عباس ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکا از دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
درست شش روز، از وقوع کودتای نافرجام ترکیه می گذرد و طرفداران نظریه توطئه در این چند روز بخاطر اینکه چرا آقای رئیس جمهور از این واقعه جان سالم بدر برده و کشته نشده است؛ دست به کار شده و می خواهند بگویند که این کودتا ساختگی و جعلی بوده و عده ای حتی پا را از این نیز فراتر می گذارند و این کار را به خود آقای اردوغان نسبت می دهند
دکتر مریم سادات غیاثیان، زهرا نامور
سیاستمدار ایدئولوژی شخصی خود یا گروهش را در تولید متن سیاسی و با هدف خاصی به کار می گیرد. این ایدئولوژی را می توان از طریق شناخت راهکار گفتمانی انکار استخراج نمود که در آن، چیزی در ابتدا به حالت مثبت ارائه و سپس با استفاده از یک اصطلاح خاص مانند «اما» رد می شود و برای مشروعیت بخشی به «خود» و مشروعیت زدایی از «دیگری» به کار می رود. ساختار خرد متن سرمقالات غربی که به موضوع فعالیت هسته ای ایران اختصاص یافته اند، همراه با شیوه انکار، مشروعیت این فعالیت و سلطه آمریکا بر آن را به شیوه خاص خود بازنمایی می کنند. بر این اساس، مقاله پیش روی، با رویکردی انتقادی، کاربرد انکار را در سرمقالات مذکور در روزنامه های آمریکایی واشنگتن پست و وال استریت ژورنال و روزنامه های انگلیسی ایندیپندنت و گاردین در مقطع زمانی 2009 مورد بررسی قرار داده است تا در پی پاسخ این سوال باشد که چگونه مطبوعات غربی مشروعیت فعالیت هسته ای ایران را از نگاه آمریکا بازنمایی کرده اند. ماحصل یافته های پژوهش حاکی از آن است که رویکرد آمریکا نسبت به فعالیت هسته ای ایران، رویکرد تک قطبی و انحصاری است و مطبوعات غربی در جهت مشروعیت بخشی به این نگرش، بیشترین استفاده را از راهکار انکار به شیوه موجه سازی نظری و جلوه نمایی عقلانی دارند. متن کامل مقاله
دکتر منصور رحمانی، گروه روابط بین الملل دانشگاه تهران
بررسی و مطالعه متن سخنرانی‌های اوباما و نحوه ارائه آن از سوی وی در مبارزات انتخاباتی امریکا نشان میدهد که باراک اوباما مهارت‌ها و فنونی را در این سخنرانی‌ها بکاربرده است که دیگر نامزدهای ریاست‌جمهوری فاقد چنین مهارت‌هایی بودهاند. بررسی سخنرانی‌های اوباما گویای آن است که وی از روش‌های نهفته و پنهانی استفاده کرده‌است که ریشه در فنون ارتباطی روانشناختی، ناشی از روش‌های میلتون اریکسون و الگوی ارتباطی «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی»، داشته است. هدف این مقاله بررسی و تحلیل سخنرانی‌های اوباما در دو دوره انتخاباتی است. لذا پرسش اصلی این است که وی چگونه توانست با استفاده از روش‌ها و فنون ارتباطی میلتون اریکسون و «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی» در برقراری ارتباط با مخاطبان امریکایی موفق شده و آرای بیشتری را در هر دو انتخابات به خود اختصاص دهد؟ به این منظور، نویسنده مقاله برخی سخنرانی‌های مهم و کلیدی را که اوباما در مبارزات انتخاباتی دو دوره ارائه داده‌است، از نظر ساختار و فنونی که وی در هر سخنرانی استفاده کرده‌است، مورد بررسی قرار میدهد، تا فهم دقیقی از چگونگی موثر بودن شیوه‌های سخنرانی اوباما ارائه شود. این مقاله در عین اینکه به استفاده از این شیوه‌ها توسط اوباما می‌پردازد، اثرات عمیق شیوه‌های پیچیده میلتون اریکسون و الگوی ارتباطی «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی» در جذب افکار عمومی رأی‌دهندگان را مورد بررسی قرارمی‌دهد.
دکتر احمد سلطانی نژاد؛ مهدی شاپوری؛ دانشگاه تربیت مدرس
شناخت رویکرد و سیاست اتحادیه اروپا در مسئله هستهای ایران و عوامل تاثیرگذار بر آن از جهات مختلف حائز اهمیت است و میتواند به‌عنوان تجربه ارزشمندی برای جمهوری اسلامی ایران در روابط با این اتحادیه و اعضای آن در آینده عمل کند. این مقاله با طرح این پرسش که «رویکرد اتحادیه اروپا در مورد مسئله هستهای ایران چگونه بوده و چه عواملی در این راستا تاثیرگذار بودهاند؟»، به کندوکاو در این باب پرداخته و تلاش دارد با نگاهی جامع، این موضوع را مورد بررسی قراردهد؛ علاوه بر این، تلاش بر این است تا با شناخت بهتر این مسئله، درسهایی برای آینده روابط جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اروپا و به‌ویژه اعضای موثر آن ارائه شود. استدلال اصلی مقاله این است که در روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا از اول انقلاب تاکنون، چرخهای از تعامل و تقابل وجود داشته و نحوه برخورد اتحادیه اروپا با کشورمان در مسئله هستهای نیز در چهارچوب همین چرخه قابل درک است. ریشه این چرخه تعامل و تقابل عمدتا به دو موضوع برمیگردد: یکی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به نظام بینالملل و غرب و نحوه تعامل با اروپایی‌ها در مورد اختلافات فیمابین و دیگری، رویکرد امریکا نسبت به ایران است. البته مسائل دیگری مانند امنیت و ثبات خاورمیانه، سطح بالای روابط اتحادیه اروپا به‌ویژه تروئیکای این اتحادیه با رقبا و دشمنان منطقهای ایران، برآوردهای سرویسهای جاسوسی برخی کشورهای اروپایی نیز در برخورد اروپایی‌ها با ایران در بحث هستهای تاثیر داشته‌اند که در این مقاله به آنها نیز اشاره خواهد شد. متن کامل مقاله
دکتر عباس عراقچی، دکتر مهدی سبحانی
چین طی 10 سال گذشته به شدت رشد کرده و پیش‌بینی میشود طی دهههای آتی، این رشد تداوم پیدا کند. امریکا نگران است که رشد فزاینده اقتصاد چین در خدمت نیروی نظامی آن کشور قرار گیرد و چین را به هژمون در آسیا با ظرفیت هژمونی در جهان تبدیل کند که در هر دو حالت، تهدید کننده منافع امریکا و متحدان آن در آسیا- پاسفیک خواهد بود. امریکا برای رفع و یا کاهش این نگرانی در قبال چین، رویکرد همکاری - تقابل را در پیش گرفته است. براساس استراتژی جدید نظامی امریکا، این کشور در نظر دارد حضور نظامی خود در آسیا - پاسفیک را تقویت کند. امریکا در جست‌وجوی برقراری موازنه جدیدی از قدرت در آسیا است و تلاش میکند از طریق مهار سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی چین این موازنه را برقرار سازد. متن کامل مقاله
دکتر سید امیر نیاکویی، حسین بهمنش؛ دانشگاه گیلان
با شکل‌گیری بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقهای و فرامنطقه‌ای براساس منافع و علایق خود جهت‌گیری‌های مختلفی را در رابطه با این کشور، که اهمیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه دارد، اتخاذ نموده‌اند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولت‌ها برای اعمال فشار و ساقط کردن حکومت اسد، از جلوه‌های بارز تحولات سوریه محسوب میشود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است. این مقاله به دنبال آن است تا با ارائه چهارچوبی نظری، به واکاوی انگیزه‌های مهمترین بازیگران بین‌المللی که خواهان سقوط نظام حاکم در سوریه هستند، بپردازد. بر این اساس پرسش اصلی مقاله این است که نقش و انگیزه‌های مهمترین بازیگران بین‌المللی معارض با نظام سوریه چیست؟ البته با توجه به گستردگی بازیگران معارض، تنها به امریکا، عربستان و ترکیه که تاثیرگذارترین بازیگران نیز محسوب میشوند، پرداخته شده است. یافته‌های مقاله حاکی از آن است که منافع سه کشور فوق در سوریه، به سطح بالایی از همپوشانی رسیده است؛ امریکا به دنبال تضعیف جبهه مقاومت به نفع رژیم صهیونیستی است، عربستان به دنبال گسترش نقش‌آفرینی و جلوگیری از نفوذ ژئوپولیتیکی و ایدئولوژیکی ایران در منطقه است و در نهایت، ترکیه گسترش نفوذ در خاورمیانه و اعاده گذشته تاریخی خود را دنبال میکند. در این میان، جلوگیری از گسترش قلمرو ژئوپولیتیکی ایران، فصل مشترک انگیزه‌های بازیگران فوق می‌باشد متن کامل مقاله
دکتر محمدعلی موسوی، دانشیار مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران
اسفندیار خدایی، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران
مجله علمی پژوهشی روابط خارجی (پژوهشکده تحقیقات راهبردی) تابستان 1395
این پژوهش استراتژی امریکا را در قبال چین در منطقه خلیج فارس بررسی میکند و کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به وابستگی روزافزون چین به منابع انرژی خلیج فارس، امریکا به عنوان قدرت هژمون چه سیاستی را در قبال چین در این منطقه دنبال کرده است؟ آیا سیاستی لیبرال در پیش گرفته و با چین همکاری کرده است یا با اتخاذ سیاستی واقع‌گرا در پی تقابل و مهار چین بوده است. این پژوهش به روش مطالعه موردی و با بهرهگیری از دو نسخه واقع‌گرا و لیبرال نظریه ثبات هژمونیک بر این مدعی است که استراتژی امریکا تعامل آمرانه بوده است که ترکیبی از هر دو رویکرد واقع‌گرایانه و لیبرال است. امریکا مانع حضور اقتصادی چین در خلیج فارس نشده است بلکه با رویکردی لیبرال با پکن تعامل داشته است؛ اما رفتار امریکا در قبال چین در بحران‌های پسایازده سپتامبر نظیر تحولات عراق و سوریه و بخصوص برنامه هستهای ایران، امریکا با رویکردی واقع‌گرایانه کوشیده است چین را وادار به همراهی با سیاستهای واشینگتن در منطقه سازد و این رقیب خود را در بعد استراتژیک در چهارچوب سیاستهای امریکا مهار و کنترل کند. لیکن در طولانی‌مدت تعارض ذاتی در راهبرد تعامل آمرانه یعنی تعامل اقتصادی و مهار استراتژیک موجب شده است با عمیق‌تر شدن روابط پکن با کشورهای منطقه، ادامه این روند برای امریکا دشوارتر شود و پکن آزادی عمل بیشتری می یابد.
علیرضا میریوسفی، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران
مجله علمی پژوهشی روابط خارجی (پژوهشکده تحقیقات راهبردی) تابستان 1395
راهبرد اعلام شده امریکا علیه داعش، راهبردی متناقض و ناقص بوده است که در اعلام آن، خطوط سیاسی و حزبی داخل امریکا به خوبی قابل تشخیص بوده و عمدتا با توجه به نزدیک بودن انتخابات کنگره در سال 2014، تدوین شده بود. تعمق در این مورد و دلایل و نواقص آن، درک مناسبی از شیوه و ساختار تصمیم‌گیری در داخل امریکا درباره مسائل خاورمیانه را به دست میدهد که برای ایران هم بسیار مهم است. هرچند در این راهبرد، نامی از ایران برده نشده بود، ولی ایران به‌صورت بالقوه به‌عنوان بخشی از راه‌حل درازمدت این راهبرد نگریسته می‌شد. به همین خاطر صدور قطعنامه 2254 شورای امنیت درباره سوریه که ملاحظات ایران در آن لحاظ شده است، دور از انتظار نبوده است. موضوعات مهمی که این وضعیت را تبیین میکنند عبارتند از ساختار خاص سیاست‌سازی داخل امریکا که از برایند تمایلات دولت اوباما و فشارهای داخلی بر وی شکل می‌گیرد، نواقص و تناقضات این راهبرد و دیدگاههای مختلف داخل امریکا درباره چشم‌انداز همکاری با ایران برضد داعش و موانع آن. در این چهارچوب، بهرهگیری نظریه سیاست بوروکراتیک گراهام آلیسون به همراه مدل خردتری تحت عنوان تمهید تعهد، توضیح مناسبی در مورد نحوه اعلام این ائتلاف علیه داعش ارائه میدهد. در مجموع ائتلاف اعلام شده علیه داعش یک استراتژی غیرجدی و نمایشی است، مشکلات فراوانی با توجه به خودداری امریکا از اعزام نیروی رزمی زمینی به سوریه دارد و بدون همکاری با ایران راه به جایی نخواهد برد متن کامل مقاله .
دکتر احمد سلطانی نژاد، مهدی شاپوری؛ دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: یک دهه از تبدیل شدن برنامه هسته ای ایران به یک مناقشه در روابط ایران و قدرت های بزرگ و قرار گرفتن آن در کانون توجه محققان، سیاستمداران، افکار عمومی جهان و نهادهای بین المللی مربوطه می گذرد. اهمیت شناخت این مناقشه به منظور رصد و برخورد مقتضی با آن در حجم انبوهی از تحقیقات و گزارش های انجام گرفته در مورد آن و همچنین میزان قابل ملاحظه ای از قطعنامه ها و بیانیه های صادر شده از سوی طرفین و نیز نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی، کاملاً نمایان است. محققان و صاحبنظران زیادی از زوایای مختلف در مورد چگونگی و چرایی شکل گیری این مناقشه و همچنین چگونگی برخورد با آن اظهارنظر کرده اند. با این وجود، در مورد اینکه چرا این مناقشه یک دهه استمرار پیدا کرده، کار تحقیقی مستقل و جدی انجام نگرفته است. این مقاله با هدف پُرکردن این خلأ پژوهشی نگارش شده است. سئوالاتی که در این تحقیق قصد پاسخ به آنها را داریم عبارتند از اینکه چگونه نوع روابط ایران - امریکا باعث استمرار مناقشه هسته ای ایران شده است؟ و در این میان هدف نهایی امریکا در این مناقشه چیست؟ فرضیه اصلی که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد، این است که استمرار مناقشه هسته ای ایران ریشه در «چرخه منفی برسازی» در روابط میان ایران و امریکا دارد. با وجود این چرخه، هدف نهایی امریکا در این مناقشه برچینش هسته ای است. روش تحقیق در این مقاله اسنادی - کتابخانه ای است. متن کامل مقاله
دکتر محمد عباسی، حسین بابایی؛ دانشکده علوم و فنون فارابی
دو کشور ایران و چین از امکانات بالفعل و بالقوة وسیعی برای گسترش مناسبات خود برخوردارند. در این میان رابطه چین با ج.ا.ا و شیوة تعاملی آن با ایالات‌متحده دارای اهمیت و قابل‌بررسی است. روابط ایران با چین به‌گونه‌ای روزافزون در کلیت سیاست خارجی ایران اهمیت می‌یابد. برخی هم‌پوشانی‌ها در سیاست خارجی دو کشور، مبادلات اقتصادی، نظامی و همکاری در حوزه انرژی، عوامل توسعه بخش روابط دو کشورند. از دیگر سو، انتخاب راهبردی چین و روابط همکاری‌جویانه این کشور با قدرتهای غربی، به‌ویژه ایالات‌متحدة امریکا، عوامل محدودکنندة این روابط به شمار می‌آیند. ازاین‌رو، به سبب بررسی میزان پاسخگویی این تعامل بر تهدیدات امنیتی - نظامی غرب در مناقشة غرب با ج.ا.ا؛ نویسندگان مقاله با اتکا به نظریة موازنة نرم و با استفاده از روش تحقیق توصیفی؛ پس از طرح بنیان‌های نظری بحث، شاخص‌های الگوی مفهومی ادبیات نظری را به‌منظور بررسی، تأیید یا رد فرضیة اصلی در قالب پرسشنامة محقق‌ساخته با اعتبار موردقبول «آلفای کرونباخ (93.)» به 123 نفر اعضای جامعة نمونه منتخب از 180 نفر اعضای جامعة آماری متشکل از دیپلمات‌ها و استادان و مجریان سیاست خارجی، امنیت ملی و نظامی آگاه در امر موضوع تحقیق که دارای تحصیلات دستکم کارشناسی ارشد بوده و از زمان تشکیل پروندة هستهای تا سال 1392 به‌طور مداوم یا حداقل سه سال (مدت تقریبی یک مأموریت ثابت) در این موضوع دخیل بودهاند، انتخاب کرده‌اند. نتایج بحث کاملاً گویای این امر است که رویکرد راهبردی چین در رابطه با ایالات‌متحده؛ موازنة نرم با تأکید و اولویت بر حوزة اقتصاد بوده و کلیة تعاملات می‌باید بر این اساس تعریف شود. ازاین‌رو، طبیعی است که در نگاه چینی به ایران نمی‌توان به‌جز هماهنگی هوشمندانة دیپلماتیک، همکاریهای محدود نظامی، همکاری در سازمان‌های منطقهای و بین‌المللی و همکاری اقتصادی، آن‌هم با ملاحظات خاص انتظار داشت که کلیة این موارد نیز عناصر موازنة نرم هستند. متن کامل را دانلود کنید
دکتر محمدعلی موسوی، دانشکده مطالعات جهان
روابط سیاسی میان ایالات متحده امریکا و ایران بعد از انقلاب به صورت مداوم تحت تنش بوده است. به قدرت رسیدن اوباما در امریکا امید تازه ای را برای تغییر رویکرد به سوی بهتر شدن روابط دوجانبه به وجود آورد. این مقاله به بررسی چهار پیام نوروزی در ماه مارس سال های 2009، 2010، 2011 و 2012 می پردازد که توسط رئیس جمهور امریکا، باراک اوباما برای مردم ایران فرستاه شده بودند. با توجه به بررسی انتقادی سخنرانی ها، بیان اوباما در هر یک از پیام ها متفاوت بوده است، به طوری که از بیانی نرم و دوستانه در اولین پیام نوروزی به پیامی خصومت آمیز در پیام های دوم و سوم تغییر شکل داده است. نویسندگان بر این عقیده اند که این تغییر از طرفی ناشی از نبود اعتماد و نوسانات طولانی مدت حاکم بر روابط ایران و امریکا و از سوی دیگر ناشی از سیاست های داخلی این کشورها در چهار سال گذشته است. پیام چهارم با نارضایتی و دعای خیر همراه است که برخاسته از سیاست های داخلی امریکا و نیاز اوباما به ایرانی آرام برای پیروزی در انتخابات سال 2012 است. این مقاله اشاره می کند که اوباما به وسیله این پیام ها تلاش کرده است تا حداقل به صورت بیانی تغییر رویکردی را نسبت به روسای جمهور گذشته و خط مشی سلطه جویانه آنها نشان دهد. این شیوه بیان بی سابقه نشانگر تغییر بزرگی در رویکرد به روابط از هم گسیخته ایران و امریکا است. با این حال، روند پیچیده تصمیم گیری در سیاست خارجی امریکا، رئیس جمهور را از برگزیدن راهی کاملا متفاوت در مورد ایران بازداشته است.متن کامل مقاله
دکتر محمد مهدی فرقانی، زرین زردار؛ دانشگاه علامه طباطبایی
این مقاله با هدف بررسی میزان تطابق پیام های نوروزی باراک اوباما با شعار تغییر، به سیر تحول گفتمان اوباما در زمینه رابطه با ایران و حل و فصل اختلافات میان آنها می پردازد. به این منظور پیام های نوروزی اوباما به ملت ایران به روش تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی پیام ها حاوی این نکته است که گفتمان اوباما در محورها و اصول همانند روسای جمهور سابق ایالات متحده، هدف حفظ و تقویت قدرت هژمونیک امریکا را دنبال می کند. در حقیقت، «تغییر» موردنظر اوباما، تنها در شیوه هایی تجلی پیدا کرده که برای تحقق این هدف به کار گرفته شده اند. از این منظر می توان گفتمان اوباما را مصداق تعبیر فوکو از روابط قدرت دانست که به اعتقاد او «نیت مند و فاقد فاعل» هستند و این شرایط عینی هستند که گفتمان او را تعین بخشیده اند. اشغال موضع فرادست به دلیل قدرت دسترسی به گفتمان به اوباما این امکان را می دهد که با استفاده از ابزارهای زبانی، جایگاه مسلط خود را تثبیت کند و به مدد همین برتری، افکار عمومی را برای استفاده از ابزارهای کنترلی، فشار و اجبار با خود همراه سازد متن کامل مقاله .
دکتر محی الدین مصباحی، دانشگاه بین المللی فلوریدا
اعتماد و تاثیرات آن در روابط بین الملل به طور کلی و به ویژه در تاثیرات آن در شکل دادن به محیط خصومت های بلندمدت در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این مقاله موضوع و نقش اعتماد در شکل گیری روابط ایران و آمریکا، تاثیرات آن در ساختار پیچیده تعاملات بین دو کشور، و به ویژه نقش آن در شکل دهی و تاثیر بر مذاکرات چندجانبه موضوع هسته ای را مورد بررسی و بحث قرار می دهد. این مقاله بحث اعتماد را در چارچوب نظریات روابط بین الملل مطرح می کند و دیدگاه ها و رهیافت های متفاوت دو کشور در مورد اعتماد، میزان خطرپذیری آن ها در مورد «علامت دادن های پرهزینه» و «بازی اعتماد» را بررسی می کند. این نوشتار ارتباط پیچیده و مهم بین مقوله اعتماد و «فرهنگ استراتژیک» ایران و آمریکا را تشریح می کند و با ارائه مفهوم «غرور طبیعی» در هویت سیاست خارجی آمریکا، پیامدهای آن برای محرکه های اعتماد و در نهایت «موازنه موثر» بین دو کشور را مورد بررسی قرار می دهدمتن کامل مقاله .
دکتر علی ربیعی، دانشگاه پیام نور؛ رضوانه عرفانی حسین پور، دانشگاه تهران رشته ارتباطات
آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامه های شبکه های ماهواره ای برون مرزی به عنوان محتوای رقیب برنامه های شبکه های داخلی اهمیت بسیاری در سیاست گذاری رسانه ای و برنامه ریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیش فرض، مقاله حاضر به مصرف شبکه های ماهواره ای سیاسی فارسی زبان در ایران و به طور خاص برنامه پارازیت توسط دانشجویان دانشگاه های تهران پرداخته و ضمن تحقیق درباره خوانش های آن ها از برنامه، کارکردها و رضامندی های حاصل از آن را مورد پرسش قرار داده است. این نوشتار در قالب نظریه دریافت به روش کیفی و با تکنیک مصاحبه عمقی با 20 دانشجو صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که مصرف شبکه های سیاسی ماهواره ای دگراندیش، به معنای مخالفت با کلیه مواضع جمهوری اسلامی نیست و جوانان خوانش های تخالفی و مذاکره ای نسبت به برنامه های این شبکه ها دارند؛ همچنین رویکرد انتقادی برنامه نسبت به رفتارهای مدنی و اخلاق در جامعه ایرانی، مورد تاکید و محل توجه دانشجویان بوده است. متن کامل مقاله
دکتر فرهاد درویشی، عزیزاله حاتم زاده؛ دانشگاه امام خمینی قزوین
حملات 11 سپتامبر و اهمیت یافتن بیش از پیش تروریسم برای آمریکا و اتحادیه اروپا، دو طرف را وادار نمود که برخورد جدی تری با این مساله داشته باشند. این موضوع باعث شد تا دو طرف بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم تاکید کنند. از سوی دیگر، رویکرد دو طرف به تروریسم کاملا یکسان نبود و این موضوع اختلافاتی در بین دو طرف برانگیخت. در این پژوهش سعی شده است تا با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی و بررسی و مقایسه استراتژی ها و سیاست های آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال تروریسم در یک دهه گذشته، میزان همکاری و اختلاف آنها در این موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته ها حاکی از آن است که در ابتدا چون ماهیت تهدید جدید (تروریسم) چندان روشن نبود، اروپا و آمریکا تعریف و درک یکسانی از این تهدید نداشتند و همکاری و اجماع آنها در زمینه مبارزه با تروریسم تا حدودی با دشواری مواجه شده بود، اما با گذشت زمان و بر مبنای اصل واقع گرایی تدافعی که وجود «تهدید مشترک» باعث تقویت همکاری خواهد شد، به تدریج موجب افزایش همکاری اروپا و آمریکا در مقابله با تروریسم و نزدیک شدن رویکردهای آن ها به یکدیگر بوده است. متن کامل مقاله
رهبر طالعی حور, عبدالرضا باقری؛ دانشکده علوم و فنون فارابی
امنیت ملی که از مهم ترین دغدغه های هر کشوری محسوب می شود، دارای وضعیتی چندجانبه بوده و همین امر تحقق آن را پیچیده می نماید. در کنار پیچیدگی مفهوم امنیت، تهدیدهای امنیت ملی کشورها نیز دارای ابعاد متفاوتی است. ژئوپلیتیک کشورهای پیرامون جمهوری اسلامی ایران همیشه تاثیر مهمی بر امنیت ملی ایران داشته است. حضور آمریکا در افغانستان در دهه گذشته بر امنیت ملی ایران تاثیر گذاشته و تداوم حضور آن کشور که با امضای پیمان راهبردی بین آن دو کشور در سال 2012 و همچنین توافقنامه امنیتی در حال بررسی، جنبه رسمی به خود می گیرد، می تواند حالت های مختلفی را در حوزه امنیتی جغرافیای پیرامون ایران رقم بزند که قدر مسلم آن، تشدید «خطر و تهدید بودن» برای جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. بنابراین در این مقاله تلاش می شود تا ضمن بررسی پیمان راهبردی آمریکا و افغانستان، تاثیر آن بر امنیت ملی ج.ا. ایران، مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. متن کامل مقاله
دکتر سعیدرضا عاملی
اشغال وال استریت پرچمی بود که از روز 17 سپتامبر 2011 در دست معترضان امریکایی قرار گرفت. این پرچم منعکس کننده شبیه سازی اشغال وال استریت به اشغال فلسطین بود و مرجع اصلی اعتراض را به نوعی به سمت صهیونیسم جهانی نشانه می رفت. ریشه های عمیق این اشغال به اشغال سرزمین های بومی امریکا بازمی گردد و در واقع همان انحصار گرایی در مسیر تاریخ امریکا در عرصه های مختلف از جمله نظام اقتصادی و مالی امریکا انعکاس پیدا کرده است. پرسش اصلی این مقاله این است که چرا نهضت اشغال وال استریت به صورت یک جریان جدی اجتماعی در امریکا ظهور پیدا کرد؟ در پاسخ به این پرسش بحث شده که جامعه یک درصدی امریکا که نمادی از انحصارگرایی اقلیت بر اکثریت است، گرفتار استثناگرایی در سه سطح معرفتی، نهادی و برنامه ای شده است. اعتراض مردم امریکا صرفا اعتراض به وضعیت اقتصادی نیست، بلکه اعتراض به «نظام اجتماعی استثناگرایانه» است. این استثناگرایی امریکایی حاکمیت اکثریت را دچار بحران کرده است. معنای این امر تحقق اقلیت گرایی به جای مردم سالاری و دموکراسی و با تعبیر دقیق تر «بحران دموکراسی» است. در این مقاله ابعاد مختلف استثناگرایی معرفتی، نهادی و برنامه ای در پیوست با نهضت اشغال وال استریت تبیین خواهد شد .متن کامل مقاله
دکتر فواد ایزدی، حسین مهربانی فر، رامین چابکی، مهدی متین جاوید
یکی از محورهای جنگ روانی دول غربی علیه ایران که در سال های اخیر کانون توجه رسانه های غربی بوده است، فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی است. در این میان مستند ایرانیوم با رویکردی شرق شناسانه با نوع خاص بازنمایی خود از برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، به القاء هراس از ایران و طرح آن به صورت تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی می پردازد. در این مقاله تلاش می شود با استفاده از چارچوب نظری بازنمایی و بهره گیری از روش تحلیل گفتمان، رویکردهای گفتمانی موجود در این مستند مورد بررسی قرار گیرد. متن کامل مقاله
دکتر فواد ایزدی
این نوشتار تلاش دارد تا شبکه بررسی مسائل ایران در امریکا را مورد مطالعه قرار داده و دیدگاه های آنها در مورد سیاست های امریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران را بررسی نماید. با مراجعه به برخی از پایگاه های داده در مجموع، 182 شخصیت به عنوان اعضای شبکه بررسی مسائل ایران شناسایی شدند. از آنجا که در بعضی سازمان ها بیش از یک نفر از این شخصیت ها حضور داشتند، در مجموع 104 سازمان که دست کم یکی از اعضای آنها در شبکه بررسی مسائل ایران حضور دارد، شناسایی شدند. با آغاز تحلیل داده ها و نیز بر پایه سیاست های توصیه شده، پیش فرض های آنها درباره ماهیت روابط جمهوری اسلامی ایران و امریکا و برداشت آنها از واقعیت های سیاسی در ایران، چهار الگوی مختلف نمایان شد. بر اساس نتایج نهایی به طور کلی مجموعه سیاست های توصیه شده اعضای شبکه بررسی مسائل ایران را می توان به چهار دسته تقسیم کرد: «تعامل راهبردی»، «تنبیه گری بدون تعامل»، «تعامل ستیزه جویانه» و بالاخره «دگرگونی بنیادین» آشکار شدن چنین الگویی را می توان حاکی از وجود چهار گروه یا حلقه سیاست ساز در شبکه بررسی مسائل ایران دانست که در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفته و معرفی می شود متن کامل مقاله.
دکتر اصغر افتخاری، دانشگاه امام صادق
مهدی ذوالفقاری دانشگاه علامه طباطبایی
عملیات روانی یکی از شیوه های اعمال فشار برای رسیدن به اهداف مطلوب است که در عصر حاضر مورد توجه بسیار قرارگرفته است. هرگونه اقدام دراین باره مستلزم توجه به رابطه معنادار عملیات روانی با ابعاد و شیوه های آن است که مدیریت آن را ممکن و موثر می کند. با مروری بر ادبیات عملیات روانی ملاحظه می شود اغلب پژوهش ها، بر شیوه ها و ابزار های اعمال عملیات روانی متمرکز است و به چگونگی تکوین و فعالیت الگوها کمتر توجه شده است. این مقاله درصدد شناخت چگونگی شکل گیری عملیات روانی رسانه ای غرب (با محوریت رسانه هایی چون رادیو فردا و صدای آمریکا) علیه جمهوری اسلامی ایران است. ازاین رو سوال اصلی مقاله حاضر عبارت است از: الگوی مدرن عملیات روانی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران چیست؟ برای پاسخ به این سوال، نگارندگان ضمن بررسی تاریخی عملیات روانی و ارائه الگوی تازه ای از عملیات روانی، به تحلیل روش های آمریکا بر ضد ایران، چون دروغ پردازی، شرطی سازی، کلی بافی فریبنده، نامگذاری معکوس، تعمیم افراطی، برچسب زدن، استهزا و مسخره کردن و سرانجام تضعیف روحیه و القای یاس و ناامیدی می پردازند. یافته مقاله حکایت از آن دارد که در الگوی نوین عملیات روانی آمریکا بزرگ نمایی فریبنده از توان و اهداف امنیتی جمهوری اسلامی ایران، بنیاد الگوی رفتاری آمریکا را شکل می دهد. متن کامل مقاله
دکتر روح اله شهنازی، دانشگاه شیراز
اقتصاد آمریکا در حال حاضر وابستگی زیادی به تولیدات نظامی دارد. مجتمع‌های نظامی−صنعتی آمریکا همانند هر صنعتی دیگر برای دستیابی به تولید پایدار نیازمند بازار مصرف پایدار هستند. مصرف پایدار ابزار جنگی به معنای دائمی شدن جنگ است. از طرف دیگر هانتینگتون برخورد بین تمدن اسلامی و غربی را به‌عنوان جنگ جهانی بعدی معرفی میکند و معتقد است گروهی از کشورهای پیرو اسلامی خطر جدیدی هستند که غرب باید علیه آنها اقدام کند. با لحاظ این دو نکته محوریت اقتصادی و سیاسی فعالیتهای آمریکا، خلق و حفظ دشمن مجازی و ایجاد جنگ دائمی در جهان اسلام است. جهت اثبات این موضوع این مقاله از روش تحلیلی اسنادی استفاده میکند.در خصوص زمینه‌های شکل‌گیری داعش به‌طور کلی پنج نظریه اصلی مطرح شده است. تئوری مقاله حاضر این است که آمریکا با ایجاد گروه تروریستی‌ای مانند داعش، هم بازاری برای تولیدات مجتمع‌های نظامی صنعتی خود ایجاد کرده و هم نگرانی هانتینگتون از تمدن اسلامی با وجود چنین عناصر تربیت شده‌ای در درون تمدن اسلامی را برطرف کرده است.البته شواهد آماری مربوط به افزایش فعالیتهای تروریستی در کشورهای اسلامی بعد از فروپاشی شوروی نیز به نوعی مؤید تئوری حاضر است. متن کامل مقاله
دکتر یوسف کریمی، دانشگاه امام حسین (ع)
جدی ترین تهدید ج.ا.ایران، آمریکاست که از نظر نظامی یک کشور دریاپایه است. هدف تحقیق پاسخ به این پرسش است که در سه دهه گذشته چه عواملی موجب بازدارندگی آمریکا در تعرض به منافع امنیتی ج ا.ایران در خلیج فارس شده است؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و از ابزار پرسشنامه به منظور کمی کردن داده ها استفاده شده است. یافته های تحقیق به صاحبنظران نمونه آماری 100 نفره ارائه شد و سپس با بهره گیری از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده تاکید بر تاثیر عوامل ژئوپلیتیکی، نیروی انسانی، قابلیت های تجهیزاتی و راهکنشی نیروهای دریایی ایران و... در بازدارندگی نیروی دریایی آمریکا در تعرض به منافع ملی ایران دارد. البته آمریکا در گذشته ضرباتی را به منافع ج.ا.ایران وارد کرده ولی عوامل بازدارنده مورد بحث مانع از واردشدن ضربات بیشتر بوده اند، پس ج.ا.ایران برای حفظ و ارتقای بازدارندگی، باید نسبت به خلق و افزایش عوامل و مولفه های جدید، اقدام های مناسبی را برنامه ریزی و اجرا کند. متن کامل مقاله
دکتر سید اصغر کیوان حسینی، دانشگاه فردوسی مشهد؛ فاطمه دانشور محمدزادگان
فروپاشی شوروی و پایان یافتن نظام دوقطبی، به تغییر و بازتعریف ماهیت روابط اروپا و امریکا منجر گردید. اگرچه امریکا به تنها ابرقدرت جهان تبدیل شد، اما پیامدهای برچیده شدن نظام دوقطبی و بحران های منطقه ای، امنیت اروپا را تهدید می کرد. در این شرایط، موفقیت در هم گرایی اقتصادی، اروپاییان را به استقلال نظامی و سیاسی ترغیب کرد. روندی که با بروز برخی اقدامات توازن طلبانه با ایالات متحده امریکا مقارن گردید. این توازن طلبی از طرق غیر نظامی و غیر مستقیم بود و بر بسترهای اقتصادی و فرهنگی تاکید داشت؛ بنابراین، به تعبیر برخی «توازن طلبی نرم» نام گرفت. در این پژوهش پس از تعریف و ارزیابی نظریه توازن طلبی نرم که ریشه در نظریه واقع گرای توازن قدرت دارد، به بررسی رفتارهای تقابل گرایانه اروپا در برابر امریکا در دوران جنگ سرد و پس از آن پرداخته، سپس با تاکید بر «پرونده هسته ای ایران» انگیزه ها و ساز و کارهای توازن طلبی نرم اروپایی در مقابل امریکا توصیف و تحلیل می شود. در این گذار تفاوت رویکرد اروپا نسبت به امریکا در دوران جورج بوش و اوباما مورد توجه قرار می گیرد
دکتر حمیرا مشیرزاده، دانشیار روابط بین الملل دانشگاه تهران
امیر عباسی خوشکار و فاطمه محروق، دانشجویان دکتری روابط بین الملل دانشگاه تهران
یکی از شاخص های مهم در شناسایی وضعیت علمی و پژوهشی رشته روابط بین الملل و حوزه مطالعاتی مهم تابع آن یعنی سیاست خارجی در هر جامعه ای، شناخت ابعاد مختلف تولیدات علمی آن است. مقالات علمی، به عنوان مهم ترین دستاورد پژوهشی و مفهوم سازی-نظریه پردازی، از جایگاهی خاص برخوردارند. هدف این مقاله آن است که این وضعیت را در ایران بسنجد و به این سئوال بپردازد که تولیدات علمی در زمینه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های تحقیقات در سیاست خارجی در ایران)، از نظر روش شناختی و موضوعی واجد چه ویژگی هایی است. با توجه به جنبه توصیفی اولیه این پژوهش، فرضیه ای ارائه نمی شود و تلاش می شود تصویری کمی از مقالات فارسی نگاشته شده در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال های 1388 تا 1392 ارائه شود. 135 مقاله در دسترس از فصلنامه های علمی-پژوهشی معتبر مورد مطالعه قرارگرفته و یافته های پژوهشی به صورت نموداری، درصدی و آماری ارائه شده اند و تلاش شده در جهت تبیین هر ویژگی توضیحاتی انتقادی ارائه شود. غلبه رویکرد اثبات گرایانه، سلطه نسبی چهارچوب های نظری جریان اصلی و غلبه منطق فرضی-قیاسی و روش کتابخانه ای در جمع آوری داده ها، برخی از یافته های پژوهش است که به شکل مبسوط ارائه شده و تلاش شده تبیینی ابتدایی نیز از زمینه های آن ارائه شود. متن کامل مقاله
دکتر الهه کولایی، دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه تهران
محمدعلی رفیعی، دانشجوی دکتری مطالعات منطقه ای
ایران و امریکا برای بیش از سه دهه رابطه ای منازعه آمیز را تجربه کرده اند. هرچند در این مدت، فرصت هایی برای حل منازعه میان دو کشور وجود داشته است، اما تمامی ابتکارهای حل منازعه با شکست مواجه شده اند. با وجود این، توافق موقت هسته ای میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده امریکا (در قالب ایران و 1+5) در آذر 1392، بحث هایی را پیرامون امکان حل منازعه دو کشور، بار دیگر مطرح ساخته است. مهم ترین پرسشی که در این زمینه مطرح می شود این است که دلایل حل منازعه هسته ای با وجود شکست تمامی ابتکارهای حل منازعه پیشین چیست؟ در پاسخ به این پرسش و با تکیه بر نظریه «بلوغ»، بحث اصلی مقاله حاضر این است که آغاز مذاکرات مستقیم میان ایران و ایالات متحده و رسیدن به توافق هسته ای، به دلیل بلوغ منازعه ایران و ایالات متحده در نتیجه «بن بست آزار دهنده دوجانبه» ناشی از مسئله هسته ای است. مقاله حاضر در کنار آزمون این فرضیه، با بررسی عواملی که مانع حل منازعه دو کشور در شرایط بلوغ می شوند، چهار سناریو را نیز در مورد آینده منازعه هسته ای و اثر آن بر منازعه کلی ایران و ایالات متحده مطرح می کند. متن کامل مقاله
علی حاجی محمدی و دکتر اعظم راودراد؛ دانشگاه تهران، علوم ارتباطات
کارتون های سیاسی به عنوان شکلی از گفتمان خبری همانند پنجره هایی در دنیای سیاسی عمل می کنند و نقش مهمی در روابط متقابل فرهنگ مردم پسند و سیاست بین المللی دارند. هدف این بررسی تحلیل بصری برنامه هسته ای ایران در کارتون های سیاسی آمریکا از منظر مطالعات فرهنگی است تا سیاست های بین المللی کنونی و فرایندهای سیاسی و شکل گیری موضوع های سیاسی غالب در آمریکا را مفهوم سازی کند. نتایج تحلیل کیفی عمیق نشان داد که فضای گفتمانی حاکم در این کارتون ها، به نحو موثری منعکس کننده خط مشی شرق شناسی تعریف شده در فرهنگ عامه پسند و گفتمان حاکم در غرب و به ویژه آمریکاست. امنیت به یک توجیه اساسی برای تبدیل هراس و ترس از دیگری به نام ایران و اسلام صورت بندی شده و هراس صورت بندی شده در این روایت عامه پسند سیاسی، در مفهومی برجسته شده از خطر نهفته انعکاس یافته است. بدین معنی که ایران به عنوان یک کشور اسلامی و انرژی هسته ای آن، خطر و تهدیدی برای امنیت آمریکا و غیرقابل اعتماد است و باید الان سیاست مداخله جویانه را به کار گرفت متن کامل مقاله.
علی اکبر اسدی، مرکز تحقیقات استراتژیک
روابط ایران و امریکا در طول دهه های گذشته با تضادهای ایدئولوژیک و منازعات و رقابت های استراتژیک مهمی همراه بوده است. رقابت هایی که به خصوص در منطقه خاورمیانه تشدید شده و در برخی مواقع دو کشور را در آستانه رویارویی مستقیم نظامی قرارداده است. با این حال، نوع روابط ایران و امریکا در حوزه عراق، الگوی متفاوتی را نشان می دهد و بیانگر فاصله گرفتن دو طرف از منازعات و رقابت های استراتژیک کلان و تمایل به برخی همکاری های ضمنی و غیرمستقیم در این حوزه است. برخلاف دو دیدگاه کلان عمده مطرح شده در مورد روابط ایران و امریکا در عراق، یعنی تعاملات و همکاری های استراتژیک تمام عیار دو طرف یا رقابت و رویارویی کامل طرفین در عراق، در این نوشتار بر این موضوع تاکید می شود که به رغم تضادهای ایدئولوژیک و منازعات و رقابت های استراتژیک ایران و امریکا در خاورمیانه و تداوم نسبی رقابت ها در حوزه عراق، تنگناها و محدودیت های ژئوپلیتیک این حوزه و مواجه شدن تهران و واشینگتن با برخی تهدیدات مشترک، دو کشور را به سمت نوعی از همکاری های ضمنی و غیرمستقیم سوق داده است. در نتیجه با متاثر شدن اهداف و رقابت های استراتژیک ایران و امریکا در عراق از چالش ها و تهدیدات نوظهور ناشی از محیط ژئوپلیتیکی خاص عراق و تغییرات آن، بسترهای مهمی برای همکاری ضمنی بین ایران و امریکا در این حوزه بروز یافته است. متن کامل مقاله
محمدجواد بختیاری دانشجوی دکتری مطالعات آمریکا؛ دانشگاه تهران
THE CHANGING NATURE OF ANGLO-AMERICAN SPECIAL RELATIONSHIP AND IRAN
The US-UK special relation has always been an attractive and important issue in international relations. The pro-American tendencies of the British and their partnership with American policies as opposed to being willing to more clearly align with the EU and other European countries, have raised various questions in the minds of scholars. Now, considering that David Cameron’s Premiership is coming to an end and the next year’s election in the UK and also the different challenges which Barack Obama faced in foreign affairs during his presidency along with his declining popularity in the US, this paper is going to find out whether the Anglo-American special relations have already came to an end or not. At the end, the Anglo-American dispute over Iran would be also examined. The Constructivism theory of international relations has been used here to analyze data which have been gathered from library sources and various other internet resources. It is concluded that the Anglo-American special terms which started after the Second World War and were deepened in the Cold War, have lost its strength in one way or another – especially after Bush-Blair era- and is waiting for a new shape with the change of British Premiership. Full Text
دکتر محمدعلی موسوی، دانشگاه تهران، دانشکده مطالعات جهان
مرضیه جوادی ارجمند، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران
با شکل گیری حزب جمهوری‌خواه در سال 1854 و جایگزینی آن با حزب ویگ، دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه دو حزب حاکم بر صحنه سیاسی آمریکا شدند طوری که تاکنون همواره یکی از این دو حزب پیروز انتخابات ریاست جمهوری بودهاند. این مقاله با در نظر گرفتن انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در پی یافتن پاسخ به این پرسش است که چرا نظام دو حزبی در آمریکا تا کنون پایدار مانده است. بررسی ساختار سیستم انتخاباتی آمریکا نشان میدهد که خود نظام انتخاباتی حضور احزاب سوم را بسیار دشوار میکند. علاوه بر این موانع دیگری از قبیل کمبود منابع مالی، عدم دسترسی به برگه رأی در همه ایالات، موانع فرهنگی و روانشناختی،انعطاف‌پذیری دو حزب اصلی در جذب ایدههای احزاب سوم مهم و تلاش حداکثری آنها برای حفظ انحصار خود نیز سبب تقویت و پایداری نظام دو حزبی شده است. در این میان نادیده گرفتن و یا نگرش منفی رسانه‌ها به احزاب سوم و عدم حمایت نخبگان از آنها نیز سبب غیر مهم جلوه دادن احزاب سوم و به حاشیه راندن آنها شده است. متن کامل مقاله
دکتر فریبرز ارغوانی، دانشگاه شیراز؛ سید جواد صالحی
تبدیل شدن برنامه هسته ای ایران در یک دهه اخیر به یکی از موضوع-های مهم و بحث برانگیز امنیت بین المللی باعث شده تا حساسیت های فراوانی نسبت به نقش و موضع قدرت های بزرگ در قبال این برنامه شکل گیرد. این مقاله با هدف واکاوی موضع چین به عنوان یک قدرت در حال ظهور و در عین حال نزدیک به ایران معتقد است که رویکرد چین در قبال برنامه هسته ای ایران بر «سیاست کنش متوازن» ابتنا یافته است. بر همین اساس، چین هم به الزامات رابطه با ایران توجه داشته و هم به عنوان یک «قدرت بزرگ مسئول» ناگزیر از پاسخ گویی به سایر قدرت ها بوده است. در تلاش برای تبیین و ارائه پاسخ به چرایی اتخاذ این رویکرد از جانب چین، این مقاله زمینه های اتخاذ این موضع از جانب چین را در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی مورد بررسی قرار می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که در سطح ملی تکثر هویت های بین المللی چین و نیازهای اقتصادی، در سطح منطقه ای حفظ توازن در خلیج فارس و در سطح بین المللی اهمیت روابط با اسرائیل، رویکرد چین به مسئله گسترش هسته ای و حفظ توازن در روابط همزمان با ایران و امریکا در اتخاذ این موضع گیری چین موثر بوده است. با هدف بررسی این ادعا، این مقاله بعد از ارائه چارچوب نظری، نخست روندهای سیاست کنش متوازن چین در قبال برنامه هسته ای ایران را مد نظر قرار داده و در ادامه ریشه های اتخاذ این سیاست در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی را تببین می کند متن کامل.
دکتر فرزاد رستمی، دانشگاه رازی کرمانشاه؛ مسلم غلامی حسن آبادی
امنیت هستی شناختی منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین الملل را تحلیل می کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر اندازد اما امنیت هویتی آنها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این میان سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سه دهه اخیر در عرصه بین المللی بازتابی از مبانی هویت ساز خود بوده است. این موضوع در مساله هسته ای نمود عینی بیشتری دارد. مقاله پیش رو مدعی است که رفتار سیاست خارجی ایران در مساله هسته ای در چارجوب مولفه های هویت ساز (روایت بیوگرافیک) معنا و مفهوم می یابد. بنابراین عناصر هویت ساز جمهوری اسلامی ایران، نظام اعتماد پایه متصلب جمهوری اسلامی- حفظ هویت و روال های جاری، اطمینان جمهوری اسلامی از جامعیت هویت و بی اعتمادی ایران نسبت به ایالات متحده در مناقشه هسته ای که ریشه در اقدامات براندازانه و استراتژی تغییر رژیم ایران در طول چند دهه اخیر دارد، مناقشه هسته ای را به درازا کشانده است. بنابراین اصرار ایران بر حفظ چرخه سوخت هسته ای و بومی شدن غنی سازی اورانیوم، ایستادگی در مقابل تحریم ها و تهدیدها و حفظ مولفه های هویتی، عزت مندی نظام جمهوری اسلامی و پرهیز از شرم تلقی می شود است. بر اساس چارچوب این نظریه ، تنها پذیرش حق غنی سازی بومی در ایران، رفتار عادلانه با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران، تغییر رفتار مبتنی بر زور و زیاده خواهی طرف مقابل می تواند تامین کننده امنیت هویتی جمهوری اسلامی ایران باشد متن کامل مقاله .
عباس ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکا از دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
این کودتای نافرجام می تواند هم درسی برای جامعه مدنی ترکیه، هم سیاستمداران حزب حاکم عدالت و توسعه و هم نظامیان ارتش داشته باشد. جامعه مدنی ترکیه باید به خاطر داشته باشد که اقدامات رجب طیب اردوغان، بعنوان رئیس جمهور کشور شاید با آرمانهای دموکراتیک غربی وعده داده شده در قانون اساسی این کشور مطابق نباشد؛ اما در هر صورت اردوغان یک دیکتاتور نیست و حکومت وی از حکومت نظامیان چکمه پوش بسیار قابل قبول تر است.
استاد راهنما: دکتر حسین دهشیار | استاد مشاور: دکتر اصغر جعفری ولدانی |
پدیدآور: فرزاد پناه نژاد؛ دانشگاه علامه طباطبایی
دو کشور چین و روسیه که از قدرتهای مهم جهانی بوده و از اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل متحد محسوب میشوند.از نظر روابطی که با یکدیگر یا با دیگر قدرتهای جهانی و منطقه ای دارند دارای اهمیت زیادی هستند. گذشته روابط دو کشور دارای نوسانات زیادی است،روابط آنها در اوایل دوران جنگ سرد مبتنی بر دوستی و اعتماد بود که از اواسط دهه 1970 به جدا شدن چین از اتحاد شوروی و حرکت این کشور به سمت آمریکا به دشمنی تبدیل شد. هم اکنون نیز با تغییر در شرایط نظام بین الملل و پس از پایان جنگ سرد که با افزایش قدرت هژمونیک آمریکا همراه بوده و ترس از غلبه این قدرت بزرگ به سمت همکاریهای بیشتر در حرکتند. چین از دوران دنگ شیائوپینگ تاکنون در اکثر سالها بیشترین رشد اقتصادی را دارا بوده است،لذا قدرت بالای اقتصادی و توان نظامی قابل قبول چین به این کشور اجازه میدهد که منافع خود را به صورت جهانی تعریف کند. از سوی دیگر روسیه نیز پس از دوران جنگ سرد که با ناکامی بلوک کمونیسم به پایان رسید دوران سخت دهه 90 را پشت سرگذارده است.و به روشنی مشاهده میکنیم که دو کشور روسیه و چین ، خود را به عنوان دو قدرت جهانی تعریف کرده اند و بدون شک اولویتهای هر یک از دو کشور طزفین را ناگزیر ساخته است که خط مشی واحدی را در مناسبات جهانی در پیش گیرند.که در همین راستا می توان سازمان همکاری شانگهای را بالاترین درجه همکاری بین چین و روسیه دانست که به مثابه ابزار دو قدرت بزرگ (چین و روسیه ) برای مقابله با هژمونی آمریکا عمل میکند. در این نوشته ،هژمون به عنوان یک مفهوم محوری در عرصه سیاست بین الملل در نظر گرفته و تلاش شده است با بررسی دیدگاههای مطرح دوباره آن ،به ظهور ،کارکرد ،تداوم و افول یک قدرت هژمون پرداخته شود و به صورت مصداقی به نقش هژمونی آمریکا بر ایجاد محوری برای ایجاد موازنه قدرت با مرکزیت چین و روسیه بر میگردد.
استاد راهنما: دکتر حمید صالحی | استاد مشاور: دکتر حشمت الله فلاحت پیشه
دانشجو: مهدی پاک نیا؛ دانشگاه علامه طباطبایی
مهم ترین تحول راهبردی در منطقه ی خاورمیانه شکل گیری مصادیق انتقال و تمرکز استراتژیک امریکا از خاور میانه به آسیا پاسفیک است.حوزه آسیا پاسفیک با برخوداری از نقش مهم و رو به رشد در معادلات و رقابت های جهانی به یکی از مهم ترین مراکز ثقل استراتژیک جهان تبدیل شده است . این منطقه بر مبنای ویژگی های اقتصادی، سیاسی ، و امنیتی آن ، محل تلاقی سیاست قدرت های بزرگی چون ایالات متحده و چین می باشد. بر این مبناباراک اوباما در راهبرد جدید نظامی اش تحت عنوان« بازبینی راهبرد دفاعی» برحضور نظامی بیشتر امریکا در آسیا تاکید دارد. راهبرد بازگشت به آسیا پاسفیک باراک اوباما، به دلیل رشد اقتصادی و نظامی چین مطرح شده است و از منظری کلان سیاستی چند بعدی است که از ملاحظات اقتصادی، سیاسی و راهبردی امریکا در منطقه نشات می گیرد . ایالات متحده با پیاده کردن این راهبرد، به دنبال افزایش حضور سیاسی، نظامی و اقتصادی خود در منطقه، تقویت روابط با متحدان و شرکای منطقه ای و مهار قدرت چین می باشد. در این راستا این رساله با بهره گیر ی چارچوب نظر ی رئالیسم تهاجمی شاخص های چرخش استراتژیک ایالات متحده از خاورمیانه به آسیا پاسفیک را مورد بررسی قرار داده است و از این محل با روش سناریو نویسی آثار استراتژیک کاهش حضور نظامی امریکا در خاورمیانه را بر مناسبات تقابلی ایران و آمریکا به بحث گذارده است.
استاد راهنما: دکتر امیر نیاکوئی | استاد مشاور: دکتر رضا سیمبر |
پدیدآور: حسن جعفری؛ دانشگاه گیلان
از زمان شروع روابط سیاسی دو کشور ایران و آمریکا، که از دوره‌ی قاجار آغاز شده روابط این دو کشور همواره دچار فراز و نشیب‌هایی بوده است. ایران در ابتدا آمریکا را به این دلیل که به دنبال اهداف امپریالیستی نبود و نیز به عنوان نیروی سومی که می‌خواست نقش موازنه را در مقابل قدرتهای روسیه و انگلیس بازی کند، وارد سیاست خود نمود. اما بعد از جنگ جهانی دوم، آمریکا که پیروز این جنگ بود به گسترش روزافزون نفوذ خود در ایران پرداخت و جانشین روسیه و انگلیس شد. آمریکا به منظور تعقیب سیاستهای جهانی خود در مقابله با نفوذ شوروی در ایران به گسترش نفوذ و سلطه‌ی همه جانبه‌ی خود در این کشور پرداخت. اما با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و تسخیر سفارت آمریکا در تهران، روابط دیپلماتیک دو کشور تعطیل شد و تا به امروز هیچ رابطه‌ی رسمی بین دو کشور برقرار نگردیده است. لذا این پژوهش با بررسی این موضوع از دیدگاه سازه‌انگاری، در پی پرداختن به این سوال است که مهمترین عوامل عدم برقراری رابطه دوستانه و دیپلماتیک بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا چه می‌باشد. به نظر می‌رسد که این موانع را باید در ایدئولوژی‌های حاکم بر سیاست خارجه دو کشور جست‌وجو نمود؛ شکاف ایدئولوژیکی و هویتی بین دو کشور نقش مهمی در عدم برقراری روابط دیپلماتیک دو کشور داشته است. دانلود
در ترکیه کودتا شده است. ساعت یازده و سی دقیقه جمعه شب به وقت محلی (حوالی یک بامداد به وقت تهران) ارتش ترکیه اعلام کرد علیه دولت رجب طیب اردوغان کودتا کرده است. گروهی از نیروهای ارتش همراه با ادوات نظامی در استانبول و آنکارا وارد خیابان‌ها شده و اعلام کردند کنترل امور را در دست گرفته‌اند اما با گذشت ساعتی کودتا ناکام ماند.
به گزارش ایسنا، گروهی از نیروهای ارتش در دو شهر عمده ترکیه یعنی آنکارا، پایتخت و استانبول با تانک و زره پوش وارد خیابان‌ها شده و مناطق مختلف از جمله فرودگاه‌ها، پارلمان و ساختمان رادیو و تلویزیون دولتی را تحت کنترل خود در آوردند و درگیری‌های شدیدی در برخی مناطق روی داد. نیروهای ارتش ترکیه همچنین پل‌های اصلی استانبول را بستند و هواپیماها و هلیکوپترهای جنگی در ارتفاع کم بر فراز استانبول و آنکارا به پرواز درآمدند.
در پی این رویدادها بنعالی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه گفت حضور نیروهای نظامی در خیابان‌های استانبول بدون مجوز بوده و او اجازه نمی‌دهد تلاش‌های غیرقانونی گروهی در ارتش به نتیجه برسد. نخست وزیر ترکیه در عین حال گفت اتفاقی که افتاده کودتا نیست. او اطمینان داده که دموکراسی ترکیه آسیب نخواهد دید. ییلدیریم تأکید کرد، نیروهای امنیتی فراخوانده شدند تا هر آنچه که لازم است را انجام دهند. وی همچنین به نیروهای ارتش دستور داده تا به پادگان‌هایشان باز گردند.
در آنکارا و استانبول صدای تیراندازی‌های پیاپی شنیده شد. منابع خبری در حالی از ورود تانک به خیابان‌های آنکارا خبر دادند که گروهی از مردم این شهر در مسیر حرکت تانک‌ها دراز کشیدند و مخالفت خود را با این اقدام ارتش ابراز کردند. هزاران تن از مردم در مخالفت با این اقدام ارتش به خیابان‌ها آمدند و با شعار حمایت خود را از دولت اعلام کردند.
در آغازین دقایق کودتا فرودگاه آتاتورک استانبول به تصرف ارتش درآمد و تمام پروازها متوقف شد. حریت گزارش داد که تانک‌ها در مقابل ورودی فرودگاه آتاتورک مستقر شدند و رفت و آمد به این فرودگاه متوقف شد.
تصاویری نیز از حضور سربازان ارتش درون ساختمان تلویزیون دولتی ترکیه منتشر شد. تلویزیون دولتی که در آن موقع به تصرف نیروهای ارتش در آمده بود اعلام کرد که ارتش قدرت را در سراسر کشور به دست گرفته است.
از سوی دیگر، در بیانیه‌ای که در ساعات اول کودتا از سوی ارتش ترکیه منتشر شد، آمده بود که ارتش "برای دموکراسی و حقوق بشر" اداره امور را در دست گرفته است. در این بیانیه آمده بود که تمام روابط خارجی کشور به شکل موجود باقی خواهد ماند. ارتش در بیانیه‌اش آورده بود که برقراری قانون باید اولویت اصلی باشد.
همچنین خبرگزاری رسمی ترکیه گزارش داد که عده‌ای از افسران ارتش "خلوصی آکار" رئیس ستاد کل ارتش را به گروگان گرفتند اما صبح امروز وی آزاد شد و بر اساس آنچه مخابره شده به سر کارش بازگشته است.
خبرگزاری آناتولی ترکیه همچنین به نقل از شاهدان عینی گزارش کرد هلیکوپترهای نظامی به سوی کاخ ریاست‌جمهوری تیراندازی کردند.
با گذشت ساعاتی از وقوع کودتا، وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد که کودتاچیان در دستیابی به اهداف خود شکست خوردند. دیلی صباح به نقل از وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد: اینها از گروه فتح‌الله گولن دستور می‌گیرند و مستقل از فرماندهی ارتش عمل میکنند.
در همین حال گزارش‌ها و تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که حکایت دارد گروه‌هایی از مردم در ترکیه برای برداشتن پول نقد جلوی ماشین‌های خودپرداز بانک‌ها صف بستند.
اردوغان خطاب به مردم: در مقابل کودتا از دولت مشروع حمایت کنید
با گذشت ساعتی از وقوع کودتا رییس‌جمهوری ترکیه با انتشار پیامی از مردم کشورش خواست در مقابل کودتایی که به راه افتاده، از دولت مشروع آنکارا حمایت کنند.
به گزارش ایسنا، درحالی که برخی منابع از خروج رجب طیب اردوغان از ترکیه و سفر وی با استفاده از هواپیمای شخصی به یک کشور همسایه خبر می‌دادند، منابع دیگری اعلام کردند که رئیس جمهوری ترکیه در حال حرکت به سمت استانبول است.
اردوغان از مردم کشورش خواست در اعتراض به کودتا به خیابان‌ها بروند. اردوغان در پیامی که از طریق اسکایپ منتشر کرد، خواستار آن شد که مردم علیه کودتاچیان در میادین اصلی تجمع کنند.
وی با تأکید بر این که ترکیه بر این کودتا پیروز خواهد شد، تصریح کرد، کودتای نظامی بعد از مدت زمانی کوتاه برچیده خواهد شد.
اردوغان گفت، از مردم می‌خواهد با حضور در خیابان‌ها از دولت مشروع این کشور در مقابل کودتا حمایت کنند.
رئیس‌جمهوری ترکیه با بیان اینکه وی همچنان فرمانده کل قوا در کشور است، اظهار کرد که کودتاچیان بهای سنگینی را بابت اقدامی که انجام داده‌اند، خواهند پرداخت.
اردوغان اظهار کرد: کاملاً مشخص است که اقدام روی داده یک کودتاست و من منتظر این هستم که همه‌ی مردم ما به میادین و خیابان‌ها بیایند. ما در کنار یکدیگر می‌توانیم پاسخ لازم و کافی را بدهیم. مشخص است که این کودتا در یک ساختار موازی (جنبش گولن) مدیریت و رهبری شده است.
همزمان در حالی که گروهی از نظامیان در ترکیه اقدام به کودتا در این کشور کردند، شبکه‌های اجتماعی پس از وقوع ناآرامی‌ها قطع شدند. شبکه‌های اجتماعی توئیتر، یوتیوب و فیس‌بوک در این کشور قطع شدند.
سخنان اردوغان پس از ورود به استانبول
با گذشت نزدیک به پنج ساعت از اعلام کودتا، رئیس جمهور ترکیه پس از فرود در فرودگاه آتاتورک استانبول، با حضور در جمع مردم، کودتای این کشور را شکست‌خورده خواند.
به گزارش ایسنا، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در جمع مردم استانبول با تاکید بر شکست کودتا گفت: دست در دست ملت ترک به جنایتکاران درس عبرت خواهیم داد.
اردوغان گفت: کودتاگران با هر گرایش و وابستگی با پاسخ مناسب روبه رو خواهند شد. وی افزود کودتاگران وحدت کشور را هدف قرار دادند.
وی در این کنفرانس خبری گفت: برخی در ارتش ترکیه از پنسیلوانیا یعنی محل سکونت فتح‌الله گولن دستور گرفته‌اند. این کودتا نشان داد که سازمان گولن تروریستی است. گروهی کوچک از نظامیان مردم را هدف قرار دادند و نیروهای مسلح ترکیه با کمک نیروهای پلیس توانستند بر آنها مسلط شوند و این کسانی که این اقدام خائنانه را انجام دادند بهای کار خود را خواهند پرداخت.
وی ادامه داد: دولت ترکیه هوشیارانه با پشتیبانی مردم به کار خودش ادامه میدهد و ما بار دیگر با دولت قانونی و شرعی خود به کار خود ادامه می‌دهیم.
رئیس جمهوری ترکیه تأکید کرد: این یک مسئله‌ای بود که باعث شد نیروهای مسلح ترکیه دست به دست هم دهند و کنترل را در دست بگیرند. این اقدام پیش از نشست نظامی کشور انجام شد و این سوال را ایجاد کرد که چرا اکنون این مسئله باید رخ دهد اما گویا عاملان نمی‌دانستند که ترکیه، ترکیه قدیم نیست و آنها هر کاری انجام دهند نمی‌توانند به اهداف خود دست پیدا کنند.
اردوغان با تأکید بر حضور خود در فرودگاه آتاتورک ادامه داد: ما اکنون در فرودگاه آتاتورک هستیم و تنها در مدت کوتاهی این اتفاقات رخ داد. ما تنها مدت کوتاهی شاهد حملات این گروه و کنترل آنها بر فرودگاه بودیم. اکنون با وجود اینکه زمانی از حملات داعش نمی‌گذرد شاهد قدرت موازی هستیم که با اقدامات نظامی تلاش میکند به اهداف خود برسد. اما ما این اجازه را نخواهیم داد.
رئیس جمهور ترکیه درباره اقدامات فعلی ارتش کشور گفت: جنگنده‌های ترکیه اکنون به مأموریت خود ادامه میدهند و از ملت ترکیه دفاع میکنند. من در جای دیگری بودم و از آنجا اوضاع را رصد می‌کردم. شورشیان تلاش کردند تا به مقر ریاست جمهوری و سازمان اطلاعات حمله کنند که ناکام ماندند.
اردوغان خطاب به ارتش و رؤسای سه‌گانه قوای نظامی گفت: من به شما اعتماد دارم. شما از جان مردم دفاع می‌کنید. برخی از نظامیانی که این کار را انجام داده‌اند خائنند. این افسران دون‌پایه در ارتش ترکیه جایی ندارند. ارتش ترکیه از ملت ترکیه دفاع میکند و شما در کنار ملت هستید و از مردم حمایت می‌کنید و ملت ترکیه به شما افتخار میکند.
وی ادامه داد: ارتش ترکیه، ارتشی پاک و شفاف است. به شما می‌گویم که ما به شما افتخار میکنیم و نیروهای مسلح کار خود را مثل گذشته انجام خواهد داد. همانطور که ترکیه را از سازمان‌های تروریستی پاک سازی کرده‌اند. شما مورد حمایت ملت ترکیه هستید و پیروز خواهید شد.
اردوغان گفت: برخی نمی‌خواهند ترکیه متحد باشد. اما به اهداف خود نمی‌رسند و این گروه کوچک با ملت ترکیه می‌جنگند و ما با قدرت به کار خود ادامه می‌دهیم و وزرای دولت، در کابینه حاضر خواهند شد و این‌گونه نیست که شورشیان می‌خواهند. ما در اینجا حضور داریم و مردم در حمایت از دولت حاضر شده‌اند.
رئیس جمهور ترکیه ادامه داد: مقامات ترک از جمله نخست وزیر و رئیس جمهور در بین مردم حاضر خواهند شد و قدردان شما مردم ترکیه خواهند بود. ملت ترکیه، ملت هوشیار و متحدی است و هرگز از خواسته‌های خود عقب‌نشینی نمی‌کند.
وی در حالی که نشست خبری خود را نیمه‌تمام گذاشت در آخرین اظهارات خود عنوان کرد: مردم ترکیه به حضور هوشیارانه خود در خیابان‌ها ادامه خواهند داد و تا زمانی که سربازان به پادگان‌ها بازگردند آنها از خیابان‌ها خارج نخواهند شد. همه‌چیز آشکار خواهد شد که چه کسانی در این شورش دست داشتند.
اوضاع ترکیه در صبح امروز
ساختمان پارلمان در آنکارا که از بامداد محل درگیری و انفجار بود برای مدتی در اختیار کودتاچیان قرار گرفت اما در نهایت با کشته شدن ۱۶ سرباز از کنترل عوامل کودتا در آمد.
تنگه بسفر در استانبول هم که برای مدتی بسته شده بود مجددا بازگشایی شد.
همچنین اعلام شد یکی از طراحان اصلی کودتا مشاور حقوقی رییس ستاد ارتش، سرهنگ "محرم کوسه" بوده که طی ساعات گذشته از پستش برکنار شده است.
به گزارش ایسنا، شبکه سی‌ان‌ان ترک اعلام کرد تلاش کودتا را دادستان نظامی کل با حمایت ۴۶ افسر عالیرتبه ترکیه بر عهده داشتند و اجرای کننده آن دو فرمانده نیروی هوایی و زمینی بودند.
اکرم چاغلار، مقام سوم ارتش ترکیه هم در شهر ارزینجان دستگیر شد. تاکنون ۳۴ تن از مقامات ارتش از جمله ۵ ژنرال و ۲۹ سرهنگ عزل شده‌اند.
همچنین دادستانی ترکیه دستور بازداشت تعدادی از اعضای شورای عالی قضات را صادر کرده است.
همزمان ده‌ها سرباز شرکت کننده در کودتا سلاح خود را در استانبول تحویل دادند.
نخست‌وزیر ترکیه هم اعلام کرد، در پی کودتای نیمه شب گذشته دستکم ۱۵۶۳ تن بازداشت شده‌اند. به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری الجزیره، بنعالی ییلدیریم، نخست‌وزیر ترکیه با شکست خورده خواندن کودتای این کشور اعلام کرد، در پی وقایع نیمه شب گذشته ده‌ها تن از سربازانی که در کودتا دست داشته‌اند، بازداشت شده‌اند. وزیر دادگستری ترکیه تعداد بازداشت شدگان را ۱۵۶۳ تن اعلام کرده است.
این در حالی است که گزارش‌ها حاکی از تداوم درگیری‌های پراکنده در بخش‌هایی از آنکارا و استانبول است و تاکنون اعلام شده دستکم ۹۰ تن کشته و ۱۱۵۴ تن دیگر زخمی شده‌اند.
همچنین اعلام شد بنعالی ییلدیریم، نخست وزیر ترکیه "امیت دوندار" فرمانده اول ارتش ترکیه را به طور موقت جانشین "خلوصی آکار" رییس ستاد مشترک ارتش کرد که وضعیتش نامشخص بود اما وی سرانجام از دست کودتاچیان آزاد شد و ظاهرا به سر کارش بازگشته است.
لحظاتی پیش هم پارلمان ترکیه یک جلسه فوق‌العاده برگزار کرده است.
همزمان اعلام شد تمام مرزهای ترکیه بسته میشود تا از خروج و فرار احتمالی کودتاچیان جلوگیری شود.
در همین حال "گلنور آیبت" رئیس دپارتمان علوم سیاسی و روابط بینالملل دانشگاه باغچه‌شهیر استانبول در مورد شکست کودتا این دلایل را در مصاحبه با بی‌بی‌سی مطرح کرده است:
واکنشها
بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل متحد ضمن ابراز نگرانی در خصوص تحولات اخیر ترکیه خواستار برقراری آرامش و ثبات در این کشور شد.
دونالد تاسک، رییس شورای اروپا گفته است راه حل تنش‌های ترکیه، اسلحه نیست. تاسک اضافه کرده است اتحادیه اروپا به طور کامل از دولت ترکیه، که به شیوه‌ای دموکراتیک انتخاب شده، حمایت میکند.
دبیرکل ناتو هم با انتشار بیانیه‌ای خواستار آرامش و خویشتنداری در ترکیه شده است. ینس استولتنبرگ اعلام کرد: خواهان احترام کامل به نهادهای دموکراتیک و قانون اساسی ترکیه هستیم. ترکیه یک هم‌پیمان ارزشمند برای ناتو است.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا که در مسکو به سر می‌برد، گفته است که امیدوار است که ترکیه صلح و ثبات داشته باشد.
بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس هم از تحولات ترکیه ابراز نگرانی شدید کرده است.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در واکنش خواهان خویشتنداری و احترام به نهادهای دموکراتیک شده است.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که با نمایندگان این اتحادیه در آنکارا در تماس است.
وی در صفحه توئیتر خود نوشت: به طور مداوم با نمایندگان خود در آنکارا و بروکسل در تماس هستیم.
موگرینی همچنین خواستار خویشتنداری از سوی جناح‌های مختلف در ترکیه شد.
روسیه نیز از تحولات ترکیه به شدت ابراز نگرانی کرده است.
تمامی احزاب سیاسی عمده ترکیه نیز تحولات اخیر این کشور را محکوم کرده‌اند.
شورای امنیت ملی آمریکا نیز اعلام کرد که رئیس‌جمهوری این کشور نسبت به وضعیت ترکیه در پی وقوع کودتا در این کشور ابراز نگرانی کرده است.
به گزارش ایسنا به نقل از شبکه خبری ان.بی.سی، شورای امنیت ملی آمریکا در پی وقوع کودتای نظامی در ترکیه اعلام کرد که باراک اوباما، رئیس جمهوری این کشور ضمن ابراز نگرانی نسبت به وضعیت پیش آمده، تحولات این کشور را به دقت رصد میکند.
یک مقام نظامی آمریکا نیز گفت که کودتایی که اخیراً در ترکیه اتفاق افتاده، بسیار سازماندهی شده بوده و انجام آن محدود به چند افسر نظامی نمی‌شود.
این در حالی است که پیش از این جان کری، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا نیز نسبت به رخدادهای اخیر ترکیه ابراز نگرانی کرد و گفت که امیدوار است ثبات هرچه سریع‌تر به این کشور بازگردد.
در همین حال وزارت امور خارجه‌ی کانادا نیز نسبت به کودتای نظامی در ترکیه ابراز نگرانی کرد و خواستار برقراری امنیت در این کشور شد.
وزیر امور خارجه‌ی ترکیه نیز گفت که همتای آمریکایی و رؤسای دستگاه دیپلماسی کشورهای اروپایی از دولت آنکارا در مقابل کودتای نظامی این کشور اعلام حمایت کرده‌اند.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه‌ی ترکیه اظهار کرد: من تماس‌هایی از جان کری، رئیس دستگاه دیپلماسی آمریکا داشته‌ام و وی با دولت منتخب ترکیه اعلام حمایت و همبستگی کرده است.
وزیر امور خارجه‌ی ترکیه در ادامه خاطرنشان کرد: من همچنین تماس‌هایی از نخست‌وزیر انگلیس و همتایان خود از کشورهای مختلف داشته‌ام که آنها نیز با دولت آنکارا اعلام همبستگی کرده‌اند.
پیش از این وزیر امور خارجه‌ی آمریکا نسبت به رخدادهای اخیر ترکیه ابراز نگرانی کرد و گفت که امیدوار است ثبات هرچه سریع‌تر به این کشور بازگردد.
صدر اعظم آلمان نیز خواستار احترام به نظام دموکراتیک شد.
هیلاری کلینتون، نامزد احتمالی حزب دموکرات آمریکا نیز گفته است که رویدادهای ترکیه را با نگرانی دنبال میکند.
دونالد ترامپ نیز بعد از کودتا گفت: به نظر می‌رسد کودتایی در حال انجام است و آنها کشورشان را بازپس می‌گیرند. اگر من هم رییس جمهور شوم، در آمریکا به زودی همین اتفاق خواهد افتاد.
قطر هم که روابط نزدیکی با ترکیه دارد تلاش برای کودتا در ترکیه را محکوم کرده است.
همچنین کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب مردم جمهوری‌خواه، دولت باغچلی، رهبر جنبش ملی‌گرا و صلاح‌الدین دمیرتاش، رهبر حزب دموکراتیک خلق که رهبران احزاب اپوزیسیون ترکیه محسوب میشوند نیز کودتا را محکوم کرده‌اند.
بوریس جانسون، وزیر خارجه جدید انگلیس نیز در توییتر ضمن ابراز نگرانی شدید نسبت به وقایع ترکیه گفت که سفارت انگلیس اوضاع ترکیه را از نزدیک دنبال میکند و انگلیسی‌ها برای هرگونه رفت و آمد خود باید با سفارت در تماس باشند.
ژان مارک آیرو، وزیر خارجه فرانسه نیز صبح امروز در بیانیه‌ای خواهان کنار گذاشتن خشونت در ترکیه و احتراه به نظام دموکراسی در این کشور شد.
وزیرخارجه جمهوری آذربایجان نیز گفت: در کنار مردم دوست و برادر خود و دولت ترکیه ایستاده‌ایم.
چین نیز خواستار حفظ ثبات در ترکیه شد.
شکنجه نظامیان توسط مردم پس از کودتای ناموفق ترکیه
لحظه تسلیم کودتاچیان نظامی در مقابل مردم ترکیه
دکتر عباس مصلی نژاد، دانشگاه تهران
مقابله با تحریمهای اقتصادی آمریکا و اتحادیة اروپا به‌عنوان یکی از ضرورت‌های راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود. بررسی تحولات سیاست بینالملل نشان میدهد که کشورهای انقلابی و بازیگرانی که در شرایط کنش متقابل در سیاست بینالملل قرار دارند، با محدودیت‌های اقتصادی و راهبردی روبه‌رو میشوند. سیاست تحریم را باید در زمرة سازوکارهای مقابلة محدود، تدریجی و مرحله‌ای مقابله با کشورهای چالشگر در نظام جهانی دانست. تحریمهای اقتصادی و راهبردی آمریکا علیه ج.ا.ایران از سال 1979 مرحله به مرحله افزایش یافته است. شدیدترین تحریمها مربوط به سال 2011 می‌باشد که در قالب «تحریمهای فلج‌کننده» نامگذاری شده است. تحریمهای فلج‌کننده معطوف به هدف‌گیری سیستم مالی جمهوری اسلامی ایران بوده و به این ترتیب محدودیت‌های متنوعی را علیه ساختار اقتصادی ایران اعمال کرده است. محدودیت برای فروش نفت به سایر کشورها و همچنین محدودیت برای دریافت منابع مالی ناشی از مبادلات اقتصادی را باید در زمرة نشانه‌های مربوط به تحریم اقتصادی ایران دانست. روند مذاکرات نشان میدهد که ایالات متحده تمایل چندانی برای افزایش درآمدهای اقتصادی ایران ندارد. افزایش صادرات نفت به‌موازات کاهش قیمت نفت، منجر به درآمدهای نسبتاً یکسانی برای ایران در اقتصاد جهانی گردیده است. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و در چارچوب مدل ساختار – کارگزار در پی پاسخگویی به این سوال است که سازوکارهای اساسی تحریمهای راهبردی آمریکا و جهان غرب علیه جمهوری اسلامی ایران کدام است و در چه فرایندی شکل می‌گیرد؟ نتایج نشان میدهد که الگوی کنش راهبردی ایالات متحده در روند دیپلماسی اجبار و سیاست تحریم ایران معطوف به تشویق سایر بازیگران به اعمال تحریم و فشار اقتصادی بیشتر علیه ایران در راستای انعطاف‌پذیری بیشتری بوده است که میتوان آن را در روند دیپلماسی هستهای ایران بویژه در چارچوب «طرح اقدام مشترک» مشاهده نمود. روند گذار از بحران‌های ناشی از تحریم اقتصادی ماهیت سیاسی دارد. بنابراین لازم است تا از سازوکارهای سیاسی برای مقابله با سیاست تهاجمی و الگوهای محدودکنندة ساختار اقتصادی و راهبردی ایران در نظام جهانی استفاده شود. متن کامل مقاله
دکتر حسین مختاری هشی؛ دانشگاه اصفهان
تحریمهای شورای امنیت برعلیه ایران و به‌دلیل فعالیتهای هستهای از سال 2006 آغاز شد و تا سال 2010 نیز 6 قطعنامه در این خصوص صادر شد که در طی زمان بر شدت اقدامات آنها افزوده شد. با توجه به مفاد قطعنامه‌ها، تحریمهای اعمال شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل بر علیه ایران از نوع تسلیحاتی، مالی و مسافرت افراد درگیر در بخش انرژی هستهای و صنایع موشکی است. اگرچه درجه این تحریمها با تحریمهای جامع فاصله زیادی دارد، ولی با این حال آثار آنها در جامعه قابل لمس است و در پی آن آثار زیانباری حتی بر بخشهای تحریم نشده نظیر بخش سلامت و اغلب عوامل قدرت ملی نظیر اقتصاد، محیط زیست، کارایی نظام سیاسی، علم و تکنولوژی، اجتماع و فرهنگ، امور نظامی و حتی امور فرامرزی تحمیل شده است. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی در پی بررسی تحریمهای بین‌المللی بر علیه ج.ا.ا و اثرات آنها بر قدرت ملی در طی ده سال گذشته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اگرچه تحریمها در مواردی که به‌صورت هدفمند اعمال شده‌اند، به‌صورت مستقیم ریشهها و مبانی آن قدرت ملی را هدف قرار دادند، ولی به‌صورت غیرمستقیم نیز بخشهای دیگر کشور را مورد هدف قرار داده اند. متن کامل مقاله
دکتر سعیدرضا عاملی؛ دکتر فواد ایزدی؛ دکتر فاطمه شفیعی سروستانی
دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
در حالی که دیپلماسی عمومی توسط دیپلمات‌ها در جریان مذاکرات خارجی، سفرها و ملاقات با مقامات خارجی اتفاق می افتد، دیپلماسی عمومی توسط بازیگرانی که ممکن است است رسما از طرف دولت معرفی نشده باشند انجام می شود. دیپلماسی عمومی جدید در مقایسه با الگوی سنتی توسط بازیگران غیر دولتی از طریق شبکه‌ها اجرا می شود و تلاش می کند مردم یک کشور خارجی را درباره سیاستهای یک کشور متقاعد کند تا روی سیاست گذاران فشار آورند و بر تصمیماتشان اثر بگذارند. هدف دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی در قبال آمریکا، تلاش برای نفوذ بر مردم آمریکا در جهت سیاست خارجی حمایت گرانه آن است. این پژوهش شناسایی شبکه دیپلماسی عمومی اسرائیل در قبال آمریکا را هدف خود قرار داده است. مقاله با بکارگیری مدل دیپلماسی عمومی گیلبوآ بر روی سازمان‌های غیردولتی اسرائیل که در این حوزه فعالند، و با بررسی مبانی نظری دیپلماسی عمومی شبکه محور و روایت استراتژیک، تلاش می کند دریابد استراتژی شبکه و چرخش اطلاعات برای خلق "اعتبار، هویت و ابر روایت"چگونه مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین دو روش تحلیل شبکه و تحلیل محتوای کیفی به منظور شناخت شبکه دیپلماسی عمومی اسرائیل در قبال ایالات متحده آمریکا و محتوای تولیدی آن به کار گرفته شدند. نتایج تحقیق نشان می دهد دیپلماسی عمومی رژیم صهیونیستی در قبال آمریکا از مدل قدیمی اما در قالب شبکه محورِ دیپلماسی عمومی جدید پیروی می کند و نتیجه می گیرد که شیوه‌های جدید ارتباطی برای اجرای استراتژیهای قبل بکار می روند. دانلود متن کامل مقاله
دکتر حبیب الله فاضلی، دانشگاه تهران
توحید افضلی، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
دیپلماسی عمومی وظرفیت فضای سایبری (دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی) یکی از ابزارهای اصلی آمریکا در چارچوب دیپلماسی عمومی می باشد که از آن برای مدیریت جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی ایران و ابزاری برای تغییر رفتار این کشور بهره می برد . در این مقاله سعی می شود تا به این سوال پرداخته شود که در دوره اوباما چه اقداماتی درفضای سایبری برمحور دیپلماسی عمومی آمریکا در رابطه با جمهوری اسلامی ایران سازماندهی شده است؟ برای تحلیل رفتار و عملکرد دیپلماسی عمومی ایالات متحده درفضای سایبری (دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی) درقبال جمهوری اسلامی ایران، با استفاده از روش تحقیق اسنادی و همچنین تحلیل وب سایت ها وشبکه های اجتماعی ، دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، بررسی و به ابعاد، اشکال وروشهای اقدام شده در چارچوب نظریه کنش ارتباطی هابرماس پرداخته می شود.الگوی شبکه‌ای کنش ارتباطی دیپلماسی عمومی نیازمند آن است که دولت مبدأ از انتشار یک‌سویة اطلاعات برای ملت‌های خارجی فراتر رفته، به سوی تعاملی که بیشتر بر گفت‌و‌گو با جمعیت‌های هدف مبتنی باشد، حرکت کند اما بر اساس دیپلماسی عمومی آمریکا رفتار ایالات متحده در کنش استراتژیک معطوف به هدف قرار می گیرد که شکل کاملا یکسویه و هدف محور به خود می گیرد. متن کامل مقاله
دکتر مرتضی علویان؛ دکتر غلامرضا ضابط پور کاری؛ دانشگاه مازندران، بابلسر
شکستهای متوالی جنگ سخت باعث گذار از ابزار سخت افزاری به نرم افزاری شده است که تحت عنوان جنگ/ قدرت نرم شناخته م یشود. جنگی که دارای ظاهری نرم می باشد اما ماهیتی سهمگی نتر از جنگ و قدرت سخت دارد. از دهه نود میلادی، ایده قدرت نرم در ادبیات سیاسی مطرح و خیلی زود وارد عرصه عمل شد و امروزه تمامی کشورها به دنبال کسب آن و یا افزایش ابعاد آن هستند. ایران هم علی رغم داشتن ظرفیت و توانایی های زیاد در این زمینه، همواره در چند دهه اخیر با تهدیدات نرم دشمنان مواجه بوده است. متاسفانه علی رغم هشدارهای مقام معظم رهبری مبنی بر تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، غارت فرهنگی و جنگ نرم تاکنون درک و پذیرشی از واقعیت آن صورت نپذیرفته است. سوال اصلی مقاله این است که چرا تاکنون پذیرش و درک درستی از جنگ نرم در بین مسوولان، مدیران نظام و مردم به وجود نیامده است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که تدریجی، پنهانی و مخفیانه بودن جنگ نرم، غفلت امنیتی و عدم پیش بینی درست تهدیدات امنیت ملی و رویکرد لیبرالیستی به مدیریت فرهنگی جنگ نرم باعث شده تا جنگ نرم برای بسیاری از افراد حتی مسوولان و نخبگان جامعه قابل شناسایی نباشد و به رد و انکار آن بپردازند. از این رو در این نوشتار ضمن بررسی فرضی ههای مزبور، برای درک و پذیرش تحقق جنگ نرم در جمهوری اسلامی ایران، از سه زاویه 1. مقایسه و تفاو تهای جن گهای سخت، نیمه سخت و نرم 2. تشریح سرمایه گذار یهای دشمن در حوز ههای نرم افزاری و سخت افزاری جنگ نرم . عینی نمودن جنگ نرم در ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، مورد واکاوی واقع شد. متن کامل مقاله
دکتر حسین رفیع، دانشگاه مازندران، بابلسر؛ محسن بختیاری جامی
شتاب رشد اقتصادی چین در دهههای اخیر برتری اقتصادی و نظامی آمریکا در آسیا و جهان را با چالش مواجه نموده است. جمهوری خلق چین برای رسیدن به جایگاه یک ابرقدرت، نفوذ موثر در سازمان‌های منطقهای را در اولویت قرار داده تا از ظرفیت‌های آنان در راستای تامین انرژی و حفظ امنیت ملی خود استفاده کند. آسیای مرکزی به عنوان عقبه استراتژیک چین و خط مقدم مبارزه با تروریسم، پس از سال 2001 عرصه رویارویی دو قدرت بزرگ قرار گرفته که باعث وقوع تحولات اساسی در این کشورها شده است. مقاله حاضر کوشیده است با توجه به داده‌های نظری، اهداف هژمون‌طلبی ایالات متحده و نفوذ جمهوری خلق چین در کشورهای آسیای مرکزی را تبیین نماید از این رو، چگونگی مقابله آمریکا با چین در این منطقه با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته‌های پژوهشی مقاله، آمریکا در صدد بوده است: الف) ضمن مقابله با هدف مهم چین در بهره‌برداری از منابع انرژی آسیای مرکزی به تقابل با نفوذ اقتصادی این کشور بپردازد. ب) با تقویت پایگاه‌های نظامی خود به ویژه در جوار مرزهای چین، این کشور را در محاصره استراتژیک قرار دهد. ج) با تشدید برخی تمایلات جدایی‌طلبانه در چین و همبستگی‌های قومی در منطقه، جمهوری خلق چین را درگیر برخی چالش‌های امنیتی سازد. متن کامل مقاله
دکتر داود آقایی، استاد دانشگاه تهران
علیرضا ثمودی، دانشجوی دکتری مطالعات اروپا، دانشگاه تهران محمدرضا صمدی مقدم، دانشگاه علامه طباطبایی
از دیرباز همواره رقابت میان قدرتهای بزرگ در قالب بازیگران مختلف و به صورت گسترده وجود داشته است. در این فرایند، قدرتهای بزرگ به دنبال گسترش حوزه نفوذ و سیطره خود بر نقاط و حوزههای مختلف جهان بودهاند. این قدرتها برای تحقق منافع خود از همه ابزارها و امکانات استفاده میکنند. از این رو، سیاست بینالملل بر اساس شاخص رقابت بین قدرتهای بزرگ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یکی از مناطق مورد منازعه و رقابت، منطقه آسیای مرکزی و قفقاز است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ نوعی خلاء قدرت در این منطقه به وجود آمد. شرایط ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک این منطقه موجب تلاش قدرتهای بزرگ برای حضور و نقش‌آفرینی در آن منطقه شده است. در سالهای گذشته چین و ایالات متحده به عنوان دو بازیگر مهم در نظام بینالملل تلاش فراوانی برای تثبیت نفوذ و قدرت خود در میان کشورهای آسیای مرکزی انجام داده‌اند. در این مقاله، حوزههای رقابت میان آمریکا و چین در آسیای مرکزی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. متن کامل مقاله
دکتر جهانگیر کرمی، دانشکده مطالعات جهان؛ ولی کوزه گر کالجی
چکیده: ایالات متحده آمریکا یکی از پویاترین و تاثیرگذارترین بازیگران منطقه آسیای مرکزی طی دو دهه گذشته به شمار میرود. در واقع الزامات «هژمونی» ایالات متحده آمریکا در جهان پس از جنگ سرد که از لحاظ معنی و مفهوم تفاوتهای بنیادینی با مفاهیمی چون «استعمار» و «امپریالیسم» دارد، موجب شد آمریکا بر پایه سه اصل «اشاعه»، «گسترش» و «مداخلهگرایی» در منطقهای حضور یابد که هزاران کیلومتر دورتر از خاک آمریکا است. در این بین، وجود سه قدرت رقیب آمریکا یعنی جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری خلق چین در مجاورت منطقه آسیای مرکزی و نحوه «تعامل و یا تقابل» این سه قدرت منطقهای و جهانی با اهداف، سیاستها و رویکردهای مختلف ایالات متحده آمریکا، بخش مهمی از روند «بازی بزرگ جدید» را شکل بخشیده است. شرایط پیش گفته، این پرسش را به وجود میآورد که ایران، روسیه و چین برای مقابله و یا کاهش تاثیرگذاری اهداف و برنامه‌های آمریکا در سطح منطقه آسیای مرکزی از چه رویکردهایی بهره جستهاند؟ آیا این رویکردها و به عبارتی واکنشها، یکسان بوده و یا وضعیتهای متفاوتی را تجربه نموده است؟ به منظور پاسخ به پرسشهای یاد شده، این فرضیه مطرح میشود که «الگوهای رفتاری سه کشور ایران، روسیه و چین در قبال سیاست خارجی آمریکا در منطقه آسیای مرکزی، مطابق با مزیت‌های نسبی این سه بازیگر در حوزههای جغرافیایی- ژئوپولیتیکی، سیاسی، دفاعی- امنیتی و فرهنگی- تمدنی منطقه آسیای مرکزی و نیز ماهیت روابط دو جانبه با ایالات متحده امریکا، روند یکسانی را تجربه نکرده و متفاوت بوده است». مقاله پیشرو با کاربست نظریه هژمونی (برتریخواهی) و با بهرهگیری از مفاهیمی چون «ضد هژمونی»، «موازنه نرم» و «موازنه سخت»، در صدد آزمون این فرضیه و دستیابی به پاسخی منطقی، جامع و قانع کننده به پرسشهای مقاله برآمده است. متن کامل مقاله
استاد راهنما: دکتر کابک خبیری | استاد مشاور: دکتر اردشیر سنایی | پدیدآور: شکرالله اکبری
اهمیت شناخت این مناقشه به منظور رصد و برخورد مقتضی با آن در حجم انبوهی از تحقیقات و گزارش‌های انجام گرفته در مورد آن و همچنین میزان قابل ملاحظه‌ای از قطعنامه‌ها و بیانیه‌های صادر شده از سوی طرفین و نیز نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی، کاملاً نمایان است. در این بین آمریکا و رژیم اسرائیل بیش از دیگر بازیگران سعی در اتخاذ سیاستهای مبتنی بر قدرت سخت در برخورد با این پرونده بودهاند.تحقیق حاضر سعی بر آن دارد تا استراتژی اصلی آمریکا در برخورد با مناقشه هستهای ایران، ابزارهای اجرایی این استراتژی و چشم‌انداز آینده آن مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به پیشینه این موضوع و بررسی‌های ادبیات نظری در این حوزه در نهایت به این نتیجه رسیدیم که آمریکا و رژیم اسرائیل با حمایت متحدین خود و با استفاده از ابزارهایی همچون دیپلماسی، تحریم، بازدارندگی، سد نفوذ، تهدید به حمله نظامی و ایجاد تخریب فیزیکی با هدف به تأخیر انداختن فرآیند تکمیل چرخه سوخت هستهای، سعی در به اجرا درآوردن این سیاست در مورد برنامه هستهای ایران داشته و دارند. دریافت فایل
جعفر جعفری سیریزی
اتحادیه اروپا، که 28 کشور و بالغ بر 500 میلیون نفر جمعیت را دربر می گیرد، به عنوان یک قدرت اقتصادی بزرگ در صحنه بین المللی محسوب می شود. این اتحادیه به موازات گسترش اعضا و قدرت خود روند استفاده از تحریم علیه کشورهای دیگر را گسترش داده است. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که همواره در لیست کشورهای هدف تحریم اتحادیه اروپا قرار داشته است. پس از جنگ ایران و عراق و مشخص شدن استفاده عراق از سلاح های شیمیایی، اتحادیه اروپا هر دو طرف درگیر در جنگ را تحریم کرد. در دهه نود اتحادیه اروپا و ایران ضمن تلاش برای به رسمیت شناختن منافع دو طرف، حرکت در جهت عادی سازی روابط و گسترش همکاری های اقتصادی و تجاری را آغاز کردند. پس از رویکردهای منفی آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت های هسته ای ایران، اتحادیه اروپا در ابتدا رویکرد تعاملی و مذاکره با ایران را برگزید. اما پس از
استاد راهنما: دکتر عباس قدیمی | استاد مشاور: دکتر علیرضا کریمی | پدیدآور: حسین گلزاری
از دوره قاجار کشور ایران وارد رقابتهای گسترده استعماری روسیه و انگلیس شد. از یک طرف انگلیس، ایران را سپر بلای هند قرار داده بود و مانع دسترسی روسیه و سایر کشورها از طریق ایران به هند می شد. و از طرف دیگر روسیه و انگلیس درصدد گرفتن امتیازاتی به نفع خود از ایران بودند فشارهای آنها باعث شد تا ایران در دوره ناصری و زمان صدارت امیرکبیر درصدد برقراری رابطه با کشور ثالثی برآید تا شاید بتواند این فشارها را به صورت تعدیل درآورد.البته
دکتر حسن بشیر، مسعود حسنلو؛ دانشگاه امام صادق (ع)
تحلیل گفتمان بیانات مقامات سیاسی یک کشور در تبیین رویکردها و دیدگاه های دولت آن کشور حائز اهمیت است. از طرفی بسترهای جدید ارتباطاتی زمینه ایجاد راهکارهای نو در ارتباط و انتقال مفاهیم را فراهم آورده است. محیط های مجازی و شبکه های اجتماعی از بسترهای نوظهوری هستند که توجه دولت ها را نیز به خود جلب کرده اند. همین امر باعث حضور شخصیت های سیاسی در محیط های اجتماعی مجازی شده است. حضور این شخصیت ها در این محیط ها فرصتی برای بررسی دقیق تر دیدگاه ها و نظرات آنان ایجاد نموده است. با این مقدمه، به نظر می رسد حضور آلن ایر، سخنگوی فارسی زبان وزارت امور خارجه امریکا، در فیس بوک نیازمند مطالعه دقیق تر است. با توجه به این نکته که این حضور مصداقی از دیپلماسی عمومی دولت آمریکا در برابر قشری از جامعه ایران است، تبیین عملکرد و تحلیل گفتمان مطالب سخنگوی رسمی دولت آمریکا در مواجهه با کاربران ایرانی حائز اهمیت می باشد. این تحلیل با استفاده از نظریه چارچوب سازی در ارتباطات و رسانه ها انجام شده است. تحلیل گفتمان مطالب منتشرشده از سوی آلن ایر، در فاصله زمانی مذاکرات هسته ای ژنو تا مذاکرات وین، نشان دهنده نوعی تلاش برای «اعتماد سازی از دولت آمریکا» برای مخاطبین سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا است. متن کامل مقاله
دکتر حسین سلیمی، لیلا رحمتی پور؛ دانشگاه علامه طباطبایی
فرهنگ استراتژیک توانایی تأثیرگذاری بر نگرش نخبگان و دولتمردان و همچنین جامعه یک کشور را داشته و از این قابلیت نیز برخوردار می‌باشد که نحوه عملکرد آنها را در عرصه‌های مختلف تعیین نماید. بدین ترتیب شناسایی مؤلفه‌های شکل‌دهنده به مبانی هویتی کشور و از آن جمله فرهنگ استراتژیک کشورها کمک بسیار موثری در فهم چرایی کنش کشورهای مختلف- از جمله قدرتهای بزرگی چون ایالات متحده آمریکا و چین- به دست میدهد. بر این اساس، پژوهش حاضر تلاش میکند با شناسایی و احصاء مؤلفه‌های شکل دهنده به فرهنگ استراتژیک ایالات متحده آمریکا که دارای ویژگی تهاجمی‌اند و چین که دارای خصلت تدافعی است، به مقایسه آنها پرداخته و وجوه افتراق و اشتراک آنها را تشریح نموده و در نهایت، به تبیین و تشریح تأثیر این مؤلفه‌ها بر سیاست خارجی آن دو در خاورمیانه بپردازد. اصل مقاله (683 K)
دکتر محمدرضا تخشید و سید محمد علی علوی؛ دانشگاه تهران
این مقاله قصد دارد با استفاده از مدل عملیاتی مانوئل کاستلز در کتاب خود، «قدرت ارتباطات» تحت عنوان شبکه‌های ذهن و قدرت که با استفاده از فرضیه نشان‌گرهای بدنی و پژوهش‌های علم اعصاب آنتونیو داماسیو و همچنین، مدل برانگیختگی شبکه‌ای آبشاری رابرت انتمن توانسته به تحلیل چگونگی همگامی عموم مردم آمریکا در حمایت از جنگ آمریکا به عراق در شرایط فقدان دلایل لازم و منطقی برای این جنگ بپردازد، به تبیین چگونگی بهرهگیری آمریکا از مباحث هستهای ایران در راستای دستیابی به همین هدف بپردازد. فرضیه مقاله این است که «ایالات متحده آمریکا تلاش نموده با تسخیر اذهان مردم آمریکا، در راستای تهدید آمیز قلمدادنمودن فعالیتهای صلح‌آمیز هستهای جمهوری اسلامی ایران، در دستیابی این کشور به فناوری هستهای و بهرهگیری از آن ایجاد خلل نماید.» بازه زمانی مورد نظر این تحقیق پیش از دوران ریاست جمهوری اوباما می‌باشد. اصل مقاله (1111 K)
دکتر عبداله قنبرلو، دانشیار گروه روابط بینالملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
این مقاله درصدد پاسخ به این سؤال است که انتخابات چگونه موجب بهبود جایگاه و قدرت بین‌المللی دولت‌ها میشود. در پاسخ، به چهار متغیر اثرگذار اشاره شده است: صلح دموکراتیک، اهمیت مشروعیت بین‌المللی، دیپلماسی عمومی و اصل لوح مطهر. انتخابات آزاد در واقع بخشی از تعاملات بین‌المللی دولت‌ها را تشکیل میدهد، چراکه علامتها و معانی خاصی را به دیگر دولت‌ها منتقل کرده و آنها را به واکنش مقتضی تحریک میکند. انتخابات هم از طریق نمایش هنجارهای دموکراتیک و هم زمینه‌سازی برای تغییر سیاستها میتواند به بازسازی موقعیت بین‌المللی کشورها کمک کند. این نوع اثرگذاری در تاریخ جمهوری اسلامی ایران چند بار تجربه شده و خصوصاً در انتخابات ریاست جمهوری ملموس بوده است. در شرایطی که مناسبات بین‌المللی کشور به تشنج و تنش گراییده بود، انتخابات زمینه بهبود مجدد اوضاع را فراهم کرد. اصل مقاله (559 K)
استاد راهنما: دکتر ابراهیم متقی | استاد مشاور: امیر نیاکویی | پدیدآور: بهزاد دیانسائی
پژوهش حاضر در پی بررسی روابط ایران و آمریکا در بستر تحولات جهان عرب از سال 2010-2013 میلادی می باشد روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد و با استناد به شیوه مطالعات کتابخانه ای ( اسنادی ) از طریق کتب ، مجلات علمی و سایت های اینترنتی اطلاعات بدست آمده ، طبقه بندی شده و به رشته نگارش در آمده است . به منظور گر آوری اطلاعات از ابزار فیش برداری از کتب مختلف و فضای مجازی اینترنت و مطالعات کتابخانه ای بهره گیری شده است . سوال اصلی تحقیق عبارت است از : انقلاب های منطقه خاورمیانه چه تاثیراتی بر روابط ایران و آمریکا داشته است ؟ در این راستا سولات فرعی بیان گردیده اند که
محمد شاد، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
مواجهه و تداخل منافع روسیه و ایالات متحده آمریکا در عرصه‌های گوناگون بین‌المللی، تنها منبعث از بسترها و خاستگاه‌های سیاسی نبوده و واجد ریشهها و علل «شناختی- هویتی» است. این پژوهش با مروری بر ویژگی‌های هویتی و گفتمانی سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه، به بررسی ریشه‌های تقابل پرداخته و پس از تشریح روند بروز تنش‌های هویت‌مدار در روابط دو کشور، مترصد پاسخ به این پرسش است که تشدید این تنش‌ها چه تأثیراتی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گذارده است؟ در این پژوهش از نظریه الکساندر ونت و تأکید وی بر نقش نظام معنایی حاکم بر یک نظام سیاسی و نیز تأثیر زیرساخت‌های هویتی بر سامانه ترجیحات در سیاست خارجیِ کشورها بهره گرفته شده است. داده‌های این پژوهش نیز با بهرهگیری از روش اسنادی و کتابخانه‌ای گردآوری شده است. متن کامل مقاله
دکتر حسین حسینی؛ سعید توکلی؛ دانشگاه امام حسین (ع)
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، آمریکا به علت توفیق نیافتن در براندازی سخت و نظامی جمهوری اسلامی ایران به براندازی نرم با الگوی تغییرات تدریجی فروپاشی یا فروپاشی از درون روی آورد؛ به تعبیر دیگر، با به کارگیری توانمندی هایش در حوزه فرهنگ، اقتصاد و سیاست، مردم (توده، نخبگان و مقامات) ایران را به شیوه های غیرخشونت آمیز آماج حمله قرار داد. ابزار مهم و حیاتی قدرت نرم برای دستیابی به اهداف در فضای بین المللی، دیپلماسی عمومی است. در این مقاله به بررسی چالش های امنیت ملی جمهوری اسلامی متاثر از پیام های دیپلماسی عمومی آمریکا پرداخته می شود. سوال اصلی مقاله این است که راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تهدیدهای امنیتی ناشی از دیپلماسی عمومی آمریکا پس از 11 سپتامبر چه باید باشد؟ نوع تحقیق کاربردی ـ توسعه ای است که با استفاده از کتابخانه (کتاب، مطالعه اسناد، پایان نامه و ...) و روش میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) انجام شده است. حجم جامعه آماری براساس آمارهای موجود، 150 نفر است. آزمودنیهای این مطالعه 54 نفر از خبرگان و نخبگان آشنا با دیپلماسی عمومی هستند. پس از تجزیه و تحلیل محیط داخلی و بین المللی، راهبردهای مقابله ای مانند توسعه و انتشار پیام های وحدت بخش در جهان اسلام با هدف تقویت وجوه مشترک جمهوری اسلامی ایران با سایر کشورهای اسلامی و مقابله با تهدیدهای تفرقه افکنانه؛ تقویت و توسعه حوزه نفوذ فرهنگ ایرانی ـ اسلامی از طریق دیپلماسی رسمی، عمومی، رسانه ای و دانشگاهی در کشورهای منطقه و جهان اسلام؛ گسترش فرهنگ بیگانه ستیزی، استکبارستیزی و اشغالگری و سرانجام برجسته سازی اقدامات اقتصادی و رفاهی دولت برای مقابله با القای ناکارامدی دولت باید سرلوحه نظام جمهوری اسلامی قرار گیرد. متن کامل مقاله
دکتر محمد جعفر جوادی ارجمند، دانشگاه تهران؛ مائده کریمی قهرودی، محسن اخباری
افغانستان به عنوان دولت حائل میان روسیه و اقیانوس هند و راه ترانزیت کالا از جنوب آسیا به آسیای مرکزی و اروپا از دیرباز در نظریات ژئوپلتیک اهمیت ویژه‌ای داشته به طوری که مورد توجه قدرتهای زمان بوده است. با طرح دکترین انزواگرایی توسط مونروئه در سال 1823، آمریکا تا جنگ جهانی اول وارد تحولات بین‌المللی نگردید. با خروج ایالات متحده آمریکا از انزواگرایی و ورود به صحنه نظام بینالملل، این کشور نیز نه تنها با پی بردن به شاخصه‌های مادی ژئوپلتیک افغانستان، سیاستهای خود را در این منطقه تنظیم نموده، بلکه با تکیه بر جنبه‌های نوین ژئوپلتیک اهمیت مضاعفی به افغانستان بخشیده است. این پژوهش سیاست خارجی آمریکا نسبت به افغانستان را بر اساس شاخصه های ژئوپلتیک در دوره‌های مختلف مورد بررسی قرار داده و نشان خواهد داد که آمریکا برای حفظ جایگاه خود در افغانستان از یک سو و رهایی از مفهوم استعمار سنتی کشورها مبتنی بر مولفه های جغرافیایی و اقتصادی ژئوپلتیک از سوی دیگر، به خلق مفهوم هارتلند ایدئولوژیک منطبق بر افغانستان پرداخته است. اصل مقاله (558 K)
دکتر هادی آجیلی، منا مصیبی؛ دانشگاه علامه طباطبایی، مجله مجلس و راهبرد، تابستان 95
به باوری عده‌ای از تحلیلگران انقلابات فناوریکی در حوزه‌هایی جدید حفاری از جمله شیل موجبات کمرنگ شدن اولویت جایگاه خلیج فارس به‌عنوان مرکز ثقل و هارتلند تأمین انرژی جهان را در پی دارد،این موضوع معادلات بین‌المللی و ساختارهای قدرت در سطح جهانی را تأثیر‌پذیر خواهد کرد، چراکه با قطع وکاهش وابستگی برخی از کشورهای عمده وارد‌کننده انرژی از جمله ایالت متحده آمریکا و همچنین اولویت حضور و هزینه‌های نظامی و سیاسی در راستای تأمین امنیت انرژی همچون گذشته قابل توجیه نمی‌باشد. تکیه بر فناوری‌های جدید استحصال انرژی از منابع غیر متعارف و استقلال از واردات نفت ازسوی آمریکا، تغییر الگوی مصرف انرژی این کشور، تغییر در حوزه عرضه و تقاضا، فروشنده و خریدار (با توجه به آنچه در گزارش چشم‌انداز 2030 ازسوی آژانس بین‌المللی انرژی بیان شده است) می‌باشد. ازاین‌رو نگارندگان با بررسی تحولات صورت گرفته در این حوزه و نیز ظرفیت قابل اتکای استحصال و انتقال به تأثیر آن بر اهمیت جایگاه خلیج فارس بپردازند. اگر بگوییم کاهش اهمیت خلیج فارس در تأمین انرژی برای کشورهایی با بهره‌مندی از قابلیت استحصال از ذخایر غیر‌متعارف مذکور، همچون آمریکا محتمل است، افزایش تقاضای کشورهای آسیایی از یکسو و نیز حضور مستمر ایالت متحده آمریکا جهت کنترل منابع انرژی و رقبای خود، در منطقه همچنان در اولویت سیاست خارجی آمریکا و نیز عرصه رقابت قدرتهای بزرگ باقی خواهد ماند. اصل مقاله (386 K)
دکتر افشین متقی، دانشگاه خوارزمی؛ عارف بیژن، سجاد نجفی
از زمان تشکیل دولت ملی در ایران همواره یکی از دغدغه های فکری نظام های سیاسی کشور تهدیداتی بوده که از حوزه قفقاز جنوبی، دریای خزر و آسیای مرکزی علیه حاکمیت و تمامیت ارضی ایران صورت گرفته است. در این میان آذربایجان به خاطر موقعیت ژئوپلیتیک خاصش از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است. غفلت جمهوری اسلامی ایران از روند های جاری در این منطقه که از سوی کشورهای فرامنطقه ای به خصوص آمریکا صورت می گیرد می تواند تاثیرات منفی ای را برای امنیت ملی ایران در پی داشته باشد که با حضور نظامی آمریکا در همسایه هم مرز ایران این خطر چند برابر می شود. اهمیت تحقیق حاضر آن است که با توجه به حضور نظامی آمریکا در قفقاز جنوبی و به خصوص در آذربایجان و در نزدیکی مرزهای جمهوری اسلامی ایران به بررسی تهدیداتی که این حضور برای امنیت ملی ایران می تواند داشته باشد، می پردازد. فرضیه ای که برای پژوهش حاضر در نظر گرفته شده است این است که حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در جمهوری آذربایجان تاثیر منفی بر جمهوری اسلامی ایران دارد و امنیت جمهوری اسلامی ایران را از تمام ابعاد تهدید می کند. 
دریافت متن کامل مقاله
دکتر عنایت اله یزدانی، دکتر احمد جالینوسی، محسن پورکریمی؛ دانشگاه اصفهان
ناتو در سال های پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد و به طولانی ترین و قدرتمندترین اتحادیه نظامی- سیاسى در طول تاریخ، محور رابطه فرا آتلانتیکى، مهم ترین پل ارتباط دو سوی اقیانوس اطلس و محمل حضور نظامی آمریکا در قاره اروپا و تاثیرگذار بر سیاست های این قاره تبدیل شد. تغییرات شگرف به وقوع پیوسته در فضای سیاسی- جغرافیایی جهان ناشی از پایان جنگ سرد، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را بر آن داشت تا الگوهای گفت و گو و همکاری خود را در چارچوب ارتقای شاخص ها ی امنیتی اروپا- آتلانتیک به طور خاص و جهان به طورکلی به مناطق دیگر گسترش دهد. در چارچوب این نگاه کلی، این سازمان که با تغییر ماهیت از یک سازمان دفاعی صرف در دوره جنگ سرد به یک سازمان دفاعی، نظامی و امنیتی عرصه اقدام و حوزه عملیات خود را به سراسر جهان گسترش داده است، حضور نهادینه و (ICI) ایفای نقش در تحولات منطقه خلیج فارس را با تصویب طرحی موسوم به ابتکار همکاری استانبول در نشست سال 2004 سران در پیش گرفته است. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد تا با بررسی تحولات ناتو و با استعانت از مکتب کپنهاگ به این پرسش پاسخ دهد که دلایل گسترش ناتو به منطقه خلیج فارس در قالب خاورمیانه چیست؟ یافته های پژوهش بر آن است که گسترش ناتو به خاورمیانه بویژه خلیج فارس در راستای مقابله با خطراتی چون تروریسم و تسلیحات کشتار جمعی، انگیزه خود کشورهای منطقه برای ایجاد امنیت، منابع انرژی و مهار ایران می باشد. دریافت متن کامل مقاله
دکتر مصطفی ابطحی
، سید علی‌اصغر ترابی؛ دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات
دولت- ملت‌سازی یکی از دستاوردهای انسان مدرن است و سرچشمه در وستفالی دارد. در حقیقت، ثبات، امنیت، نظم، رفاه، عدالت، وضع و اجرای قانون از کارکرد حکومت‌ها است و اگر کشوری روند دولت- ملت‌سازی را به خوبی طی نکرده باشد بدیهی است که حکومت آن نه تنها پاسخگوی نیازهای یک جامعه و مردم نخواهد بود، بلکه عامل اصلی بی‌ثباتی، بی‌نظمی و تنش در یک کشور، منطقه و جهان نیز خواهد شد. دو کشور افغانستان و عراق سابقه تاریخی طولانی ندارند. افغانستان طی قرارداد 1957 میلادی پاریس از ایران جدا گشت و در این مدت توسط سه کشور انگلستان، شوروی سابق و آمریکا به ترتیب اشغال شده است. عراق نیز در سال 1920 میلادی استقلال خود را از عثمانی به دست آورد و بلافاصله مستعمره انگلستان گردید. هر دو کشور از مشکلات قومی، نژادی و زبانی رنج می برند این مشکلات موجب گردیده بود که هر دو کشور منبع ناامنی منطقهای و جهانی باشند. حادثه یازده سپتامبر فرصت مناسبی را برای دولت آمریکا فراهم کرد تا ضمن اشغال این دو کشور؛ بر اساس مدل آمریکایی دولت- ملت‌سازی دولت فراگیر جدیدی را در این دو کشور مستقر سازند. این نوشتار ضمن بررسی روند دولت- ملت‌سازی در افغانستان و عراق توسط آمریکا، در پی این است که آیا روند دولت- ملت‌سازی در افغانستان و عراق موفقیتی داشته است؟ اصل مقاله (732 K)
روزنامه «جروزالم پست» با اشاره به اینکه هیلاری کلینتون، نامزد احتمالی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تنها دو هفته دیگر برای معرفی گزینه معاونت اولی خود فرصت دارد، می‌نویسد، اکنون از میان گزینه‌های بسیار، تنها چند نام معدود مانده که احتمالاً این سمت را عهده دار خواهند شد... تیم کِین، سناتور ایالت ویرجینیا که اکنون اصلی ترین گزینه معاونت کلینتون شناخته میشود، در جریان مباحثات مربوط به توافق هستهای ایران در سال ۲۰۱۵، خود را به عنوان یکی از جدی‌ترین منتقدین بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل مطرح کرد
تورج شیرالیلو، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی
ا وجود فروکش بحران هسته ای، پیش بینی می شود که تزاحم منافع ایران و آمریکا در حوزه منطقه ای تداوم خواهد یافت. ایران و آمریکا اهداف امنیتی مطلوب طرف مقابل را دنبال نمی کنند و به اقدامهای متقابل تعارض آمیز ادامه خواهند داد. با این وجود، به نظر می رسد که تهران و واشنگتن در برخی حوزه ها دارای منافع موازی یا حتی مشترک هستند که همپوشی آنها ضرورتا به شکل دایره های متحدالمرکز نخواهد بود. مهار تروریسم در
بهروز کریمی
چه تحولاتی منجر به خروج بریتانیا شد؟ استدلال موافقان و مخالفان خروج چه بوده است؟ خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا چه نتایجی در بر دارد؟ و سوالاتی از این دست در این نوشتار پاسخ داده خواهد شد... این زلزله بیش از هر جای دیگر، کانون خود را لرزانده و این کشور را چند پاره کرده است. پس از اعلام نتایج همه پرسی، بازار های جهانی به لرزه در آمدند و پوند سقوط کرد... در اسکاتلند که پیش از این همه پرسی استقلال از بریتانیا انجام شده بود و 55 درصد به ماندن در بریتانیا رای داده بودند، اکنون رای به ماندن در اتحادیه اروپا داده اند. وزیر اول اسکاتلند در پی اعلام نتیجه همه پرسی آن را از لحاظ دموکراتیک، غیر قابل قبول خواند چرا که اکثریت اسکاتلندی ها رای به ماندن در اتحادیه داده اند
دکتر عبدالعلی قوام، دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر بشیر اسماعیلی، دانشگاه آزاد واحد شهرضا
دیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه های دیپلماسی عمومی ابزار موثر اعمال سیاست خارجی به حساب می آید؛ در این میان ایالات متحده در طول دهه های گذشته با در اختیار داشتن انحصار نسبی تولیدات فرهنگی و رسانه ای به طور گسترده ای به بسط نفوذ قدرت نرم خود در سراسر جهان مبادرت نموده است. جریان بازنمایی رسانه ای هالیوود در دوران جنگ سرد و در راستای مقابله با ایدئولوژی کمونیسم مورد تحلیل و بررسی بسیطی توسط اندیشمندان چپ گرا قرا گرفته است. مقاله حاضر به این نکته اشاره دارد که پس از وقوع حادثه یازده سپتامبر تا کنون، روندی مبنی بر بازنمایی رسانه جهان اسلام و بر پایه اسلام هراسی شکل گرفته که هدف آن ایجاد و تثبیت کلیشه های فکری و طبیعی سازی نگرش منفی از خاورمیانه در اذهان عمومی جهانی است. این روند به عکس نمونه مشابه در دوران جنگ سرد با غفلت نسبی پژوهشی و نظریه پردازی مواجه گشته و جریان انتقادی نظام مندی در میان روشنفکران و تحلیل گران شکل نگرفته است. در این مقاله ضمن تمرکز بر جریان مذکور در هالیوود، آثاری که بر این محور تولید شده‌اند مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اصل مقاله (584 K)
دکتر طاهره ابراهیمی فر؛ میرسعید هدایتی
رابطه بین چین و شورای همکاری خلیج فارس جزء مهمی از مجموعه روابط بین چین و خلیج فارس تلقی میگردد. چین یکی از قدرت‌هایی است که موقعیت آن با سرعتی شگفت‌انگیز در سیاست بینالملل ارتقا می‌یابد. انرژی صنعت اصلی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است و چین برای توسعه اقتصادی خود، به یک بازار باثبات انرژی نیاز دارد. توسعه سریع اقتصادی در چین باعث افزایش تقاضای انرژی شده است و همکاری این کشور با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در حوزه انرژی سنگ بنای رابطه و همکاریهای اقتصادی و سیاسی دوجانبه است، که خود را در تجارت، سرمایه گذاری و پروژه های ساخت و ساز نشان میدهد و ابعاد همکاری اقتصادی- سیاسی را گسترش میدهد. با توجه به گسترش روابط چین و شورای همکاری خلیج فارس در سالهای اخیر، این سوال مطرح می شود که گسترش روابط چین و شورای همکاری خلیج فارس در چه زمینه هایی قابل ترسیم است؟ این تحقیق بر این فرضیه تاکید دارد که چین به عنوان یک قدرت نوظهور سیاسی -اقتصادی جهت تثبیت جایگاه خود و نقش آفرینی بیشتر در همه زمینه ها در صدد توسعه روابط سیاسی و اقتصادی دو جانبه با شورای همکاری خلیج فارس می باشد و در آینده قادر خواهد بود به عنوان یکی از بازیگران فرامنطقه ای مطرح، به فعالیتهای سیاسی و اقتصادی مثبت خود ادامه دهد. بنابراین، رابطه سیاسی-اقتصادی چین و شورای همکاری خلیج فارس در آینده امید بخش خواهد بود. این تحقیق در صدد است تا ضمن بررسی مناسبات سیاسی و اقتصادی چین و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، تصویری شفاف ازچشم انداز این مناسبات ارایه نماید. اصل مقاله (386 K)
دکتر محمد مرندی، مهرداد حلال خور، دانشگاه تهران
سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران همواره با تحولات و نوسانات متعدی مواجه بوده است اما در کنار این تغییرات می توان اصول ثابتی در سیاست خارجی این کشور را مورد شناسایی قرار داد. سیاست خارجی کلان آمریکا در خاورمیانه با محوریت مقابله با نفوذ شوروی طراحی شده بود که انقلاب اسلامی ایران بر مناسبات سیاست خارجی ضد کمونیستی آمریکا در خاورمیانه تاثیری اساسی گذاشت. سوال کلیدی در خصوص سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه این است که آیا سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران، تغییرات اساسی را در دوره زمانی بعد از انقلاب اسلامی این کشور تجربه کرده است یا اینکه سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران با حفظ اصول ثابت خود تغییرات تاکتیکی را دنبال کرده است؟ برای پاسخ به این سوال نویسنده ضمن بررسی شواهد مربوط به سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران پس از انقلاب اسلامی با استفاده از چهارچوب نظری مکتب کپنهاگ به بررسی روند امنیتی کردن ایران در سیاست خارجی دولتهای آمریکا می پردازد. با بررسی شواهد مذکور، تحقیق به این نتیجه رسیده است که سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران هر دو عامل ثبات و تغییر را در درون خود جای داده است. سیاست امنیتی کردن ایران در سیاست خارجی آمریکا در بازه زمانی مورد تحقیق ثابت بوده است ولی متغیرهای نظام بین الملل، منطقه ای و ملی نوسانهایی را در سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران به وجود آورده اند. به نظر می رسد که سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران پس از انقلاب اسلامی و قبل از پایان جگ سرد را بتوان امنیتی کردن سطح پایین دسته بندی کرد و تلاش آمریکا بعد از جنگ سرد بویژه دوره اوباما برای امنیتی کردن ایران را امنیتی کردن سطح بالا نامید. متن کامل مقاله
پایان نامه کارشناسی ارشد، فاطمه روان گرد، رشته مطالعات آمریکا، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
استاد راهنما: دکتر محمدعلی موسوی؛ استاد مشاور: دکتر جواد شعرباف
چکیده: این نوشتار به مقایسه شرایط اقتصادی سرخ پوستان آمریکا و فلسطینیان اسراییل در عصر حاضر می پردازد.سوال این است که آیا شرایط اقتصادی سرخ پوستان آمریکا و فلسطینیان اسراییل از لحاظ اقتصادی با یکدیگر قابل مقایسه می باشد؟ در فرضیه نوشتار به وجود تشابهات بین این دو گروه نگریسته شده. هم چنین فرض بر این است که از سوی دولت های حاکم علیه این دو جمعیت تبعیض اقتصادی اعمال می شود. برای تقویت فرضیه از تئوری اینترنال کلونیالیسم با اتکا بر اطلاعات و داده های موجود در مورد موضوع نوشتار استفاده شده است. اینترنال کلونیالیسم به معنای نابرابری های ساختاری, سیاسی و اقتصادی در میان مناطق مختلف یک کشور می باشد. این نوشتار در پی آن است که با مقایسه شرایط اقتصادی دو جمعیت سرخ پوستان آمریکا و فلسطینیان اسراییل به تاثیر اینترنال کلونیالیسم بر ساختارهای گوناگون زندگی این افراد پرداخته و به شباهت های بین دو جمعیت دست یابد. دریافت متن کامل پایان نامه حجم: 1.45 مگابایت
دکتر رضیه موسوی فر؛ دانشگاه حکیم سبزواری، تابستان 1395
روابط ایـران و آمریکا در طـول تاریخ از اهمیت ویژه‌ای برای طرفین برخوردار بوده است. فرازوفرودهای این رابطه و علل و عوامل آن همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان روابط بینالملل از جمله صاحبنظران دو کشور بوده و است. هدف این مقاله بررسی نقش اسرائیل، بر تداوم تیرگی روابط ایران و آمریکاست. تداوم تیرگی و قطع بودن روابط رسمی ایران و آمریکا، با توجه به پیشینۀ تاریخی روابط دو کشور، وجود منافع مشترک منطقهای، همراه با لحاظ کردن فرصتهای پیش‌آمده برای ترمیم و بهبود روابط، سؤالی را فراروی پژوهشگران روابط بینالملل قرار میدهد که چرا روابط دو کشور با ورود به دهۀ چهارم انقلاب همچنان تیره‌وتار است، علل و عوامل اساسی تداوم تیرگی روابط میان دو کشور کدام‌اند و کدام عامل وضعیت موجود را استمرار بخشیده است؟ در پاسخ فرضیه‌های متعدد و مختلفی مطرح است که نگارنده با استناد به تغییر فاحش در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به اسرائیل - در مقایسه با دورۀ قبل از انقلاب -، عامل اصلی تداوم دشمنی دو کشور را در همین نکته جسته و مخالفت ایران با اسرائیل و به‌تبع آن مخالفت با روند صلح خاورمیانه را عامل اصلی وضع موجود دانسته و با ارائۀ شواهد و تحلیل مستندات، به تأیید فرضیۀ مذکور اهتمام ورزیده است. این مقاله با رویکردی تبارشناسانه(تاریخی-تحلیلی) نگاشته شده است و سرشتی مروری دارد. مهمترین یافتۀ علمی این پژوهش حاکی از تأثیر انکارناپذیر متغیر اسرائیل بر روابط ایران و آمریکاست. متن کامل مقاله
دکتر حسین کریمی فرد، دانشگاه آزاد اسلامی اهواز
با به قدرت رسیدن باراک اوباما، چرخشی در سیاست خارجی آمریکا ایجاد شد؛ در حالی که سیاست خارجی بوش بر یکجانبه‌گرایی و تاکید برحصول امنیت و منفعت به شیوه سخت‌افزاری استوار شده بود. اوباما سیاست خارجی خود را بر اساس چندجانبه‌گرایی، قدرت نرم، دیپلماسی عمومی، دموکراسی و قواعد بین‌المللی ساماندهی نمود. در این مقاله، ابتدا دکترین و سیاست خارجی اوباما به صورت خلاصه بررسی میشود و سپس انتقادات به سیاست خارجی اوباما در منطقه خاورمیانه و بحران اوکراین بررسی میشود. این مقاله با استفاده از مقالات تخصصی درمورد سیاست خارجی آمریکا و با تاکید بر روش تحقیق تحلیلی- تبیینی درصدد اثبات این فرضیه است که: منتقدان، اوباما را به عقب‌نشینی، انزوا، تضعیف موقعیت آمریکا در جهان و از دست دادن موقعیت رهبری در جهان متهم میکنند. آمریکا اعتماد به‌نفس خود را از دست داده و قادر به اتخاذ مواضع قاطع برای اطمینان بخشیدن به متحدان خود نیست؛ به همین دلیل، اعتماد متحدان نسبت به رهبری آمریکا متزلزل شده است. متن کامل مقاله
دکتر شمس‌الدین صادقی و کامران لطفی، دانشگاه رازی کرمانشاه
یکی از رویکردهای مطرح در سیاست خارجی جمهوری اسلامی، سیاست نگاه به شرق است. اتخاذ این رویکرد، در اولویت سیاست خارجی ایران در پی گذشت یک دهه از قطع روابط دیپلماتیک ایران با ایالات متحده امریکا و تشدید تحریمهای گسترده این کشور و نیز اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا جمهوری اسلامی ایران تلاش نمود تا در جهت تأمین بخشی از آرمان‌ها و اهداف سیاسی خود با اتخاذ این رویکرد جدید، از تک‌قطبی شدن ساختار نظام بینالملل پس از جنگ سرد، جلوگیری نماید. در این میان، کشور چین به‌عنوان یک قدرت برتر در نظام بینالملل که ماتریس قدرتش همواره در حال اوج گرفتن است و شاخص‌های برتری قدرت خود را در ابعاد مختلف اقتصادی، نفوذ سیاسی و نظامی ارتقاء بخشیده است، مورد توجه دستگاه دیپلماسی ایران قرارگرفت تا از طریق توسعه همکاری با این کانون ثروت و قدرت بین‌المللی، بخشی از اهداف ملی ایران در سطوح منطقهای و بین‌المللی تأمین شود. با توجه به این مهم، پرسش اصلی پژوهش حاضر آن است که جمهوری اسلامی ایران از ایجاد ائتلاف راهبردی با چین چه اهدافی را دنبال میکند؟ برای پاسخ به این پرسش، پژوهش حاضر فرضیه ذیل را به سنجش می‌گذارد: جمهوری اسلامی ایران در پی آن است که با ایجاد ائتلاف راهبردی، از چین به عنوان یک شریک تجاری و متحدی راهبردی در نهادهای بین‌المللی بهره‌گیرد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی- توصیفی است و برای تبیین مسئله پژوهش از نظریه چرخش قدرت و نقش، بهره گرفته میشود متن کامل مقاله .
دکتر
به‌موازات افزایش قدرت چین، موضوع نگرش و رفتار این کشور در قبال نظم موجود جهانی مجال طرح گسترده‌تری می‌یابد. پرسش در این زمینه این است که آیا همگرایی و پیروی چین نسبت به قواعد، هنجارها و نهادهای نظم جهانی که وجه مشخص سیاست خارجی این کشور از 1979 به این سوست، ماهیتی موقت و تاکتیکی دارد و یا دارای ویژگی بلندمدت و استراتژیک است؟ در این نوشتار با بهرهگیری از نظریه وابستگی متقابل استدلال میشود که برخلاف انتظار و تحلیل صاحبنظران متأثر از واقع‌گرایی تهاجمی، دستاوردهای همگرایی چین با نظم موجود بین‌المللی، سبب‌ساز متقارن شدن نگاه و منافع این بازیگر با سایر بازیگران عمده شده و لذا پکن، ملاحظات و منافع مشترکی با دولت‌هایی مانند ایالات متحده در پاسداری از ثبات ناشی از تداوم نظم جهانی لیبرال یافته است. این امر به‌معنای تبدیل چین به بازیگری حامی وضع موجود و رنگ باختن تجدیدنظرطلبی این کشور در سطح کلان است متن کامل مقاله.
دکتر محمدعلی شیرخانی، دانشگاه تهران؛ دکتر فریبرز ارغوانی، دانشگاه شیراز
هدف این مقاله پاسخ به این پرسش است که مهمترین زمینه‌ها و شاخصه‌های مدل توسعۀ اجماع پکن و علت قرار گرفتن آن به‌جای الگوی واشنگتن چیست و چه چالش‌هایی برای آن قابل تصور است؟ با ارزیابی شاخصه‌های الگوی اجماع پکن، زمینه‌هایی ایجابی مانند سیاست خارجی توسعه‌گرا، شاخص‌های چشمگیر اقتصادی، عملکرد قابل قبول در بحران مالی شرق آسیا در کنار زمینۀ سلبی همانند ناکارامدی تدریجی الگوی اجماع واشنگتن این فرضیه را حمایت میکند که اجماع پکن با شاخصه‌هایی همچون اولویت ابتکار، توجه به نقش دولت و اهمیت تغییر اجتماعی در عصر جهانی‌شده و در مطابقت با روندهای الگویی توسعه از اهمیت الگویی بدیل برخوردار شده است. روند الگوهای توسعه در رابطۀ دولت و بازار و بررسی مدل اجماع پکن از حیث زمینه‌ها، شاخصه‌ها و چالش‌ها نیز مورد توجه قرار می‌گیرند. متن کامل مقاله
مهرداد حلال خور، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکا، دانشکده مطالعات جهان؛ محمد مهدی باباجان نژاد
تعریف منافع ملی بطور قابل توجهی تحت تاثیر خوانش های متفاوت از منفعت قرار دارد. لذا ایدئولوژی به عنوان یکی از متغییر های تاثیر گذار در عرصه سیاسی آمریکا، برای درک بیشتر تغییرات سیاست خارجی این کشور در بازه های زمانی مختلف و براساس تفاسیر مختلف از منافع ملی بسیار ضروری خواهد بود در این پژوهش بدنبال بررسی وزن این متغییر در دولتهای کلینتون و بوش و اوباما خواهیم بود تا دریابیم تغییر تناسب قدرت نرم و سخت در بازه زمانی ذکر شده در رابطه با درگیری های اعراب و فلسطین به چه دلیل متفاوت بوده است ؟ در پژوهش میان رودوموضوع جایگاه ایدئولوژی در سیاست خارجی این کشور و تناسب کاربرد قدرت نرم در قبال مسئله اعراب و فلسطین پیوند برقرار می شود. اصل مقاله (540 K)
دکتر جواد امام جمعه زاده و سمیرا نساجی؛ دانشگاه اصفهان
: جمهوری خلق چین یک قدرت جهانی رو به رشد و جمهوری اسلامی ایران یکی از قدرتمندترین کشورهای حوزه خلیج‌فارس است. درخواست فزآینده جهانی برای نفت و نقش ایران و خلیج‌فارس در تأمین و عرضه نفت اهمیت بیشتری به این روابط داده است. سیاست خارجی نسل پنجم جمهوری چین نسبت به جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر ویژگی‌های شخصیتی رهبران و منفعت ملی این کشور مطرح میشود. نگارندگان با روش توصیفی ـ تحلیلی سعی در پاسخ به این سئوال دارند که نسل پنجم رهبری چین ممکن است چه نوع سیاست خارجی را در قبال جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کند؟ نتایج تحقیق دلالت برآن دارد که با روی کارآمدن این نسل، در سیاست خارجی چین نسبت به ایران هم عوامل واگرایی و هم عوامل همگرایی نقش داشته است. براساس ویژگی شخصیتی رهبران نسل پنجم، روابط ایران و چین تحت تأثیر آموزه‌ها و ارزش‌های غربی و آمریکایی این نسل میتواند تا حدی کمرنگ شود و در مقابل، توجه این نسل به کشورهای صنعتی مانند ایالات متحده و ژاپن برای توسعه اقتصادی بیشتر معطوف شود. اما این مسئله به این معنا نیست که این نسل غرب‌گراست بلکه نسل پنجم نیز براساس واقع گرایی و دفاع از منافع ملی خود عمل میکند. اصل مقاله (257 K)
استاد راهنما: حسین دهشیار | استاد مشاور: مجتبی مقصودی | پدیدآور: رامین مددی
استراتژی های امنیت ملی آمریکا توسط روسای جمهوری این کشور به کنگره ارائه گردیده و چارچوب های استراتژیک آن دولت را در عرصه اقتصاد، سیاست، امنیت و فرهنگ، مشخص و رسماً اعلان می کند. استراتژی امنیت ملی امریکا بیانگر راهبرد ایالات متحده نسبت به موضوعات گوناگون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی در سطوح داخلی، منطقه ای و بین المللی می باشد. منطقه خاورمیانه یکی از محورهای مورد اشاره در این استراتژی ها بوده و علت این توجه نیز در پیوند خوردن مسائل و معضلات این منطقه با منافع و امنیت ملی آمریکا می باشد. آمریکا دارای منافع مهمی در این منطقه بوده که بخش قابل توجهی از این منافع
استاد راهنما: دکتر حسین دهشیار، استاد مشاور: دکتر حسین سلیمی؛ دانشجو: الهه حاجی غلام سریزدی
چکیده: موضوع پایان‌نامه حاضر سیاست خارجی آمریکا در قبال پرونده هستهای ایران و بازتاب آن بر تصمیم‌گیری نهادهای بین‌المللی است. در واقع خواسته‌ایم بدانیم که چرا با توجه به پیشرفت بشر و دستیابی او به اشکال جدید انرژی دولتهای چون آمریکا و متحدانش با به‌کارگیری آنها توسط سایر دولت‌ها مخالفند. از جمله این انرژی‌ها انرژی هستهای است. با توجه به اینکه این انرژی حق مسلم دولت‌هایی است که در قلمرو سرزمینی خود توان استفاده از آن را دارند ولی آمریکا به بهانه استفاده آن کشورها از این انرژی در راه‌های کشتار جمعی مخالف است. آمریکا نه تنها خود به مخالفت با ایران می‌پردازد بلکه توانسته در این زمینه نظر نهادهای بین‌المللی چون شورای امنیت سازمان ملل متحد و آژانس بین‌المللی انری اتمی را نیز با خود همراه سازد. اهمیت این موضوع در
استاد راهنما: جواد امام جمعه زاده؛ دانشجو: میلاد هاشمی
چکیده: عصر کنونی، عصر دموکراسی‌هایی است که در آن احزاب نقشی مهم را ایفا می‌نمایند. اما تاریخ فعالیتهای احزاب و پدیده تحزّب در ایران، به خوبی بیانگر عدم توفیق این پدیده‌ی مهم سیاسی در سده‌ی اخیر و حتی در حال حاضر است. پژوهندگان سیاسی همواره در پی تبیین علل این بی‌ثباتی بودهاند و علل مختلفی را در حوزه سیاسی، تاریخی، اقتصادی، فرهنگی و حقوقی برای این معضل برشمرده‌اند. رساله حاضر تلاشی به منظور بررسی و شناخت دلایل ناکامی، ضعف و ناپایداری احزاب در تاریخ ایران معاصر تا به امروز و به ویژه علل ناکامی و ناپایداری احزاب در دوره‌ی خاص تاریخی یعنی دوران نخست وزیری محمد مصدق تا کودتای 28 مرداد و دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی می‌باشد. رویکرد اصلی که در این
استاد راهنما: رضا سیمبر استاد مشاور: احمد جانسیز؛ پدیدآور: زهرا کشاورزی، دانشگاه گیلان
استراتژی کلان آمریکا در هزاره سوم بسیار متفاوت با استراتژی این کشور در قرن بیستم می‌باشد. بنابراین، استراتژی کلان تدافعی محور که بازتاب جنگ سرد بود جای خود را به استراتژی کلان تهاجمی که متناسب با دوران هژمونی و عصر تک قطبی می‌باشد، داده است. شورای امنیت، به عنوان رکن اجرایی سازمان ملل متحد، در دوره زمانی پس از جنگ سرد به عنوان بازوی قدرتی آمریکا عمل میکند، در این راستا، آمریکا با همراه سازی شورای امنیت با خود، به کشورهایی که هم مقابله با آنها مشکل است و هم بازدارندگی به همراه دارند اجازه نخواهد داد که استیلای جهانی آن را
استاد راهنما: دکتر فرهاد درویشی؛ دانشجو: صغری عالیپور؛ دانشگاه بین المللی قزوین
چکیده: با توجه به مزایای انرژی هستهای در جهان امروز اغلب کشورها در تلاش برای دستیابی به آن هستند. انرژی هستهای همچون شمشیر دولبه داری دو مصرف کاملاً متضاد است. از سویی موجب آبادانی و توسعه یک کشور میشود و از سوی دیگر به عنوان یک ابزار جنگی میتواند مورد استفاده واقع شود که این امر موجب نگرانیهای بین المللی نسبت به استفاده از آن شده است. در این راستا تعداد معدودی از کشورها به آن دست پیدا کرده اند که هند و پاکستان از جمله این کشورها هستند. ایران نیز که در تلاش برای دستیابی به آن است با مخالفتهای آمریکا مواجه شده است. این در حالی است که آمریکا حامی فعالیت هستهای هند و پاکستان بوده است. لذا این نوشتار در پی پاسخگویی به این سوال است که سیاست آمریکا نسبت به برنامه هستهای هند و پاکستان و برنامه هستهای ایران چه تفاوتی وجود دارد؟ فرض اصلی این
استاد راهنما: داود آقایی | استاد مشاور: یعقوب توکلی | پدیدآور: محمدمهدی گودرزوند چگینی
چکیده: از بدو پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری حضرت امام خمینی(ره) تاکنون یکی از مسائل مهم، روابط ایران و آمریکا و عملکرد دولت های مختلف آمریکا در قبال انقلاب اسلامی بوده است. در این بین اما تفاوت های دو حزب جمهوری خواه و دموکرات آمریکا باعث شده است که هر کدامیک از این دو حزب که به قدرت رسیده اند، عملکردی داشته باشند که این عملکرد از جهاتی شبیه و از جهاتی متفاوت از یکدیگر است. در
دکتر محمود کتابی، دانشگاه آزاد شهرضا؛ یدالله دهقان و سارا دهقان نصیری
دولت های چین و پاکستان به عنوان دوکشور همسایه آسیایی بیش از شش دهه است که روابط مستحکم و استراتژیکی را در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، هسته ای، انرژی با یکدیگر برقرار کرده اند. این دو کشور دیدگاه ها و منافع مشترک امنیتی در حوزه جنوب آسیا دارند. در پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال می باشیم که مهمترین عوامل و مولفه های تاثیرگذار بر روابط استراتژیک چین و پاکستان چیست؟ و فرضیه مقاله نیزاین است که به نظر می رسد عوامل نگرانی از گسترش روابط هند با آمریکا، ضرورت واردات انرژی و بحران افغانستان از جمله مهمترین عوامل تاثیرگذار بر روابط دو کشور می باشند. دراین مقاله برای پاسخ به سوال مطرح شده از روش تبیینی استفاده شده است. نتایج تحقیق نیز حاکی از این است که روابط دو کشور چین و پاکستان در طول 60سال گذشته پیوسته روبه افزایش بوده تا جاییکه این دوکشور در حال حاضر یک اتحاد قدرتمند را در سطح منطقه ایجاد کرده اند. هم اکنون چین بزرگترین صادر کننده اسلحه ومهمات، دومین شریک بزرگ تجاری ومهمترین کشور فعال در زمینه هسته ای پاکستان محسوب می گردد و علاوه بر این چینی ها، سرمایه گذاری های گسترده ای را در بخشهای مختلف کشور پاکستان انجام داده اند و در مقابل نیزپاکستان ضمن حمایت همه جانبه از مواضع چین در سطح منطقه، منافع مختلف این کشور را در ابعاد گوناگون تامین می کند. متن کامل مقاله
دکتر فریبرز ارغوانی، دانشگاه شیراز
هدف اصلی این مقاله بررسی ریشه‌های نوسان موجود در روابط میان ایران و چین و عدم شکل‌گیری رابطه مبتنی‌بر همکاری فراگیر در دوران بعد از انقلاب تا سال 2013 با تکیه بر بنیان‌های راهبردی دو کشور است. بررسی سیر روابط ایران و چین در دوران بعد از انقلاب اسلامی نشان میدهد که این بخش از روابط خارجی برای ایران با چالش‌ها و بحث‌های زیادی همراه بوده است؛ چنان‌که با وجود اشتراکات زیاد میان دوطرف برای تقویت همکاری در برهه‌هایی از زمان، روابط دو کشور شاهد الگوهای رفتاری بوده که سبب شده تا در پرتو مقولات همزمان همکاری و تعارض رابطه مبتنی‌بر همکاری فراگیر شکل نگیرد. این مقاله با طرح این سئوال که راهبردهای سیاست خارجی چین و ایران چگونه در دوران بعد از انقلاب تا سال 2013 منجر به عدم شکل‌گیری رابطه راهبردی و منحنی نوسانی در روابط دو کشور شده است؟ یافته این پژوهش آن است که در حالی که راهبردهای سیاست خارجی ایران برای چین وزنی راهبردی، بلندمدت و فارغ از رفع نیازهای مقطعی در نظر گرفته اما سیاست‌گذاری خارجی چینی‌ها همکاری با ایران را تاکتیک محور و ابزاری، کوتاه‌مدت، معطوف به موضوع و وابسته به شرایط زمانی می‌داند. در راستای بررسی این ادعا این مقاله بعد از طرح چهارچوب نظری، در بخش دوم سیر فراز و فراد روابط دو کشور بعد از انقلاب اسلامی را نشان داده و در بخش سوم محتوای راهبردهای سیاست خارجی دو کشور را بررسی میکند. متن کامل مقاله
دکتر محسن بیات، دانشگاه لرستان
پس از سالها تنش بین ایران از یک طرف و آمریکا و متحدانش از طرف دیگر بر سر برنامۀ هستهای ایران، برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) بین دو طرف به امضا رسید. ویژگی مهم سالهای اخیر، تهدید به کاربرد گزینۀ نظامی علیه ایران بود. این تهدید همراه با افزایش تحریمها و ممنوعیتهای تجاری بود.دلیل کاربرد تهدیدهای نظامی چه بود؟ به‌طور کلی تهدید نظامی و کارامدی تحریمها و ممنوعیتهای تجاری چه رابطه‌ای با هم دارند؟ چرا آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای اخیر بارها از تهدید نظامی استفاده کردند؟ بهترین راهبرد واکنشی ایران در وضعیت تحریم و تهدید نظامی، چه راهبردی می‌توانست باشد؟ در این مقاله در جایگاه پاسخ به این پرسش‌ها، ابتدا چارچوب نظری جدیدی برای بررسی کنشها و واکنشهای مرتبط با تحریم مطرح میشود که سه پایۀ مهم و نوآورانه دارد: 1. تعریفی متفاوت و جدید از تحریم و ممنوعیت تجاری؛ 2. تحلیل سود-هزینة مبتنی بر وضعیت و اعمال کنترل بر آن؛ 3. رابطۀ مکملی ابزارهای سیاست خارجی (تحریم و ممنوعیت تجاری و تهدید نظامی). در قالب این چارچوب نظری و برای پاسخ به پرسشهای مطرح‌شده، این فرضیه مطرح شده است: «در وضعیت اقتصاد جهانی، تبدیل کردن گزینۀ نظامی از جایگزینی برای تحریم و محدودیت تجاری به مکملی برای آنها، مهمترین راهبرد آمریکا برای کارامد کردن تحریمها و ممنوعیتهای تجاری علیه ایران بود». با محور قرار دادن این فرضیه و چارچوب نظری در مورد تحلیل کنشها و واکنشها در وضعیت تحریم و تهدید نظامی، نتیجه گرفتیم که تهدید به کاربرد گزینۀ نظامی از طریق تغییر تحلیل سود-هزینة ایران یا شرکای تجاری آن بر کارامدی تحریمها و ممنوعیتهای تجاری تأثیر گذاشته است. همچنین در نتیجه‌گیری عملی، استدلال کردیم که برای کشورهای مورد تحریم و تهدید نظامی همانند ایران در دورۀ قبل از برجام، راهبرد «نمایش قدرت نظامی» به‌عنوان یکی از پایههای مهم سیاست ضد تحریمی میتواند راهبردی مفید باشد و مانع این تأثیر و در نهایت کاهش میزان کارامدی تحریم و ممنوعیت تجاری شود. متن کامل مقاله
دکتر سید امیر نیاکویی، محسن زمانی دانشگاه گیلان
با پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری در سال 1392 گفتمان حاکم بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از اصول گرایی عدالت‌محور در دولت قبل به آرمان‌خواهی واقع‌گرایانه تغییر یافت و بر این اساس دیپلماسی هستهای کشور نیز دچار تحول اساسی شده است. در واقع سیاست هستهای ایران از حالت تقابلی- تهاجمی در دولت قبل به حالت تفاهمی- تعاملی در دولت جدید تغییر جهت یافته و حل معمای هستهای به‌عنوان یکی از طولانی‌ترین و پیچیده‌ترین مسائل سیاست ایران در سالهای گذشته در صدر اولویتهای کاری دولت یازدهم قرار گرفته است. در این مقاله می‌خواهیم که عوامل تأثیرگذار بر این دیپلماسی جدید هستهای و حصول برجام را براساس مدل جیمز روزنا بررسی کنیم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به ترتیب نظام بینالملل، فرد (شخصیت و اندیشه‌های رئیس جمهور و تیم مذاکره‌کننده) و همچنین جامعه مهمترین عوامل مؤثر بر دستیابی به توافق بوده و این عوامل بیشتر از نقش سازمان بوروکراتیک (حکومت) در رسیدن به این توافق تأثیرگذار بودهاند. متن کامل مقاله
دکتر محمدرضا ملکی، دانشگاه آزاد کرج؛ فرزاد محمدزاده ابراهیمی، دانشگاه آزاد اصفهان؛ دکتر جواد امام جمعه زاده، دانشگاه اصفهان
با روی‌کارآمدن باراک اوباما که با وعده تغییر به ریاست جمهوری ایالات متحده رسید، تمرکز و جهت‌گیری راهبردی این کشور از خاورمیانه به شرق دور ابعاد جدیدی به‌خود گرفت، به‌گونه‌ای که اوباما در سالهای ریاست جمهوری خود تلاش زیادی انجام داد تا توجه و منافع ایالات متحده آمریکا را به‌سوی آسیا- اقیانوسیه معطوف کند. دلیل تغییر جهت‌گیری راهبردی آمریکا در دوره اوباما از خاورمیانه و توجه بیشتر به شرق دور چیست؟ زمینه و بستر این تغییر جهت‌گیری در سیاست خارجی آمریکا را در کجا باید جست‌وجو کرد؟ با توجه به نزدیکی دکترین اوباما به اصول واقع‌گرایی سیاسی، دلیل این تغییر را باید در سیاستهای واقع‌گرایانه اوباما ریشه‌یابی کرد. از این‌رو این پژوهش تلاش میکند تا با بهرهگیری از روش تحلیلی- توصیفی، نشان دهد که چگونه سیاست خارجی واقع‌گرایانه اوباما موجبات تغییر جهت‌گیری راهبردی این کشور و تمرکز بیشتر بر آسیا- اقیانوسیه را فراهم آورده است. در این راستا، پس از بررسی دکترین واقع‌گرایانه اوباما، راهبرد محور آسیایی دولت او که نشان‌دهنده تغییر مهمی در سیاست خارجی ایالات متحده از خاورمیانه به خاور دور است را بررسی میکنیم. متن کامل مقاله
دکتر محمدکاظم سجادپور، مهرداد پهلوانی
دکتر افشین متقی; مصیب قره بیگی؛ دانشگاه خوارزمی
دکتر رضا سیمبر، دانشگاه گیلان و احسان اعجازی
در این مقاله سعی بر آن است که تأثیر سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا بر مناقشه اسراییل و فلسطین در یک دهه اخیر مورد بررسی قرار بگیرد. پرسش اصلی این مقاله این است که سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در دوران ریاست جمهوری «جرج دبلیو بوش» و «باراک اوباما» چه تأتیری بر حل وفصل مناقشه بین فلسطین و اسراییل داشته است؟ با توجه به اینکه در این مناقشه شش مولفه مهم امنیت، اختلافات سرزمینی و مرزی، مسئله آوارگان فلسطینی، اسکان یهودیان در شهرک ها، آب و بیت المقدس نقش دارند، سیاست خارجی آمریکا در ارتباط با شش موضوع مذاکرات صلح، کمک های اقتصادی و نظامی، لابی یهودیان در کنگره، امنیت، شهرک های اسراییلی و آوارگان فلسطینی مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین برای یافتن پاسخ سوال اصلی با به کارگیری یک روش مقایسه ای، سیاست خارجی دولت جرج بوش با سیاست خارجی باراک اوباما در قبال مناقشه فلسطین- اسراییل مقایسه شده و درپایان این گونه نتیجه گیری شده است که سیاست خارجی آمریکا در مواجهه با این مناقشه نه یک صلح پایدار به وجود آورده است و نه منجر به یک جنگ تمام عیار شده است، بلکه عامل ثبات در وضعیت این مناقشه بوده است.
دکتر حسین دهشیار، دانشگاه علامه طباطبایی
خوش بینی در خصوص شکل گرفتن فصلی متفاوت در روابط آمریکا وروسیه که با به قدرت رسیدن بوریس یلتسین درمسکو وجاهت فزونتری یافته بود مدت زمان طولانی دوام نیاورد. سیاست آمریکا درخصوص گسترش ناتو به شرق، به ویژه کوشش این کشور در اواخر دهه اول قرن بیست ویکم برای ورود اوکراین به سازمان پیمان آتلانتیک شمالی و تلاش‌های قدرتهای مطرح اروپایی در این باره، زیربناهای لازم را برای بحرانی شدن روابط ایالات متحده و روسیه فراهم کرد. حوادث اوکراین که با شکل گیری تظاهرات نوامبر2013وحمایت آمریکا از تظاهرکنندگان وخواستهای آنان استعداد شکل گیری منازعه در روابط آمریکا و روسیه را متجلی ساخت، این پرسش را برجسته کرد که ریشه رویارویی روسیه و ایالات متحده در بستر بحران اوکراین در چیست؟ در پاسخ، تأکید رهبران روسیه براهمیت پیشینه تاریخی روابط با اوکراین واعتقاد به نقش تعیینکننده ژئوپولیتیک بر جایگاه اروپایی و جهانی روسیه و از سویی دیگر تلاش آمریکا برای کاهش قدرت مانور روسیه در اروپا از طریق دور ساختن اوکراین از مدار روسیه و حمایت ازخواستهها و سیاستهای غرب گرایان اوکراینی را باید برجسته ترین ابعاد شکل دهنده رویارویی دوکشور دررابطه با بحران اوکراین قلمداد کرد.
علیرضا میریوسفی و دکتر حسین غریبی
ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود. بعد از اشغال عراق در سال 2003، موج سوم گروه های تکفیری تشکیل و وارد مرحله جدیدی از حیات سیاسی-نظامی خود گردیدند. انقلاب های عربی به احیای این جریانات و ایجاد موج چهارم گروه های تکفیری در عراق و سوریه انجامید که داعش یا خلافت اسلامی مهمترین نماینده آن است. در این مقاله سعی گردیده است با بررسی این سیر تطور و تغییرات ایدئولوژیک، عوامل ساختاری اجتماعی، سیاسی و به ویژه هویتی ناشی از عوامل داخلی یا دخالت خارجی که به تقویت خشونت و تسهیل عضوگیری گروه های تکفیری و همچنین تغییر دیدگاه های آنها انجامیده است، مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا با بهره گیری از مفاهیم تئوری «خشونت ساختاری» و «خشونت هویتی» و همینطور «امپریالیسم ساختاری» یوهان گالتونگ به عوامل تشدید کننده این نوع از خشونت با تکیه بر مباحث هویتی و ساختاری از جمله چگونگی ساخت مفاهیم «ما» در مقابل «دیگری» و تشدید بحران های ناشی از خشونت هویتی و نیز نقش تحریک خارجی در آن پرداخته ایم.
دکتر علی اکبر جعفری و دکتر دیان جانباز،دانشگاه مازندران
در سده بیست و یکم شاهد چهره های جدید ی از قدرت هستیم که حکومت ها برای ارتقاء جایگاه جهانی، منطقه ای و حتی داخلی خود از آن استفاده می نمایند. به عبارت دیگر، جهانی شدن و تحولات تکنولوژیک عصر جدید ضمن تغییر نظم سلسله مراتبی گذشته و شکل دهی هویت های جدید، بر قدرت، اولویت ها و منافع دولت ها و افراد و در نتیجه امنیت بین الملل تاثیر شگرفی بر جای گذاشته اند. یکی از نمودهای این تحولات ظهور بعد جدیدی از قدرت تحت عنوان «قدرت نرم» در عرصه ی قدرت دولت هاست که بر تاثیر علی ایده ها و «نفوذ بر قلوب و اذهان» تاکید دارد. در این راستا، کشور چین به طور فزایندهای از این شکل قدرت در سیاست خارجی و در نتیجه تغییر جایگاه خود در نظام جهانی استفاده نمودند. بنابراین، فرض مقاله این است که ابعاد قدرت نرم، عملکرد مثبتی بر بهبود جایگاه چین در نظام جهانی داشته است.
دکتر حیبب اله ابوالحسن شیرازی
توافق هسته ای ایران وکشورهای ۱+۵ در وین در 23 تیرماه 94 به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ روابط بین الملل محسوب می شود. موفقیت مذاکرات هسته ای میان تهران و کشورهای ۱+۵ نمونه ای از اهمیت و پافشاری نسبت به سیاست و دیپلماسی بین المللی به شمار می رود و اساس ثبات در منطقه خواهد بود و می توان این توافق را یک پیروزی برای دیپلماسی توصیف کرد. پس از دوسال مذاکره، توافقی بلندمدت بین ایران و کشورهای۱+۵ در خصوص فعالیت های هسته ای ایران و لغو تحریم های ایران حاصل شد. شورای امنیت سازمان ملل در ۲۰ ژوییه 2015 (29 تیر 1394) با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام( را مورد تأیید قرار داد.
دکتر حسین پوراحمدی، دانشگاه شهید بهشتی؛ اصغر منصوریان
بحران مالی و اقتصادی 2008 آمریکا، به رغم سپری‌شدن نسبی، پیامدهای گسترده‌ای برای این کشور و نظام اقتصاد جهانی داشته است. در این مقاله نشان داده میشود که این بحران با آشکارکردن و همچنین تشدید روند تضعیف عناصر قدرت ملی آمریکا و تقویت قدرت بازیگران جدید بین‌المللی و در نهایت، تغییر در ساختار نظام اقتصاد جهانی، نقش مهمی در تغییرات به وجود آمده در سیاست خارجی آمریکا در سالهای اخیر داشته است. یکی از این تغییرات، کاهش اهمیت خاورمیانه برای این کشور نسبت به گذشته بوده است. این کاهش اهمیت و تمایل به عدم مداخله، موجب اتخاذ سیاست توازن منطقهای توسط این کشور و بازگذاشتن دست متحدان در خاورمیانه شد که این امر نیز در نهایت، نتیجه‌ای جز تقویت افراطی‌گری و تروریسم در منطقه نداشت.
دکتر مسعود موسوی شفائی دانشگاه تربیت مدرس؛ مهدی شاپوری،دانشجوی دکتری روابط
تحولات نوین عرصۀ روابط بینالملل، لزوم نیاز به فاصله‌گرفتن از درک سنتی از مناسبات این حوزه، به منظور شناخت نیروهای جدید تأثیرگذار بر پویایی‌ها، روندها و نتایج در این عرصه و نیز پردازش مفاهیم جدیدی در این راستا را ایجاب میکند. این پژوهش با بازخوانی تحولات سیاست خارجی آمریکا در دو دهۀ گذشته و بررسی نظریات مطرح‌شده در مورد نحوۀ توزیع توان‌مندی‌ها و متأثر از آن شکل قطب‌بندی در نظام بینالملل، این استدلال را مطرح میکند که در نظام بینالملل کنونی، هرچند همانند گذشته، آشنایی با نحوۀ قطب‌بندی به درک بهتر اتفاقات و رخدادهای روابط بینالملل کمک میکند، اما متوقف‌شدن در این نقطه و عدم شناخت نیروهای جدیدی که تأثیرات غیرقابل انکاری بر پویایی‌ها، روندها و نتایج بین‌المللی می‌گذارند، نقصان در فهم پدیده‌های این عرصه را به دنبال دارد. در این پژوهش مفهوم نظم فراقطبی پیشنهاد میشود؛ نظمی که در آن، قدرت از حالت بین‌الدولی و شکل محدود و متصلب سابق خارج شده و ابعاد جدیدی به خود گرفته است.
دکتر سید محمد طباطبائی، دانشگاه علامه طباطبایی؛ میلاد توپچی
مبانی فکری و اصول جناحی در روند سیاست گذاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به طوریکه میتوان تأثیر این مبانی را در سیاستهای اجرایی و در صحنۀ عمل مشاهده کرد . هر یک از دو جناح اصلاحطلب و اصولگرا اصول عقیدتی و فکری خود را به عنوان نهاده وارد سیستم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران کردند و پس از تجزیه و تحلیل در این سیستم که دارای یکسری اصول و قواعد خاص خود است، در قبال برنامۀ هسته ای سیاست هایی را به اجرا گذاشتند. با مقایسۀ نهاده هایی که این دو جناح سیاسی وارد سیستم کرده اند و همچنین داده ها یی که به صورت سیاست اجرایی از سیستم خارج شده است، میتوان دریافت که روش هر یک از این دو جناح در قبال برنامۀ هسته ای متفاوت بوده است؛ اما با توجه به ماهیت و اصول کلی سیستم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، هدف اصلاح طلبان و اصول گرایان در دستیابی به فناوری صلح آمیز هسته ای مشترک بوده است؛ بنابراین در این مقاله هدف، بررسی و واکاوی روش ها ی متفاوت دو جناح سیاسی حاکم در اجرای سیاست واحد دستیابی به انرژی هسته ای بر اساس نظریه سیستمها است.
دکتر رضا موسوی نیا، دانشگاه علامه طباطبایی
تحلیل نظری تاریخ روابط خارجی ایران با قدرتهای بزرگ، فهمی تئوریک از الگوهای رفتاری دولتهای ایرانی در مقاطع مختلف تاریخ ارائه میکند و میتواند به مثابه پلی برای ساختن آینده باشد. این مقاله با اشاره مختصر به رفتارها و الگوهای مشترک تاریخ روابط خارجی ایران با قدرتهای برزگ طی پنج قرن گذشته با روشی تحلیلی تبیینی، فهمی نظری از تاریخ روابط خارجی ایران ارائه می کند. چارچوب نظری رئالیسم ایرانی که در این مقاله ارائه می شود، عناصری از نظریه رئالیسم و نئورئالیسم را اخذ کرده است، اما نظریها ی زمانمند و مکانمند است و با آنها تفاوت دارد. رئالیسم ایرانی از منظری آسیبشناسانه به بررسی تاریخ روابط خارجی ایران با قدرتهای بزرگپرداخته است. تعین پذیری از ساختار نظام بینالملل، هراس امنیتی، قطبینگری، ژئوپلوتیک تهدیدآفرین، اولویت امنیت به توسعه و تجارت، اولویت بقای شاه و حکومت، استبداد ساختاری، تصمیم گیری فردی و غیرنهادینه، متوازن سازی مثبت و منفی، فقدان منافع همسو یا متقارب با قدرتهای بزرگ و عدم منافع ذاتی و درونی قدرتهای بزرگ در ایران، عناصر محوری و اصلی نظریه رئالیسم ایرانی را تشکیل میدهند
