نگاه فرصت طلبانه رژیم صهیونیستی به بحران سوریه

اگرچه شکل گیری بحران در سوریه با توجه به مجاورت جغرافیایی، رژیم صهیونیستی را که با چالش‌های سیاسی-امنیتی مختلفی مواجه است، را تحت تاثیر قرار داده است. اما مقامات رژیم صهیونیستی از همان ابتدای بحران، با توجه به نقشی که سوریه در حمایت از جریان مقاومت داشته، باور داشته اند که این بحران داخلی، موجب تضعیف نظام سوریه و در نتیجه تضعیف جریان مقاومت شامل ایران، سوریه، حزب‌الله لبنان و حماس می ‌شود. در عین حال این دغدغه در میان مسئولان این رژیم به چشم می‌خورد که گسترش ناامنی در سوریه می‌تواند به طور مستقیم امنیت این رژیم را با خطر مواجه کند. این موضوع با توجه به امن بودن مرزهای دو کشور تا پیش از شروع بحران نمود بیشتری نیز یافته است.

ایران موشک بالستیک آزمایش می کند، ترامپ توییت می کند

رای الیوم: «یوسی میلمن تحلیلگر اسراییلی گفته است که ترامپ و برخی معاونان وی سعی دارند تا به تنش افزایی علیه ایران بپردازند و این کشور را تحریک کنند تا بهانه برای لغو توافق هسته ای  بدست دهد. آنان قصد دارند تا اگر شده هم به ایران حمله کنند ولی تاکنون واکنش های سازمان یافته ایران به ترامپ نشان داده که ایران به این مواضع واشنگتن بی توجه است و این مواضع نتوانسته است تا این کشور را به زانو درآورد و یا اینکه متقاعد کند.»  «یوسی میلمن با لحنی سخره آمیز گفته است که اگر بنا باشد ترامپ به ایران حمله کند، حتما از طریق توییتر این حمله را اعلام خواهد کرد!»

رویترز: کاخ سفید نسبت به «تروریستی» خواندن سپاه به تردید افتاده است

🔹خبرگزاری رویترز نوشته است که هشدارهای پنتاگون و کشورهای اروپایی نسبت به تبعات وارد کردن نام سپاه پاسداران به فهرست سازمان‌های تروریستی، کاخ سفید را نسبت به اجرای این طرح مردد کرده است.
🔹پیش از این گزارش شده بود که ترامپ قصد دارد با هدف اعمال گستره‌ای تحریم‌ها علیه افراد و شرکت‌های ایرانی، سپاه را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار دهد.
🔹پنتاگون و سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و اروپا به ترامپ هشدار داده شده که چنین کاری روند نبرد با داعش را مختل می‌کند، مسیر گفت‌وگو با ایران را می‌بندد، نبرد نیابتی را تشدید کرده و ضمنا موجب تضعیف «حسن روحانی» می‌شود.
🔹یک مقام اروپایی به رویترز گفته که این طرح هرچند هنوز در دست بررسی است، اما دستکم فعلا قرار نیست اجرا شود.

تاثیر مولفه‌های موازنه نرم چین و روسیه بر هژمونی ایالات‌متحده آمریکا

دکتر منصور رحمانی، احسان میری؛ دانشکده وزارت امور خارجه

ویژگی­های نظام بین­ الملل پساجنگ سرد و تبیین هژمونی ایالات‌متحده صرفا متأثر از تغییر ساخت قدرت نیست، بلکه عملکرد کارگزاران و بازیگران نیز در شکل­دهی به اصول و مبانی این دوران نقش قابل‌توجهی را ایفاء می­نماید. در این راستا، انجام اقدامات ضدهژمونیک نظیر حادثه 11 سپتامبر 2001 و نقش­آفرینی بازیگران چالشگر منطقه­ای روحیه تقابل با قدرت هژمون را افزایش داد و زمینه را برای ابراز وجود قدرت­های نوظهوری فراهم نمود که وضعیت کنونی نظام بین­الملل را به سوی تک-چندقطبی سوق داده­اند. در این میان، قدرت­یابی چین در عرصه اقتصادی و تأثیرگذاری بر نظام بین­الملل از یک‌سو و تلاش روسیه به­منظور حفظ حوزه نفوذ خود در سطح منطقه­ای و به تبع آن تقابل با یک‌جانبه‌گرایی هژمون از سوی دیگر منجر به طرح این سوال شده است که مهم‌ترین مؤلفه‌های موازنه نرم چین و روسیه کدام­ هستند و این مؤلفه‌ها چه تأثیری بر هژمونی ایالات‌متحده دارند؟ فرضیه تحقیق این است که مؤلفه‌هایی نظیر مشروعیت زدایی از هژمون، تقویت قدرت اقتصادی، عدم پذیرش سرزمینی و بهره­گیری از سازمان­های فرامنطقه­ای نظیر بریکس مهم‌ترین مولفه­های موازنه نرم چین و روسیه به­شمار می­روند که به دلیل تاکید بر مقابله غیرمستقیم با هژمون و ائتلاف موازنه­گر علیه قدرت برتر می­توانند، ایالات‌متحده آمریکا را با چالش مواجه سازند. این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه­ای، منابع فضای مجازی و آمار و ارقام به ارزیابی مولفه­های موازنه نرم چین و روسیه در زمینه قدرت اقتصادی، بهره­گیری از بریکس و اقداماتی نظیر مشروعیت­زدایی از هژمون، عدم پذیرش سرزمینی و جلوگیری از کارآیی ایالات­ متحده در مناطق حساس جغرافیایی موفقیت قابل توجهی داشته و توانسته­اند هژمونی ایالات متحده را تحت تاثیر اقدامات خود قرار دهند. متن کامل مقاله

باراک اوباما، کدام سیاست خاورمیانه ای آمریکا را تغییر داد؟

مجتبی غفوری

نظم جدید حاکم بر خاورمیانه مورد نظر آمریکا، مبتنی بر ایجاد توازن قوا و جلوگیری از ایجاد یک ابرقدرت منطقه ای است. به عبارت دیگر، آمریکا در تلاش است تا با کمک قدرت های منطقه به طور موازی از قدرت گرفتن بیش از حد یکی و تضعیف دیگری جلوگیری نماید و از این طریق اهداف سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود را دراین منطقه دنبال کند. از این روست که برخلاف گذشته گاها نسبت به سیاست های هم پیمانان گذشته خود مانند کشورهای عربی منطقه به خصوص عربستان و حتی اسراییل مواضع انتقادی دارد. دراین مسیر آمریکا تلاش دارد تا از درگیر شدن در یک جنگ تازه، که هزینه های سیاسی و اقتصادی جدیدی به این کشور تحمیل می کند، خودداری نماید. اوباما سیاست های جدید خویش را برای پیشبرد منافع راهبردی آمریکا در این منطقه بیشتر مبتنی بر ابزارهای قدرت نرم، استفاده از قدرت هوشمند و سازوکارهای دیپلماتیک قرار داده است تا از این مجرا هم از هزینه های ناشی از تعقیب منافع خود در خاورمیانه بکاهد و هم دستاورد های سیاسی، اقتصادی و امنیتی خود را افزایش دهد. از این حیث، آمریکا نگاهی منفی نسبت به افراطی گرایی در منطقه پیدا کرده است و سعی در ایجاد اجماع منطق های برای تضعیف نیرو های رادیکال فعال غیرقابل کنترل در خاورمیانه دارد و با اعلام تلاش در جهت دموکراسی سازی مورد نظر خود در منطقه، به سمت تضعیف حکومت های به اصطلاح غیردموکرات، دیکتاتور و غیرطرفدار غرب منطقه می رود تا از این طریق نظم مورد نظر خود را در منطقه گسترش دهد و به کنترل و مدیریت معادلات قدرت در خاورمیانه بپردازد. لینک دسترسی به مقاله

ارزیابی وضعیت حقوق بشر در نظام نومحافظه‌کاری (مطالعۀ موردی: ایالات متحدۀ آمریکا)

محمود غفوری، دانشیار گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و الهیات دانشگاه شهید باهنر کرمان

محمد داوند، دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه تربیت مدرس

به گزارش سازمان‌های حقوق بشری با وجود کوشش سازمان‌های فعال مردم‌نهاد در آمریکا و جامعۀ مدنی جهانی، دولت ایالات متحده حقوق بسیاری از شهروندان آمریکایی و مردمان بومی سایر کشورها را نقض می‌کند. این پژوهش بر این باور است که تداوم این معضل در چند دهۀ اخیر، به‌علت حاکمیت نظام نومحافظه‌کاری شدت بیشتری پیدا کرده است. تفکر نومحافظه‌کاری به نابرابری انسان‌ها از لحاظ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اعتقاد دارد؛ درحالی‌که موازین حقوق بشری به برابری انسان‌هادر تمامی ابعاد زندگی بشر تأکید می‌ورزند. شایان ذکر است که نومحافظه‌کاری یک مشی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که در واکنش به دولت رفاهی (نظام مستقر پس از جنگ دوم جهانی) در کشورهای سرمایه‌داری موجب گردش به راست آنها شده و اعم از نومحافظه‌کاری احزاب محافظه‌کار سنتی این کشورهاست. ازاین‌رو، در نظام نومحافظه‌کار آمریکا، رهبران این کشور اندیشه‌هایی همچون برتری سفیدپوستان نسبت به سیاه‌پوستان، تنبیه شدید جنایتکاران، تأثیر و نظارت بر زندگی شهروندان، بازار آزاد و کاهش مالیات، جلوگیری از گسترش حقوق شهروندان، مخالفت با فمینیسم و نابرابری‌های طبیعی و چیرگی بر جهان را دارند که نقض حقوق سیاه‌پوستان، زندانیان و شهروندان، فقرا، مهاجران، زنان و حملۀ موشکی پهبادهای آمریکایی به غیرنظامیان پاکستانی و یمنی را موجب می‌شود. متن کامل مقاله

چالش های امنیتی فراروی اسراییل: آسیب پذیری قدیمی و تهدیدات جدید

علی خواجوند

راهبرد رژیم صهیونیستی اسراییل از زمان تاسیس تا پایان جنگ سرد، تلاش برای تحقق مفهوم توراتی اسراییل از نیل تا فرات و توسعه طلبی ارضی با کسب برتری کیفی بر همسایگان عرب و کشورهای منطقه بود. استفاده از زور و اجبار، اصلی ترین رویه و سیاست اسراییل در برابر فلسطینی ها بوده است. پس از پایان جنگ سرد، اسراییل که زمینه را برای تعقیب اهدافش مهیا می دید، با توجه به واقعیات بین المللی و تعیین راهبرد نرم افزار، نفوذ و تسلط بر منطقه خاورمیانه را هدف اصلی خود قرار داد و این نگرش که بدون توسعه اقتصادی نمی توان همسایگان را مهار نمود، به عنوان هدف اصلی اجتناب ناپذیر مورد توجه قرار گرفت. این توسعه خواهی، در دوران حاضر، با سیاست دیگری قرین شده است: فروشکستن همسایگان مقتدر و آغاز حیاتی دوباره در جوار همسایگان کوچک و شکننده. مقاله حاضر، کم و کیف این راهبرد را روایت و تحلیل می کند. دسترسی به مقاله

مفهوم قدرت و عملکرد سیاست خارجی: مقایسه چین و ایران

دکتر محمود سریع القلم؛ دانشگاه شهید بهشتی

در نظام بین الملل فعلی، سیاست خارجی تابعی از نظام داخلی کشورها شده است و نمی تواند به عنوان یک متغیر مستقل تلقی شود. به نظر می رسد طی سه دهه گذشته، سیاست خارجی نه تنها در میان کشورهای صنعتی بلکه در میان کشورهای در حال توسعه نوظهور به عنوان اهرمی برای افزایش ثروت ملی تبدیل شده است. قدرت کشورها دیگر نه در وسعت سرزمین بلکه در افزایش قدرت ملی از طریق ارتقا تولید ناخالص داخلی و قدرت صادرات محاسبه می شود. در این میان، چین یکی از کشورهای برتر جهان است که با افزایش قدرت اقتصادی خود توانسته است منزلت خاصی در سطح بین المللی کسب کند و در آینده ای نزدیک، به یک قطب از نظام دو قطبی جهان تبدیل شود. سیاست خارجی چین در اختیار سیاست و انتقاد داخلی آن است. در مقام مقایسه، ایران در سیاست خارجی خود موفق شده تا از تمامیت ارضی کشور حراست نموده و همچنین از نظام سیاسی کشور نیز صیانت به عمل آورد. اما سیاست خارجی ایران وارد مراحل بعدی یعنی تولید ثروت و قدرت نشده است و بدین صورت سیاست خارجی صرفا در حوزه های امنیتی عمل کرده و به حوزه های اقتصادی، تجاری، صادرات گسترده، ورود در بازارهای فن آوری و بازارهای سرمایه وارد نشده است متن کامل مقاله.

عوامل مؤثر بر دست‌یابی دولت حسن روحانی به توافق هسته‌ای

دکتر علی باقری دولت آبادی، اسماعیل مردانلو؛ دانشگاه یاسوج

یکی از چالش‌برانگیزترین مباحث سیاست خارجی ایران طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۹۴ موضوع پرونده هسته‌ای بود. در طول این سال‌ها دولت سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد هر یک به‌نوعی درصدد پایان دادن به این چالش برآمدند اما این مهم تنها در دولت حسن روحانی محقق شد. این شرایط منجر به طرح این سؤال می‌گردد که چه عواملی بر تصمیم‌گیری رهبران سیاسی ایران و توفیق آنان در شکل‌گیری یک توافق بین‌المللی در این مقطع زمانی تأثیر گذاشت؟ فرضیه پژوهش حاضر بر این استدلال استوار است که طبق نظریه تصمیم‌گیری روزنا از میان متغیرهای ۵ گانه در تصمیم‌گیری، عامل فرد، جامعه و نظام بین‌الملل بیشترین تأثیرگذاری را در حصول این توافق ایفا کرده‌اند. یافته‌های پژوهش از ویژگی‌های شخصیتی حسن روحانی، خواسته مردم برای پایان تحریم‌ها و احقاق حق هسته‌ای و استقبال جامعه جهانی از ریاست جمهوری حسن روحانی به‌عنوان مهم‌ترین عوامل در به سرانجام رسیدن پرونده هسته‌ای یاد می‌کند. بااین‌حال تاثیر متغیرهای دیگر همچون نقش و بوروکراتیک را در این میان نادیده نمی‌انگارد. در انجام پژوهش حاضر از روش کیفی از نوع تبیینی و منابع الکترونیکی و نوشتاری استفاده شده است. متن کامل مقاله

لابی ارامنه و سیاست خارجی ایالات متحده در قفقاز جنوبی

دکتر علیرضا کوهکن، مهلا نخعی خیرآبادی؛ دانشگاه علامه طباطبایی

لابی ارامنه یکی از لابی های قومی قدرتمند در ایالات متحده آمریکا است. تلاش اصلی سازمان‌های مختلف لابی ارامنه در ایالات متحده تاثیر گذاری بر سیاست خارجی ایالات متحده در جهت اهداف و مسائل مربوط به خودشان است. کمیته ملی ارامنه و مجمع ارامنه آمریکا دو سازمان اصلی لابی ارامنه هستند که سه هدف اصلی لابی ارامنه یعنی، شناسایی قتل عام ارامنه توسط امپراتوری عثمانی در سال های ۱۹۲۲-۱۹۱۵، شناسایی استقلال و خومختاری منطقه ناگورنو- قره باغ و دریافت کمک های مالی از ایالات متحده را دنبال می کنند. سیاست خارجی در ایالات متحده متاثر از عوامل و عناصر مختلفی است، لابی ها یکی این عناصر هستند که در چارچوب کلی گروه قرار می گیرند. بنابراین توضیح جایگاه گروه در سیاست خارجی ایالات متحده ضرورت می‌یابد؛ که تحقیق حاضر این مبحث را با نظریه گروه در ایالات متحده ارائه شده توسط آرتور بنتلی توضیح می‌دهد. متن کامل مقاله

لابی اسراییل و سیاست خارجی آمریکا در قبال مصر

عمرو عبدالعاطی، مترجم: اکرم آزادی مهرگانی

مصر با دریافت یک میلیارد و سیصد میلیون دلار کمک از آمریکا، دومین دریافت کننده کمک خارجی از این کشور است. با شروع بهار عربی گمان می رفت آمریکا این کمک را قطع خواهد کرد. اما لابی اسراییل، با تحرکی بی سابقه، آمریکایی ها را قانع کرد که تدوام کمک به مصر اهمیت حیاتی برای امنیت منطقه و آمریکا دارد. مقاله حاضر که به قلم یکی از آمریکاشناسان خوش نام نگاشته شده است، حقایق و ظرافت های کمک آمریکا به مصر را تشریح می کند. توضیح همکاری بین کارخانه های هواپیماسازی و سیاستمداران آمریکا برای کمک به مصر، موضوعی بسیار حیاتی است که در این مقاله تشریح شده است. دسترسی به مقاله

بنیادگرایی یهودی و جایگاه آن در ساختار سیاسی اسرائیل

دکتر ابوالفضل شکوری، سید محمدمهدی حسینی فائق؛ دانشگاه تربیت مدرس

بنیادگرایی یهودی امروزه در سه گونه اصلی در ساختار سیاسی- اجتماعی اسرائیل حضور دارد، که عبارتند از بنیادگرایی منفعل، بنیادگرایی عمل‏گرا و بنیادگرایی موعودباور. نکته قابل تأمل در همه انواع یاد شده، این است که تمامی آنان ریشه‏ های خود را در کتاب و منابع مقدس یهود می‏دانند و دارای اهداف غایی یکسانی هستند، اما از حیث انتخاب ابزار و راهبرد اختلافاتی دارند. مبنای اصلی این اختلاف نیز ریشه در تفسیر این آموزه دینی دارد که یهودیت در دوران تبعید است یا رستگاری. بنیادگرایان امروزه می‌کوشند با استفاده از ابزارهای حزبی، حضور فعالی در عرصه‌ سیاست داشته باشند و اهداف خود را پیگیری کنند. متن کامل مقاله

دکتر عبدالعلی قوام: اجرای برجام با پیروزی ترامپ تغییر نمی‌کند

دکتر عبدالعلی قوام، دانشگاه شهید بهشتی

برای آشنایی بیشتر نسبت به مواضع ترامپ و دلایل گرایش بخشی از جامعه آمریکا به او با دکتر سید عبدالعلی قوام استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی که تاکنون حدود ۱۷ کتاب در زمینه روابط بین الملل و بیش از ۱۲۰ مقاله به زبان انگلیسی و فارسی در زمینه روابط بین الملل و توسعه نوشته، دیپلماسی ایرانی گفت و گویی انجام داده است که در ادامه می خوانید: ... ۶۰ درصد از مردم آمریکا نه ترامپ را قبول دارند و نه کلینتون را چراکه آنهایی که طرفدار سندرز هستند شدیداً مأیوس شدند و امکان دارد اصلاً رأی ندهند. برای حامیان ترامپ سیاست خارجی اهمیت ندارد.

واقع گرایی و نقش منابع انرژی در سیاست خارجی

دکتر محمدعلی شیرخانی، حامد مهاجرپور؛ دانشگاه تهران

این مقاله به دنبال فهم جایگاه منابع انرژی در تحلیل سیاست خارجی در نظریه های مختلف واقع گرایی است. یافته های تحقیق موجود نشان می دهد که نظریه های مختلف واقع گرایی نقطه شروع تحلیلی مناسبی برای مطا لعه اهمیت منابع انرژی در سیاست خارجی به حساب می آیند به دلیل آنکه اهمیت استراتژیک منابع انرژی را ناچیز نشمرده و تنها به دولت مردان به عنوان بازیگران دارای اهداف اقتصادی صرف نمی نگرند. واقع گرایی به منابع انرژی به عنوان یکی از عناصر قدرت می نگرد و به همین ع لت جایگاه ویژه ای را برای آن در شکل دهی به رفتار دولت ها قائل است. البته در بین شاخه های مختلف واقع گرایی،واقع گرایی نئوکلاسیک به دلیل توجه همزمان به متغیرهای سطح سیستم و سطح داخلی، تبیین دقیق تری از چگونگی اثرگذاری منابع انرژی بر رفتار سیاست خارجی ارائه می دهد. متن کامل مقاله

چندجانبه‌گرایی؛ راهبرد چین در آسیای مرکزی

دکتر امیر روشن، دانشگاه یزد؛ محمدرضا فرجی و وحید رنجبر حیدری، دانشگاه گیلان

اصولاً استراتژی قدرت‌های بزرگ نوظهور، تعامل با کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه‌ای برای دستیابی به اهداف و مقاصد آینده است. این مفروض، در بررسی و تحلیل توانایی قدرت‌های نوظهور و پیش‌بینی رفتار آینده آنها مهم است. در حال حاضر، گمانه‌زنی‌های بسیاری در مورد نوع چینی که در آینده نزدیک شاهدیم، به‌ویژه اگر چین از همه کشورهای اقتصادی پیشی بگیرد، وجود دارد. هدف این پژوهش توصیف این مسئله با بررسی بهره‌برداری چین از استراتژی چندجانبه‌گرایی در روابط با همسایگان به‌ویژه چندجانبه‌گرایی چین در تعامل با کشورهای آسیای مرکزی است. نگارندگان بر این اعتقادند که چندجانبه‌گرایی چین در منطقه آسیای مرکزی رویکرد جدیدی نیست و چین درگذشته نیز تحت مفهوم تیانگ شیا و با توجه به دکترین سی‌یی و سیستم تجاری شاخه، از این استراتژی در روابط با همسایگانش بهره برده است. به‌منظور تأیید یا رد این فرضیه در این پژوهش پس از تعریف مفاهیم و اصول چندجانبه‌گرایی با روش توصیفی و تحلیلی استراتژی کلاسیک و نوین چین در آسیای مرکزی تجزیه‌وتحلیل می‌گردد متن کامل مقاله.

نظام جهانی جنسیت و سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه مطالعه موردی: دوره وزارت هیلاری کلینتون

دکتر سعیدرضا آملی، دکتر زهره نصرت خوارزمی؛ دانشگاه تهران، دانشکده مطالعات جهان

«تغییر نظام جنسیت» فرآیندی جهانی و اجتناب‌ناپذیر است. امروز بیش از هر زمان دیگر «جایگاه زنان»‌[1] به معیار و ملاک ترقی جوامع و تمدن‌ها بدل گشته است. نظام جنسیتی در جهان حاضر مبتنی بر الگویی از ارزش‌های مدرن است و طبق شواهد تاریخی موجود، ایالات متحده نقش مؤثری در تعریف «جایگاه زنان» از بُعد هنجاری و مکانیزم ایفا نموده­است. مطالعه حاضر، دوره تصدی هیلاری کلینتون در وزارت خارجه را نماینده‌ای از تاریخ آمریکا می‌داند که در آن جایگاه زنان به یکی از اصلی‌ترین محورهای سیاست خارجی آمریکا بدل شده­است. در این مطالعه، مفهوم «تأثیر هیلاری»‌ به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در سیاست مداخله‌جویی آمریکا در امور زنان مسلمان خاورمیانه و شمال آفریقا مورد بررسی و تدقیق قرار می‌گیرد. نکته مورد تأکید در این مقاله آن است که آمریکا از تبادلات آکادمیک و برنامه‌های دانشگاهی به منظور به تحرک درآوردن نسلی از زنان تحصیل‌کرده مسلمان به‌عنوان منبع «تغییر» و «دموکراسی سازی» در منطقه استفاده می‌کند. دو پروژه تِک‌ویمِن[2] و نِکست‌اسکالرز[3] برای مطالعه موردی و جهت معرفی کلیتی از استراتژی‌های آموزشی عمده آمریکا در خاورمیانه و شمال آفریقا انتخاب شده‌اند. نتایج مطالعه موردی حاکی از به‌کارگیری استراتژی‌هایی که ذکر خواهد شد هستند: الف)‌ تشویق زنان برای ایفای نقش رهبری و دموکراسی سازی آینده؛ ب) محوریت بخشیدن به زبان انگلیسی به‌عنوان ابزار ارتباطی؛ ج) برنامه‌ریزی براساس انگیزه‌های دوسویه؛ د) ایجاد حس توانمندی، افزایش حس مشارکت و تقویت حس تعلق‌خاطر به فرهنگ و تفکر سیاسی آمریکایی. متن کامل مقاله

عملکرد شورای حقوق بشر سازمان ملل نسبت به اسرائیل

دکتر مجید بزرگمهری، حمید جان نثار ملکوتی؛دانشگاه امام خمینی قزوین

بر اساس یافته‏های این مقاله، شورای حقوق بشر همواره تلاش کرده است مواضع صریحی در مورد اقدامات جنایتکارانه و ضد حقوق بشری اسرائیل اتخاذ کند و وظیفه قانونی خود را بدون ملاحظات سیاسی و فشار قدرت‏ها و لابی حامی اسرائیل، به انجام رسانده است. با وجود این، به علت سیاست‏زدگی شورای امنیت سازمان ملل متحد، اقدامات و فعالیت‏های این شورا، تأثیر چندا‏نی بر رفتارهای ضد حقوق بشری رژیم اسرائیل نداشته است. آراء منفی یا ممتنع برخی از کشورهای عضو شورای حقوق بشر نیز با حساسیتی که در مورد اهمیت رعایت حقوق بشر از خود نشان می‏دهند، ناسازگار است. متن کامل مقاله

تحلیل روابط ایران و ارمنستان با استفاده از چارچوب نظری واقع‌گرایی تدافعی

دکتر بهرام امیراحمدیان، دانشگاه تهران؛ حبیب رضازاده، دانشگاه تربیت مدرس؛ احمد جرفی، دانشکده وزارت امور خارجه

فروپاشی اتحاد شوروی سبب ایجاد کشورهای جدیدی در شمال ایران شد. جمهوری آذربایجان و ارمنستان از جملۀ این کشورها هستند. شایان توجه است که باوجود مشابهت‌های بیشتری که بین ایران و جمهوری آذربایجانِ شیعه وجود دارد؛ رابطۀ ایران با ارمنستانِ مسیحی گسترده­تر و بهتر است. پرسش اصلی این نوشتار، چرایی روابط برجستۀ و سطح بالاتر ایران و ارمنستان با وجود تفاوت‌های فرهنگی، دینی و زبانی در مقایسه با روابط ایران و جمهوری آذربایجان است؟ پاسخ این نوشتار به این پرسش این است: ‌ایران و ارمنستان براساس اشتراک منافع خود و نگرانی مشترک از تهدید جمهوری آذربایجان برای ایجاد موازنه در برابر آن، روابط خود را گسترش داده‌اند که نتیجۀ آن ایجاد روابطی با سطح بالاتر بین دو کشوری است که از تفاوت‌های بسیاری برخوردارند. نویسندگان برای فهم چرایی شکل‌گیری سطح بالای روابط بین ایران و ارمنستان از نظریۀ واقع‌گرایی تدافعی بهره برده­اند. بنابر این نظریه، دو کشور ایران و ارمنستان به‌دلیل تهدید مشترکی که از سوی جمهوری آذربایجان تصور می‌کنند به نزدیکی با یکدیگر روی آورده‌اند تا از این راه در مقابل جمهوری آذربایجان توازن برقرار سازند. متن کامل مقاله

چشم‌اندازی بر عضویت هند در سازمان همکاری شانگهای، فرصت‌ها و چالش‌ها

دکتر محمدصادق کوشکی، سید محمود حسینی؛ مطالعات منطقه ای، دانشگاه تهران

سازمان­های منطقه­ای راهی برای دست­یابی به منافع راهبردی کشورها هستند که بر پایۀ هدف‌ها و منافع مشترک کار می­کنند. امروزه سازمان همکاری شانگهای به­عنوان یک سازمان مهم منطقه­ای مطرح است. سازمان همکاری شانگهای در سال 2001 با حضور کشورهای چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان به­وجود آمد. هند همواره خواستار عضویت دائم در این سازمان بوده است. پرسش اصلی این نوشتار این است که هدف‌ها و منافع هند از عضویت در سازمان همکاری شانگهای چیست؟ این نوشتار ضمن توجه به زمینه­های تکامل سازمان همکاری شانگهای، برای عضویت دائم هند در این سازمان منافعی را برمی­شمرد که برای این کشور فرصت است. جدا از این فرصت­ها، چالشی­هایی برای دست­یابی هند به این مهم وجود دارد که به آن­ها نیز پرداخته می­شود.  متن کامل مقاله

چشم‎انداز راهبرد آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران

دکتر فرهاد درویشی سه تلانی، زهره همتی؛ دانشگاه امام خمینی قزوین

این مقاله ضمن مرور روندهای حاکم بر روابط آمریکا و ایران در سه دهه گذشته، با بهره‏گیری از روش آینده‌پژوهی و تکنیک‌های آن، رویکرد احتمالی واشینگتن نسبت به تهران در دهه آینده را مورد بررسی قرار می‏دهد. بر اساس یافته‌های این پژوهش، سیاست مقابله‏گرایانه توأم با همکاری‌های محدود، به ویژه در مسائل منطقه‌ای، محتمل‌ترین گزینۀ آمریکا در برخورد با جمهوری اسلامی ایران در دهه آینده خواهد بود. چنین رویکردی در قالب بحث استفاده از قدرت هوشمند در سیاست خارجی آمریکا قابل درک است. متن کامل مقاله

دانلود متن کامل فصلنامه مطالعات سیاسی، شماره 31 بهار 1395

دانلود متن کامل فصلنامه مطالعات سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر

شماره 31 بهار 1395

دانلود کنید

جامعه شناسی تاریخی عدم امکان شکل گیری حقوق شهروندی در گفتمان های سیاسی معاصر ایران
دکتر مجید توسلی رکن آبادی، مختار نوری

زیست جهان ایرانی در اندیشه های احسان نراقی
دکتر محمدتقی قزلسفلی، پونه قاسم پو ر

تحریم های همه جانبه ایالات متحده آمریکا و وزن ژئوپلیتیک ایران؛ با تاکید بر قدرت مردمی جمهوری اسلامی ایران
دکتر محمد اخباری، مجید غلامی

شکاف های اجتماعی و تاثیر آن بر شکل گیری و رشد رادیکالیسم در سوریه؛ با تاکید بر شکاف های قومی – مذهبی
یدالله دهقان، دکترمحمود کتابی، دکترمسعود جعفری نژاد

تاثیر تحریم های اعمال شده بر فروش نفت و نوسانات نرخ ارز در ایران؛ مقایسه موردی دوره های دوم ریاست جمهوری خاتمی و احمدی نژاد
دکتر آرمین امینی

بررسی روند امنیتی‌سازی فعالیت هسته‌ای ایران توسط لابی طرفدار اسرائیل در آمریکا از منظر مکتب کپنهاگ

سید محمد علی علوی؛ دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی؛ دانشگاه علامه طباطبایی

این مقاله در نظر دارد تا با استفاده از گزاره‌های مکتب امنیتی کپنهاگ به بررسی فعالیت لابی طرفدار اسرائیل در ایالات متحده آمریکا در جهت امنیتی ‌سازی فعالیت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و تهدید قلمداد نمودن آن بپردازد. فرضیه مقاله بر این اساس است که رژیم صهیونیستی اسرائیل با بهره گیری از ظرفیت لابی گری در ایالات متحده آمریکا اقدام به امنیتی سازی فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران نموده و از این طریق تلاش نموده تا مانع پیشرفت برنامه هسته ای ایران گردد. متن کامل مقاله

چالش بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا و هژمونی مالی اقتصادی آمریکا

دکتر محمد تقی زاده انصاری؛ استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

پس از پایان جنگ جهانی دوم ایالات متحده بر اساس نسبت چشم­گیری که از منابع مادی قدرت جهان داشته است، به­عنوان یک قدرت بزرگ به بازسازی نظم بین المللی پرداخته است. این نظم بین المللی تا حدودی بر فرماندهی ایالات متحده بر متحدین و مشارکت با دولت­های توسعه یافته صنعتی و از طرفی توازن قوا و بازدارندگی در برابر رقبا شکل یافته است. ایالات متحده هم چنین نقش محوری در ایجاد نهادهای مالی و تجاری صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و سازمان تجارت جهانی ایفا کرده است. این نهادها نقش برجسته ای در متن سیاست­ها و منافع ایالات متحده در عرصه بین المللی داشته اند. هم اکنون در پی رشد قدرت­های نوظهور و بیش از همه چین، سهم نسبی ایالات متحده از ثروت و قدرت جهانی کاهش یافته است و قدرت های نوظهور و در راس آن چین خواستار بازتوزیع مزیت ها در نهادهای مالی و اقتصادی برجسته بین المللی هستند، این تقاضا و گرایش ایالات متحده به حفظ نقش مسلطش در نهادهای مالی و اقتصادی جهانی، چین را به این باور رسانیده است که این نهادها از لحاظ کارکردی قابلیت­های اساسی برای مواجهه با چالش­های جدید سرمایه گذاری به­ویژه در آسیا ندارند. بر این اساس پکن نقش محوری در تأسیس بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا ایفا کرده است. در این مقاله از چشم انداز نظری نظم نهادینه بین المللی و بر اساس روش تبیینی به مساله چالش بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا برای هژمونی مالی اقتصادی آمریکا در عرصه بین المللی پرداخته ایم. لینک:  http://interpolitics.guilan.ac.ir/article_1826.html

الگوی امنیتی بازدارندگی در تنگه هرمز و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

سید علی نجات، دانشگاه علامه؛ دکتر ابراهیم عباسی، صغری طالبی؛ دانشگاه شیراز

اصولاً کشورها به دنبال امنیت در حوزه‌های استراتژیکی خود هستند و هدف اساسی نیز دستیابی به بالاترین حد از امنیت در این حوزه‌ها می‌باشد. هر واحد سیاسی ایجاد امنیت در حوزه‌های جغرافیایی خود را در راستای امنیت ملی خود ارزیابی می‌کند و از این طریق در صدد اتخاذ مناسب‌ترین الگوی امنیتی که متناسب با اهداف و منافع ملی کشور باشد گام بر می‌دارد، در همین راستا، پرسش اصلی نوشتار این است که با توجه به تغییر در محیط امنیتی بعد از انقلاب اسلامی، یعنی گسترش نقش هژمون منطقه ای به رهبری آمریکا و افزایش قدرت یابی ایران در تنگه هرمز، ایران با به‌کارگیری چه نوع الگوی امنیتی در جهت تأمین امنیت ملی خود در حوزه استراتژیک تنگه هرمز تلاش می‌نماید؟ فرضیه نوشتار این است که با تغییر در محیط امنیتی خلیج فارس با ویژگی هایی مانند؛ گسترش هژمون منطقه ای و افزایش قدرت‌یابی ایران در تنگه هرمز، و همچنین تحولات سیاسی جدید در پیرامون ایران یعنی عراق و عربستان به نظر می‌رسد این کشور به سمت اتخاذ یک الگوی امنیتی جدید در تنگه حرکت کرده است. نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته است. متن کامل مقاله

نقش ایالات متحده آمریکا در افراط گری های منطقه خاورمیانه با تاکید بر عراق و سوریه

دکتر سعید وثوقی، عسگر صفری؛ دانشگاه اصفهان

از سال 2011 و به دنبال شروع ناآرامی‌ها در کشورهای عربی منطقه خاورمیانه افراط گرایی در این منطقه به ویژه درعراق و در سوریه افزایش یافته است. با توجه به بافت قومی و مذهبی منطقه خاورمیانه تنوع گروه‌های افراطی در این منطقه قابل پیش‌بینی است. سؤالی که مطرح می شود این است که نقش قدرت‌های فرا منطقه‌ای ازجمله ایالات‌متحده آمریکا را در گسترش افراط‌گری‌ها در خاورمیانه را چگونه ارزیابی می شود؟ این پژوهش استدلال می‌کند که ایالات‌متحده از مهم‌ترین علل بقا و عمل این نیروهای افراطی در خاورمیانه و ازجمله در عراق و سوریه است. شکل گیری افراط‌گرایی در منطقه خاورمیانه علیرغم فراهم بودن بستر داخلی به محرک خارجی نیز نیازدارد . هدف این پژوهش بررسی میزان تأثیرگذاری عوامل خارجی ازجمله نقش دولت ایالات‌متحده در شکل‌گیری و گسترش پدیده افراط‌گرایی در منطقه خاورمیانه است. روش بکار گرفته‌شده در این پژوهش توصیفی –تحلیلی است. متن کامل مقاله

علل تداوم مناقشه ایران و آمریکا پس از توافق هسته ای

دکتر فرزاد رستمی، مسلم غلامی حسن آبادی؛ دانشگاه رازی کرمانشاه

     روابط ایران و آمریکا در چند دهه ی اخیر به ویژه پس از انقلاب اسلامی همراه با بی اعتمادی، بدبینی و نگاه به شدت خصومت آمیز نسبت به یکدیگرمعرفی شده است. ساختارهای هنجاری و معنایی که هویت بخش ایران و آمریکا در عرصه ی بین المللی است، همدیگر را به مثابه ی یک «دگر» و«غیر» تعریف کرده است. در این میان در چارچوب بن نگره های هویتی دوطرف، اقداماتی که در مناسبات منطقه ای و بین المللی توسط هرکدام از دوبازیگر صورت می گیرد، به عنوان اقدامی علیه«خود» تلقی می شود. اقداماتی که به زعم آن بازیگر به عنوان کنش مناسب و در راستای منافع ملی و خدمت به مولفه های هویت ساز است در چشم دیگری یک تهدید نگریسته می شود. روابط ایران و آمریکا بعد از انقلاب از این قاعده تخطی نکرده است.. بر این اساس در مناسبات بین دو بازیگر همواره لحظه های امیدبخش به منظور کاستن از این نگاه منفی به ندرت مشاهده شده است. با این حال در سالهای اخیر که مناقشه ی هسته ای ایران این انگاره ها و سازه های به شدت تقابل گرایانه را به عرصه ی عمل کشانده بود؛ با دستیابی به توافق هسته ای ایران و غرب این سوال سؤال مطرح می شود که حل مناقشه ی هسته ای در آینده ی مناسبات دوکشور چه پیامدی به همراه دارد. بر این اساس سوال اصلی تحقیق آن است که علل و زمینه های تداوم مناقشه ی ایران و آمریکا کدام اند؟ فرضیه ی مقاله آن است که حاکم بودن انگاره های هویتی در مناسبات بین دوکشور، مولفه های رفتاری متعارضی را در مناسبات منطقه ای و بین المللی آنها بوجود آورده است. از جمله محورهای تعارض رفتاری دو طرف مسأله ی حقوق بشر، تروریسم، حمایت از جنبش های اسلامی، مسأله ی اسراییل، مسائل منطقه ای و مناقشه ی هسته ای است. در مقاله ی پیش رو نویسندگان به بررسی ابعاد مختلف این مسأله می پردازند. مجله سیاست جهانی؛ http://interpolitics.guilan.ac.ir/

تأثیر تحولات جهان عرب بر سیاست منطقه‌ای ایران و ترکیه

دکنر کیهان برزگر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

دکتر عبدالعلی قوام، دانشگاه شهید بهشتی

دکتر مهدی ذاکریان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

ایران و ترکیه به‌عنوان دو قدرت منطقه‌ای پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی سابق همواره بهسوی رقابت با یکدیگر حرکت کرده‌اند. این مقاله به‌دنبال بررسی تأثیر تحولات جهان عرب بر رقابت منطقه‌ای ایران و ترکیه با استفاده از رویکردی واقع‌گرایانه و امنیت محور می‌باشد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که تحولات جهان عرب با تشدید رقابت منطقه‌ای ایران و ترکیه، موجب شکل‌گیری اتحادها و ائتلاف‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با محوریت ایران و ترکیه شده است که در یک‌سوی آن روسیه، ایران، عراق و سوریه و در سوی دیگر ترکیه، عربستان سعودی، قطر و گروه‌های سلفی قرار دارند. همچنین ناتوانی ترکیه در این مسیر موجب ارتقای جایگاه منطقه‌ای ایران و تعدیل سیاست منطقه‌ای ترکیه خواهد شد. متن کامل مقاله

معمای هسته‌ای ایران و سنجش منطق سیاسی بازیگران

 

دکتر علی‌اکبر جعفری، دانشگاه مازندران؛ وحید ذوالفقاری،دانشگاه مونیخ آلمان؛ تابستان 95

مسئله هسته‌ای تهران به عنوان پیچیده‌ترین موضوع سیاسی بین‌المللی تهران پس از جنگ هشت ساله، سیاست‌های اعلانی و اعمالی گوناگونی را از سوی بازیگران سیاسی متبادر ساخته است. اهتمام اصلی این پژوهش، کشف منطق سیاسی و سنجش رفتاری بازیگران است. تقابل ادراک و تفاوت سطح بین تهران و غرب از سیاست هسته‌ای، فرضیه اصلی مقاله است. در حالی که از منظر اعلانی، تهران منطق سیاسی هسته‌ای خود را با پارادایم هنجاری و همسازی با رژیم بین‌المللی تشریح می‌نماید، از منظر اعمالی با پارادایم امنیتی و ژئوپلیتیک منازعه‌گرای منطقه‌ای تفسیر می‌کند. همچنین، منطق سیاسی غرب در سطح اعلانی با پارادایم امنیت، تهدید و تولید بازدارندگی و در سطح اعمالی با الگوی هنجاری و رژیم بین‌المللی و محدودیت حداکثری برای ایران و جلوگیری از ظهور بازیگران هسته‌ای جدید خوانش پیدا می‌کند. از سوی دیگر، در حالی که ایران سیاست‌های هسته‌ای را در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و تولید بازدارندگی تبیین می‌نماید، غرب سیاست‌های هسته‌ای تهران را در سطح بین‌المللی و به عنوان نظم ریز بین‌الملل تلقی می‌نماید. بدین ترتیب، پژوهش حاضر با کاربست تئوری مدیریت منازعه و روش‌شناسی تحلیلی- مقایسه‌ای به سنجش فرضیه می‌پردازد. براساس یافته‌های پژوهش، پایایی دیپلماسی قدرت‌محور و نسل نخست مدیریت منازعه و عدم‌گذار به سوی نسل دوم مدیریت منازعات، مسئله هسته‌ای تهران را به چالش بین‌المللی تبدیل ساخته است.   متن کامل مقاله.

 

شباهت ها و تفاوت های پوتین و ترامپ: روابط پوتین با ترامپ بهتر می تواند باشد

نویسنده: تاتیانیا ایندیا، منبع: راشا دایرکت

شباهت های جالبی میان ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ وجود دارد. این شباهت ها فقط در حوزه روش های مدیریتی نیست، بلکه در شرایطی است که به همه گیر شدن شهرت سیاسی آنها منجر شده است. اما تفاوت های پوتین و ترامپ احتمالا جالب تر است. شباهت های جالبی میان ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ وجود دارد. این شباهت ها فقط در حوزه روش های مدیریتی نیست، بلکه در شرایطی است که به همه گیر شدن شهرت سیاسی آنها منجر شده است. اما تفاوت های پوتین و ترامپ احتمالا جالب تر است... پوتین و ترامپ تاکنون بارها یکدیگر را ستوده اند. حال تحلیلگران سیاسی به دنبال این هستند که در صورت پیروزی نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری این دو رهبر سیاسی تا چه اندازه به یکدیگر نزدیک خواهند شد؟

کانادا در کشاکش قبض و بسط سیاست خارجی

دکتر مسعود اسلامی؛ استادیار دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه، تابستان 95

از اوایل قرن بیست و یکم به ویژه از زمان روی کار آمدن محافظه‌کاران، تغییرات و چرخش‌های اساسی در رویکردهای سیاسی و بین‌المللی کانادا به وجود آمد که دلالت بر گسست از سنت‌های اعتدال و چندجانبه‌گرایی و پیوست با رویه‌های افراطی، یکجانبه‌گرایی و تقویت نظامی‌گری در سیاست خارجی این کشور دارد. از این‌رو می‌توان از نوعی قبض و بسط در سیاست خارجی کانادا سخن گفت که تحت‌تأثیر سیاست داخلی در برهه‌های زمانی مختلف، موجب کشاکش میان گرایش به واقع‌گرایی و محافظه‌کاری از یک‌سو و گرایش به آرمان‌گرایی و لیبرالیسم از سوی دیگر شده است. این مقاله درصدد واکاوی ریشه‌های سیاسی و تبیین نمودهای قبض و بسط در سیاست خارجی کانادا است. بدین منظور ابتدا به تبیین و تحلیل مبانی سیاسی و راهبردی سیاست خارجی کانادا می‌پردازد و با ارزیابی کارشناسانه‌ای از عوامل تعیین‌کننده در شکل‌گیری و روند تحول تاریخی سیاست خارجی کانادا، نقاط عطفی که نمایانگر تناوب قبض و بسط در سیاست خارجی کانادا بوده است را شناسایی و تحلیل می‌نماید. سپس با تبیین سنت چندجانبه‌گرایی در تقابل با گرایش محافظه‌کاری در سیاست خارجی کانادا چنین نتیجه می‌گیرد که این کشور در حال انتقال از یک دوره انقباض و اقتدارگرایی متصلب و عمل‌گرایی تندروانه به دوران انبساط و بازسازی سنت چندجانبه‌گرایی است، هرچند که در مسیر این انتقال با چالش‌های سخت داخلی و خارجی مواجه است متن کامل مقاله.

تهدید غرب، برداشت روسیه و بحران اوکراین

دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی، منوچهر مرادی؛ دانشگاه علامه طباطبایی

در شرایطی که نزدیک به سه سال از آغاز بحران اوکراین و سرنگونی دولت طرفدار مسکو در کی‌یف می‌گذرد، طرح دیدگاه‌های متفاوت در خصوص رفتار روسیه در قبال بحران اوکراین همچنان ادامه دارد. غالب نظرات ارایه شده، مواضع مسکو را متاثر از رویکرد تهاجمی و نوامپریالیستی روسیه در دوره زمامداری ولادیمیر پوتین می‌دانند. مقاله حاضر در پاسخ به چرایی رفتار روسیه، تئوری موازنه تهدید استفن والت را به خدمت گرفته و این فرضیه را به آزمون خواهد گذاشت که برداشت مسکو از تهدیدات سیاسی - امنیتی غرب در محیط امنیتی خود، مهمترین عامل در شکل‌گیری رفتار این کشور در قبال تحولات اوکراین است. در جهت تبیین موضوع، ضمن بررسی کلی تحولات اوکراین، به مناسبات روسیه و غرب، تلاش غرب به‌ویژه امریکا برای نفوذ در حوزه مشترک‌المنافع پرداخته خواهد شد. همچنین، تلاش خواهد شد تا برداشت روسیه از تهدید غرب، با مروری بر گرایشات فکری و اظهارات مقامات روسی و همچنین مفاد اسناد سیاسی - امنیتی بالادستی تشریح شود. متن کامل مقاله.

همکاری با مسکو و اختلاف نظرها در تهران: آیا از شعار نه شرقی نه غربی عبور شد؟

نویسنده: الکس وطن خواه؛ نشنال اینترست

برای اولین بار پس از انقلاب 1979 در ایران، این کشور به یک قدرت خارجی اجازه داده است که از خاکش برای انجام عملیات استفاده کند... تیم روحانی به تنش های به وجود آمده میان مسکو و واشنگتن به دنبال الحاق کریمه به روسیه، به مثابه فرصتی برای پیشبرد دستور کار خود و نه فرصتی برای نزدیکی صرف به روسیه می نگرد. در واقع روحانی بر آن است که با استفاده از کارت روسیه واشنگتن را تحت فشار بگذارد و آن را مجبور به ارزیابی مجدد موضع خود مقابل ایران کند. هدف اصلی روحانی تغییر وضعیت اقتصادی ایران است و در این راه آمریکا را بزرگترین مانعی می بیند... استفاده روسیه از پایگاه هوایی نوژه در همدان باید در بستر این اختلاف نظرهای داخلی درک شود. از نگاه واشنگتن، سوالی که مطرح می شود این است که آیا همکاری نظامی ایران و روسیه آزمایشی بنیادین برای منافع آمریکا در خاورمیانه است؟ ایران و روسیه در ژانویه 2015 توافق همکاری نظامی به امضا رساندند که به ندرت از سوی واشنگتن پاسخی به آن داده شد. واشنگتن این همکاری نظامی اخیر را امری گذرا می بیند، اما متحدان آن در منطقه چنین دیدگاهی ندارند.

آیا مسکو باز هم برگ ایران را با غرب معامله خواهد کرد؟ ناامیدی از غرب و چرخش ایران به روسیه

 منبع: لوب لاگ - افکار عمومی ایران و جامعه جهانی از شنیدن اخباری مبنی بر این که ایران اجازه داده هوایپماهای روسی از پایگاه های نظامی در همدان برای بمباران سوریه استفاده کنند، متعجب شدند... برای روسیه، اما این مساله یک موفقیت بزرگ در استراتژی کشاندن ایران به زیر چتر نفوذ خود است، استراتژی که حداقل به 200 سال پیش بازمی گردد. ارتش روسیه پیشتر نیز در ایران بوده است اما این حضور، هرگز با اجازه دولت ایران نبوده است. حضور ارتش روسیه در ایران همواره نتیجه جنگ بوده است... برای ایران اما، ناامیدی ناشی از توافق هسته ای به لحاظ بازگشایی کانال های تجاری و سرمایه گذاری، یا حداقل بازگشتن پول های (بلوک شده) خود ایران، نقش مهمی در پذیرش خواست های روسیه داشته است.... اما حتی مهمتر از نگرانی های اقتصادی، نگرانی های امنیتی ایران است. توافق هسته ای باعث نشد که انتقادها از ایران کمرنگ تر شود. بلکه برعکس، حملات کنگره به توافق هسته ای ایران همچنان ادامه دارد و هر دو کاندیدای دموکرات و جمهوری خواه، ایران را یک تهدیدی جدی علیه امریکا خوانده اند. دولت های منطقه ای، به ویژه عربستان سعودی و اسراییل، به این امید که رییس جمهوری آینده ایالات متحده گزینه نظامی علیه ایران را احیا کند در انتظار به سر آمدن دوره ریاست جمهوری باراک اوباما هستند. و رهبران در تهران این تهدیدها را جدی می گیرند.

رابطه تهران ـ مسکو شکننده است: هزینه های سیاسی همکاری با روسیه برای ایران

منبع: لوب لاگ - تنها یک هفته پس از این که جنگنده های روسی استفاده از پایگاه نظامی در همدان را برای عملیات هوایی خود در سوریه آغاز کردند، تهران این روند را متوقف کرد. عملیات نظامی روسیه از پایگاه نظامی همدان به مقصد سوریه آغاز نمی شد اگر که تهران با چنین کاری موافقت نمی کرد؛ اما اقدام روسیه در اعلام عمومی این مساله تاثیر منفی بر سیاست های داخلی ایران داشت. انتقادهای زیادی از سوی رسانه های داخلی و مجلس ایران مطرح شد مبنی بر این که چنین صدور اجازه ای به روسیه، نقض قانون اساسی کشور است که به صراحت (طبق اصل 146 قانون اساسی) وجود پایگاه های خارجی در ایران را منع کرده است. مقام های ارشد دولتی در پاسخ به این انتقادها اعلام کرده اند که روسیه در ایران پایگاهی ایجاد نکرده، بلکه تنها در یکی از پایگاه ها سوختگیری کرده است. این استدلال اما از دامنه انتقادها نکاست و به همین دلیل تهران ماموریت های روسیه را تمام شده اعلام کرد. تهران همچنین از طرف روسی به دلیل اعلام عمومی این مساله انتقاد کرد... برخی معتقدند که همکاری روسیه ـ ایران ناشی از ناخشنودی تهران از سیاست های واشنگتن است: سیاست هایی چون کندتر شدن روند لغو تحریم ها نسبت به آن چه تهران توقع داشت تا در صورت اجرایی شدن توافق هسته ای (برجام) رخ دهد.

به عنوان جمهوریخواه نه به ترامپ رای می دهیم نه کلینتون

نویسندگان: یتر فور، ویل اینبودن

در طول یک سال گذشته ما تقریبا مخالفت خود را با دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان، نشان داده ایم. در مجموع از نظر ما دونالد ترامپ برای ریاست جمهوری ایالات متحده مناسب نیست؛ خلق و خوی نامناسب برای استفاده احتمالی از قدرت ریاست جمهوری، جهل کامل نسبت به چالش های امنیتی که با آنها روبه رو هستیم، موضع گیری های گیج کننده او در بسیاری از امور و اعتماد به نفس کاذبش نسبت به توانایی خود همگی باعث شده اند که در نظر بسیاری، او مناسب منصب ریاست جمهوری نباشد. ما مشخص کرده ایم که به دونالد ترامپ رای نخواهیم داد، اما رای خود را به صندوق هیلاری کلینتون، نامزد دموکرات ها هم نخواهیم ریخت.حمایت یا عدم حمایت از هیلاری کلینتون مباحث گسترده ای را در میان صفوف کارشناسان سیاست خارجی جمهوری خواه به راه انداخته است. در حالی که برخی کارشناسان سیاست خارجی که تمام قد با نظرات دونالد ترامپ در سیاست خارجی مخالف هستند، معتقدند که باید برای جلوگیری از ریاست جمهوری او، به هیلاری کلینتون رای داد؛ با احترام به نظر آنان، در این جا می خواهیم بگوییم که چرا به نتیجه متفاوتی رسیده ایم و به کلینتون رای نخواهیم داد.

مجله های علمی پژوهشی روابط بین الملل و علوم سیاسی

مجلات علمی-پژوهشی و تخصصی علوم سیاسی و روابط بین الملل به ترتیب انتشار تا پنجم شهریور 1395:

• فصلنامه روابط خارجی (آخرین شماره تابستان 95)
• فصلنامه سیاست (دانشگاه تهران) آخرین شماره تابستان 95
• فصلنامه مطالعات روابط بین الملل (دانشگاه آزاد) تابستان 95
• فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست (دانشگاه علامه) بهار 95
• فصلنامه سیاست جهانی (بهار 95)
• مجلس و راهبرد، تابستان 95
• فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک (بهار 95)
• فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی دانشگاه آزاد (تابستان 95)
• فصلنامه راهبرد (بهار 95)

امکان کاربرد الگوی تنش‌زدایی امریکا: چین در روابط ایران و امریکا

دکتر محمدحسین جمشیدی، جلیل بیات؛ دانشگاه تربیت مدرس؛ فصلنامه روابط خارجی، تابستان 95

در پی رخداد اشغال سفارت امریکا در تهران، روابط رسمی و دیپلماتیک میان ایران و امریکا قطع شد. اگرچه در طول این سال‌ها تلاش‌هایی برای نزدیکی دو کشور صورت گرفته، اما همچنان قطعی روابط پابرجاست. در این میان برخی تحلیل‌گران معتقدند الگوی تنش‌زدایی امریکا - چین که در دهه هفتاد میلادی توانست به بیش از بیست سال قطعی روابط میان این دو کشور پایان دهد، در مورد رابطه ایران و امریکا نیز قابل اجرا است. وجود برخی شباهت‌ها میان ایران و چین (همچون انقلابی بودن دو کشور، استقلال‌طلبی در سیاست خارجی و...) از یک‌سو و روابط این دو با امریکا (همچون قطع رابطه با وقوع انقلاب، رویارویی مستقیم نظامی با امریکا و...) از سوی دیگر، این گزاره را تقویت می‌کند. این پژوهش این امکان را با این پرسش مورد بررسی قرارداده است: آیا می‌توان با استفاده از الگوی تنش‌زدایی امریکا - چین در دهه هفتاد میلادی، به احیای روابط ایران - امریکا اقدام کرد؟ در پاسخ با بررسی موضوع دریافتیم وجود برخی تفاوت‌ها در سطح سیستمیک همچون ماهیت متفاوت نظام بین‌الملل در دهه 70 میلادی و پس از جنگ سرد از یک‌سو و برخی تفاوت‌ها در سطح داخلی و فردی همچون سطح قدرت متفاوت چین و ایران، شرایط داخلی متفاوت دو کشور، تصورات و برداشت‌های متفاوت رهبران دو کشور نسبت به امریکا و... از سوی دیگر، امکان کاربرد الگوی تنش‌زدایی امریکا - چین در روابط ایران و امریکا وجود ندارد. متن کامل مقاله

کودتای نافرجام ترکیه؛ پیامدهای راهبردی و چشم‌انداز

ولی گل محمدی، مرکز تحقیقات استراتژیک ؛ فصلنامه روابط خارجی، تابستان 1395

پدیده کودتای نظامی برای پاسداری از نهادهای دمکراتیک و حفاظت از بنیان‌های کمالیسم از سوی ارتش به یک تراژدی سریالی در سیاست و حکومت ترکیه تبدیل شده است؛ به گونه‌ای که باوجود تلاش‌هایی به منظور نزدیک ساختن شاخص‌های حکومتداری به موازین کپنهاک در سپهر سیاسی و مدنی این کشور، تکرار کودتا نوعی تناقض درونی در ساختارهای مدنی و نهادهای سیاسی- نظامی ترکیه مدرن را به معرض نمایش می‌گذارد، امری که متاسی از یک سنت بانفوذ و گسترده کمالیستی در حیات جمهوری نوین ترکیه است. فهم چرایی، زمینه‌ها و علل وقوع کودتای نافرجام 15 جولای در ترکیه منوط به درک ماهیت روابط بین دولت و نهاد ارتش از یک سو و روابط دولت عدالت و توسعه با جماعت گولن و همچنین نحوه تعامل نیروهای سیاسی- مدنی گروه‌های اسلام‌گرا و کمالیست و ارتباط آنها با نیروهای خارجی از سوی دیگر است. نوشتار حاضر در قالب سه سطح تحلیل، به بررسی زمینه‌های داخلی، تاثیر متغیرهای خارجی بر روابط نیروهای داخلی و پیامدهای استراتژیک منطقه‌ای و بین‌المللی کودتای ترکیه می‌پردازدمتن کامل مقاله .

آمریکا و دیوان کیفری بین‌المللی: سیاست آونگی، از تقابل تا تعامل

دکتر جمشید ممتاز، استاد حقوق بین الملل دانشگاه تهران؛ مسعود اکبری، کارشناس ارشد حقوق

متعاقب تأسیس دیوان کیفری بین‌المللی در سال 1998، ایالات‌متحده با این مسئله مواجه شد که با این نهاد تازه ‌تأسیس چگونه و به چه نحوی برخورد کند؛ زیرا بیم‌ها و امیدهای بسیاری در مورد دیوان در میان سیاست‌مداران و تصمیم‌گیران آمریکایی ایجادشده بود. بدین‌جهت است که موضع‌گیری‌های آمریکا در طول این سالیان، دچار فراز و نشیب‌های بسیاری شده است. این سیاست‌ها در طیفی از همگرایی و مشارکت، تقابل و اقدامات خصمانه و تعامل با دیوان قرار گرفته است. البته تمامی این مسائل را می‌توان در چارچوب سیاست خارجی و منافع امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا تحلیل و بررسی کرد. این مقاله درصدد است ضمن بررسی سیر تاریخی این مسائل، ایرادات حقوقی ارائه‌شده توسط آمریکا در مورد دیوان و اساسنامه رم را مورد مداقه قرار دهد. همچنین اقدامات حقوق بین‌المللی و سیاست خارجی آن کشور را بررسی خواهیم کرد تا به تحلیل چرایی اقدامات آمریکا پیرامون دیوان کیفری بین‌الملل دست‌یابیم   متن کامل مقاله.

نقش دین در مناسبات انسانی و روابط بین الملل

جواد دهقانی، دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی

به دنبال تحولاتی که در دهه های اخیر به وقوع پیوسته، بار دیگر دین به عنوان متغیری مهم و اثرگذار وارد عرصه اجتماعی شده و مرجعیت سکولاریسم را در تمامی حوزه ها به چالش کشیده است. این مهم سبب شده تا نه تنها بار دیگر توجهات معطوف به نقش دین در مناسبات سیاسی جوامع انسانی شود، بلکه بسیاری اکنون برآنند که به رغم تصور غالب، دین همواره در حضور داشته و به شیوه های گوناگون به ایفای نقش پرداخته است و دارای کارکرد مثبت در راستای رسیدن به صلح و آرامش و نیز کارکرد منفی با دامن زدن به تنش ها بوده است. در پاسخ به چگونگی نقش آفرینی پیوسته دین در سپهر عمومی به طور اعم و روابط بین الملل به طور اخص این فرضیه مطرح شده که دین به دلیل این که همزاد بشر و تاریخ حیات وی بوده، چارچوبی را ارائه می کند که انسان در قالب آن به تفکر و کنش می پردازد و از راه های گوناگون زندگی وی را متاثر می گرداند. لذا آنچه زیر عنوان سکولاریسم شناخته می شود، گرچه مرجعیت دین را به عنوان راهنمای زندگی منکر شد، اما هرگز نتوانسته خود را از سیطره دین و تبعات غیر مستقیم و پنهان آن رها سازد؛ به گونه ای که در پی دگرگونی اوضاع و شرایط جوامع و تحولات معناشناختی، بار دیگر دین در کنار اثرگذاری پنهان خود، در پی احیای مرجعیتش در تمامی ابعاد حیات انسانی برآمده است. متن کامل مقاله

چارچوبی نظری برای تحلیل رفتار گروه داعش

دکتر بهادر امینیان، دانشگاه تهران؛ سید حسام الدین زمانی، دانشکده روابط بین الملل وزارت خارجه

گروه داعش به عنوان نمایشی نو از بنیادگرایی اسلامی افراطی، جنایت های بی شماری را در عراق و سوریه و دیگر کشورها به بهانه احیای خلافت اسلامی مرتکب شده است و به عنوان یک بازیگر موثر در روابط بین الملل نقش فزاینده ای را در معادلات بین المللی کنونی ایفا می کند. از این رو، در این پزوهش این مساله مطرح است که آیا نظریه های مختلف روابط بین الملل که حوزه مطالعاتی معطوف به یافتن قانونمندی های رفتاری در عرصه روابط بین الملل است، از قدرت تبیین انگیزه ها، اهداف، رویه ها و رفتار این گروه برخوردار هستند؟ یافته های این تحقیق نشان می دهد رفتارهای گروه های افراطی دینی یک فعالیت ابزاری مبتنی بر منطق خردگرایی هزینه-فایده نیست که بتوان به راحتی آنها را درک، کنترل یا مدیریت کرد. از طرف دیگر، قاعده رفتاری آنها با بسیاری از مفروضات اصلی تئوری های روابط بین الملل سازگاری ندارد. بنابراین هیچ یک از انتخاب های خردگرایانه و جریان میانه امکان تحلیل جامع را ندارند. با این حال مفاهیمی از چارچوب تحلیلی سازه انگاری با نگاه به عوامل جامعه شناختی، هنجاری، هویت، فرهنگ و تاکید بر نقش گفتمان ها زمینه مناسب تری را برای تحلیل گروه های هویتی- ایدئولوژیکی فراهم می آورد. از جمله این مفاهیم توجه به مبانی مقوم «هویت جمعی» و توجه به «امنیت هستی شناختی» در کنار امنیت فیزیکی است که در تحلیل رفتار گروه داعش در عرصه روابط بین الملل از قدرت تبیینی بیشتری نسبت به نظریات جریان اصلی برخوردارند. این مقاله با بهره گیری از مبانی مقوم هویت جمعی نشان می دهد که چگونه تفسیر ایدئولوژیک از مذهب و قومیت، تاریخ تحقیر و سرخوردگی، روایت ها، انگاره ها و باورهای مشترک و همچنین، ترس از عدم تداوم هویت، اجتماع پیرامون و محیط مادی عمل به رفتارهای به شدت افراطی گروه داعش منجر شده است. متن کامل مقاله

ژئوپلیتیک اوکراین و نقش آن در رقابت روسیه و ایالات متحده آمریکا

عسگر صفری؛ دکتر سعید وثوقی؛ دانشگاه اصفهان

در 21 نوامبر ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور اوکراین در اجلاسی در لیتوانی توافق نامه تجاری و تعامل با اتحادیه اروپا را لغو کرد و از امضای آن سرباز زد. این موضوع باعث اعتراضات گسترده در اوکراین شد و با کشته شدن 5 نفر از معترضین، اوکراین وارد جدی ترین بحران سیاسی خود پس از انقلاب نارنجی در 2004 شد. همانند سایر بحران ها ازجمله بحران سوریه در سال 2011 روسیه و ایالات متحده امریکا با اعلام جانبداری از دولت و معترضین دوباره در تقابل با یکدیگر قرار گرفتند. پرسش اصلی این است که ریشه اصلی اهمیت اوکراین برای روسیه و ایالات متحده را در چه امری باید جست وجو کرد؟ یا به عبارت بهتر، مهم ترین عامل تاثیرگذار بر نگرش روسیه و ایالات متحده در بحران اوکراین چیست؟ پژوهش حاضر استدلال می کند که ریشه اصلی تقابل روسیه و ایالات متحده در اوکراین را باید در اهمیت ژئوپلیتیکی اوکراین و رقابت ژئوپلیتیکی روسیه و ایالات متحده آمریکا در دوران پس از جنگ سرد دانست. اوکراین از مهم ترین مناطق استراتژیک اوراسیا و شرق اروپاست. هدف از این پژوهش بررسی مهم ترین مولفه های تاثیرگذار بر نگرش شرق و غرب در بحران اوکراین است. از نظر ژئوپلیتیک برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده شده و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. متن کامل مقاله

پایان نامه: مبارزه با تروریسم،نظام بین الملل و حاکمیت دولت ها

استاد راهنما: دکتر علی آدمی | استاد مشاور: دکتر غلامعلی چگنی زاده | دانشجو: سعید رجبی

دانشگاه علامه طباطبایی         دانلود 20 صفحه نخست پایان نامه

در رابطه با موضوع فرسایش حاکمیت دولت ها تحقیقاتی با موضوع حمله آمریکا به افغانستان و عراق و نقض حقوق بشر و حاکمیت دولت های این کشورها انجام شده است،در این تحقیق نیز تلاش می گردد موضوع تحدید حاکمیت دولت ها با مطالعه موضوع حملات هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا به مناطق قبایلی پاکستان نیز مورد بررسی قرار گیرد. لذا در این زمینه سوال زیر مطرح گردیده است: - تاثیر مبارزه با تروریسم در ساختار نظام بین الملل بعد از جنگ سرد در حاکمیت دولت ها چه بوده است ؟ برای سوال مطرح شده،فرضیه زیر مورد بررسی قرار گرفت: "وقوع حادثه 11 سپتامبر و اقدامات آمریکا در مبارزه با تروریسم و ایفای نقش هژمونیک در نظام بین الملل اگر چه حاکمیت برخی از دولت ها را تضعیف نمود ولیکن هنوز در جامعه بین الملل،احترام به حاکمیت ملی یک اصل خدشه ناپذیر است."

پایان نامه: منافع دوسویه استراتژیک آمریکا و اسرائیل پس از حادثه 11 سپتامبر

استاد راهنما: دکتر احمد بخشایش اردستانی | استاد مشاور: دکتر طاهره ابراهیمی فر | دانشجو: محمدرضا ازهر

کارشناسی ارشد دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی

بمحض استقرار رژیم صهیونیستی در خاورمیانه ،حمایتهای بی دریغ و همه جانبه آمریکا از اسرائیل آغاز و با وجود اندکی فراز و نشیب به روابط استراتژیک و منحصر به فرد بدل گشت. این روابط از منظرتئوری هایی چون واقعگرایی، نوواقعگرایی،همگرایی ،نهادگرایی نئولیبرال و ... تبیین می گردند.هرچند نفوذ لابی های یهود در ارکان سیاستگذاری آمریکا تسهیل گر پیوندهای مستحکم در روابط دوسویه بوده، اما علت اصلی روابط ویژه و بی نظیر آن دو را بایستی در منافع استراتژیک دوسویه جستجو نمود.گویی اسرائیل در دوران جنگ سرد و پس از آن نقشی حیاتی برای تحقق هژمونی آمریکا در منطقه فوق العاده با اهمیت خاورمیانه ایفا نموده است.

توافق هسته‌ای همچنان قابل دفاع: برجام و تغییر جای محکوم و مدعی

دکتر محمد مهدی مظاهری: برجام از همان ابتدا به عنوان معامله ای با وضعیت برد- برد معرفی شد که قرار بود نگرانی های هر دو طرف را از بین ببرد نه اینکه یک پیروزی مطلق برای یکی از طرف ها باشد. این روزها صحبت از برجام، دستاوردهای آن و بدعهدی های آمریکا به نقل محافل سیاسی کشور تبدیل شده است و در شرایطی که دولت و کادر دیپلماتیک وزارات خارجه می کوشد با تعهد انقلابی خویش پس از حل پرونده هسته ای کشور، به مدیریت سایر مسائل حساس و عمده کشور و منطقه بپردازند، برخی افراد و احزاب با نگاهی یک طرفه و دور از انصاف می کوشند، دستاوردهای حاصل از برجام را به کلی زیر سؤال ببرند.

ابهام در نقش اتاقهای فکر در ایالات متحده؛ نهاد مشورتی یا شریک تجارتی؟

وقتی شرکت Lennar، یکی از بزرگترین انبوه‌سازان منازل مسکونی در ایالات متحده، برنامه هشت میلیارد دلاری احیای یک منطقه بایر در سانفرانسیسکو را آغاز کرد، برای جلب حمایت آرای عمومی به یک صدای مورد اعتماد متوسل شد: «مؤسسه بروکینگز» که نامدارترین اتاق فکر جهان قلمداد می‌شود. «بروس کاتز» یکی از معاونان مؤسسه بروکینگز در جولای سال 2010 به شرکت Lennar نوشت: «این می‌تواند یک همکاری دوجانبه سودمند و سازنده باشد.» سود نهایی بروکینگز: چهارصد هزار دلار کمک بلاعوض مالی از سوی واحدهای متعدد وابسته به Lennar.

سازه‌انگاری، چارچوبی نظری برای تبیین منازعه ایران و امریکا

دکتر علی دارابی استادیار دانشگاه سازمان صدا و سیما

این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد توصیفی‌ـ‌تحلیلی تلاش دارد نظریه سازه‌انگاری را در مورد سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در مقابل ایالات متحده امریکا به آزمون گذارد. درواقع هدف این پژوهش، آزمودن رویکرد نظری یادشده بر منازعه ایران و امریکا است؛ هرچند باید اعتراف کرد که به‌دلیل محدودیت‌های پژوهشی در این مورد، عملیات آزمون از چشم‌انداز ایران مورد توجه بوده است. بااین‌حال، این مقاله در راستای هدف کاربست نظریه بر موردی خاص، یعنی منازعه ایران و امریکا صورت گرفته و به‌منظور تقویت نظری در حوزه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل انجام شده است. نتیجه اینکه این رویکرد به‌دلیل معنامحوری و توجه به هنجارها و هویت، از ظرفیت خوبی برای فهم و درک موضع جمهوری اسلامی ایران در مقابل امریکا برخوردار است. متن کامل مقاله

گفتمان اسلام گرایی فرهنگی فتح اﷲ گولن: اسلام به مثابه هویت و فرهنگ

دکتر منصور میراحمدی، امیر رضائی پناه؛ دانشگاه شهید بهشتی

tتح اﷲ گولن یکی از برجسته ترین و مؤثرترین تجددگرایان دینی معاصر در ترکیه و جهان اسلام است. وی از گفتمانی هویت پایه دست یافته و آنرا با شبکه جنبش راه بازاندیشی در مبانی اجتماعی ـ فرهنگی دین اسلام، به خود در بسیاری از نقاط جهان گسترش داده است. از گفتمان گولن با عناوینی همچون اسلام گرایی فرهنگی، اسلام گرایی مدنی، اسلام گرایی آموزشی و... یاد می شود. این پژوهش به دنبال واکاوی سامانه نشانه شناختی ومبانی گفتمانی این جنبش و نسبت یابی میان آن و گفتمان اسلام سیاسی عمل گرای حزب عدالت و توسعه و گروههایی همانند اخوان المسلمین است. مدعای نوشتار این است که جنبش گولن، نهضتی استوار بر خوانشی فرهنگی ـ هویتی از اسلام، در تضاد با گفتمان سیاسی سنتی، اسلام گرایی سلفی و رادیکال ـ بنیادگرا، و مبتنی برارکانی چون هویت، شریعت حداقلی، دموکراسی، رواداری، سکولاریسم، مدنیت و آموزش، هزمت )خدمت(، گفت وگوی بین فرهنگی و بین الادیانی و... است. چارچوب نظری جستار، استوار بر نظریه تحلیل انتقادی گفتمان دایک و روث وداک تقویت شده است. در این شیوه میان نورمن فرکلاف است که با دقایقی از خوانش تئون فن نظام نشانگانی و معنایی متن و ساختارها و زمینه های سیاسی ـ اجتماعی ارتباط برقرار شده؛ روندهای ذهنی و عینی ساخت معنا و انتساب دال، مدلول و مصادیق در سامانه مفصل بندی تبیین می شود  متن کامل مقاله

بررسی ابعاد اقتصادی – فرهنگی هویت آسیایی در منطقه جنوب و شرق آسیا

محمد خوش هیکل آزاد، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی

با نزدیک شدن به پایان قرن بیستم همواره متفکران و اندیشمندان جهان در اظهارات خود بیان کرده اند که قرن بیست و یکم قرن آسیا یا آسیا پاسیفیک و به عبارتی دیگر رستاخیر شرق می باشد از مهمترین پشتوانه های این اظهارات رشد و توسعه اقتصادی معجزه آسای آسیای شرقی است که بنا بر پیش بینی ها حتی از اقتصاد پیشرفته امریکا و اروپا در قرن آتی پیشی خواهد گرفت. در این راستا با توجه به این واقعیت که منطقه جنوب شرقی آسیا پس از اقتصادهای پیشرفته ای چون ژاپن، کره جنوبی، هنگ کنگ و تایوان دارای کشورهایی از جمله مالزی تایلند و اندونزی بوده که به پیشرفت های قابل ملاحظه اقتصادی دست یافته اند و با عنایت به حضور بیشترین تعداد مسلمانان جهان در این منطقه و همچنین اظهار نظر مقامات مالزیایی در جهت طرح و تقویت دیدگاه هویت آسیایی با نام رنسانس آسیایی انگیزه اولیه پژوهش در این موضوع را فراهم آمد؛ لذا سوال اساسی این تحقیق این است که آیا هویت آسیایی منطقه جنوب شرقی آسیا واقعی و جدی است ؟ در ضمن بررسی توصیفی – تحلیلی هویت آسیایی به سوال مهم فرعی دیگری در رابطه با چگونگی و دلیل طرح هویت آسیایی در عصر حاضر پاسخ داده خواهد شد.  متن کامل مقاله

تحلیل جنگ رسانهای ایران و غرب در مذاکرات هسته ای

علیرضا تاجریان، دکتر عباس اسدی، دکتر فاطمه عیدی؛ دانشگاه پیام نور

یکی از جنبه های اصلی دیپلماسی، کمک به بهر هگیری از قدرت نرم در دستی ابی به اهداف خاص است. در مذاکرات هسته ای دستگاه دیپلماسی رسانه ای ایران، با آگاهی از این واقعیت که همزمان با گفت وگوهای دیپلماتیک، جنگ رسانه ای غرب علیه منافع ایران در مذاکرات هسته ای به راه افتاده و خبرهای رسانه های غربی، در راستای تاثیرگذاری بر افکار عمومی، زیاده خواهی ها و کسب امتیازات بیشتر در مذاکرات نشر پیدا می کند، برنامه راهبردی خود را برای خنثی کردن اهداف جنگ رسانه ای غرب در مذاکرات اتخاذ کرد. در طول انجام مذاکرات هسته ای نیز بارها جنگ رسانه ای طرفین مذاکره، گفت و گوهای هسته ای را تا آستانه شکست کشاند اما قدرت نرم جمهوری اسلامی مانع از شکست مذاکرات شد و توافق هسته ای صورت گرفت. موضوع این پژوهش تحلیل جنگ رسانه ای ایران و غرب در مذاکرات هسته ای در دولت روحانی است. پژوهش به روش، تحلیل کیفی انجام شده و چارچوب نظری آن بر اساس نظریه «برجسته سازی » شکل گرفته است. در پژوهش حاضر «جامعه مورد بررسی » از بین اعضای گروه مذاکر هکننده و کارشناسان وزارت امو ر خارجه، اصحاب رسانه، استادان دانشگاه، کارشناسان رسانه، نمایندگان مجلس و کارشناسان مسائل سیاسی و مسائل بی نالمللی انتخاب شد هاند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بخش دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت امور خارجه در مواجهه با جنگ رسانه ای غرب با مدیریت اطلاعات، عملکرد مناسبی داشته است اما عملکرد رسانه های داخلی در مواجهه با رسانه های خارجی در جنگ رسانه ای ایران و غرب در مذاکرات هسته ای ضعیف بوده است. این پژوهش در پایان پیشنهادهایی برای ارتقای عملکرد رسانه های داخلی در این حوزه ارائه کرده است. متن کامل مقاله

CECO would benefit all Caspian littoral states

عباس ترابی؛ کارشناس ارشد مطالعات آمریکا؛ دانشگاه تهران

TEHRAN, Aug. 12 (MNA) – Iran’s President Hassan Rouhani has taken key steps toward the establishment of Caspian Economic Cooperation Organization. Iran has been experiencing tense relations with some of her southern neighbors, especially with its rival Saudi Arabia. As such, time has come for restoring bilateral relations with its northern neighbors, particularly Republic of Azerbaijan, based on goodwill and mutual understanding. Hassan Rouhani's August 7 meeting with his counterpart Ilham Aliyev in Baku would be a great opportunity for both countries in a time when oil prices have rocked down and both countries eye foreign investment.

بررسی تحریم‌های بانکی ایران در یک سالگی برجام

• یونس حمیدی، اندیشکده راهبردی تبیین

بار روانی تحریم‌ها علیه ایران در فضای بین المللی هنوز به قوت خود باقی است و بانک‌های اروپایی از ترس رو به رو شدن با جریمه‌های سنگین وزارت خزانه داری آمریکا جرات برقراری ارتباط با بانک‌های ایرانی را ندارند، چرا که طرح تحریم بانک مرکزی‌ H.R.1540(2011) مصوب کنگره هنوز پا برجاست(21). آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که اجرای توافق هسته‌ای به دست دولت بعدی آمریکا خواهد بود، لذا الزامی در خصوص اجرای آن نخواهد داشت و همین مسئله ریسک ارتباط با بانک‌های ایرانی را تا حد بسیاری بالا برده است.

رقابت لابی‌ها در کنگره آمریکا و تحریم جمهوری اسلامی ایران

• دکتر علی بغیری، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
• دکتر ناصر جمالزاده، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق(ع)

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تحریم به ویژگی بارز رفتار ایالات متحده آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران مبدل شده است. افزایش حساسیت مسئله هسته‌ای هم بر شدت این تحریم‌ها افزوده و کنگره آمریکا به یکی از مراجع اصلی تشدید تحریم‌ها مبدل گردیده است. با‌این‌حال، تحریم تنها یکی از سه اَشکال عمده رفتار با ایران در کنار سایر روش‌ها از جمله اقدام نظامی و عدم تحریم است که هر‌کدام حامیان خاص خود را دارند. حامیان این دو دیدگاه سعی می‌کنند با لابی‌‌گری (مستقیم و غیرمستقیم) به اهداف مورد نظر خود دست یابند. با‌این‌حال، ‌شرایط کنونی به‌نحوی است که لابی حامی تحریم از آن بهره می‌برد. در این مقاله با استفاده از تئوری بستر قانونی ویکتور (که به اعتقاد وی تعیین‌کننده روش لابی‌گری است) چرایی و چگونگی پیشبرد نظر حامیان تحریم در کنگره آمریکا بررسی می‌شود. متن کامل مقاله

مشروعیت اعمال تحریم های اقتصادی یکجانبه در حقوق بین الملل؛ ضامن اجرای حقوق بین الملل یا ابزار سیاست ملی؟

دکتر احسان جاوید، دانشگاه آزاد واحد مراغه

نظام حقوق بین الملل به عنوان یک نظام حقوقی غیر سازمان یافته، در تضمین اجرای قواعد خود تا حدود زیادی با عدم تمرکز روبرو می باشد. نتیجه مستقیم فقدان سازوکارهای نهادین دارای صلاحیت اجباری جهت مقابله و مجازات نقض های حقوق بین الملل، شناسائی حق هر دولت در توسل به اقدامات متقابل (خودیاری) برای مقابله با نقض تعهدات بین المللی و جبران خسارات وارده می باشد. استفاده برخی دولتها از تحریم اقتصادی، بدون وجود مجوز قبلی شورای امینت و خارج از سیستم امنیت جمعی منشور، باعث گردیده تا مشروعیت این اقدامات از حیث انظباق آنها با موازین حقوقی بین المللی با شک و تردید همراه باشد. تحریم کنندگان در توجیه اقدامات خود به اصل آزادی دولتها در برقراری یا قطع روابط تجاری خود با سایر دولتها استناد می کنند. در پاره ای از موارد نیز استفاده از تحریم های یکجانبه به عنوان ابزاری جهت پیشبرد اهداف سیاست ملی دولتهای قدرتمند بوده است. با این حال، هدف نهائی از اجرای تحریم های اقتصادی یکجانبه هر چه باشد، باید با لحاظ تعهدات بین المللی دولتها به موجب معاهدات بین المللی حقوق بشری باشد. عدم توجه به آثار زیانبار تحریم ها بر وضعیت کلی حقوق بشر در کشور هدف، نه تنها مشروعیت این اقدامات را از بین می برد، بلکه مسوولیت دولت یا دولتهای تحریم کننده را نیز به موجب حقوق بین الملل دامن می زند. متن کامل مقاله

آیپک و تاثیر آن بر سیاست خاورمیانه ای امریکا

دکتر رضا سیمبر، کیانوش نظری؛ دانشگاه گیلان

ساختار سیاسی غیرمتمرکز و توزیع شده امریکا سبب شده است که جریان ها و تشکل های بسیاری بتوانند روند پیچیده تصمیم گیری سیاسی در این کشور را تحت تاثیر قرار دهند. با آنکه یهودیان تنها حدود سه درصد جمعیت امریکا را تشکیل می دهند اما توانسته اند به تاثیرگذار ترین اقلیت قومی در ساختار قدرت امریکا تبدیل شوند. یهودیان امریکا مجموعه چشمگیری از سازمان های مختلف را برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی امریکا به وجود آورده اند که در این میان نقش کمیته امور عمومی امریکا اسرائیل (آپیک( به عنوان قدرتمندترین سازمان یهودی امریکا بسیار شاخص می باشد، سازمانی که مسوول برنامه ریزی و هماهنگ کردن فعالیت اکثر سازمان های یهودی امریکا را بر عهده دارد و نقش اساسی را در هماهنگی سیاست های امریکا با منافع صهیونیسم ایفا می کند. در عصر حاضر این سازمان مهمترین ابزار صهیونیست ها در امریکا برای تاثیرگذاری بر سیاست های قدرت اول دنیای کنونی در مسائل مربوط به اسرائیل و پرمناقشه ترین منطقه جهان، خاورمیانه، می باشد. پژوهش حاضر درصدد است، ضمن ارائه نمایی اجمالی از دلایل قدرت یهودیان در امریکا، آیپک و تاثیر آن را بر سیاست خاورمیانه ای امریکا مورد بحث و بررسی قرار دهد     متن کامل مقاله حجم: 216 کیلوبایت
.

هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ؛ کدامیک به نفع ایران است؟

سفیر اسبق ایران در اوکراین به بررسی ابعاد مختلف روی کار آمدن دو نامزد نهایی ریاست جمهوری آمریکا از منظر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته است...خانم کلینتون در دوره اول اداره اوباما، در گام اول با اعمال سیاست‌های تحریمی فلج‌کننده، کارآمدترین خدمت را در تحقق‌یافتن آمال و امیال رژیم صهیونیستی در پرونده اتمی و صدور قطعنامه‌های معروف علیه ایران متبلور کرد...برخی دیگر با وجود آثار مثبت پیروزی کاندیدای دموکرات نه از نوع شخصیت بی‌بدیلی مانند اوباما که عملا متضمن نسخه‌ای پرثمرتر و پرسودتر برای ایران شد، بلکه از نوع خانم کلینتون که سابقه شخصی و رویکرد طرفداری صریح‌تر و عیان‌تر به‌نفع اسرائیل را دارد...برخی دیگر ترامپ را به علت اینکه سیاست خارجی او را در خدمت منافع درون‌گرایی آمریکایی‌ها و تحقق منافع سفیدپوستان و ثروتمندان و در تقابل با مهاجرپذیری و بیگانه‌ستیزی قلمداد می‌کنند، بیشتر در خدمت به منافع ایران می‌بینند و روی کارآمدن آن را موجب خیر و منافع برای سیاست خارجی ایران ارزیابی می‌کنند.

بازهویت یابی دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی امریکا بعد از 11 سپتامبر

دکتر سید اصغر کیوان حسینی، دانشگاه علامه طباطبایی؛ علی اردکانیان، دانشگاه آزاد نیشابور

دیپلماسی عمومی که از دهه 1960 برای توصیف جنبه های جدید دیپلماسی بین المللی وارد حوزه روابط بین الملل شد ؛ حلقه ای از زنجیره ی تحول تکاملی دیپلماسی در دوره های زمانی گوناگون محسوب شده است. از سوی دیگر امریکا را باید از معدود قدرت های بزرگ دانست که از ابتدای ورود به عرصه ی نقش آفرینی در محیط بین المللی ، از دیپلماسی یاد شده بهره برده و همواره به شیوه ها و ابزارهای جدید و نوآورانه برای تحقق اهداف مورد نظر متعهد بوده است. در این نگارش در راستای توجه به تجارب گسترده ی حاصل از کاربست دیپلماسی عمومی در دوره ی جنگ سرد و دهه ی پایانی قرن بیستم ،تمرکز اصلی بر سال های بعد از یازدهم سپتامبر بوده و سعی می شود که ابعاد کمی و کیفی رویکرد کابینه های بوش دوم و اوباما در مورد استفاده از دیپلماسی عمومی در فضای مبارزه با تروریسم تشریح شود. پرسش اصلی اینکه "حادثه 11 سپتامبر از چه تآثیری بر روند تحولی دیپلماسی عمومی ایالات متحده برخوردار بوده است؟ متن کامل مقاله

برجام و معمای تحریم­های جداگانه ایالت­های آمریکا علیه ایران

نویسنده: اسفندیار خدایی دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی دانشگاه تهران

این مطلب در آذرماه 1394 در مجله "همشهری ماه" چاپ شده است

به طور کلی تحریم­های آمریکا علیه ایران را می­توان به سه دسته تقسیم کرد: 1- دستورات اجرائی رئیس جمهور 2- قوانین مصوب کنگره، 3- تحریم­ های ایالات و دولت­های محلی آمریکا. مطابق توافق برجام در ازای توقف غنی­ سازی اورانیوم در ایران و انجام نظارت­های شدید توسط آژانس بین­ المللی انرژی هسته ­ای، آمریکا تعهد داده است که تحریم­ هایی که در دسته نخست قرار دارند پس از حصول شرایط مندرج در توافق به دستور رئیس جمهور لغو ­شوند. تحریم­ هایی که در دسته دوم قرار دارند یعنی قوانین کنگره تعلیق می­شوند؛ مطابق این قوانین، رئیس جمهور اختیار دارد در شرایط خاصی آنها را تعلیق کند. اما در مورد دسته سوم مطابق بند 25 صفحه 16 متن توافق برجام دولت آمریکا متعهد شده است که «اقدامات مناسبی» در زمینه تحریم­ های ایالت­ها و دولت­های محلی در راستای برجام انجام دهد و ایالت­ها و دولت­های محلی آمریکا را «تشویق کند» که از اقداماتی که برخلاف برجام است خودداری کنند

رویکردی سازه انگارانه به روند تکامل و تشدید سیاست تحریمی آمریکا علیه ایران (2012-1980)

دکتر سیداصغر کیوان حسینی، دانشگاه علامه؛ فهیمه عشرتی خلیل آباد، دانشگاه فردوسی

در چارچوب روابط پرتنش و فراز و نشیب میان آمریکا و ایران، رویکرد تحریمی ایالات متحده از اهمیت خاصی برخوردار است. عملکرد مزبور که حدود سه دهه یعنی از زمان کارتر سابقه دارد، در مقاطع مختلف با نوساناتی همراه بوده است. به عبارت دیگر، الگوی برخورد آمریکا با تهدید ایران، بر محور سیاست تحریم، در دوره های جنگ سرد، دهه پایانی قرن بیستم و شرایط بعد از یازدهم سپتامبر، مسیری تکاملی و رو به گسترش را طی کرده که در کنار تاثیرپذیری دائمی از انگیزه ها و ملاحظات واقع گرایانه، به تدریج به دستمایه های سازه انگارانه آن نیز افزوده شده است. نوشتار حاضر می کوشد که بر اساس منطق ناظر بر مکتب یادشده (سازه انگاری)، تصویر جدیدی از رفتار تحریمی علیه ایران را در طول دهه های گذشته ارائه نماید. بر این پایه فرضیه محوری این نوشتار عبارت است از اینکه: سیاست تحریمی آمریکا علیه ایران در طول سه دهه گذشته از روندی تکاملی برخوردار بوده، به گونه ای که در کنار تداوم پایبندی به ملاحظات واقع گرا، به وجه سازه انگارانه اش افزوده شده است. متن کامل مقاله

ایران و امریکا در عراق: تنوع کنش ها

علی اکبر اسدی؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک

روابط ایران و امریکا در طول دهه های گذشته با تضادهای ایدئولوژیک و منازعات و رقابت های استراتژیک مهمی همراه بوده است. رقابت هایی که به خصوص در منطقه خاورمیانه تشدید شده و در برخی مواقع دو کشور را در آستانه رویارویی مستقیم نظامی قرارداده است. با این حال، نوع روابط ایران و امریکا در حوزه عراق، الگوی متفاوتی را نشان می دهد و بیانگر فاصله گرفتن دو طرف از منازعات و رقابت های استراتژیک کلان و تمایل به برخی همکاری های ضمنی و غیرمستقیم در این حوزه است. برخلاف دو دیدگاه کلان عمده مطرح شده در مورد روابط ایران و امریکا در عراق، یعنی تعاملات و همکاری های استراتژیک تمام عیار دو طرف یا رقابت و رویارویی کامل طرفین در عراق، در این نوشتار بر این موضوع تاکید می شود که به رغم تضادهای ایدئولوژیک و منازعات و رقابت های استراتژیک ایران و امریکا در خاورمیانه و تداوم نسبی رقابت ها در حوزه عراق، تنگناها و محدودیت های ژئوپلیتیک این حوزه و مواجه شدن تهران و واشینگتن با برخی تهدیدات مشترک، دو کشور را به سمت نوعی از همکاری های ضمنی و غیرمستقیم سوق داده است. در نتیجه با متاثر شدن اهداف و رقابت های استراتژیک ایران و امریکا در عراق از چالش ها و تهدیدات نوظهور ناشی از محیط ژئوپلیتیکی خاص عراق و تغییرات آن، بسترهای مهمی برای همکاری ضمنی بین ایران و امریکا در این حوزه بروز یافته است. متن کامل مقاله

امنیت، توسعه و انتخاب استراتژیک: تلاش چین برای دستیابی به جایگاه قدرت بزرگ

وحید ذوالفقاری؛ دانشجوی دکتری دانشگاه بامبرگ آلمان

نظام بین الملل در طی سال های اخیر شاهد خیزش فزاینده چین است که ضمن گذار از سیاست های تجدیدنظرطلبانه و نظم ریز گذشته، توسعه اقتصادی و ثبات سیاسی را در اولویت استراتژیک خود نشانیده است. اساس فلسفی سیاست های رفتاری چین در طی سال های اخیر، مفهوم جهان هماهنگ اما غیرمتشابه بوده است که نه تنها بر ثبات پویا و فعال تاکید نموده است، بلکه با تغییر رویکردهای اعمالی و اعلانی در سطوح مختلف ملی، منطقه ای و بین المللی، در تلاش برای دستیابی به اهداف استراتژیک است. پرسش از منطق استراتژیک و مکانیسم های مدیریت سیاسی چین برای نیل به موقعیت جاری بین المللی، به عنوان اهتمام اصلی این پژوهش است. مشارکت راهبردی در نهادهای چندجانبه، گسترش دیپلماسی اقتصادی، تعقیب سیاست درهای باز و وابستگی متقابل پیچیده و همکاری با قدرت های بزرگ جهانی و منطقه ای، به عنوان فرضیه اصلی نگاشته می باشد. این پژوهش با استفاده از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای، به تجمیع اطلاعات تحقیقی پرداخت و با استفاده از روش شناسی مدیریت استراتژیک و کاربست تئوری سازه انگاری، به تبیین روند دستیابی چین به جایگاه قدرت بزرگ می پردازد. متن کامل مقاله

ظرفیت استراتژیک ایران در دکترین خیزش صلح آمیز چین

دکتر وجیهه‌سادات پورنجفی،دانشگاه شهید بهشتی؛ دکتر شهروز شریعتی، دانشگاه تربیت مدرس

جمهوری خلق چین به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان که از سویی برخوردار از فناوری‌های مؤثر و از سوی دیگر دارای حوزه تمدنی متفاوت از غرب است، از جمله کشورهایی محسوب می‌شود که همواره در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از جایگاه ممتازی برخوردار بوده است. افزون بر این، نیاز رو به افزایش چین به منابع انرژی فسیلی، روابط تاریخی دوستانه ایران و چین به‌همراه مخالفت چین با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا از دیگر عواملی هستند که در ظاهر به‌نظر می‌رسد می‌توانند تکوین روابط راهبردی ایران و چین را تسهیل کنند. با این وجود به‌نظر می‌رسد روابط دو کشور به‌واسطه نحوه تفکر رهبران نسل چهارم و پنجم چین همواره دستخوش فراز و نشیب‌هایی بوده است، به‌گونه‌ای که این روابط در حوزه‌های انرژی و اقتصاد محدود شده است. این پژوهش با مفروض گرفتن این نکته که روابط اقتصادی ایران و چین بویژه در حوزه انرژی طی سالهای پس از جنگ سرد افزایش قابل ملاحظه‌ای یافته است، می‌کوشد تا امکانات و تهدیدات و فرصت‌های ناشی از این رویداد را با تمرکز بر مطالعه منابع و اسناد چینی مربوط به انتخاب‌های استراتژیک بین‌المللی چین در قرن 21 در دوره موسوم به خیزش صلح‌آمیز در سیاست خارجی چین مورد بررسی و سنجش قرار دهد و به این پرسش پاسخ دهد که ایران در انتخاب‌های نوین چین واجد چه میزان ظرفیت استراتژیک است؟ مقاله ضمن بررسی نگاه چین به نظام و امنیت بین‌المللی پس از جنگ سرد و با بهره‌گیری از آمار و داده‌های مستند، این فرضیه را مورد بررسی قرار خواهد داد که: «به‌نظر می‌رسد الزامات معرفتی و راهبردی در دکترین خیزش صلح‌آمیز چین، با وجود بازتولید عناصر هویتی و معرفتی مستقل از غرب، مانع از تحقق سطح عالی روابط بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین در کوتاه مدت و میان مدت خواهد بود». متن کامل مقاله

U.S. National Security and Energy self-Sufficiency: the Case of Shale Gas and Tight Oil

پایان نامه کارشناسی ارشد زهره اصفهانی؛ دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران، بهمن 1394

استاد راهنما: دکتر حسن حسینی

Since 2005, energy outlook has changed in the United States due to development of shale resources and hydraulic fracturing. This development has led to increase of oil and gas production to the extent that some U.S. officials expect the United States to be a net energy exporter soo n. However environmentalists emphasize the disadvantages of hydraulic fracturing which pose risks for the environment and human health. This thesis is an attempt to investigate U.S. potential of being energy self-sufficient by means of shale resources. The thesis supposes that while shale oil and gas development and hydraulic fracturing can reduce U.S. imports nonetheless it is unlikely that U.S. shale can bring energy self-sufficiency by itself in a long term due to environmental and economic barriers and structural impediments. The research has been conducted based on a qualitative analysis of available documents by both opponents and proponents of shale development. The main concepts of the thesis have been outlined in three chapters: First, unconventional resources, hydraulic fracturing, and environmental impacts; second, trend of energy production and consumption in the United States; third, consequences of “shale statecraft” on U.S. national security. Full Text

 

دغدغه های جمهوری خواهان دموکرات های آمریکا: مقایسه ای از محتوای مناظره های انتخاباتی

دکتر هادی آجیلی، رضا ذبیحی؛ دانشگاه علامه طباطبایی

این مقاله درصدد بررسی مناظره های انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2012 میان باراک اوباما و میت رامنی با روش تحلیل محتوای است. بررسی کمّی و کیفی تحلیل محتوای مناظرات حاکی از این است که هر یک از دو نامزد انتخاباتی درصدد استفاده از مفاهیم، اصطلاحات، واژه‌ها و تعاریف ویژه ای بوده‌اند تا بتوانند بر احساسات و مواضع مخاطبان تاثیر بگذارند. به طور کلی اوباما زبان جمع و به‌کارگیری استدلال‌های متقاعدکننده را در دستور کار قرار داد. همچنین مجبور شد در دو مناظره نخست از مواضع و برنامه‌های داخلی چهارسال گذشته خود دفاع کند. درحالی که رامنی کمتر زبان جمع را به کارگرفت و استدلال‌های ادراکی برای تاثیر بر احساسات مخاطبان را مؤثرتر می دید. رامنی همچنین بیشتر برنامه‌ها و سیاست‌های آینده نگرانه (البته بیشتر وعده‌های انتخاباتی) را ارایه نمود تا نظر مخاطبان را برای رای دادن به خود جلب نماید. متن کامل مقاله

راهبرد ایالات متحده آمریکا در قبال دولت اسلامی عراق و شام (داعش)

سید علی نجات

هدف این نوشتار، تبیین راهبرد ایالات متحده آمریکا در قبال گروه «دولت اسلامی عراق و شام» موسوم به «داعش» است. در همین راستا، نویسنده با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‌گیری از تئوری «آشوب سازنده»، به دنبال پاسخ‌گویی به دو پرسش به هم پیوسته است. نخست، دلایل هم‌سویی آمریکا با داعش چیست؟ و دوم، کدامین عوامل باعث تغییر راهبرد ایالات متحده آمریکا نسبت به گروه داعش شده‌ است؟ پاسخ این دو پرسش‌ و در واقع فرضیه نوشتار این است که اهداف آمریکا از هم‌سویی با داعش به منظور تضعیف و مهار قدرت ایران و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن و ایجاد هرج و مرج در کشورهای ائتلاف مقاومت در جهت خدمت به منافع اسراییل است. همچنین عواملی از جمله ترس از به مخاطره افتادن منافع اقتصادی آمریکا در عراق، تهدید منافع منطقه‌ای آمریکا و فریب افکار عمومی باعث تغییر رویکرد آمریکا نسبت به گروه داعش شده است. متن کامل مقاله

تأثیر شکاف‏های اجتماعی بر امنیت ملی ایران؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی

دکتر رضا خلیلی؛ دانشگاه خوارزمی

جامعه ایران از نظر فرهنگی متکثر است و از این رو، زمینه تعارض اجتماعی و منازعه سیاسی به صورت بالقوه در آن وجود دارد، اما این سؤال به ویژه در دهه‏ های اخیر مورد توجه قرار گرفته که شکاف‏های اجتماعی چه تأثیری بر امنیت ملی ایران دارند؟ در پاسخ، فرضیه نویسنده این است که تراکم شکاف‏های اجتماعی طی دهه‏های اخیر در داخل، همزمان با عوامل تقویت‌کننده منطقه‏ای و بین‏ المللی باعث تبدیل شکاف به جنبش اجتماعی شده که بر امنیت ملی ایران مؤثر است. بررسی این فرضیه با استفاده از نتایج تحقیقات موجود و با روش فراتحلیل صورت می‏گیرد. ابتدا نظرات و دیدگاه‏ها در مورد شکاف‏های اجتماعی در ایران بر اساس مطالعات انجام‌شده مورد بررسی قرار می‏گیرند، سپس تلاش می‏شود گونه‏ شناسی دقیق و جامع از انواع شکاف‏های اجتماعی در ایران ارائه و در نهایت، عوامل و شرایط تأثیر این شکاف‏ها بر امنیت ملی ایران با استناد به نتایج تحقیقات صورت‌گرفته در این زمینه، در قالب چارچوب تحلیلی مورد توجه قرار ‏گیرد. در پایان نیز توصیه‏ های سیاست‌گذارانه برای مواجهه عالمانه با مسئله شکاف‏های اجتماعی در ایران پیشنهاد می‏شود.  متن کامل مقاله

برجام، پرونده اتمی ایران و بسترهای غیرامنیتی‌سازی امنیتی‌سازی

دکتر فرزاد رستمی، مسعود نادری؛ دانشگاه رازی کرمانشاه

بسیاری از نظریه‌پردازان در مقوله امنیت بر آنند، که کشور ایران منطق معادلات امنیتی را در سطح منطقه و جهان رعایت نمی‌کند و همین امر دشواری‌های سیاسی را برای کشورهای منطقه و حتی خود ایران در پی داشته است. این مقاله با اتخاذ رویکردی تحلیلی-تبیینی بر آن است تا مولفه‌های اصلی و سطوح عملکرد جمهوری اسلامی ایران را در توافق برجام، و در چارچوب رویکرد امنیتی‌سازی و غیرامنیتی‌سازی، مورد واکاوی قرار دهد. آنچه که در نوشته حاضر مورد توجه است وجود رویدادی است که توانسته تفاوتی معنادار را در روندهای پیشینی و پسینی خود به وجود آورد. برجام با شاخصه‌های خود موجبات تغییر در جایگاه جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورده است و نشان‌دهنده این موضوع است که جایگاه ایران در جامعه بین‌الملل مورد پذیرش واقع گردیده است و دولت ایران عادی‌سازی روابط با غرب را در دستور کار خود جای داده است تا بتواند جایگاه خود در منطقه و جهان را بازسازی نماید. لینک مطلب

«موازنه همه جانبه» و ائتلاف سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران

دکتر عبدالمجید سیفی؛ دکتر ناصر پورحسن؛ دانشگاه آیت الله بروجردی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف های منطقه ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به ویژه در شبه جزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه ای و محوری این ائتلاف ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف سازی ها، «موازنه تهدید» بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می گیرند. این مقاله با رد استدلال مذکور درپی پاسخ به این سوال است که نقش آفرینی عربستان در موازنه سازی در منطقه خاورمیانه، به ویژه در حوزه خلیج فارس و شبه جزیره عربستان علیه جمهوری اسلامی بر چه مبنایی انجام می شود؟ فرضیه ای که به عنوان پاسخ اولیه پردازش شده، این گونه صورت بندی شده است که ریشه واقعی ائتلاف سازی های عربستان از شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس تا ائتلاف حمایت از عملیات «طوفان قاطعیت» علیه جنبش انصارالله یمن در سال 2015 علیه جمهوری اسلامی، «موازنه همه جانبه» است که منشا آن، به بحران های داخلی این کشور برمی گردد. فرضیه این مقاله با روش تحلیل توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. متن کامل مقاله

ترجمه رسمی متن کامل توافق هسته ای برجام

متن کامل برجام؛ ترجمه رسمی توسط وزارت خارجه؛ به همراه ضمائم   دانلود کنید

آشنایی با انجمن مطالعات آمریکا

مریم احمدی

انجمن مطالعات آمریکا[1](ASA) از قدیمی­ترین و بزرگ­ترین انجمن­های ملی علاقه­مند به مطالعات بین­رشته­ای فرهنگ و تاریخ آمریکاست. این گروه در سال 1951 تشکیل شده و اکنون 5000 عضو خاص، 2200 آرشیو و سایر بخش­های سازمانی را دارا است. این اعضاء در حوزه­هایی همچون تاریخ، ادبیات، مذهب، فلسفه، هنر، معماری، موسیقی،موزه شناسی، مردم­شناسی،جامعه­شناسی، مطالعات نژادی، بافت فرهنگی،فرهنگ عامه، آموزش، علوم،کتابداری، ارتباطات، حکومت­ها، مطالعات جنسیتی و غیره به تحقیق و پژوهش می­پردازند.انجمن مطالعات آمریکا هم چنین دفترچه راهنمای برنامه­ فارغ­ التحصیلان مطالعات آمریکا و ارزیابی مطالعات آمریکای دانشگاه­ها را منتشر می­کند. انجمن مطالعات آمریکا[1](ASA) از قدیمی­ترین و بزرگ­ترین انجمن­های ملی علاقه­مند به مطالعات بین­رشته­ای فرهنگ و تاریخ آمریکاست. این گروه در سال 1951 تشکیل شده و اکنون 5000 عضو خاص، 2200 آرشیو و سایر بخش­های سازمانی را دارا است.

بررسی پدیده های انتخابات آمریکا: سندرز و ترامپ

حمید زنگنه، استاد اقتصاد دانشگاه وایدنر آمریکا: علل موفقیت های چشمگیر دونالد ترامپ و برنی سندرز در انتخابات ایالتی امریکا، کم و بیش، بسیار شبیه یکدیگرند ولی نتیجه گیری های آنها و راهنمودهایشان در ظاهر و در زمان حال بسیار متفاوتند. می گویم در ظاهر و در زمان حاضر چون در آینده به احتمال زیاد، با جبر سیستم حکمفرما، هم گفتار و هم کردار آنها تغییر نسبتا فاحشی خواهند داشت. در حقیقت بعد از انتخابات واقعییت ها معمولا منوال طبیعی خود را با اصلاحات حاشیه ای افراد جدید ادامه خواهند داد. بنابراین سیاستگذاران نباید چشم خود را از توپ که سیستم سیاسی است بردارند و به افراد و سلایق توجه زیادی بکنند.

تغییر یا تداوم چرخه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تقابل با تهدیدات امنیت ملی

مصدق گنج‏ خانلو، دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران

جلال ثناقربانی، دانشجوی دکتری مطالعات انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی

پژوهش حاضر با بهره‏گیری از روش سناریونویسی، برآوردی از سیاست خارجی دولت یازدهم ارائه کرده است. در همین راستا، تقاطع دو عدم قطعیت «تعامل/ تقابل با غرب» و «انبساط/ انقباض فضای سیاسی» سه وضعیت یا سناریوی محتمل را برای آینده سیاست خارجی دولت یازدهم فراهم می‏آورد. به این ترتیب، آینده‏های ممکن سیاست خارجی در قالب سه سناریوی محتمل «همگرایی انطباقی» و «واگرایی فزاینده» و «واگرایی انقلابی» مشخص می‏شوند. مطالعه تاریخی چند دهه گذشته سیاست خارجی کشور نشان می‏دهد پس از یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و ورود مجدد کشور به وضعیت «همگرایی انطباقی» چرخه سیاست خارجی کشور کامل گردیده است. متن کامل مقاله

پایان نامه دکتری حمیرا مشیرزاده: فمینیسم در ایالات متحده: از جنبش اجتماعی تا نظریه اجتماعی

استاد راهنما: محمدهادی سمتی | دانشجو: حمیرا مشیرزاده

فمینیسم به عنوان جنبش اجتماعی در دهه 1840 در ایالات متحده آغاز شد و هنوز نیز یکی از مهمترین جنبش‌های اجتماعی جهان محسوب می‌شود. این جنبش تا کنون سه موج را پشت سر گذاشته است . مرحله یا موج نخست در سال 1848 در آغاز شد و در سال 1920 پایان پذیرفت . اگر چه این موج از جنبش در مرحله نخست به دنبال بازساختاردهی کلی روابط اجتماعی بود، اما در مرحله دوم به یک جنبش حق رای تبدیل شد. زنان در سال 1920 به حق رای دست یافتند. اما جنبش به مدت چهار دهه پس از کسب حق رای دچار "تعلیق" شد و در دهه 19 ... دانلود کنید

پایان نامه: مخالفت های آمریکا و اسرائیل با مداخله اتحادیه اروپا و تضعیف نقش آن در روند صلح خاورمیانه

استاد راهنما: عبدالله رمضان زاده | استاد مشاور: محسن میردامادی | دانشجو: مهدی طوسی

این پایان نامه با عنوان «عدم تمایل آمریکا و اسراییل با مداخله اتحادیه اروپا و تضعیف نقش آن در روند صلح خاورمیانه» در چهار فصل به تحریر درآمده است. فرضیه این پایان نامه بر این اصل استوار است که اتحادیه اروپا بدلیل عدم تمایل آمریکا و اسراییل نتوانسته است نقش پررنگ‌تری را در روند صلح خاورمیانه ایفا نماید. بخش اول نخست به تاریخچه بحران خاورمیانه و نقش کشورهای اروپایی می پردازد. در این فصل سرزمین فلسطین، اهمیت آن، ریشه درگیریها و نقش اروپا در آن را بررسی میکند. بخش دوم در مورد سیاست و نگرش اتحادیه اروپایی در خصوص روند صلح می باشد. بخش سوم تأثیر 11 سپتامبر بر منازعه، نقشه راه و ابتکارات اتحادیه اروپایی در خصوص روند صلح مورد ارزیابی قرار می گیرد. بخش چهارم تأثیر حمایتهای اقتصادی اتحادیه اروپایی بر روند صلح و نتایج آن بررسی می شود. دانلود کنید

پایان نامه: مطالعه استراتژی توسعه صنعتی چین و پیشنهادهایی برای ایران

استاد راهنما: حمید کردبچه | استاد مشاور: نادر مهرگان | دانشجو: جلال شریفی

توسعه‌ی اقتصادی کشور چین پس از سال 1978، یکی از وقایع مهم اقتصادی جهان در طول سه دهه‌ی گذشته بوده است. به قدرت رسیدن شیائوپینگ در سال 1978 که، از او به عنوان معمار اقتصاد چین یاد می‌شود سبب شد که، کشور کمونیستی و فقیر چین، در طی مدت کوتاهی به رده‌ی کشورهای موفق ارتقا یابد. این کشور، با اعمال سیاست‌های مناسب اقتصادی، اجرای اصلاحات تدریجی اقتصادی، هم‌چنین باز کردن بیشتر اقتصاد کشور، توسعه‌ی اقتصادی جدیدی را آغاز کرد که، کاملا با توسعه‌ی اقتصادی دوران مائو متفاوت بود. رویکرد اقت ... دانلود کنید

نحوه بازنمایی ایدئولوژی در روزنامه های ایرانی و خارجی درباره برنامه هسته ای ایران

دکتر گیتی تاکی، مریم نخعی؛ دانشگاه سیستان و بلوچستان

ایدئولوژی ها ساخت هایی معنایی هستند که در تولید، بازنمایی و تغییر روابط نابرابر قدرت نقش دارند و به واسطه معنا با گفتمان و زبان که ابزار تولید معناست، پیوند می خورند. ایدئولوژی ها در قالب رخدادهای گفتمانی، تولید می شوند و انتقال می یابند. عناوین خبری مطبوعات نمونه های این رخدادهای گفتمانی هستند. در این پژوهش در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و با بهره گیری از مولفه های جامعه شناختی- معنایی الگوی تحلیلی ون لیوون (1996) همچون «حذف، اظهار، پیوند زدن، ارزش دهی و تفکیک کردن»، به بررسی چگونگی بازنمایی ایدئولوژی ها درباره برنامه هسته ای ایران در سال 1390 در روزنامه های داخلی و خارجی به شکل تحلیلی و توصیفی پرداخته شده و بسامد استفاده از این مولفه ها توسط هر دو گروه از روزنامه ها تعیین و مقایسه گردیده است تا به این سوال پاسخ داده شود که بازنمایی ایدئولوژی در برنامه مذکور با استفاده از کدام مولفه های جامعه شناختی ـ معنایی صورت می گیرد و آیا نحوه این بازنمایی و بسامد استفاده از مولفه ها در روزنامه های داخلی و خارجی یکسان است. برای این منظور 242 عنوان از دو روزنامه داخلی ایران و کیهان و دو روزنامه خارجی گاردین و واشنگتن پست درباره موضوع هسته ای ایران مورد بررسی تحلیلی و توصیفی قرار گرفت. نتایج تحلیل حاکی از این است که نوع مولفه های به کاررفته یکسان است و میزان استفاده از مولفه ها در روزنامه های ذکرشده، بیشتر در مولفه حذف، تفاوت می کند، اما نحوه استفاده از این مولفه ها متفاوت و منطبق بر ایدئولوژی و دیدگاهی است که از آن جانبداری می کنند. در واقع ایدئولوژی های متفاوت به بهره گیری متفاوت از مولفه های زبانی منجر می شود متن کامل مقاله.

امنیت هستی شناختی و استمرار مناقشه هسته ای ایران و غرب

دکتر فرزاد رستمی، مسلم غلامی حسن آبادی؛ دانشگاه رازی کرمانشاه

امنیت هستی شناختی منازعات و مناقشات پایدار در روابط بین الملل را تحلیل می کند. منازعات و مناقشاتی که ممکن است منافع فیزیکی و رئالیستی کشورها را به خطر اندازد اما امنیت هویتی آنها را از طریق حفظ شرافت فردی و ملی، نگاه غرورآمیز به مسائل داخلی و بین المللی و پرهیز از شرم تضمین کند. در این میان سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سه دهه اخیر در عرصه بین المللی بازتابی از مبانی هویت ساز خود بوده است. این موضوع در مساله هسته ای نمود عینی بیشتری دارد. مقاله پیش رو مدعی است که رفتار سیاست خارجی ایران در مساله هسته ای در چارجوب مولفه های هویت ساز (روایت بیوگرافیک) معنا و مفهوم می یابد. بنابراین عناصر هویت ساز جمهوری اسلامی ایران، نظام اعتماد پایه متصلب جمهوری اسلامی- حفظ هویت و روال های جاری، اطمینان جمهوری اسلامی از جامعیت هویت و بی اعتمادی ایران نسبت به ایالات متحده در مناقشه هسته ای که ریشه در اقدامات براندازانه و استراتژی تغییر رژیم ایران در طول چند دهه اخیر دارد، مناقشه هسته ای را به درازا کشانده است. بنابراین اصرار ایران بر حفظ چرخه سوخت هسته ای و بومی شدن غنی سازی اورانیوم، ایستادگی در مقابل تحریم ها و تهدیدها و حفظ مولفه های هویتی، عزت مندی نظام جمهوری اسلامی و پرهیز از شرم تلقی می شود است. بر اساس چارچوب این نظریه ، تنها پذیرش حق غنی سازی بومی در ایران، رفتار عادلانه با برنامه صلح آمیز هسته ای ایران، تغییر رفتار مبتنی بر زور و زیاده خواهی طرف مقابل می تواند تامین کننده امنیت هویتی جمهوری اسلامی ایران باشد متن کامل مقاله.

بررسی دیپلماسی‌ انرژی جمهوری اسلامی ایران: دوران خاتمی و احمدی‌نژاد

دکتر هادی آجیلی، سید عسکری واجدی روشن؛ دانشگاه علامه طباطبایی

در دوران کنونی روزبه‌روز بر اهمیت دیپلماسی انرژی و به تبع آن بر اهمیت نفت به عنوان اصلی‌ترین عامل سیاسی در چرخه انرژی افزوده می‌شود. با بررسی دقیق در نوسانات صورت گرفته در تولید و صادرات و همچنین شرکت‌های سرمایه‌گذار در دو دوره ریاست جمهوری خاتمی و احمدی‌نژاد می‌توان به خوبی به اهمیت و ضرورت تدوین دیپلماسی انرژی برای جمهوری اسلامی ایران پی برد. در این راستا این مقاله درصدد است تا دیپلماسی انرژی را با تمرکز بر نفت در این دو دوره بررسی کند. این مقاله به دنبال پاسخ به این سئوال است که دیپلماسی انرژی جمهوری اسلامی ایران در این دو دوره مشخص دارای چه ویژگی‌هایی بوده است و آیا می‌توان سخن از دیپلماسی مشخص و مدون به میان آورد؟ با توجه به ویژگی‌های دیپلماسی انرژی در دوره ریاست جمهوری خاتمی و احمدی نژاد، باید گفت که جمهوری اسلامی ایران دارای دیپلماسی انرژی مدون و مشخصی در این دو دوره نبوده است. از جمله تشابهات، مدون نبودن و نبودِ برنامه مشخص در حوزه انرژی به‌طور عام و نفت به‌طور خاص و از تمایزات، نوع نگاه آن‌ها به دیپلماسی و اتخاذ سیاست‌های متفاوت است. متن کامل مقاله

گفتمان اعتدال‌گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

دکتر جلال دهقانی فیروزآبادی، دانشگاه علامه طباطبایی

با آغاز به کار دولت یازدهم در 13 مرداد ماه 1392 خرده گفتمان دیگری در چارچوب کلان گفتمان اسلام‌گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ظهور کرد. این خرده گفتمان، براساس گفتمان عام این دولت، اعتدال‌گرایی نامیده می‌شود. بر مبنای منطق تحول و چرخة گفتمانی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گفتمان اعتدال‌گرایی را می‌توان "آرمان‌خواهی واقع‌بینانه" یا "آرمان‌گرایی واقع‌بین" نامید. دال مرکزی گفتمان اعتدال‌گرایی تعادل و توازن است که برحسب توازن بین آرمان و واقعیت، انواع عقلانیت، مصالح اسلامی و منافع ملی، اهداف سیاست خارجی، اهداف و ابزار سیاست خارجی، عناصر قدرت ملی، اعمال قدرت و دیپلماسی، حق و تکلیف، سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، ساختار سیاست خارجی و توسعه روابط خارجی تعریف می‌شود. عناصر و دقایق گفتمان اعتدال‌گرایی نیز عبارتند از: آرمان‌گرایی، واقع‌گرایی، عقل‌گرایی متوازن، تکلیف‌گرایی معطوف به نتیجه، تعامل‌گرایی‌ سازنده، امنیت‌طلبی، منزلت‌طلبی، صلح‌طلبی، عدالت‌گرایی، تحول‌گرایی، کمال‌گرایی، توسعه‌گرایی متوازن و چندجانبه‌گرایی متوازن. با این تعاریف سئوال اساسی مقاله پیش رو این است که گفتمان اعتدال‌گرایی برحسب دقایق و اجزای خود چگونه می‌تواند به تحقق اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مساعدت نماید؟ در پاسخ به این پرسش، مقاله حاضر این فرضیه را مد نظر قرار می‌دهد که گفتمان اعتدال‌گرایی به عنوان یک خرده گفتمان در کلان گفتمان اسلام‌گرایی ظرفیت بالاتری را برای بهره‌گیری از واقع‌بینی در تحقق اهداف و منافع سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به خدمت گیرد. متن کامل مقاله

نظام امنیت منطقه‌ای در خلیج‌فارس و تأثیر آن بر امنیت ملی عراق پساصدام

دکتر فرزاد رستمی، محمدصالح ایومن، کرم رضا کرمیان هابیلی؛ دانشگاه رازی کرمانشاه

فروپاشی نظام دوقطبی زمینه ورود به عرصه جدیدی از مطالعات امنیتی به‌شمار می‌رود. ناتوانی جریان غالب در تعریفی موسع و چندبعدی از مفهوم امنیت، منجر به پیدایش مکاتب نظری جدیدی در عرصه روابط بین‌الملل شد. مکتب کپنهاک از‌جمله این مکاتب نظری است. این مکتب با تحلیل در سطح منطقه‌ای به مطالعه امنیت ملی کشورها می‌پردازد. یکی از مواردی که بر امنیت ملی کشورها تأثیری عمده می‌گذارد، کیفیت نظام امنیتی منطقه‌ای است. ساختار نظام امنیت منطقه‌ای از سوی دولت‌های واقع در یک منطقه خاص جغرافیایی و با هدف تأمین امنیت در آن منطقه شکل می‌گیرد، چگونگی شکل‌گیری ساختارهای امنیت منطقه‌ای هم می‌تواند موجبات ارتقای سطح امنیت ملی بازیگران را فراهم کرده و هم کاهش ضریب امنیت ملی را موجب شود. مقاله حاضر با رویکردی سازه‌انگارانه و در چارچوب ساختار نظام امنیت منطقه‌ای که متکی بر نظریه امنیت مورد نظر «باری بوزان» است، با روش تبیین علّی به واکاوی این پرسش‌ها می‌پردازد که نظام امنیت منطقه‌ای خلیج‌فارس در دوره پساصدام چه تأثیری بر امنیت ملی این کشور داشته است؟ نقش قدرت‌های منطقه‌ای و آمریکا در ایجاد این نظم چه بوده است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که نظام امنیت منطقه‌ای در دوره پساصدام بر پایه توازن قدرت میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان شکل گرفته است. توازن جدید به تشدید رقابت‌های قومی- مذهبی در صحنه داخلی عراق و شکست فرایند دولت‌سازی و همچنین ناکامی در طرح‌ریزی سیاست خارجی و منطقه‌ای منظم و مدون در این کشور انجامیده است که با حضور قدرت فرامنطقه‌ای چون ایالات متحده آمریکا به‌عنوان بازیگری موازنه‌بخش بر کاهش ضریب امنیت ملی این کشور بیش از پیش افزوده است. هدف اصلی نوشتار حاضر این است که روندها و عوامل مؤثر در شکل‌گیری نظم امنیتی نوین را تشریح کرده و پیامدهای این نظم بر امنیت ملی عراق را مورد بررسی قرار دهد. متن کامل مقاله

یازده دستاورد و سه مانع برجام

بنا بر تبصره یک قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب مجلس شورای اسلامی، وزیر امور خارجه موظف است روند اجرای توافقنامه را هر سه ماه یک بار به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گزارش دهد. در همین چارچوب دومین گزارش سه ماهه روند اجرای برجام مربوط به فاصله زمانی ۲۶ فروردین لغایت ۲۶ تیرماه ۱۳۹۵ ابتدای این هفته منتشر شد.

تحلیل دو رسانه روسی و آمریکایی: پس از شکست کودتا اینک محور «ترکیه - ایران - روسیه» در منطقه شکل می‌گیرد؟

پس از وقوع کودتا در ترکیه و محکوم کردن کودتا توسط ایران و روسیه و در مقابل، سکوت مقامات و محافل غربی در ساعات ابتدایی کودتا و همچنین تنش هایی که بین ایالات متحده و ترکیه بر سر استرداد فتح الله گولن به وجود آمد، برخی رسانه ها و تحلیل گران بر این باورند که شاید ترکیه در سیاست خارجی خود تغییراتی ایجاد کند؛ تغییراتی که ممکن است در راستای بهبود روابط و مناسبات ترکیه با ایران و روسیه و فاصله گرفتن هر چه بیشتر این کشور از غرب و ایالات متحده باشد. به گزارش «تابناک»، در همین زمینه، سایت روسی «آر بی تی اچ» و پایگاه آمریکایی «المانیتور» به امکان چرخش روسیه به سمت ایران و روسیه پرداخته و معتقدند

تیم کین یار انتخاباتی هیلاری کلینتون کیست؟

هیلاری کلینتون، تیم کین، سناتور ایالت ویرجینا و فرزند یک جوشکار از شهر کانزاس را به عنوان یار انتخاباتی و معاون آینده خود برگزید. مردی که گفته می‌شود از طبقه کارگر است و با زبان اسپانیایی هم به خوبی آشناست. تیم کین(Tim Kaine) چند سالی فرماندار ایالت ویرجنیا و شهردار شهر ریچموند بوده است. در فیلم نمایش داده شده کوتاهی که نیویورک تایمز از این فارغ‌التحصیل رشته حقوق دانشگاه هاروارد به نمایش گذاشته‌ است او را در دوران جوانی نشان می‌دهد که با برخی از جوانان سیاهپوست و یا رنگین پوست دوست و رفیق یا هم اتاق بوده و نیز از زندگی فقیرانه او نیز تصاویری انعکاس داده شده است.

نظرات هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ ترامپ درباره برجام و ایران + نمودار

در این نمودار موضوعاتی مثل برجام، حقوق بشر، روابط با ایران، روابط آمریکا با متحدین این کشور در خاورمیانه،افغانستان، حزب الله، عراق، اسرائیل و عربستان از دیدگاه هیلاری کلینتون و ترامپ به تصویر کشیده شده است

راهبردهای دیپلماسی عمومی آمریکا در خاورمیانه؛ ارزیابی تطبیقی دوران بوش و اوباما

دکتر داود آقایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، بهار 1395
یاسر نورعلی وند، علیرضا ثمودی، ابراهیم باقری

در منطقه خاورمیانه می‌پردازد. پرسش اصلی مقاله این است که دیپلماسی عمومی ایالات متحده آمریکا در دوران بوش و اوباما در قبال خاورمیانه چه تفاوت‌هایی دارد؟ در این راستا فرضیه‌ای که طرح می‌شود این است که وقوع حادثه 11 سپتامبر سبب افزایش اهمیت نقش دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه شده و این سیاست در دوران بوش و اوباما از رویکردهای متفاوتی برخوردار بوده است. طبق یافته‌های این مقاله، در دوران بوش که سیاست خارجی ایالات متحده بر منطق یک‌جانبه‌گرایی و سیاست جنگ‌طلبی استوار بود، اعتقاد قلبی چندانی به قدرت نرم و کاربرد دیپلماسی عمومی وجود نداشت. بنابراین، دیپلماسی عمومی در این چارچوب به «جنگ ایده‌ها» تعبیر شد. از این‌رو، برای پیروزی در این جنگ هدف اصلی رسانه‌ها نه تعامل، بلکه جنگ رسانه‌ای برای معرفی ارزش‌‌ها و ایده‌‌های آمریکایی به‌منظور تأمین هر چه بهتر منافع ملی ایالات متحده آمریکا بود. در مقابل، در دوران اوباما اگرچه هدف اصلی که همان معرفی ارزش‌ها و ایده‌های آمریکایی است، همچنان پا بر جاست، اما با تغییری رویکردی این هدف نه از طریق جنگ ایده‌ها، بلکه بر پایه منطق چندجانبه‌گرایی و تعامل دنبال شده است، تعامل و گفتگوی مستقیمی که در قالب ارسال پیام‌هایی همانند تبریک نوروز و تبریک حلول ماه رمضان نمود یافته است متن کامل مقاله.

کودتای ترکیه ساختگی نبود، بررسی دلایل شکست کودتا

عباس ترابی، کارشناس ارشد مطالعات آمریکا از دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران

درست شش روز، از وقوع کودتای نافرجام ترکیه می گذرد و طرفداران نظریه توطئه در این چند روز بخاطر اینکه چرا آقای رئیس جمهور از این واقعه جان سالم بدر برده و کشته نشده است؛ دست به کار شده و می خواهند بگویند که این کودتا ساختگی و جعلی بوده و عده ای حتی پا را از این نیز فراتر می گذارند و این کار را به خود آقای اردوغان نسبت می دهند

بازنمایی گفتمان مشروعیت فعالیت هسته ای ایران از نگاه آمریکا

دکتر مریم سادات غیاثیان، زهرا نامور

سیاستمدار ایدئولوژی شخصی خود یا گروهش را در تولید متن سیاسی و با هدف خاصی به کار می گیرد. این ایدئولوژی را می توان از طریق شناخت راهکار گفتمانی انکار استخراج نمود که در آن، چیزی در ابتدا به حالت مثبت ارائه و سپس با استفاده از یک اصطلاح خاص مانند «اما» رد می شود و برای مشروعیت بخشی به «خود» و مشروعیت زدایی از «دیگری» به کار می رود. ساختار خرد متن سرمقالات غربی که به موضوع فعالیت هسته ای ایران اختصاص یافته اند، همراه با شیوه انکار، مشروعیت این فعالیت و سلطه آمریکا بر آن را به شیوه خاص خود بازنمایی می کنند. بر این اساس، مقاله پیش روی، با رویکردی انتقادی، کاربرد انکار را در سرمقالات مذکور در روزنامه های آمریکایی واشنگتن پست و وال استریت ژورنال و روزنامه های انگلیسی ایندیپندنت و گاردین در مقطع زمانی 2009 مورد بررسی قرار داده است تا در پی پاسخ این سوال باشد که چگونه مطبوعات غربی مشروعیت فعالیت هسته ای ایران را از نگاه آمریکا بازنمایی کرده اند. ماحصل یافته های پژوهش حاکی از آن است که رویکرد آمریکا نسبت به فعالیت هسته ای ایران، رویکرد تک قطبی و انحصاری است و مطبوعات غربی در جهت مشروعیت بخشی به این نگرش، بیشترین استفاده را از راهکار انکار به شیوه موجه سازی نظری و جلوه نمایی عقلانی دارند. متن کامل مقاله

تحلیل شیوه‌ها و فنون سخنرانی اوباما در مبارزات انتخاباتی امریکا

دکتر منصور رحمانی، گروه روابط بین الملل دانشگاه تهران

بررسی و مطالعه متن سخنرانی‌های اوباما و نحوه ارائه آن از سوی وی در مبارزات انتخاباتی امریکا نشان می‌دهد که باراک اوباما مهارت‌ها و فنونی را در این سخنرانی‌ها بکاربرده است که دیگر نامزدهای ریاست‌جمهوری فاقد چنین مهارت‌هایی بوده‌اند. بررسی سخنرانی‌های اوباما گویای آن است که وی از روش‌های نهفته و پنهانی استفاده کرده‌است که ریشه در فنون ارتباطی روانشناختی، ناشی از روش‌های میلتون اریکسون و الگوی ارتباطی «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی»، داشته است. هدف این مقاله بررسی و تحلیل سخنرانی‌های اوباما در دو دوره انتخاباتی است. لذا پرسش اصلی این است که وی چگونه توانست با استفاده از روش‌ها و فنون ارتباطی میلتون اریکسون و «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی» در برقراری ارتباط با مخاطبان امریکایی موفق شده و آرای بیشتری را در هر دو انتخابات به خود اختصاص دهد؟ به این منظور، نویسنده مقاله برخی سخنرانی‌های مهم و کلیدی را که اوباما در مبارزات انتخاباتی دو دوره ارائه داده‌است، از نظر ساختار و فنونی که وی در هر سخنرانی استفاده کرده‌است، مورد بررسی قرار می‌دهد، تا فهم دقیقی از چگونگی موثر بودن شیوه‌های سخنرانی اوباما ارائه شود. این مقاله در عین اینکه به استفاده از این شیوه‌ها توسط اوباما می‌پردازد، اثرات عمیق شیوه‌های پیچیده میلتون اریکسون و الگوی ارتباطی «برنامه‌ریزی عصبی-زبانی» در جذب افکار عمومی رأی‌دهندگان را مورد بررسی قرارمی‌دهد.

متن کامل مقاله

رویکرد اتحادیه اروپا به مسئله هسته‌ای ایران

دکتر احمد سلطانی نژاد؛ مهدی شاپوری؛ دانشگاه تربیت مدرس

شناخت رویکرد و سیاست اتحادیه اروپا در مسئله هسته‌ای ایران و عوامل تاثیرگذار بر آن از جهات مختلف حائز اهمیت است و می‌تواند به‏عنوان تجربه ارزشمندی برای جمهوری اسلامی ایران در روابط با این اتحادیه و اعضای آن در آینده عمل کند. این مقاله با طرح این پرسش که «رویکرد اتحادیه اروپا در مورد مسئله هسته‌ای ایران چگونه بوده و چه عواملی در این راستا تاثیرگذار بوده‏اند؟»، به کندوکاو در این باب پرداخته و تلاش دارد با نگاهی جامع، این موضوع را مورد بررسی قراردهد؛ علاوه بر این، تلاش بر این است تا با شناخت بهتر این مسئله، درس‏هایی برای آینده روابط جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اروپا و به‌ویژه اعضای موثر آن ارائه شود. استدلال اصلی مقاله این است که در روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا از اول انقلاب تاکنون، چرخه‏ای از تعامل و تقابل وجود داشته و نحوه برخورد اتحادیه اروپا با کشورمان در مسئله هسته‌ای نیز در چهارچوب همین چرخه قابل درک است. ریشه این چرخه تعامل و تقابل عمدتا به دو موضوع برمی‏گردد: یکی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران نسبت به نظام بین‌الملل و غرب و نحوه تعامل با اروپایی‌ها در مورد اختلافات فی‏مابین و دیگری، رویکرد امریکا نسبت به ایران است. البته مسائل دیگری مانند امنیت و ثبات خاورمیانه، سطح بالای روابط اتحادیه اروپا به‌ویژه تروئیکای این اتحادیه با رقبا و دشمنان منطقه‏ای ایران، برآوردهای سرویس‏های جاسوسی برخی کشورهای اروپایی نیز در برخورد اروپایی‌ها با ایران در بحث هسته‌ای تاثیر داشته‏اند که در این مقاله به آنها نیز اشاره خواهد شد. متن کامل مقاله

تقابل سرد در آسیا؛ پیامد رویکرد نظامی جدید امریکا در آسیا ـ پاسفیک

دکتر عباس عراقچی، دکتر مهدی سبحانی

چین طی 10 سال گذشته به شدت رشد کرده و پیش‌بینی می‌شود طی دهه‌های آتی، این رشد تداوم پیدا کند. امریکا نگران است که رشد فزاینده اقتصاد چین در خدمت نیروی نظامی آن کشور قرار گیرد و چین را به هژمون در آسیا با ظرفیت هژمونی در جهان تبدیل کند که در هر دو حالت، تهدید کننده منافع امریکا و متحدان آن در آسیا- پاسفیک خواهد بود. امریکا برای رفع و یا کاهش این نگرانی در قبال چین، رویکرد همکاری - تقابل را در پیش گرفته است. براساس استراتژی جدید نظامی امریکا، این کشور در نظر دارد حضور نظامی خود در آسیا - پاسفیک را تقویت کند. امریکا در جست‌وجوی برقراری موازنه جدیدی از قدرت در آسیا است و تلاش می‌کند از طریق مهار سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی چین این موازنه را برقرار سازد. متن کامل مقاله

بازیگران معارض در بحران سوریه: اهداف و رویکردها

دکتر سید امیر نیاکویی، حسین بهمنش؛ دانشگاه گیلان

با شکل‌گیری بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای براساس منافع و علایق خود جهت‌گیری‌های مختلفی را در رابطه با این کشور، که اهمیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه دارد، اتخاذ نموده‌اند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولت‌ها برای اعمال فشار و ساقط کردن حکومت اسد، از جلوه‌های بارز تحولات سوریه محسوب می‌شود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است. این مقاله به دنبال آن است تا با ارائه چهارچوبی نظری، به واکاوی انگیزه‌های مهم‌ترین بازیگران بین‌المللی که خواهان سقوط نظام حاکم در سوریه هستند، بپردازد. بر این اساس پرسش اصلی مقاله این است که نقش و انگیزه‌های مهم‌ترین بازیگران بین‌المللی معارض با نظام سوریه چیست؟ البته با توجه به گستردگی بازیگران معارض، تنها به امریکا، عربستان و ترکیه که تاثیرگذارترین بازیگران نیز محسوب می‌شوند، پرداخته شده است. یافته‌های مقاله حاکی از آن است که منافع سه کشور فوق در سوریه، به سطح بالایی از همپوشانی رسیده است؛ امریکا به دنبال تضعیف جبهه مقاومت به نفع رژیم صهیونیستی است، عربستان به دنبال گسترش نقش‌آفرینی و جلوگیری از نفوذ ژئوپولیتیکی و ایدئولوژیکی ایران در منطقه است و در نهایت، ترکیه گسترش نفوذ در خاورمیانه و اعاده گذشته تاریخی خود را دنبال می‌کند. در این میان، جلوگیری از گسترش قلمرو ژئوپولیتیکی ایران، فصل مشترک انگیزه‌های بازیگران فوق می‌باشد  متن کامل مقاله

روابط امریکا و چین در خلیج فارس: همکاری یا تقابل

دکتر محمدعلی موسوی، دانشیار مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران

اسفندیار خدایی، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران

مجله علمی پژوهشی روابط خارجی (پژوهشکده تحقیقات راهبردی) تابستان 1395

این پژوهش استراتژی امریکا را در قبال چین در منطقه خلیج فارس بررسی می‌کند و کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به وابستگی روزافزون چین به منابع انرژی خلیج فارس، امریکا به عنوان قدرت هژمون چه سیاستی را در قبال چین در این منطقه دنبال کرده است؟ آیا سیاستی لیبرال در پیش گرفته و با چین همکاری کرده است یا با اتخاذ سیاستی واقع‌گرا در پی تقابل و مهار چین بوده است. این پژوهش به روش مطالعه موردی و با بهره‌گیری از دو نسخه واقع‌گرا و لیبرال نظریه ثبات هژمونیک بر این مدعی است که استراتژی امریکا تعامل آمرانه بوده است که ترکیبی از هر دو رویکرد واقع‌گرایانه و لیبرال است. امریکا مانع حضور اقتصادی چین در خلیج فارس نشده است بلکه با رویکردی لیبرال با پکن تعامل داشته است؛ اما رفتار امریکا در قبال چین در بحران‌های پسایازده سپتامبر نظیر تحولات عراق و سوریه و بخصوص برنامه هسته‌ای ایران، امریکا با رویکردی واقع‌گرایانه کوشیده است چین را وادار به همراهی با سیاست‌های واشینگتن در منطقه سازد و این رقیب خود را در بعد استراتژیک در چهارچوب سیاست‌های امریکا مهار و کنترل کند. لیکن در طولانی‌مدت تعارض ذاتی در راهبرد تعامل آمرانه یعنی تعامل اقتصادی و مهار استراتژیک موجب شده است با عمیق‌تر شدن روابط پکن با کشورهای منطقه، ادامه این روند برای امریکا دشوارتر شود و پکن آزادی عمل بیشتری می یابد.

  دانلود متن کامل مقاله

تناقضات راهبرد ضدداعش ایالات متحد امریکا و موضوع همکاری با ایران

علیرضا میریوسفی، دانشجوی دکتری مطالعات آمریکای شمالی، دانشگاه تهران

مجله علمی پژوهشی روابط خارجی (پژوهشکده تحقیقات راهبردی) تابستان 1395

راهبرد اعلام شده امریکا علیه داعش، راهبردی متناقض و ناقص بوده است که در اعلام آن، خطوط سیاسی و حزبی داخل امریکا به خوبی قابل تشخیص بوده و عمدتا با توجه به نزدیک بودن انتخابات کنگره در سال 2014، تدوین شده بود. تعمق در این مورد و دلایل و نواقص آن، درک مناسبی از شیوه و ساختار تصمیم‌گیری در داخل امریکا درباره مسائل خاورمیانه را به دست می‌دهد که برای ایران هم بسیار مهم است. هرچند در این راهبرد، نامی از ایران برده نشده بود، ولی ایران به‌صورت بالقوه به‌عنوان بخشی از راه‌حل درازمدت این راهبرد نگریسته می‌شد. به همین خاطر صدور قطعنامه 2254 شورای امنیت درباره سوریه که ملاحظات ایران در آن لحاظ شده است، دور از انتظار نبوده است. موضوعات مهمی که این وضعیت را تبیین می‌کنند عبارتند از ساختار خاص سیاست‌سازی داخل امریکا که از برایند تمایلات دولت اوباما و فشارهای داخلی بر وی شکل می‌گیرد، نواقص و تناقضات این راهبرد و دیدگاه‌های مختلف داخل امریکا درباره چشم‌انداز همکاری با ایران برضد داعش و موانع آن. در این چهارچوب، بهره‌گیری نظریه سیاست بوروکراتیک گراهام آلیسون به همراه مدل خردتری تحت عنوان تمهید تعهد، توضیح مناسبی در مورد نحوه اعلام این ائتلاف علیه داعش ارائه می‌دهد. در مجموع ائتلاف اعلام شده علیه داعش یک استراتژی غیرجدی و نمایشی است، مشکلات فراوانی با توجه به خودداری امریکا از اعزام نیروی رزمی زمینی به سوریه دارد و بدون همکاری با ایران راه به جایی نخواهد برد متن کامل مقاله .

 

ایران و امریکا: چرخه منفی برسازی و استمرار مناقشه هسته ای

دکتر احمد سلطانی نژاد، مهدی شاپوری؛ دانشگاه تربیت مدرس

چکیده: یک دهه از تبدیل شدن برنامه هسته ای ایران به یک مناقشه در روابط ایران و قدرت های بزرگ و قرار گرفتن آن در کانون توجه محققان، سیاستمداران، افکار عمومی جهان و نهادهای بین المللی مربوطه می گذرد. اهمیت شناخت این مناقشه به منظور رصد و برخورد مقتضی با آن در حجم انبوهی از تحقیقات و گزارش های انجام گرفته در مورد آن و همچنین میزان قابل ملاحظه ای از قطعنامه ها و بیانیه های صادر شده از سوی طرفین و نیز نهادهای بین المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی، کاملاً نمایان است. محققان و صاحبنظران زیادی از زوایای مختلف در مورد چگونگی و چرایی شکل گیری این مناقشه و همچنین چگونگی برخورد با آن اظهارنظر کرده اند. با این وجود، در مورد اینکه چرا این مناقشه یک دهه استمرار پیدا کرده، کار تحقیقی مستقل و جدی انجام نگرفته است. این مقاله با هدف پُرکردن این خلأ پژوهشی نگارش شده است. سئوالاتی که در این تحقیق قصد پاسخ به آنها را داریم عبارتند از اینکه چگونه نوع روابط ایران - امریکا باعث استمرار مناقشه هسته ای ایران شده است؟ و در این میان هدف نهایی امریکا در این مناقشه چیست؟ فرضیه اصلی که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد، این است که استمرار مناقشه هسته ای ایران ریشه در «چرخه منفی برسازی» در روابط میان ایران و امریکا دارد. با وجود این چرخه، هدف نهایی امریکا در این مناقشه برچینش هسته ای است. روش تحقیق در این مقاله اسنادی - کتابخانه ای است. متن کامل مقاله

موازنه نرم؛ نگاه چینی به تقابل ایالات متحده امریکا با جمهوری اسلامی ایران

دکتر محمد عباسی، حسین بابایی؛ دانشکده علوم و فنون فارابی

دو کشور ایران و چین از امکانات بالفعل و بالقوة وسیعی برای گسترش مناسبات خود برخوردارند. در این میان رابطه چین با ج.ا.ا و شیوة تعاملی آن با ایالات‌متحده دارای اهمیت و قابل‌بررسی است. روابط ایران با چین به‌گونه‌ای روزافزون در کلیت سیاست خارجی ایران اهمیت می‌یابد. برخی هم‌پوشانی‌ها در سیاست خارجی دو کشور، مبادلات اقتصادی، نظامی و همکاری در حوزه انرژی، عوامل توسعه بخش روابط دو کشورند. از دیگر سو، انتخاب راهبردی چین و روابط همکاری‌جویانه این کشور با قدرت‌های غربی، به‌ویژه ایالات‌متحدة امریکا، عوامل محدودکنندة این روابط به شمار می‌آیند. ازاین‌رو، به سبب بررسی میزان پاسخگویی این تعامل بر تهدیدات امنیتی - نظامی غرب در مناقشة غرب با ج.ا.ا؛ نویسندگان مقاله با اتکا به نظریة موازنة نرم و با استفاده از روش تحقیق توصیفی؛ پس از طرح بنیان‌های نظری بحث، شاخص‌های الگوی مفهومی ادبیات نظری را به‌منظور بررسی، تأیید یا رد فرضیة اصلی در قالب پرسشنامة محقق‌ساخته با اعتبار موردقبول «آلفای کرونباخ (93.)» به 123 نفر اعضای جامعة نمونه منتخب از 180 نفر اعضای جامعة آماری متشکل از دیپلمات‌ها و استادان و مجریان سیاست خارجی، امنیت ملی و نظامی آگاه در امر موضوع تحقیق که دارای تحصیلات دست‌کم کارشناسی ارشد بوده و از زمان تشکیل پروندة هسته‌ای تا سال 1392 به‌طور مداوم یا حداقل سه سال (مدت تقریبی یک مأموریت ثابت) در این موضوع دخیل بوده‌اند، انتخاب کرده‌اند. نتایج بحث کاملاً گویای این امر است که رویکرد راهبردی چین در رابطه با ایالات‌متحده؛ موازنة نرم با تأکید و اولویت بر حوزة اقتصاد بوده و کلیة تعاملات می‌باید بر این اساس تعریف شود. ازاین‌رو، طبیعی است که در نگاه چینی به ایران نمی‌توان به‌جز هماهنگی هوشمندانة دیپلماتیک، همکاری‌های محدود نظامی، همکاری در سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و همکاری اقتصادی، آن‌هم با ملاحظات خاص انتظار داشت که کلیة این موارد نیز عناصر موازنة نرم هستند. متن کامل را دانلود کنید

تغییر بدون تغییر: تحلیل محتوای روابط ایران و امریکا در پیام های نوروزی اوباما

دکتر محمدعلی موسوی، دانشکده مطالعات جهان

روابط سیاسی میان ایالات متحده امریکا و ایران بعد از انقلاب به صورت مداوم تحت تنش بوده است. به قدرت رسیدن اوباما در امریکا امید تازه ای را برای تغییر رویکرد به سوی بهتر شدن روابط دوجانبه به وجود آورد. این مقاله به بررسی چهار پیام نوروزی در ماه مارس سال های 2009، 2010، 2011 و 2012 می پردازد که توسط رئیس جمهور امریکا، باراک اوباما برای مردم ایران فرستاه شده بودند. با توجه به بررسی انتقادی سخنرانی ها، بیان اوباما در هر یک از پیام ها متفاوت بوده است، به طوری که از بیانی نرم و دوستانه در اولین پیام نوروزی به پیامی خصومت آمیز در پیام های دوم و سوم تغییر شکل داده است. نویسندگان بر این عقیده اند که این تغییر از طرفی ناشی از نبود اعتماد و نوسانات طولانی مدت حاکم بر روابط ایران و امریکا و از سوی دیگر ناشی از سیاست های داخلی این کشورها در چهار سال گذشته است. پیام چهارم با نارضایتی و دعای خیر همراه است که برخاسته از سیاست های داخلی امریکا و نیاز اوباما به ایرانی آرام برای پیروزی در انتخابات سال 2012 است. این مقاله اشاره می کند که اوباما به وسیله این پیام ها تلاش کرده است تا حداقل به صورت بیانی تغییر رویکردی را نسبت به روسای جمهور گذشته و خط مشی سلطه جویانه آنها نشان دهد. این شیوه بیان بی سابقه نشانگر تغییر بزرگی در رویکرد به روابط از هم گسیخته ایران و امریکا است. با این حال، روند پیچیده تصمیم گیری در سیاست خارجی امریکا، رئیس جمهور را از برگزیدن راهی کاملا متفاوت در مورد ایران بازداشته است.متن کامل مقاله

تحلیل گفتمان پیام های نوروزی اوباما (2009 و 2010)

دکتر محمد مهدی فرقانی، زرین زردار؛ دانشگاه علامه طباطبایی

این مقاله با هدف بررسی میزان تطابق پیام های نوروزی باراک اوباما با شعار تغییر، به سیر تحول گفتمان اوباما در زمینه رابطه با ایران و حل و فصل اختلافات میان آنها می پردازد. به این منظور پیام های نوروزی اوباما به ملت ایران به روش تحلیل گفتمان مورد بررسی قرار گرفته اند. بررسی پیام ها حاوی این نکته است که گفتمان اوباما در محورها و اصول همانند روسای جمهور سابق ایالات متحده، هدف حفظ و تقویت قدرت هژمونیک امریکا را دنبال می کند. در حقیقت، «تغییر» موردنظر اوباما، تنها در شیوه هایی تجلی پیدا کرده که برای تحقق این هدف به کار گرفته شده اند. از این منظر می توان گفتمان اوباما را مصداق تعبیر فوکو از روابط قدرت دانست که به اعتقاد او «نیت مند و فاقد فاعل» هستند و این شرایط عینی هستند که گفتمان او را تعین بخشیده اند. اشغال موضع فرادست به دلیل قدرت دسترسی به گفتمان به اوباما این امکان را می دهد که با استفاده از ابزارهای زبانی، جایگاه مسلط خود را تثبیت کند و به مدد همین برتری، افکار عمومی را برای استفاده از ابزارهای کنترلی، فشار و اجبار با خود همراه سازد  متن کامل مقاله .

اعتماد و روابط ایران و آمریکا: نظریات معمای زندانیان و «بازی اعتماد»

دکتر محی الدین مصباحی، دانشگاه بین المللی فلوریدا

اعتماد و تاثیرات آن در روابط بین الملل به طور کلی و به ویژه در تاثیرات آن در شکل دادن به محیط خصومت های بلندمدت در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این مقاله موضوع و نقش اعتماد در شکل گیری روابط ایران و آمریکا، تاثیرات آن در ساختار پیچیده تعاملات بین دو کشور، و به ویژه نقش آن در شکل دهی و تاثیر بر مذاکرات چندجانبه موضوع هسته ای را مورد بررسی و بحث قرار می دهد. این مقاله بحث اعتماد را در چارچوب نظریات روابط بین الملل مطرح می کند و دیدگاه ها و رهیافت های متفاوت دو کشور در مورد اعتماد، میزان خطرپذیری آن ها در مورد «علامت دادن های پرهزینه» و «بازی اعتماد» را بررسی می کند. این نوشتار ارتباط پیچیده و مهم بین مقوله اعتماد و «فرهنگ استراتژیک» ایران و آمریکا را تشریح می کند و با ارائه مفهوم «غرور طبیعی» در هویت سیاست خارجی آمریکا، پیامدهای آن برای محرکه های اعتماد و در نهایت «موازنه موثر» بین دو کشور را مورد بررسی قرار می دهدمتن کامل مقاله  .

دریافت دانشجویان دانشگاه ها از برنامه های شبکه فارسی صدای آمریکا

دکتر علی ربیعی، دانشگاه پیام نور؛  رضوانه عرفانی حسین پور، دانشگاه تهران رشته ارتباطات

آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامه های شبکه های ماهواره ای برون مرزی به عنوان محتوای رقیب برنامه های شبکه های داخلی اهمیت بسیاری در سیاست گذاری رسانه ای و برنامه ریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیش فرض، مقاله حاضر به مصرف شبکه های ماهواره ای سیاسی فارسی زبان در ایران و به طور خاص برنامه پارازیت توسط دانشجویان دانشگاه های تهران پرداخته و ضمن تحقیق درباره خوانش های آن ها از برنامه، کارکردها و رضامندی های حاصل از آن را مورد پرسش قرار داده است. این نوشتار در قالب نظریه دریافت به روش کیفی و با تکنیک مصاحبه عمقی با 20 دانشجو صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که مصرف شبکه های سیاسی ماهواره ای دگراندیش، به معنای مخالفت با کلیه مواضع جمهوری اسلامی نیست و جوانان خوانش های تخالفی و مذاکره ای نسبت به برنامه های این شبکه ها دارند؛ همچنین رویکرد انتقادی برنامه نسبت به رفتارهای مدنی و اخلاق در جامعه ایرانی، مورد تاکید و محل توجه دانشجویان بوده است. متن کامل مقاله

روند مواجهه آمریکا و اتحادیه اروپا با تروریسم از ادراکات متفاوت تا همکاری های مشترک

دکتر فرهاد درویشی، عزیزاله حاتم زاده؛ دانشگاه امام خمینی قزوین

حملات 11 سپتامبر و اهمیت یافتن بیش از پیش تروریسم برای آمریکا و اتحادیه اروپا، دو طرف را وادار نمود که برخورد جدی تری با این مساله داشته باشند. این موضوع باعث شد تا دو طرف بر تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم تاکید کنند. از سوی دیگر، رویکرد دو طرف به تروریسم کاملا یکسان نبود و این موضوع اختلافاتی در بین دو طرف برانگیخت. در این پژوهش سعی شده است تا با اتخاذ روش توصیفی - تحلیلی و بررسی و مقایسه استراتژی ها و سیاست های آمریکا و اتحادیه اروپا در قبال تروریسم در یک دهه گذشته، میزان همکاری و اختلاف آنها در این موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. یافته ها حاکی از آن است که در ابتدا چون ماهیت تهدید جدید (تروریسم) چندان روشن نبود، اروپا و آمریکا تعریف و درک یکسانی از این تهدید نداشتند و همکاری و اجماع آنها در زمینه مبارزه با تروریسم تا حدودی با دشواری مواجه شده بود، اما با گذشت زمان و بر مبنای اصل واقع گرایی تدافعی که وجود «تهدید مشترک» باعث تقویت همکاری خواهد شد، به تدریج موجب افزایش همکاری اروپا و آمریکا در مقابله با تروریسم و نزدیک شدن رویکردهای آن ها به یکدیگر بوده است. متن کامل مقاله