دکتر عنایت اله یزدانی، احسان فلاحی؛ دانشگاه اصفهان
یکی از بارزترین پیامدهای فروپاشی اتحاد شوروی ایجاد خلأ قدرت در جمهوریهای نواستقلال بود. بدین سبب کشورهای منطقهای و فرامنطقهای از راه اتحاد و ائتلاف با جمهوریهای قفقاز جنوبی درپی افزایش نفوذ خود در این منطقه هستند. ترکیه و اسرائیل از راه همکاری با جمهوری آذربایجان، محور شرقی- غربی را تشکیل دادهاند. این همکاری، منافع مشترک روسیه و ایران را تهدید میکند. در مقابل تهران، مسکو و ارمنستان به‌صورت واکنشی، محور شمالی- جنوبی را به‌وجود آوردهاند؛ اما تعامل تهران و مسکو به‌عنوان بازیگران اصلی این اتحاد چندان پایدار به‌نظر نمیرسد. بدین سبب نوشتار پیشرو درپی پاسخ به این پرسشها است که «ماهیت همکاری ایران و مسکو در قفقاز جنوبی چیست؟ دامنۀ تعامل سیاست خارجی ایران و روسیه، باهدف مقابله با محور شرقی- غربی در چه سطحی است؟» «با گذشت بیش از دو دهه از فروپاشی اتحاد شوروی، همکاری تهران و مسکو در قفقاز جنوبی به سطح راهبردی نرسیده است. تعاملات منطقهای این دو کشور ماهیتی تدافعی و کارکردی تاکتیکی دارد». این فرضیه با کاربست موضوع اتحاد و ائتلاف در نظریۀ واقع‌گرایی بررسی خواهد شد. متن کامل مقاله