مجله تخصصی مطالعات آمریکا

در حدود یکصد سال اخیر که از انقلاب مشروطه ایران می گذرد، آثار و متون متعددی هم بر تحول فکری ایرانیان اثر گذاشته و هم کتاب ها و رسالات مختلفی حاصل تحولات تجددخواهانه در ایران بوده است. بازخوانی این متون می‌تواند به فهم ریشه برخی مسائل جاری در ایران کمک کند. در نظرخواهی از شماری از اهل فرهنگ و ادب، از آنها خواسته شده تا فهرستی از کتاب‌ها و متون صد سال اخیر ایران را که دارای این ویژگی ها بوده اند، معرفی کنند. در مجموعه ای که بی بی سی فراهم کرده است، برگزیده‌ای از این آثار در مقالات مجزایی بازخوانی شده است. این نظرخواهی مربوط به سال ۱۳۹۱به بعد بوده و به مرور انجام شده است.

 شیرین عبادی

حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل

ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگیقانون اساسی بلژیکقانون تجارت فرانسهبازگشت به خویشتن، علی شریعتیتجدد یا تمدن، علی شریعتیسرمایه، کارل مارکسمجموعه داستان و خاطرات کودکان از جنگ های هیروشیما و بوسنیضمیرناخودآگاه، زیگموند فرویدثروت ملل، آدام اسمیتجنس دوم، سیمون دوبوارجامعه باز و دشمنان آن، کارل پوپرریشه های توتالیتریزم، هانا آرنت

محسن کدیور

اسلام شناس و مدرس مطالعات دینی دانشگاه دوک در کارولینای شمالی ( آمریکا)

*محسن کدیور می گوید این فهرست از باب مشورت است.

تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزای نائینیتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویمیراث خوار استبداد، مهرداد بهارغرب زدگی، جلال آل احمدتفسیر المیزان، علامه طباطبائیلغت نامه دهخداراه طی شده، مهدی بازرگانپرتوی از قرآن، محمود طالقانیپدر و مادر ما متهمیم، علی شریعتیاسلام شناسی، علی شریعتینظام حقوق زن در اسلام، مرتضی مطهرینقد ادبی، عبدالحسین زرین کوبسیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغیمجموعه اشعار نیمایوشیجمجموعه اشعار احمد شاملومجموعه اشعار مهدی اخوان ثالثهشت کتاب، سهراب سپهریماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگیسووشون، سیمین دانشورکلیدر، محمود دولت آبادی

عبدالکریم لاهیجی

حقوقدان، از نویسندگان پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس افتخاری فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر (فرانسه)

ایران باستان، حسن پیرنیاتاریخ تمدن ویل دورانت، ترجمه احمد آرامسیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغیروزنامه خاطرات اعتماد السلطنهتاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانیتنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینیتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویتاریخ احزاب سیاسی، ملک الشعرای بهارحیات یحیی، یحیی دولت آبادیخاطرات و خطرات، مخبر السلطنه هدایتمکتوبات، فتحعلی آخوند زادهاندیشه ترقی و حکومت قانون، فریدون آدمیتامیر کبیر و ایران، فریدون آدمیتاندیشه های میرزا آقاخان کرمانی، فریدون آدمیتایدیولوژی نهضت، مشروطیت فریدون آدمیتسیاست طلبی، عبدالرحیم طالبوفدو قرن سکوت، عبدالحسین زرکوبیکی بود یکی نبود، محمد علی جمال زادهمصدق در محکمه نظامی جلیل بزرگمهر

عباس میلانی

نویسنده و پژوهشگر تاریخ، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش ایران شناسی دانشگاه استنفورد (آمریکا)

تاریخ مشروطه، احمد کسرویسیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغیاسرار گنج دره جنی، ابراهیم گلستانبوف کور، صادق هدایتشازده احتجاب، هوشنگ گلشیریقانون جرایم کیفری، علی اکبر داورتنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینیتسخیر تمدن فرنگ، فخرالدین شادمانلغت نامه، دهخداچرند و پرند، دهخداقانون اساسی مشروطهمتن قانون ملی شدن صنعت نفت مصدقمتن قانون اصلاحات ارضی شاه (لوایح شش گانه)تولدی دیگر، فروغ فرخزادمجموعه خاطرات اسدالله علممجموعه اشعار نیما یوشیج

عبدالکریم سروش

اسلام شناس و نظریه پرداز، پژوهشگر مهمان در مرکز دین، صلح و فعالیت‌های جهانی دانشگاه جرج‌تاون (آمریکا)

مجموعه آثار صادق هدایتمجموعه اشعار نیما یوشیجمجموعه آثار احمد کسرویمجموعه آثار علی شریعتیمجموعه آثار فریدون آدمیتسیرحکمت در اروپا، محمدعلی فروغیسووشون،سیمین دانشورغربزدگی، جلال آل احمدتاریخ تمدن، ویل دورانتجامعه باز ودشمنانش، کارل پوپر

محمدعلی همایون کاتوزیان

تاریخ نگار، ایرانشناس و اقتصاددان، پژوهشگر در کالج سنت آنتونی دانشگاه آکسفورد (بریتانیا)

سیرحکمت در اروپا، محمدعلی فروغیتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویتاریخ بیداری ایرانیان ناظم الاسلام کرمانیدر خدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمدمدیر مدرسه، جلال آل احمدغرب زدگی، جلال آل احمدیکی بود یکی نبود، محمد علی جمالزادهسه قطره خون، صادق هدایتسایه روشن، صادق هدایتزنده به گور، صادق هدایتبوف کور، صادق هدایتفاطمه فاطمه است، علی شریعتیلغت نامه دهخدااز صبا تا نیما، یحیی آریان پورولایت فقیه، آیت‌الله روح‌الله خمینیشهید جاوید، نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی

حسین شهیدی

استاد فقید علوم ارتباطات، پژوهشگر رسانه‌ها و نویسنده(لبنان، بریتانیا)

جان شیفته، رومن رولان، ترجمه محمود اعتماد زاده (به آذین)ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگیزمی

نه جامعه شناسی، ویلیام آگبرن و مه یر نیمکوف، ترجمه امیرحسین آریانپورمجموعه آثار، فاطمه فاطمه است، پدر، مادر ما متهمیم و آری اینچنین بود برادر از علی شریعتیتوضیح المسائل، آیت الله روح الله خمینیولایت فقیه، آیت الله روح الله خمینیمبارزه مسلحانه، هم استراتژی هم تاکتیک، مسعود احمدزادهمبارزه مسلحانه و رد تئوری بقا، امیر پرویز پویانتاریخ تحلیلی اسلام، جعفر شهیدیبامداد خمار، فتانه حاج سید جوادیدو کتاب پنجره و تاوان عشق از فهمیه رحیمیسووشون، سیمین دانشورچراغ ها را من خاموش می کنم، زویا پیرزادکلیدر، محمود دولت آبادیثریا در اغما، اسماعیل فصیحدر خدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمدقبض و بسط شریعت عبدالکریم سروشلغت نامه دهخداآئین دوست یابی، دیل کارنگیهمسایه ها، احمد محمود

تورج دریایی

متخصص تاریخ باستان ایران، رئیس مرکز مطالعات ایرانی سموئل جردن در دانشگاه کالیفرنیا ارواین (آمریکا)

دو قرن سکوت، عبدالحسین زرین‌کوبتاریخ مردم ایران، عبدالحسین زرین کوباسلام در ایران، پتروشفسکیتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویغربزدگی، جلال آل احمدخدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمدتشیع علوی و تشیع صفوی، علی شریعتیتاریخ ایران باستان، حسن پیرنیاتاریخ ادبیات ایران،ذبیح الله صفاسبک شناسی، محمد تقی بهارایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، فریدون آدمیتتاریخ اجتماعی ایران، مرتضی راوندیتاریخ تمدن جهان، ویل دورانتبوف کور، صادق هدایتتقویم و تاریخ در ایران، ذبیح بهروزآنچه خود داشت، احسان نراقیهمسایه ها،احمد محمودکلیدر، محوم دولت آبادیهوای تازه، احمد شاملوتولدی دیگر، فروغ فرخزاد

حمید دباشی

متخصص ادبیات تطبیقی و مطالعات ایرانی، استاد کرسی ایران شناسی دانشگاه کلمیبا (آمریکا)

نسیم شمال، آثار اشرف الدین گیلانیصور اسرافیل، آثار جهانگیر شیراز، قاسم تبریزی، میرزا علی اکبر قزوینیارزش احساسات در زندگی هنرپیشگان، نیما یوشیجفارسی شکر است ، محمد علی جمال زادهتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویسیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغیبیست مقاله، محمد قزوینیبوف کور، صادق هدایتغربزدگی، جلال ال احمدموانع رشد سرمایه داری در ایران، احمد اشرفتولدی دیگر، فروغ فرخزادچرا با جمهوری اسلامی مخالفم، مصطفی رحیمیقبض و بسط تئوریک شریعت، عبدالکریم سروششورش: روایتی زنانه از انقلاب ایران، مهرانگیز کارمانیفست جمهوریخواهی، اکبر گنجیهرمنوتیک، کتاب و سنت، محمد مجتهد شبستریکلنل، محمود دولت آبادیزنان زیر سایه پدرخوانده‌ها، نوشین احمدی خراسانیمتن ترانه جبر جغرافیایی، محسن نامجو

حسن کامشاد

مترجم و پژوهشگر ادبیات فارسی و استاد مدعو بازنشسته در دانشگاه های کمبریج و کالیفرنیا (بریتانیا)

نوشته های میرزا ملکم خانسیاحت‌نامه ابراهیم بیگ زین العابدین مراغه‌ایسرگذشت حاجی بابا اصفهانی میراز حبیب اصفهانیچرند و پرند، علی اکبر دهخدایکی بود یکی نبود، محمدعلی جمالزادهبوف کور، صادق هدایتعلویه خانم، صادق هدایتفرهنگ انگلیسی به فارسی سلیمان حییمچشمهایش بزرگ علویدن کیشوت، ترجمه محمد قاضیدوره آثار افلاطون، محمد حسن لطیفیتاریخ فلسفه غرب، نجف دریابندریجامعه باز و دشمنانش، کارل پوپر با ترجمه عزت الله فولادوندشازده احتجاب هوشنگ گلشیریهمسایه ها، احمد محمودروزها در راه، شاهرخ مسکوب

رامین جهانبگلو

متخصص فلسفه و رئیس مرکز مطالعات مهاتما گاندی در دهلی (هند)

یکی بود یکی نبود، محمد علی جمالزادهافسانه، نیما یوشیجتهران مخوف، مشفق کاظمیتاریخ مشروطه ایران، احمد کسرویسیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغیتاریخ مختصر احزاب سیاسی، ملک الشعرا بهارچشمهایش، بزرگ علویبوف کور، صادق هدایتزندگی طوفانی، حسن تقی زادهجعفر خان از فرنگ برگشته، حسن مقدمغرب زدگی، جلال آل احمدهوای تازه، احمد شاملوزمستان، مهدی اخوان ثالثشازده احتجاب، هوشنگ گلشیریعلی شریعتی، حسین وارث آدمتولدی دیگر، فروغ فرخزادحجم سبز، سهراب سپهریمقدمه ای بر رستم و اسفندیار، شاهرخ مسکوبآسیا در برابر غرب، داریوش شایگانقبض و بسط تئوریک شریعت، عبدلکریم سروش

علی نقی عالیخانی

اقتصاددان و وزیر اقتصاد ایران در دولت های اسدالله علم، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا (آمریکا)

مکتوبات، میرزا فتحعلی آخوندزادهرویای صادقانه، جمال الدین واعظ اصفهانیمشروطه ایرانی، ماشاالله آجودانیگذر از تاریخ، نگاه از بیرون و امروز فردا، داریوش همایونایرانیان و رویای تجدد، جمشید بهنامبرآمدن رضا خان، سیروس غنیتاریخ مشروطه ایرانی و تاریخ ۱۸ ساله آذربایجان و شیعی گری، احمد کسرویافضل التواریخ، غلامحسین افضل الملکتاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانیدرخشش تیره، آرامش دوستاراندیشه ترقی، حکومت قانون، تاریخ مشروطه سه اثر از فریدون آدمیتایران و راهیابی فرهنگی، هما ناطقشرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دوره قاجار، عبدالله مستوفی

محمدرضا نیکفر

فیلسوف، محقق و نویسنده (آلمان)

از آغاز تا اسلام، کتاب تاریخ کلاس پنجم دبستان، ۱۳۴۲، پرو

یز ناتل خانلریمکتوبات، میرزا فتحعلی آخوندزادهسیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغیمجموعه مجله کاوه، حسن تقی‌زاده (منتشر شده در برلین)تاریخ مشروطیت ایران، کسرویدستور زبان فارسی، نوشته پنج استادفرهنگ معین، محمد معینفرهنگ انگلیسی ـ فارسی، سلیمان حییمدختر یتیم، جواد فاضلخدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهریبوف کور، صادق هدایتبینوایان، ویکتور هوگو، ترجمه حسینقلی مستعانبرمی‌گردیم گل نسرین بچینیم، ژان لافیتمادر، ماکسیم گورکیژان کریستف، رومن رولان، ترجمه به‌ آذیناطاعت کورکورانه، روزبهگلهایی که در جهنم می‌رویند، محمد مسعودمبارزه مسلحانه، هم استراتژی هم تاکتیک، مسعود احمدزادهضرورت مبارزه مسلحانه و نقد تئوری بقا، امیر پرویز پویانتولدی دیگر، فروغ فرخزادماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگیهوای تازه، احمد شاملو

حسن یوسفی اشکوری

پژوهشگر دینی، اسلام شناس و نماینده پیشین مجلسشورای اسلامی (آلمان)

تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینیطبایع الاستبداد یا سرشت های خودکامگی، رحمان کواکبیالئالی المربوطه فی وجوب المشروطه، (تشریح حکومت مشروطه) محمداسماعیل محلاتیمسالک المحسنین، عبدالرحیم طالبوفسفرنامه ابراهیم بیک، زین العابدین مراغه‌ایتاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانیقانون، میرزا ملکم خانرساله یک کلمه، میرزا یوسف خان مستشارالدولهمقالات جمالیه، جمال الدین اسدآبادیمجموعه آثار فریدون آدمیتراه طی شده، مهدی بازرگانتفسیر پرتویی از قرآن، محمود طالقانیقبض و بسط تئوریک شریعت، عبدالکریم سروشهرمونتیک: کتاب، عقل و سنت، محمد مجتهد شبستریتاریخ مشروطه، احمد کسروی

فائقه شیرازی

استاد بخش خاورمیانه شناسی دانشگاه آستین در تگزاس(آمریکا)

انقلاب مشروطه ایران، ژانت آفاریانقلاب ایرانی، عباس امانتاولین انقلاب شیعه ایران: شیعه گری و انقلاب مشروطه، منگل بیاتارمنی ها و انقلاب مشروطه ایران، حوری بربریانبریتانیا و انقلاب مشروطه ایران، منصور بنکداریانانقلاب مشروطه ایرانی؛ محبوب سیاست، تحولات فرهنگی و تماس های فراملی، هوشنگ شهابی و وانسا مارتیندمکراسی انکار شده، چارلز کورتزمناسلام و تجدد؛ انقلاب مشروطه ایران، مارتین ونسیا