مطالعات آمریکا - اسفندیار خدایی

لینک مقاله در مجله Modern Diplomacy: 

https://moderndiplomacy.eu/2025/05/17/six-reasons-why-trumps-iran-negotiations-have-a-greater-chance-of-success/

By: Esfandiar Khodaee

The 2015 Iran nuclear negotiations ultimately resulted in the fragile Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA). While the deal initially raised hopes for sanctions relief, normalized relations between Iran and the West, and resolving the nuclear disputes, it proved short-lived and failed to meet objectives. Structural weaknesses, persistent distrust, and opposition from key stakeholders undermined the agreement. President Trump’s withdrawal from the JCPOA in 2018 reignited tensions between Tehran and Washington, pushing the Middle East to the brink of successive crises.

Today, however, six key factors differentiate the current round of negotiations from the 2015 process and increase the likelihood of a more successful and durable agreement. The shift from a multilateral to a bilateral framework, Trump’s personal motivation to cement a diplomatic legacy, the evolving regional power balance following the October 7 attacks and subsequent conflicts in the region, as well as changing positions among key players—including Israel, the U.S. Congress, and the Arab states of the Persian Gulf—all create a more favorable environment for a deal. Given these dynamics, the current negotiations have a higher probability of success and may yield an agreement that is both more effective and more sustainable than the JCPOA.

1. U.S.-Iran Bilateral Talks Offer Greater Prospect of Agreement Than the P5+1 Format

Unlike the 2015 JCPOA, which involved six world powers alongside Iran, the 2025 negotiations between Trump and Tehran are fundamentally bilateral, with Oman serving only as a mediator. As a neutral party with no direct geopolitical rivalry with either the U.S. or Iran, Oman’s role enhances the likelihood of productive discussions.

The 2015 JCPOA suffered from a fundamental structural flaw: its asymmetrical design. Iran offered substantial nuclear concessions, and the U.S. responded with sanctions relief. Meanwhile, China, Russia, and the European powers—despite benefiting economically from lifted sanctions—assumed no meaningful obligations and contributed little of substance. In essence, the agreement functioned as a bilateral Iran-U.S. deal, with the rest of the P5+1 adding diplomatic theater rather than strategic value. The current format, shaped during the Trump era and facilitated by Oman, rectifies this imbalance by narrowing the negotiation to the two principal stakeholders. This streamlined, bilateral framework enhances efficiency, focus, and equity, significantly improving the prospects for a durable agreement.

Multilateral negotiations are inherently complex. Divergent national interests among major powers like China, Russia, the U.S., and the European powers often create conflicting priorities, complicating consensus-building. The more actors involved, the more challenging it becomes to align national interests, manage diplomatic sessions, counter obstructionist influences, and maintain confidentiality—challenges that opponents of the deal, such as Israel, have previously exploited to derail progress.

In contrast, a streamlined, direct, and focused bilateral approach minimizes these risks and external interventions. The absence of multiple conflicting agendas makes coordination easier and accelerates the negotiation process. Consequently, Trump’s bilateral talks with Iran are likely to progress more swiftly and with greater clarity than the JCPOA discussions.

2.  Trump Seeks a Diplomatic Legacy, Not War

Trump is primarily driven by strategic goals as well as personal ambitions rather than ideological disputes. His focus remains on economic issues, trade disputes with China and others, territorial ambitions such as the annexation of Greenland an Canada, immigration concerns, and resolving ongoing crises in Ukraine and Gaza. Iran is not a top priority on his agenda—it is merely one item on a long list of objectives. When Iran is not the top priority, reconciliations gets much easier and more probable.

Trump has internalized the historical lessons of George W. Bush’s costly and prolonged war in Iraq and is unlikely to entangle the U.S. in another Middle Eastern military conflict. In 2018, he remarked at the University of Michigan: “The United States wasted seven trillion dollars in the Middle East with nothing to show for it.” Now, in what is expected to be his final term, Trump is focused on cementing a lasting legacy. He envisions himself among America’s great presidents and has aspirations for a Nobel Peace Prize, akin to Barack Obama’s 2009 award.

In contrast to some mainstream Republican leaders, Trump operates independently of neoconservative hawks and pro-Israel lobbies. His self-driven approach to policymaking means he is less constrained by traditional pressure groups, such as the Israel lobby, which prefers the U.S. to be entangled in the Middle East by getting involved in a war with Iran. President Trump's autonomy, combined with his desire to secure a landmark diplomatic achievement, enhances the prospects of a successful U.S.-Iran deal.

3.  Iran Prefers an Agreement Over War and Snapback Mechanism

Iran has strong incentives to reach an agreement rather than risk a military confrontation with Trump, which could result in airstrikes on its nuclear infrastructure. Beyond the economic, political, and military costs of such a conflict, any significant damage to Iran’s nuclear facilities would weaken its future bargaining power.

Economic challenges further reinforce Tehran’s preference for diplomacy over escalation. Additionally, the JCPOA’s snapback mechanism poses a looming threat. According to this mechanism, if no new deal is reached, the automatic re-imposition of UN sanctions could take effect in October 2025 by the request of UK, France or Germany without requiring a new Security Council vote. This would grant U.S. sanctions renewed international legitimacy, encouraging other nations to impose their own sanctions on Iran. Moreover, the election of Dr. Masoud Pezeshkian as Iran’s president and the political system’s support for negotiations signal Tehran’s commitment to securing an agreement.

4.  Congressional Republicans Also Prefer Diplomacy Over Military Confrontation

Unlike the JCPOA era which Congress influenced by the Israel lobby, stood against President Obama's diplomatic concession with Iran, today’s Republican-controlled Congress aligns with Trump’s executive authority. Lawmakers recognize that Trump's withdrawal from the JCPOA has significantly advanced Iran’s nuclear program. They now face a binary choice: war or diplomacy.

While some hawkish elements within the GOP remain skeptical, they are aware that President Biden’s efforts to revive the JCPOA were obstructed by legislative barriers. The 2023 Iran Sanctions Review Act mandates congressional approval for any lifting of sanctions, a measure initially intended to block Biden from rejoining the deal.

However, with Trump now in the White House and Republicans controlling both chambers of Congress, the political calculus has shifted. Given Iran’s progress toward nuclear capability, bipartisan support—or at least acquiescence—is more likely. A new agreement stands a better chance of congressional approval than the JCPOA did in 2015. However it is expected that there will be voices of opposition to Trump's agreement with Iran, influenced by war hawks and pro-Israel hardliners in Congress.

5. Israel’s Primary Concern Is Now Iran’s Nuclear Program, Not Regional Proxy Wars

The geopolitical landscape has changed dramatically since 2015. The October 7 attacks, consequent wars and events in Gaza and Lebanon, and the fall of Bashar al-Assad in Syria have significantly changed the political environment for Israel. While Trump’s withdrawal from the JCPOA has brought Iran closer to nuclear breakout capability.

During the JCPOA era, Israel’s primary concern was Iran’s support for regional proxies in Lebanon, Syria, and Gaza. However, today, its top priority is halting Iran’s nuclear progress. Israeli leaders, including Prime Minister Netanyahu and Foreign Minister Gideon Sa'ar, have indicated that they might support a deal that effectively limits Iran’s nuclear ambitions.

Despite this shift, Israel remains wary. Israel prefers US airstrike attack against Iran nuclear and military sites, then go ahead for diplomatic talks. Its leadership fears that a U.S.-Iran agreement could redirect American strategic focus away from the Middle East toward Asia, weakening U.S. security commitments in the region. Furthermore, Israel hopes that any deal will include restrictions on Iran’s missile program—an unlikely concession from Tehran. If Washington insists on missile limitations, negotiations could collapse; because missiles are integral for Iran's security in the face of Israeli threat.

 Another Israeli concern is that sanctions relief would boost Iran’s economy, indirectly strengthening groups like Hezbollah and the Houthis. However, Israel lacks the unilateral capability to prevent a U.S.-Iran agreement and cannot launch a large-scale attack on Iran’s nuclear sites without American backing.

6.  Persian Gulf Arab States Prefer Stability Over War

The wealthy Arab states of the Persian Gulf, acutely aware of their vulnerabilities, favor diplomacy over conflict. In the event of a U.S.-Iran war, their territories, waterways, and economies would become direct battlegrounds. American bases in Qatar, Bahrain, Saudi Arabia, and the UAE would likely be used in any military campaign against Iran, prompting Iranian retaliatory strikes.

Unlike Israel, these states lack advanced missile defense systems comparable to the Iron Dome. They also understand that a second Trump administration may not offer the same level of security guarantees. Consequently, rather than obstructing negotiations, these countries are leveraging their diplomatic and media influence to facilitate an agreement.

This marks a shift from 2015 when Arab states were excluded from JCPOA negotiations and viewed a financially empowered Iran as a greater threat. However, following October 7, Israel is increasingly perceived as the region’s more unpredictable actor and the main source of threat. For Persian Gulf states, a diplomatically engaged Iran is preferable to an isolated and militarized one.

 ****

The 2015 JCPOA was shaped by necessity but ultimately succumbed to political opposition. Today, the landscape has changed. The bilateral nature of the Trump-Iran negotiations, combined with evolving regional dynamics and Trump’s personal ambitions, creates a more favorable environment for a deal.

The prospect for a new agreement between Iran and Trump appears significantly stronger compared to the fragile 2015 JCPOA, largely due to six major factors. First, the negotiations are now bilateral, with Oman as a neutral mediator, avoiding the complexities and rivalries that plagued the multilateral JCPOA talks. Second, President Trump is motivated to secure a lasting diplomatic legacy, aiming for achievements like ending the wars in Ukraine and Gaza, rather than pursuing ideological wars. Third, Iran now has stronger incentives to reach an agreement to avoid a devastating conflict and the automatic reimposition of UN sanctions through the "snapback" mechanism.

Fourth, the U.S. Congress, now dominated by pro-Trump Republicans, is more aligned with the President’s agenda and likely to support or at least not obstruct the new agreement. Fifth, Israel’s stance has shifted: while it was once worried primarily about regional proxies, following the October 7 attacks and subsequent events, now Israel prioritizes containing Iran’s nuclear capabilities. Nevertheless, Israel remains cautious not to stand against the probable Trump deal with Iran.  Israel is also concerned that the U.S. might shift its focus away from the Middle East after the deal with Iran. Sixth, the Arab states in the Persian Gulf, concerned about regional stability, are more supportive of de-escalation efforts.

Given recent developments, Iran and the United States are closer than ever to reaching an agreement. At this critical juncture, failing to seize this opportunity could result in irreversible consequences for regional stability. As noted in a recent RAND report, 'disregarding diplomatic windows has often led to heightened insecurity and instability.' It is also important to recognize that certain regional and international actors, whose interests are tied to the continuation of tension, are actively working toward the failure of these negotiations. The decision now is not merely a political choice, but a strategic responsibility for the future of the region.

** Esfandiar Khodaee holds a Ph.D. in American Studies from the University of Tehran. His expertise includes U.S.-China relations and the geopolitics of sanctions against Iran. He is the author of the book "Iran Sanctions in US-China Relations" (2017).

https://moderndiplomacy.eu/2025/05/17/six-reasons-why-trumps-iran-negotiations-have-a-greater-chance-of-success/

ترجمه متن کامل مقاله

شش دلیل که احتمال موفقیت مذاکرات با ترامپ را تقویت می‌کند

دکتر اسفندیار خدایی

مذاکرات ۲۰۱۵ با سختی‌های فروان در نهایت به توافق شکننده برجام انجامید. این توافق امیدهایی در زمینه رفع تحریم‌ها و عادی‌سازی روابط ایران با جهان غرب ایجاد کرد، اما دوامی نداشت و هرگز به اهداف خود نرسید. برجام به‌دلیل ضعف‌های ساختاری، فشارهای مخالفان برجام و تداوم بی‌اعتمادی میان طرفین، در نهایت ناکام ماند. با خروج ترامپ از این توافق، تنش‌ها میان تهران و واشنگتن بار دیگر اوج گرفت و منطقه خاورمیانه در آستانه بحران‌های پیاپی قرار گرفت. 

در این نوشتار به مقایسه مذاکرات برجام با مذاکرات اخیر ترامپ با ایران می‌پردازیم. برخلاف فضای سنگین و پرچالش برجام، امروز شش عامل مهم، مسیر توافق جدید را هموارتر کرده و به توافق احتمالی شانس بیشتری بخشیده است. از ماهیت دوجانبه‌ مذاکرات جدید و انگیزه شخصی ترامپ برای ساختن میراثی دیپلماتیک، گرفته تا تغییر موازنه قدرت در منطقه پس از حملات هفت اکتبر و تحولات غزه، لبنان و سوریه و تغییرات در مواضع بازیگران کلیدی چون اسرائیل، کنگره آمریکا و کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس – همگی به نفع توافق جدید عمل می‌کنند. با توجه این دلایل، پیش‌بینی می‌شود، این مذاکرات آسانتر به نتیجه برسد و توافق احتمالی، موثرتر و پایدارتر از برجام باشد.

۱. مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا احتمال موفقیت را افزایش داده.

برخلاف برجام سال ۲۰۱۵ که با مشارکت شش قدرت جهانی و ایران صورت گرفت، مذاکرات ۲۰۲۵ میان ترامپ و ایران دوجانبه است و عمان تنها نقش میانجی را ایفا می‌کند. عمان نه رقیب ایران است و نه آمریکا، و همین بی‌طرفی شانس موفقیت مذاکرات را افزایش داده است. در مذاکرات چندجانبه برجام، تضاد منافع و رقابت میان قدرت‌هایی چون چین، روسیه، آمریکا و اروپا روند مذاکرات را پیچیده می‌کرد. بطور کلی در مذاکره و معامله هرچه تعداد بازیگران بیشتر باشد، هماهنگی و مدیریت جلسات گفتگو، هم‌راستا کردن منافع ملی و مقابله با دخالت‌های مخالفان مذاکره، بیشتر می‌شود و جزئیات گفتگوها محرمانه نمی‌ماند و موجب حاشیه‌سازی و بروز سوء تفاهمات و اختلال در مذاکرات می‌شود. در چنین شرایطی، مخالفان توافق – مانند اسرائیل – فرصت بیشتری برای تأثیرگذاری و ایجاد مانع از طریق نفوذ در برخی مذاکره‌کنندگان پیدا می‌کنند. اما گفت‌وگوی متمرکز و مستقیم دوجانبه، این خطرات و مداخلات را به حداقل می‌رساند. لذا انتظار می‌رود مذاکرات دوجانبه اخیر ترامپ و ایران با سرعت بیشتری به پیش رود و به هدف نزدیک‌تر شود.

۲. ترامپ به دنبال میراثی ماندگار است، نه جنگ

ترامپ بیشتر به اهداف راهبردی خود فکر می‌کند تا جنگ‌های ایدئولوژیک. تمرکز او بر اقتصاد، منازعه تجاری با چین و سایر قدرتهای اقتصادی، الحاق کانادا و گرینلند به خاک آمریکا، مسئله مهاجران و مسائلی چون خاتمه دادن به جنگ اوکراین و بحران غزه است. ایران اولویت ترامپ نیست بلکه فقط یکی از بندهای فهرست بلندبالای دغدغه‌های بلندپروازانه اوست. ترامپ از تجربه تلزیخی جنگ پرهزینه جرج بوش پسر در عراق درس گرفته و نمی‌خواهد آمریکا را وارد جنگی فرسایشی با ایران کند. او در سال ۲۰۱۸ در دانشگاه میشیگان گفت: «آمریکا هفت تریلیون دلار در خاورمیانه هدر داد، بدون هیچ فایده‌ای». اکنون در آخرین دور ریاست‌جمهوری، ترامپ می‌خواهد میراثی ماندگار بر جای بگذارد و در رویای آن است که خود را در ردیف بزرگ‌ترین رؤسای‌جمهور آمریکا قرار دهد. همچنین او چشم به جایزه صلح نوبل دارد و بر این باور است که پایان دادن به جنگ‌های غزه و اوکراین و توافق با ایران می‌تواند او را به این هدف برساند – همانند اوباما که در سال ۲۰۰۹ این جایزه را دریافت کرد. برخلاف تصورات اولیه، شخصیت خودمحور ترامپ کمتر تحت تأثیر لابی‌های صهیونیستی یا تندروهای جنگ‌طلب جمهوری‌خواه قرار می‌گیرد. او جسورانه آنچه را که به نفع آمریکای ترامپ تشخیص می‌دهد، دنبال می‌کند و کمتر تحت کنترل لابی‌ها و ارکان قدرت سنتی آمریکا قرار دارد و این امکان توفیق مذاکرات را افزایش می‌دهد.

۳. ایران توافق را بر جنگ ویرانگر و فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های سازمان ملل ترجیح می‌دهد

جمهوری اسلامی ترجیح می‌دهد به توافقی دست یابد تا اینکه وارد جنگ با ترامپ شود و زیرساخت‌های هسته‌ای‌اش هدف قرار گیرد. چنین تقابلی نه‌تنها هزینه‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی در پی دارد، بلکه با آسیب احتمالی به تاسیسات هسته‌ای کشور، قدرت چانه‌زنی آینده ایران را نیز کاهش می‌دهد. شرایط اقتصادی ایران نیز اقتضا می‌کند که از جنگ پرهیز کند. همچنین مطابق بند مکانیسم ماشه برجام، در صورت عدم پایبندی ایران، طرفهای مقابل می‌تواند بدون رأی‌گیری مجدد شورای امنیت، تحریم‌های سازمان ملل را بازگردانند. با انقضای برجام در اکتبر ۲۰۲۵، در صورت عدم دستیابی به توافقی جدید، احتمال اجرای این بند افزایش می‌یابد. در این صورت، تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا از مشروعیت حقوقی و بین‌المللی برخوردار می‌شوند و سایر کشورها نیز مطابق قطعنامه‌های شورای امنیت، به تحریم ایران تشویق می‌شوند. این سناریو برای ایران مطلوب نیست. لذا ضرب‌الاجل‌های ترامپ برای توافق، را باید فرصتی برای ایران تلقی شود تا مانع اجماع جهانی در تحریم شود. پیروزی دکتر پزشکیان در انتخابات سال گذشته و حمایت حاکمیت از او و مذاکرات نشانه دیگری از جدیت ایران در این مسیر است.

۴. جمهوری‌خواهان کنگره هم توافق را ترجیح می‌دهند

برخلاف دوران برجام، امروز جمهوری‌خواهان همسو با ترامپ علاوه بر کنگره، قدرت اجرایی را نیز در اختیار دارند و می‌دانند که خروج آمریکا از برجام برنامه هسته‌ای ایران را بسیار پیشرفته‌تر کرده است. آنها باید بین دوگانه جنگ و توافق انتخاب کنند. ضمن آنکه دموکرات‌ها قاعدتاً با توافق مخالفتی ندارند و حدود نیمی از کنگره را در اختیار دارند. از طرف دیگر، تحریم‌های کنگره علیه ایران را رئیس‌جمهور نمی‌تواند به‌طور کامل لغو کند؛ تنها می‌تواند هر شش ماه یک‌بار آن‌ها را تعلیق کند – اقدامی که در دوران اوباما و حتی ترامپ تا پیش از خروج از برجام در سال ۲۰۱۸ انجام دادند. در سال ۲۰۲۳، کنگره «قانون بازنگری رفع تحریم‌های ایران» را تصویب کرد که رئیس‌جمهور را ملزم به ارائه گزارش به کنگره و کسب تأیید آن پیش از هرگونه تعلیق یا لغو تحریم‌ها می‌کند. مخالفان برجام قصد داشتند با این مصوبه، بازگشت دولت بایدن به برجام را مسدود کنند و این اقدام در نهایت به نتیجه رسید و ترامپ از برجام خارج شد. اما حالا که ترامپ در کاخ سفید است و جمهوری‌خواهان اکثریت هر دو مجلس نمایندگان و سنا را در اختیار دارند، و با توجه به تغییرات جدید در موازنه قدرت و نزدیکتر شدن ایران به آستانه هسته‌ای، احتمال همراهی هر دو حزب با توافق جدید با ایران، بیشتر خواهد بود و احتمال می‌رود به تصویب کنگره هم برسد یا لااقل با آن همکاری کنند و موانع را رفع کنند.

۵. امروز اولویت اسرائیل هم مهار برنامه هسته‌ای ایران است

پس از عملیات هفت اکتبر و تحولات غزه، لبنان و سوریه، محور مقاومت آسیبهای جدی دیده است. از طرف دیگر، خروج ترامپ از برجام ایران را در آستانه هسته‌ای شدن قرار داده. در دوران برجام، ایران با بهره‌گیری از منابع آزادشده در نتیجه لغو تحریم‌ها، فشار خود را از طریق لبنان، سوریه و غزه بر اسرائیل وارد می‌کرد و عملاً اسرائیل را محاصره کرده بود. آن روزها مسئله جنگهای نیابتی‌ اولویت اسرائیل بود. اما امروز پس از حملات هفت اکتبر حماس، حزب‌الله و حضور ایران در سوریه، اولویت نخست اسرائیل نیست. اکنون توانمندی‌های هسته‌ای و موشکی ایران در صدر نگرانی‌های اسرائیل قرار دارند. بنابراین برخلاف سال ۲۰۱۵، امروز اسرائیل – طبق مواضع نتانیاهو و وزیر خارجه‌اش – از توافق مطمئنی که برنامه هسته‌ای ایران را محدود کند، حمایت می‌کند. ضمن آنکه اسرائیل بدون حمایت آمریکا نمی‌تواند وارد جنگ شود و به تاسیسات هسته‌ای یا نظامی ایران حمله کند. با این حال اسرائیل همچنان چشم آن دارد که آمریکا را به بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران وادارد و نگران آن است که امریکا پس از توافق با ایران، بر شرق آسیا تمرکز کند و حضور نظامی در خاورمیانه را کاهش دهد. بعلاوه اسرائیل امیدوار است که توافق با آمریکا صنعت موشک ایران را شامل شود و کنترل و محدود کند؛ موضوعی که غیر ممکن است مورد پذیرش ایران قرار گیرد و در صورت اصرار آمریکا، مذاکرات به شکست می‌انجامد. اسرائیل همچنین نمی‌خواهد توافق ایران با آمریکا موجب بهبود اوضاع اقتصادی و افزایش بودجه نظامی ایران شود و دلارهای آزاد شده حاصل توافق صرف مبارزه با اسرائیل و تجهیز حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن و احتمالاً حماس شود. 

۶. کشورهای عرب خلیج‌فارس نیز صلح را به جنگ ترجیح می‌دهند

کشورهای ثروتمند عرب خلیج‌فارس که در کاخ‌های شیشه‌ای زندگی می‌کنند، دیپلماسی را به جنگ ترجیح می‌دهند. آن‌ها می‌دانند که در صورت بروز درگیری ایران و آمریکا، سرزمین‌ها، آب‌ها و اقتصادشان به میدان جنگ تبدیل خواهد شد. آمریکا احتمالاً از پایگاه‌های خود در قطر، بحرین، عربستان و امارات به ایران حمله خواهد کرد، و ایران نیز همانطور که بارها تهدید کرده، با موشکهای پیشرفته خود این کشورها را هدف خواهد گرفت. ضمن آنکه اعراب قدرت پدافندی مشابه «گنبد آهنین» اسرائیل را ندارند و به‌خوبی از این آسیب‌پذیری آگاه‌اند و می‌دانند آمریکای ترامپ از آنها دفاع نخواهد کرد. شکست مذاکرات ترامپ-ایران، امنیت و منافع آن‌ها را به خطر می‌اندازد. بنابراین کشورهای عربی نه‌تنها چوب لای چرخ مذاکرات نمی‌گذارند، بلکه با استفاده از نفوذ رسانه‌ای و کانال‌های دیپلماتیک خود تلاش دارند توافقی حاصل شود. در سال ۲۰۱۵ چنین ضرورتی احساس نمی‌شد؛ کشورهای عربی سایه جنگ نظامی دولت اوباما با ایران را حس نمی‌کردند و مذاکرات در اروپا برگزار شد و اعراب از روند مذاکرات حذف شده بودند. آن روزها، ایران پس از لغو تحریم‌ها تهدید اصلی علیه اعراب تلقی می‌شد. اما پس از ۷ اکتبر، اسرائیل به‌عنوان بازیگر خطرناک‌تر منطقه دیده می‌شود. کشورهای عرب با دیدن ویرانی زیرساخت‌های دفاعی سوریه پسااسد در اثر حملات اسرائیل، تمایلی ندارند ایران هم همین سرنوشت را بیابد و سپس نوبت به خودشان برسد. ایرانی که در برابر تجاوزات اسرائیل با جهان عرب همراهی و حسن نیت نشان داده است، شریک منطقه‌ای مطلوب‌تری است تا با توافقی پایدار به امنیت منطقه و حفظ موازنه قدرت کمک کند.

توافق برجام سال ۲۰۱۵ در چارچوبی چندجانبه و بر پایه‌ی ضرورت شکل گرفت، اما در نهایت زیر فشارهای سیاسی مخالفان برجام به نتیجه نرسید. اما شرایط امروز متفاوت است. فرایند مذاکرات دوجانبه که تحت تأثیر جاه‌طلبی‌های ترامپ و پویایی‌های متغیر منطقه‌ای شکل گرفته، مسیر مساعدتری را پیش رو می‌گذارد. گرچه هنوز موانعی باقی‌ست، بخصوص اسرائیل همچنان چشم آن دارد که آمریکا را به بمباران تاسیسات هسته‌ای ایران وادارد و نگران آن است که امریکا پس از توافق با ایران، بر شرق آسیا تمرکز کند و حضور نظامی در خاورمیانه را کاهش دهد و توافق شما صنعت موشکی ایران شود - موضوعی که می‌تواند مذاکرات را به بن‌بست بکشاند. لکن بطور کلی شش عاملی که در این‌جا برشمرده شدند نشان می‌دهند که دیپلماسی بار دیگر فرصتی یافته است، تا به توافقی سریعتر و ماندگارتر بینجامد.

اسفندیار خدایی دارای دکترای مطالعات آمریکا از دانشگاه تهران است. تخصص او در روابط آمریکا و چین و ژئوپلیتیک تحریم‌هاست. او نویسنده کتاب Iran Sanctions in US--China Relations (2017) می‌باشد.