عنوان نتایج عملی و عینی توسعه دیپلماسی علمی اشاره شده است. متن کامل مقاله

 

تأثیر رویکرد پاسیفیک محور آمریکا بر امنیت جنوب غرب آسیا (با تأکید بر امنیت ملی ایران)

دکتر مراد کاویانی راد، دکتر عبداله قنبرلو، مراد دلالت

جنوب غرب آسیا متشکل از کشورهایی است که تنوع هویتی سازه‌های سیاسی-فضایی منطقه و کشمکش‌های سیاسی برخاسته از منافع و رویکردهای متعارض کشورهای حاضر دست‌کم طی چند دهه اخیر نقش مؤثری در شکنندگی امنیت منطقه‌ای داشته است و این در حالی است که ثبات خاورمیانه، امنیت و کنترل انرژی منطقه ژئوپلیتیک خلیج فارس و کنترل رقبا در جنوب غرب آسیا همواره در کانون توجه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا قرار داشته است. داده های موجود گویای آن است رشد توسعه اقتصادی کشور چین این کشور را به جایگاه هماورد ژئواکونومیک ایالات متحده بالا کشیده است از این‌ رو، مهار این رقیب در کانون ژئواستراتژی ایالات متحده قرار دارد. یافته‌های موجود گویای آن است که متأثر از مباحث ژئواکونومیک، سیاست خارجی آمریکاجهت‌گیری پاسیفیک محوری به‌ویژه در ارتباط با چین یافته است. از این‌رو تنظیم مناسبات پاسیفیک محور این کشور نیازمند کاهش حضور نظامی در خاورمیانه است. مقاله حاضر براین فرض استوا راست که رویکرد پاسیفیک محور ایالات متحده این کشور را واداشته که کشورهای جنوب غرب آسیا نقش بیشتری در تأمین امنیت منطقه‌ای بیایند. داده‌های مورد نیاز این پژوهش به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است و روش‌شناسی حاکم بر تحقیق نیز ماهیت توصیفی-تحلیلی دارد. نتیجه پژوهش نشان داد که طی دو سال اخیر رویکرد پاسیفیک محور آمریکا با توجه به گسترش فزایند تروریسم و وزن ژئوپلیتیک ج.ا. ایران و نقشی که در ثبات منطقه دارد زمینه تحول مناسبات این کشور با ایران را در پی داشته است که گفتگوهای هسته‌ای و رخدادهای مرتبط با آن در این حوزه قابلیت تأمل دارد. متن کامل مقاله

تاثیر برجام بر سیاست، نظم و راهبردهای امنیتی خاورمیانه

دکتر صادق زیباکلام، محسن زمانی

یکی از مهمترین و حساسیت برانگیزترین موضوعات در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و بی شک مهم ترین جنجال تاریخ دیپلماسی ایران بعد از ماجرای ملی شدن صنعت نفت، بحران هسته ای شدن ایران بوده است.رقابت قدرت های بزرگ جهانی، منطقه ای بر سیاست هسته ای ایران به همان میزان تاثیر گذاشت که فعالیت های هسته ای ایران برسیاست های منطقه ای و جهانی، به طوری که با برجسته شدن مساله داغ و جنجالی هسته ای ایران بالاخص در دهه اخیر، تعارض واحدها لحظه به لحظه شکلی منازعه آمیزتری یافت که در این میان تبلیغات منفی غرب و برخی واحدهای خاورمیانه، حساسیتی بسیار شدید بر روی مسئله اتمی ایران بوجود آورده وضمن تاثیرات محسوس برسیاست و امنیت خاورمیانه، باعث بوجود آمدن عکس العمل های خصمانه ای در ابعاد بین المللی و منطقه ای نسبت به ایران شده که در نهایت به اتحادهای امنیتی بین واحدها بر علیه ایران انجامید. صرف نظر از نوع وشیوه دیپلماسی نخبگان ایرانی باید گفت که مسئله هسته ای ایران یک متغیر بسیار مهم بر ماهیت روابط امنیتی و سیاسی منطقه ای در قبل و بعد از توافق جامع هسته ای ( برجام) بوده است. جدا از مذاکرات هسته ای منجر به برجام و ارزیابی متن محور و قضاوت درباره دستاوردهای آن، پیامدهای برجام و تاثیرات آن بر سیاست های منطقه ای خاورمیانه قابل تامل و بررسی است. سوالات مقاله از این قرار هستند که آیا توافق هسته ای ( برجام) موجب ایجاد تغییراتی در سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران شده است؟ متن کامل مقاله

تأثیر مذاکرات هسته‌ای بر صنایع بورسی ایران

سید مرتضی هژبرالساداتی و دکتر علیرضا پویا؛ دانشگاه فردوسی مشهد

تحقیقات متعدد نشان می‌دهند رخدادهای سیاسی از جهات مختلف بر بورس اوراق بهادار تأثیر‌گذارند. یکی از رخداد‌های سیاسی حائز اهمیت برای جمهوری اسلامی، مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 است که در راستای حل محدودیت‌ها و تحریم‌های اعمال شده علیه جمهوری اسلامی برگزار می‌شود. به‌نظر می‌رسد با عنایت به تأثیر تحریم‌ها بر تراز تجاری، تأمین ارز و ... و همچنین نظارت دقیق سرمایه‌گذاران بر تحولات اقتصادی کلان و سیاسی کشور، برگزاری مذاکرات هسته‌ای می‌تواند بر بورس اوراق بهادار تهران تأثیر‌گذار باشد. این تحقیق به دنبال بررسی تغییرات قیمتی سهام و خوشه‌بندی شاخص گروه‌های صنعت برمبنای عکس‌العمل سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با رویکرد بازده روزانه است. به این منظور از پانل دیتا با 28 مقطع و 1422 روز استفاده و گروه‌های مختلف صنعت براساس بازده غیر‌نرمال کسب شده خوشه‌بندی می‌شوند. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد گروه‌های صنعت موجود در بورس اوراق بهادار در سه خوشه با عکس‌العمل منفی، عکس‌العمل مثبت کم و عکس‌العمل مثبت زیاد بخش‌بندی می‌شوند. به‌منظور بررسی سطح تمایز و اعتبار خوشه‌بندی از تحلیل تشخیصی استفاده شده است. متن کامل مقاله

مقایسۀ رویکرد یک‌جانبه‌گرایی و چندجانبه‌گرایی ایالات متحده در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران

دکتر حامد عامری گلستانی؛ بهروز شجاعی

برنامۀ هسته‌ای ایران یکی از موضوعات مهم در رابطۀ آمریکا و ایران پس از انقلاب اسلامی است. رویکردهای مختلف آمریکا در قبالِ این پرونده نقش مهمی در فراز و فرود آن داشته است. دو رویکرد «یک‌جانبه‌گرایی» و «چندجانبه‌گرایی» از جمله مهم‌ترینِ آن‌هاست. در دورۀ جرج دبلیو بوش، آمریکا با پی‌گیری سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه، هژمون شدن را دنبال می‌کرد در سال‌های آخر بوش، سیاستِ این دولت به‌دلیل ناکارآمدی‌های آن در خاورمیانه، رو به چندجانبه‌گرایی گذاشت، که البته رویکردی قوی نبود. اوباما سیاست‌های چندجانبه را در زمینه‌های مختلف، از جمله پروندۀ ایران دنبال کرد و مذاکره با ایران، و همکاری با کشورهای 5+1 محاصل چندجانبه‌گرایی آمریکا و تغییر در سیاست‌هایِ ایران بود. این مقاله، با روش مقایسه‌ای، به‌دنبال مقایسۀ این دو رویکرد اساسی با این پرسش است که، «رویکردهای دولت بوش و اوباما در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران، چگونه با هم قابل مقایسه‌اند؟» با این فرضیه که «در مقایسۀ میانِ سیاستِ آمریکا در قبال پروندۀ هسته‌ای ایران، «هژمونیک‌کرایی و نظامی‌گری» شاخص‌های مهم یک‌جانبه‌گرایی و «همکاری و نهادگرایی بین‌المللی، شاخص‌های مهم چندجانبه‌گرایی هستند.» منبع

حضور چین در خلیج فارس پیامدهای سیاسی و استراتژیک

دکتر مجید بزرگمهری؛ مریم میرزایی

در شرایطی که جمهوری خلق چین سیاست توسعه اقتصادی، صنعتی و تجارت خارجی را با سرعتی اعجاب آور دنبال می کند، نیاز این کشور به منابع انرژی فسیلی مانند نفت و گاز افزایش یافته و چنین رویه ای افزایش واردات این محصولات را از نقاط مختلف دنیا به ویژه خلیج فارس در پی خواهد داشت. محرک اصلی چین در فعال تر شدن آن در خلیج فارس، نیازهای انرژی و به موازات آن کم رنگ تر شدن نقش ایدئولوژی در سیاست جهانی پس از جنگ سرد است. سوال محوری این مطالعه به چگونگی سیاست چین در خلیج فارس می پردازد و در این راستا روند حضور این قدرت فرامنطقه ای در این حوزه استراتژیک انرژی بررسی می شود. به نظر می رسد به موازت افزایش نیاز به انرژی های فسیلی، چین حضور گسترده تری در خلیج فارس در قالب مراودات اقتصادی و بازرگانی و به صورت واردات نفت و صادرات کالا و خدمات به کشورهای منطقه خواهد داشت. در این مطالعه از روش توصیفی تحلیلی بهره گرفته شده است ودر ارائه داده ها سعی شده تکیه بر اسناد درجه یک باشد. منبع