دکتر محمد جواد رنجکش، نویدرضا لطیفان؛ دانشگاه فردوسی مشهد
فروپاشی اتحاد شوروی تأثیرهای پیشبینینشدهای را بر اوضاع سیاسی جهان برجای گذاشت؛ بهویژه بر آسیای مرکزی از جمله فعالشدن قدرتهای منطقهای و جهانی که تا آن زمان بهدلیل حضور مؤثر اتحاد شوروی نمیتوانستند نقش اساسی دراین منطقه بازی کنند. با این شرایط زمینه برای حضور قدرتهایی چون آمریکا و روسیه (قدرتهای مداخلهگر نظام بینالملل) برای نفوذ هرچه بیشتر در آسیای مرکزی فراهم شد. پس از 11 سپتامبر 2001، ایالات متحدۀ آمریکا با پیروی از راهبرد اقدام پیشگیرانه بر محور مبارزه علیه تروریسم و تحدید تسلیحات کشتار جمعی، زمینه را برای نفوذ مستقیم در منطقۀ آسیای مرکزی فراهم کرد؛ از سوی دیگر روسیه که نگران به خطرافتادن موقعیت نسبی خود در منطقه بود؛ پس از دورهای کوتاه به همکاری با آمریکا در قالب مبارزه با تروریسم، به مقابله با یکجانبهگرایی آن در حوزۀ نفوذ سنتی خود پرداخت. بنابراین، نگارندگان بهدنبال آنند که آثار رقابت روسیه و آمریکا را بعد از 11 سپتامبر 2001 بر روند همگرایی و واگرایی منطقهای آسیای مرکزی با بهرهگیری از نظریۀ کانتوری و اشپیگل بررسی کنند. بر این اساس فرضیۀ نوشتار آن است که رقابت دوقدرت در منطقه، گرایش کشورهای منطقه به یکی از دوقدرت را با هدف برطرفکردن مشکلات سبب شده و زمینۀ همگرایی منطقهای در قالب «نومنطقهگرایی» را فراهم کرده است. متن کامل مقاله